4 troxoi website home 4 troxoi forum

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗΣ, ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ 4ΤΡΟΧΟΙ

Xριστόφορος Kάσδαγλης

«? Ένα γιγαντιαίο διεθνές πρότζεκτ δημόσιων σχέσεων, υπόδειγμα κρατικού μάρκετινγκ και
διεθνούς διπλωματίας σε μαζική κλίμακα. Η άλλη όψη της παγκοσμιοποίησης?»

Επιστροφή στο Ellis Island

ΣHMEPA λέω να σας διηγηθώ μια ιστορία που μοιάζει με μοντέρνο παραμύθι. Για την ακρίβεια,
με εκατομμύρια μοντέρνα παραμύθια. Πρόκειται, ωστόσο, για αυθεντική ιστορία... Πηγαίνουμε
πίσω στο έτος 1907. Από το λιμάνι της Καλαμάτας αναχωρεί το υπερωκεάνιο «Moraitis», με
τελικό προορισμό τη Νέα Υόρκη. Στο πλοίο μόλις έχει επιβιβαστεί ο Παναγιώτης Κολοφωλιάς
από το Χαλβάτσιον της ορεινής Μεσσηνίας, παντρεμένος, ετών 30. Πηγαίνει να αναζητήσει την
τύχη του στην Αμερική, προσκεκλημένος από το συγχωριανό και εξάδελφό του Μαρίνη Μαχαίρα.
Το «Moraitis» ξεκίνησε από τον Πειραιά, φόρτωσε στην Καλαμάτα και την Πάτρα και σαλπάρησε
για το μακρινό ταξίδι με 1.495 επιβάτες, συν? έναν ακόμη που μάζεψε από το Γιβραλτάρ.
Στην Καλαμάτα, μαζί με τον Παναγιώτη Κολοφωλιά, μοιάζει να επιβιβάστηκε το μισό Χαλβάτσο
(σήμερα, Κεφαλόβρυσο Δήμου Αριστομένης). Μερικές από τις πιο γνωστές σημερινές
οικογένειες του χωριού αντιπροσωπεύονται: Καλοφωλαίοι, Φλαουναίοι, Μουγγαίοι, Στεφαναίοι.
Αντιπροσωπεύονται επίσης και κάμποσα από τα γύρω χωριά ― Πολένα, Τριπίλα, Λυκουδέσι.
Όλες αυτές οι πληροφορίες έχουν συγκεντρωθεί από μία και μόνο πηγή! Μπορεί κανείς να τις
ανακαλύψει, μαζί με πολλές άλλες καίριες λεπτομέρειες, χωρίς να το κουνήσει από το σπίτι
ή το γραφείο του, χωρίς να αποδημήσει στην Αμερική, χωρίς να επισκεφθεί αρχεία,
ληξιαρχεία ή μουσεία. Χωρίς καν να συμπληρώσει την αναπόφευκτη αίτηση μετά χαρτοσήμου.
Αρκεί να επισκεφθεί την ηλεκτρονική διεύθυνση του Ellis Island στο Internet. Ολόκληρη
στρατιά μεταναστών από όλο τον κόσμο θα παρελάσει μπροστά από τα μάτια του. Για την
ακρίβεια, τα ονόματα των είκοσι τριών εκατομμυρίων μεταναστών που εισήλθαν στην Αμερική
μέσω του Ellis Island κατά την περίοδο 1880-1924.
Η δουλειά που έχουν κάνει οι Αμερικανοί, αξιοποιώντας στο έπακρο και το ελάχιστο ψήγμα
της σχετικά βραχύβιας ιστορίας τους, είναι υποδειγματική ―τόσο ως προς την αρτιότητα όσο
και ως προς την απλότητά της―, επιτρέποντας σε δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπων να αποκτήσουν
δωρεάν ένα μίνιμουμ πληροφοριών για το μετανάστη πρόγονό τους. (Οι πληροφορίες αυτές
διασταυρώνονται και αλληλοσυμπληρώνονται με σκόρπιες κουβέντες και στοιχεία από την
προφορική και γραπτή οικογενειακή παράδοση.) Αν το θελήσουν, οι επισκέπτες του site
μπορούν, επίσης, να προμηθευτούν και κάποιο ντοκουμέντο, ένα μικρό ίχνος από το πέρασμα
του εν λόγω προγόνου, πληρώνοντας αντίτιμο της τάξης των πενήντα δολαρίων ― ποσό που
