Mε Eντούρο στα Πυρηναία
Για να πας από τη Μεσόγειο στον Ατλαντικό, υπάρχουν πολλοί δρόμοι. Kανένας δε μοιάζει,
όμως, με το off road μονοπάτι των 1.600 χιλιομέτρων που διασχίσαμε εμείς με μια BMW GS
1150 R...
Kείμενο & φωτογραφίες: Δημήτρης Παντελόπουλος
«ΠHΓAINEIΣ να διασχίσεις με μια BMW R GS 1150 R τα Πυρηναία από χώμα;» Mε τη σκέψη ότι η
συγκεκριμένη μοτοσικλέτα με τα 250 κιλά της δεν είναι και η καταλληλότερη για λασπωμένες
εξερευνήσεις σε 3.000 μέτρα υψόμετρο, αυτό φαντάζει περίπλοκη υπόθεση. H ζωή, όμως, είναι
πολύ μικρή για να απορρίπτεις τέτοιου είδους εμπειρίες, οπότε δεν πέρασαν πέντε
δευτερόλεπτα μέχρι να πω το ναι στην πρόσκληση-πρόκληση της BMW για το off road
οδοιπορικό των επτά ημερών από τη Mεσόγειο μέχρι τον Aτλαντικό.
H παρέα και ο αρχηγός
Kριστόφ ντελ Mπόντιο? Έτσι μας συστήνεται ο μικρόσωμος, ξερακιανός άντρας με το
εντουράδικο τζάκετ στο αεροδρόμιο της Βαρκελώνης, παρέα με μερικούς ακόμα Γερμανούς με
αντίστοιχη αμφίεση. Το μόνο που ξέραμε γι? αυτόν ήταν ότι τα τελευταία δέκα χρόνια το
γραφείο του οργανώνει εκδρομές off road στο μισό πλανήτη, συμπεριλαμβανομένης της
Σαχάρας, των ¶νδεων και της Γης του Πυρός. Mε δικές του μοτοσικλέτες ή των ιδιωτών, ενώ
άλλες ―όπως στη δική μας περίπτωση― αποκλειστικά με μοτοσικλέτες BMW. Βασική προϋπόθεση
για τους συμμετέχοντες είναι η εμπειρία στο χώμα, ο κατάλληλος εξοπλισμός και βέβαια τα
απαιτούμενα 1.800 ευρώ, μαζί με την ενοικίαση της μοτοσικλέτας.
Tη δική μας ομάδα συνθέτουν επτά Γερμανοί, δύο Ισπανοί δημοσιογράφοι, ο Αντώνης
Παπασταθόπουλος από την ελληνική αντιπροσωπεία και ο υπογράφων. Tο επόμενο πρωί η
περιπέτειά μας ξεκινά από το ξενοδοχείο στο παραθαλάσσιο χωριουδάκι Pόζες. Οι
μοτοσικλέτες που μας περιμένουν γυαλισμένες απ? έξω είναι οι GS 1150 R και μερικές
μονοκύλινδρες F 650 Dakar, με τρακτερωτά λάστιχα φυσικά. H προετοιμασία δε διαρκεί πολύ.
Στη σύντομη ενημέρωση που έχει προηγηθεί, έχουν μοιραστεί οι χάρτες με σημειωμένη τη
διαδρομή και τα road book σε μορφή ρολού, για να διαβάζονται μέσα στα ―αλά Nτακάρ―
αλουμινένια κουτιά με τους περιστρεφόμενους άξονες στην μπάρα του τιμονιού?
Επιτέλους, περιπέτεια!
Έπειτα από 15 χιλιόμετρα, η άσφαλτος δίνει τη θέση της σε ένα χωμάτινο κομμάτι πάνω στο
λόφο, από όπου έχουμε και μια πανοραμική άποψη του πανέμορφου κόλπου. Eίναι η τελευταία
φορά που αντικρίζουμε τη Μεσόγειο. H διαδρομή συνεχίζει ανηφορικά μέσα στο προστατευόμενο
εθνικό πάρκο. Η πρώτη «ψυχρολουσία» με την GS 1150 R στο χώμα εξελίσσεται σε διασκέδαση.
Τεράστια η διαφορά με τα τρακτερωτά Continental σε σχέση με τα ασφάλτινα που «φοράει» από
φυσικού της. Διασταυρωνόμαστε κάθετα με τον κεντρικό δρόμο που συνδέει το συνοριακό χωριό
Πορτμπού με το Φιγκέρας και συνεχίζουμε εκτός δρόμου (και χάρτου!), κοντά στα
ισπανογαλλικά σύνορα. Η διαδρομή θυμίζει ελληνικό τοπίο και η ομάδα ασκείται στην
ανάγνωση road book με αρκετή επιτυχία. Η πρώτη αποτυχία έρχεται στη μικρή λιμνούλα Πάντα
ντε Mποαντέγια, όπου είναι η προγραμματισμένη στάση για φαγητό. Tο σημείο, όμως, δε
βρίσκεται πουθενά! Τα ισπανικά του νεαρού μοτοκρόσερ Kρίστιαν μας σώζουν, έστω και
καθυστερημένα, από την πείνα. Η συνεννόηση με τους Ισπανούς είναι γενικότερα δύσκολη,
αφού κατά κύριο λόγο το επίπεδο των αγγλικών τους είναι? μηδαμινό.
Το μικρό ασφάλτινο τμήμα που ακολουθεί είναι ό,τι πρέπει για χώνεψη, ενώ στη συνέχεια
διάφοροι εύκολοι χωματόδρομοι μας οδηγούν στο μεγάλο χωριό Mπανιόλες. Έπειτα από 210
χιλιόμετρα, η νύχτα μας βρίσκει στο γραφικό Mιέρες, στο παλιό πέτρινο σπίτι των?
παππούδων του Kριστόφ, το οποίο έχει ως έδρα για τις εξορμήσεις του.
Στο σύντομο briefing της επόμενης μέρας, εκτός από λεπτομέρειες της διαδρομής, μαθαίνουμε
τα κακά μαντάτα της μετεωρολογικής υπηρεσίας. Πολλή βροχή και χιόνια στα ορεινά, κι εμείς
ακόμη βρισκόμαστε στα χίλια μέτρα. Η διαδρομή περνάει μέσα από το εθνικό πάρκο Λα
Γκαρόξα, ένα ανενεργό ηφαίστειο εδώ και 11.500 χρόνια. H περιοχή καλύπτεται από πυκνό
δάσος και φημίζεται για τα 1.500 είδη λουλουδιών, αλλά και τα ποικίλα είδη πουλιών.
Ωστόσο, η προσοχή μας είναι εστιασμένη στην υγρή κατηφορική διαδρομή με πέτρα και χαλίκι.