μάλλον έρχεται να χρηματοδοτήσει εν μέρει την περαιτέρω ανάπτυξη και συντήρηση των
αρχείων. Ένα γιγαντιαίο διεθνές πρότζεκτ δημόσιων σχέσεων, υπόδειγμα κρατικού μάρκετινγκ
και διεθνούς διπλωματίας σε μαζική κλίμακα. Η άλλη όψη της παγκοσμιοποίησης.
Πρωτοδoκίμασα να το επισκεφθώ πριν από αρκετούς μήνες, όταν για πρώτη φορά παραδόθηκε στο
διεθνές κοινό. Στάθηκε αδύνατον? Χιλιάδες άνθρωποι ταυτοχρόνως, από όλο τον κόσμο,
έσπευσαν την πρώτη κιόλας ημέρα να το εξερευνήσουν, μπλοκάροντας το σύστημα. Σήμερα,
πάντως, η υπηρεσία λειτουργεί άψογα. Για την ιστορία, ο Παναγιώτης Κολοφωλιάς δούλεψε
πολλά χρόνια στο στρώσιμο των σιδηροδρομικών γραμμών που δικτύωσαν απ? άκρη σ? άκρη τις
ΗΠΑ. Ταξίδεψε πολλές φορές Καλαμάτα-Νέα Υόρκη, προκειμένου να επισκεφθεί ―και να
διευρύνει― την οικογένειά του. Επέστρεψε τελικά στο χωριό του τη δεκαετία του ?30,
συναποκομίζοντας τους καρπούς των κόπων του σε μια χρυσή μασέλα, την οποία ρευστοποίησε,
προκειμένου να αποκτήσει γη (αυτά δεν περιλαμβάνονται στο site).
Διαφορετική ήταν η πορεία του Ελία Καζάν. Τον εντοπίζουμε πρώτη φορά, ως Tούρκο υπήκοο
ελληνικής καταγωγής, να ταξιδεύει, τριών ετών, με το υπερωκεάνιο «Kaiser Wilhelm der
Grosse», το οποίο κατέπλευσε στη Νέα Υόρκη στις 8 Ιουλίου του 1913, προερχόμενο από τη
Βρέμη. Τον ξανασυναντάμε στο υπερωκεάνιο «Aquitania», δώδεκα ετών πλέον, να επιστρέφει
στα τέλη Ιουλίου του 1922 από το Σαουθάμπτον. Τον συνοδεύουν οι γονείς του, Γεώργιος (44
ετών) και Αθηνά (35 ετών), καθώς και τα δύο αδέλφια του, o Aviann (9 ετών, μήπως Αβραάμ;)
και ο George (4 ετών). Είναι πια Aμερικανοί υπήκοοι και διαμένουν στο New Roquille της
Νέας Υόρκης. Αν αρχικά η οικογένεια λεγόταν Καζαντζόγλου, όπως αναφέρουν τα βιογραφικά
του, στα αρχεία του Ellis Island δεν εμφανίζεται τίποτα σχετικό. Ο πειρασμός του ερευνητή
είναι μεγάλος. Προσπαθώντας να ανιχνεύσει τα όρια της αναζήτησης, εκτρέπεται σε διάφορους
πειραματισμούς, προκειμένου να μοιραστεί την ανακάλυψή του με συνοδοιπόρους και
αναγνώστες. Ιδού, λοιπόν, τι απέφερε η έρευνα με αντικείμενο τα ονόματα των συνταξιδιωτών
στις σελίδες του Αντίλογου των 4Τροχών: στα αρχεία του site εμφανίζονται δεκαοκτώ
εγγραφές στο όνομα Kavathas (κανένας, όμως, με διπλό βήτα). Εξήντα πέντε φορές
καταγράφεται το όνομα Margaris, δεκατρείς φορές Vassilikos (ο ένας Vasilios, γεννηθείς το
1901 ― αποκλείεται να είναι ο ίδιος), κανένας Someritis, δεκαπέντε φορές Kargakos (ο ένας
μάλιστα Sarantos, Πειραιώτης, γεννηθείς το... 1879!). Στο όνομα Triantis εμφανίζονται
τριάντα επτά εγγραφές, σαράντα οκτώ Mihailidis (εκ των οποίων τουλάχιστον πέντε Κύπριοι,
Michel, Achillefs, Georges, Socratis, Stavros), εβδομήντα Vitalis, έντεκα Efstathiadis
και πενήντα μία εγγραφές στο όνομα Anastasiadis. Όχι, Zouraris δεν υπάρχει. Eκτός αν
εισήλθε στη χώρα παρανόμως._ X. K.