Τα «διπλώματα» του τιμονιού είναι συχνά, όπως και η αδυναμία φρεναρίσματος στις φουρκέτες
με μπλοκαρισμένο τον πίσω τροχό, ενώ δίπλα ακριβώς χάσκουν αρκετά μέτρα γκρεμού! Στο
οροπέδιο, σε αποζημιώνει το μεσαιωνικό χωριό Σάντα Πάου, με το υπέροχο κάστρο του 14ου
αιώνα. Μετά τα αρκετά ακόμα χωμάτινα, αλλά ευκολότερα, χιλιόμετρα μέχρι το Σεντ
Aγκουστέν, ακολουθεί η διαδρομή που είναι και μια από τις πιο φημισμένες ειδικές του Pάλι
Kαταλούνια. Eυκαιρία να ξεσαλώσουμε τρίβοντας τις μπότες μας στην άσφαλτο μέχρι την
εντυπωσιακή καστροπολιτεία Kαστέλ ντελ Aρένι, όπου μας παραχωρούν γεύμα οι παράγοντες της
περιοχής με φόντο τους πιστά αναπαλαιωμένους πύργους. Mετά το φυσικό πάρκο Kάντι-Mοϊξέρο,
η χωμάτινη διαδρομή ανηφορίζει στα 2.000 μέτρα και απέναντί μας η κορυφογραμμή μήκους
περίπου τριάντα χιλιομέτρων. Το αυτόνομο κρατίδιο της Ανδόρας, γνωστό περισσότερο ως
φορολογικός παράδεισος για φθηνές αγορές παρά για τη φυσική του ομορφιά, είναι ο
επόμενος? στόχος. Λόγω της βροχής, θα αφήσουμε κι εμείς ελεύθερα τα καταναλωτικά μας
ένστικτα εκεί? Χαρακτηριστικό της ισπανογαλλικής προστασίας που απολαμβάνει η διοίκηση
του πριγκιπάτου εδώ και οκτώ αιώνες είναι τα? διπλά ―κίτρινα και πορτοκαλί― ταχυδρομικά
κουτιά στους δρόμους, για να διαλέγεις εσύ πού θα ρίξεις το γράμμα.
Αλλαγή πλεύσης
Μπορεί να είχαμε βλέψεις για ένα από τα ψηλότερα περάσματα της Ευρώπης, ο καιρός όμως
έχει αντίθετη άποψη. Η προβλεπόμενη χωμάτινη διαδρομή «ακουμπά» σε κάποια σημεία της τα
2.800 μέτρα, αλλά ήδη ρίχνει χιονόνερο στα 1.700 μ. Η εναλλακτική ασφάλτινη διαδρομή
βέβαια δεν έχει λιγότερο ενδιαφέρον, αφού συνεχίζει δυτικότερα από το Aντράλ «ζώνοντας»
ολόκληρη την κορυφογραμμή Λάνο ντε Kαλντέρες μέχρι το Σορτ. Εντύπωση μας προκαλεί η
ταχύτητα των Γερμανών και Ισπανών συναδέλφων υπό καταρρακτώδη βροχή με τα τρακτερωτά
λάστιχα των BMW! Το Ποντ ντε Σουέρτ είναι το κεφαλοχώρι της περιοχής, όπου θα
σταματήσουμε για ανασυγκρότηση και μεσημεριανό φαγητό. Έχουμε διανύσει κοντά στα διακόσια
χιλιόμετρα με ασταμάτητη βροχή, και καμιά βελτίωση δε διαφαίνεται στον ορίζοντα. Η
διαδρομή συνεχίζει ασφάλτινη και οι σκληροπυρηνικοί εντουράδες αναζητούν χώμα. Η
παράκαμψη μέσα από το βουνό ξεκινάει με ένα ποταμάκι μήκους 300 μέτρων και βάθους 50 εκ.,
που κατηφορίζει ατελείωτα. Το νερό καλύπτει, σχεδόν, τους κυλίνδρους της GS και η οδήγησή
της στην παχιά λάσπη για τα 25 τελευταία χιλιόμετρα μέχρι το παραδοσιακό χωριό Σερλέρ
αποδεικνύεται άσκηση για γερά νεύρα μετά την κούραση της ημέρας.
Tο επόμενο πρωί, με το πρώτο φως, αποκαλύπτεται μπροστά μας ένα μοναδικό θέαμα.
Βρισκόμαστε σε ένα χιονοδρομικό κέντρο που περιβάλλεται από τις τρεις ψηλότερες κορυφές
των Πυρηναίων. Απέναντί μας, το χιονισμένο φυσικά Πίκο ντε Aνέτο (3.400 μέτρα) και από
κάτω η κατάφυτη κοιλάδα Mπενάσκουε με τους μαιάνδρους του ποταμού Eσέρα. Η περιοχή
αποτελεί παράδεισο για ορειβάτες, αλλά και για όσους ασχολούνται με αλεξίπτωτα πλαγιάς.
Eγκαταλείπουμε σχετικά νωρίς τη διαδρομή που βρίσκεται παράλληλα με το ποτάμι και
ακολουθούμε εγκαταλειμμένους δασικούς δρόμους μέχρι το χωριό Eσκαλόνα, όπου μας περιμένει
η συγκλονιστική οδηγική εμπειρία στον πολύ στενό δρόμο που μοιάζει κυριολεκτικά
κρεμασμένος σαν ράφι στο βράχο και οδηγεί στη βαθιά χαράδρα του ποταμού Pίο Bέλος. Mέχρι
την έξοδο από το φαράγγι, ακολουθούν πολλά χιλιόμετρα ανάβασης, που μας οδηγούν στα όρια
του προστατευόμενου πάρκου Nτε Oρντέσα. Aπέναντι, βλέπουμε την κορυφή του Mόντε Περντίτο
(Xαμένο Bουνό!) να ξεπροβάλλει από το πουθενά.
Η άφιξή μας στην κωμόπολη Σαμπανανίνγκο σηματοδοτεί την επιστροφή μας στον πολιτισμό.
Ευτυχώς, όχι για πολύ? Οι εναλλαγές του στενού επαρχιακού δρόμου που περνάει μέσα από
ερειπωμένα μεσαιωνικά χωριά με τους υποτυπώδεις χωματόδρομους δίπλα στον ποταμό Pίο
Γκαλέγκο ακολουθούνται από αλλαγές σκηνικού που γεμίζουν τη μνήμη με απίθανες εικόνες και
δύσκολα περιγράφονται με λόγια. Mετά τη χωμάτινη ανάβαση στην κορυφογραμμή Λα Πένα, ο
δρόμος τελειώνει στο χείλος του γκρεμού. Aπό κάτω απλώνεται η κοιλάδα και απέναντι
δεσπόζουν οι κατακόρυφοι βράχοι ―αλά Mετέωρα― που θαρρείς πως κάποιο χέρι τους τοποθέτησε
εκεί. Την επιβλητικότητα του τοπίου συμπληρώνει το βασιλικό πέταγμα των γυπαετών, ενώ ο
μανιασμένος αέρας προσπαθεί να μας? πετάξει στο έδαφος.
Η εύκολη διαδρομή της κατάβασης από τα 1.700 μέτρα στην κοιλάδα δε θα διαρκέσει πολύ,
αλλά αυτό που ακολουθεί μέσα από τα εγκαταλειμμένα μονοπάτια προς το Σαν Nτομίνγκο μάλλον
σαν πόλεμος της λάσπης μπορεί να περιγραφεί. Οι πολλές ανώδυνες πτώσεις με μηδενικό
αριθμό χιλιομέτρων δεν πτοούν τελικά κανέναν, αφού όλοι φθάνουμε σώοι και αβλαβείς στην
ιστορική πόλη Σος ντελ Pέι. Eκεί, λένε, πάρθηκε η απόφαση για το ταξίδι του Κολόμβου προς
τις? Ινδίες, το οποίο τον οδήγησε τελικά ―κατά λάθος― στην αμερικανική ήπειρο.
Μήπως ζούμε στον παράδεισο;
Η τελευταία μέρα, συνήθως, είναι και η πιο δύσκολη για όλους. O Kριστόφ προβληματιζόταν
αν θα μας έφθανε η μέρα, που είχε ξημερώσει με βροχή, για τα 370 εναπομείναντα χιλιόμετρα
μέχρι το τέρμα της περιπέτειας. Τελικά, η απόφασή του να πάμε από την άσφαλτο αποδείχτηκε
σοφή. Η θέα του Ατλαντικού, έπειτα από σύντομη, απότομη ανάβαση (με κλίση 25%!) από τoν
κακοτράχαλο χωματόδρομο με τον γκρεμό στο πλάι μέχρι την κορυφή του Λα Pούνε, άφησε ένα
χαμόγελο ανακούφισης στο πρόσωπό του, αφού όλοι είχαμε φτάσει σώοι και αβλαβείς μέχρι το
τέλος. Οι Γερμανοί δυσκολεύονταν να πιστέψουν πως όλα τελείωσαν, καθώς δε θα είχαν την
ευκαιρία να χαρούν κάτι τέτοιο πουθενά στην κεντρική Ευρώπη, αφού εκεί απαγορεύεται διά
νόμου η οδήγηση οποιουδήποτε μηχανοκίνητου οχήματος εκτός δρόμου.
Στη θέα του λιμανιού του Σαν Σεμπαστιάν, πολλές ανάμικτες σκέψεις χόρευαν στο μυαλό μου.
Από τη μια, αμέτρητες καινούργιες εικόνες, μακριά από τη ρουτίνα της καθημερινότητας,
περνούσαν σε ρυθμό fast forward. Από την άλλη, η σκέψη ότι κι εμείς ζούμε σε μια χώρα που
προσφέρει απεριόριστες δυνατότητες περιπέτειας εκτός δρόμου. Kάτι που συνήθως δεν
εκμεταλλευόμαστε, κάνοντας? εργασιοθεραπεία στην καρέκλα του γραφείου μας. Aλήθεια,
έπρεπε να βρεθώ χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά για να τα ζήσω όλα αυτά; Ίσως να μη χρειάζεται
απάντηση όταν οι προκλήσεις βρίσκονται πάντα μπροστά και το «ναι» είναι μια απόφαση το
πολύ πέντε δευτερολέπτων?_ Δ. Π.
ΒΟΧ1
BMW GS 1150 R
Κρυφό ταλέντο!
Πριν από είκοσι δύο χρόνια, πρώτη η BMW εισήγαγε στην αγορά ένα νέο είδος μοτοσικλέτας,
τη μεγάλη εντούρο τουρισμού. Ήταν Σεπτέμβριος του ?80, όταν παρουσιάστηκε η BMW R 80 GS
(από τα αρχικά των λέξεων Gelande Strasse, που σημαίνει χώμα/άσφαλτος), η μοτοσικλέτα που
θα γινόταν συνώνυμο του αγώνα Παρίσι-Nτακάρ τα επόμενα χρόνια και θα άνοιγε το δρόμο για
τη διάδοση του είδους. H GS 1150 R είναι ο μακρινός απόγονός της?
Η πρώτη εντύπωση στη σέλα της μοτοσικλέτας είναι η πληθωρικότητα που τη διακρίνει. Με
σχετικά μεγάλο ύψος, βάρος και όγκο, η σούπερ εντούρο, αυτή με την όψη? κολεόπτερου,
ξενίζει τον αναβάτη εν στάσει. Mόλις ξεκινήσει όμως, οι εντυπώσεις αλλάζουν άρδην και η
ευελιξία της, παρά τα 250 κιλά της, θυμίζει μονοκύλινδρη ψευτοεντούρο με τα μισά κυβικά!
Στην πόλη, αν ξεπεράσεις το σύνδρομο των κυλίνδρων του boxer κινητήρα που? περισσεύουν
εκατέρωθεν, θα διαπιστώσεις ότι η GS κινείται με απίστευτη χάρη. Tον καλύτερο εαυτό της,
όμως, τον δείχνει σε φιδίσιους δρόμους, όπου μπορεί να κινηθεί εξαιρετικά γρήγορα και με
απόλυτη ασφάλεια, χάρη στην αργή γεωμετρία και στο πρωτοποριακό μπροστινό της σύστημα,
ανεξάρτητα από την ποιότητα της ασφάλτου. Oι 85 ίπποι του κινητήρα δεν εντυπωσιάζουν,
υπάρχουν όμως φοβερά αποθέματα ροπής στις 2.000-5.000 στροφές. Η απόκριση στο γκάζι είναι
άμεση, ενώ οι κραδασμοί του δικύλινδρου boxer είναι μάλλον ευχάριστοι. Η υψηλή τελική
ταχύτητα (210 χλμ./ώρα) συνδυάζεται με άριστη κατευθυντικότητα και χαρακτηριστική άνεση
στην εθνική, παρά το μικρό ―στο μάτι― φέρινγκ που δημιουργεί στροβιλισμούς στο κράνος
μόνο μετά τα 160 χλμ./ώρα.
Ιδιαίτερη μνεία χρειάζονται τα φρένα, που είτε με την ύπαρξη ABS είτε χωρίς αυτό είναι?
υπεραρκετά για τις επιδόσεις της. Στο χώμα η διασκέδαση σταματάει, αφού και τα κιλά αλλά
και τα διπλής χρήσης ελαστικά δε βοηθούν στα παιχνίδια. Όπως αποδείχθηκε από τη δική μας
εμπειρία, με ένα σετ τρακτερωτών ελαστικών, η θηριώδης GS τελικά τα καταφέρνει ακόμα και
σε δύσβατα μονοπάτια!
ΒΟΧ 2
Tι σημαίνει super enduro;
Τι διαφορές έχει μια σούπερ εντούρο, όπως η GS 1150 R, από μια καθαρόαιμη εντούρο;
Τεράστιες, καθώς η πρώτη έχει σχεδιαστεί με γνώμονα την άνετη μετακίνηση στην άσφαλτο με
δυνατότητα πρόσβασης σε ομαλές, χωμάτινες διαδρομές, ενώ η δεύτερη για το εντελώς
αντίθετο. Eχθροί του αναβάτη μιας «υπερεντούρο» σε σαθρά εδάφη είναι πρώτιστα το βάρος,
οι μικρότερες διαδρομές των αναρτήσεων με τη σκληρότερη απόσβεση και τα ελαστικά μικτής
χρήσης. H οδήγηση μιας σούπερ εντούρο σε ανώμαλο χωματόδρομο δημιουργεί στον άπειρο
αναβάτη μεγάλη ανασφάλεια. Η αίσθηση του βάρους ―που δε σταματάει και χοροπηδάει
ανεξέλεγκτα― τον προτρέπει να μένει καθιστός στη σέλα και να οδηγεί όσο πιο αργά γίνεται.
Εάν, αντίθετα, σηκωθεί όρθιος στα μαρσπιέ, ο έλεγχος της μοτοσικλέτας καλυτερεύει μακράν,
αφού δεν επηρεάζεται το σώμα από τις αναπηδήσεις, ενώ αυξάνοντας λίγο την ταχύτητα, η
αδράνεια αρχίζει να δουλεύει υπέρ του αναβάτη, μια και η μοτοσικλέτα δεν επηρεάζεται τόσο
από τις ανωμαλίες του δρόμου. Προσοχή και έγκαιρο φρενάρισμα πολύ πριν από τη στροφή
είναι ο τρίτος κανόνας, ενώ σε λασπωμένα τμήματα πρέπει το σώμα να γείρει προς τα πίσω,
ώστε να ελαφρώσει ο εμπρός τροχός. Με τέτοια μοτοσικλέτα, η κατάσταση που δεν «παλεύεται»
είναι το λεπτό στρώμα λάσπης σε σκληρό υπέδαφος, όπου ακόμα και με τρακτερωτά ελαστικά
είναι αδύνατο να ελέγξεις το βάρος της. Τέλος, ο κυριότερος κανόνας: «H εξάσκηση κάνει το
μάστορα», όπως λένε και οι Γερμανοί. Όσο για εμάς, «θέλαμε το Γερμανό μας» (στα Πυρηναία)
για να το καταλάβουμε αυτό?