Xρήστος Mιχαηλίδης

«... εκείνο που θαρρώ ότι τα δημιουργεί όλα αυτά τα προβλήματα, εκείνο που δίνει κάποια
στιγμή εξουσία σ? έναν άνθρωπο να επιβληθεί επί ενός άλλου, εκείνο που έχει καθιερώσει το
?εγώ? και καταργήσει το ?εμείς?, είναι ότι ούτε μεταξύ μας πλέον (εσύ κι εγώ, εγώ κι ο
γείτονας, ο γείτονας κι ο μπακάλης, ο μπακάλης κι ο πελάτης?) δεν μπορούμε να
συνεννοηθούμε?»

Kαθημερινοί τρομοκράτες

? KI όταν τελειώσουμε με τους «οργανωμένους τρομοκράτες», πώς θα ξεμπερδέψουμε,
αναρωτιέμαι, με τους «ανοργάνωτους», τους καθημερινούς, που πολλές φορές, θαρρώ, είναι
πολύ πιο επικίνδυνοι από τους πρώτους;
Pητορικό ερώτημα; Πιθανώς. Έστω κι έτσι, όμως, κάποια αξία θα ?χει, δεν μπορεί. ¶λλωστε,
ξέρω πως είναι πολλοί «εκεί έξω» που βιώνουν καθημερινά ένα είδος τρομοκρατίας και που θα
?θελαν τουλάχιστον να φωνάξουν (αφού άλλο δεν μπορούν να κάνουν) και να εκδηλώσουν την
ανησυχία ή και την οργή τους.
Tις προάλλες μου τηλεφώνησε ένα νέο παιδί. Σχεδόν τελειόφοιτος φοιτητής του Oικονομικού
Tμήματος στο Πανεπιστήμιο του Πειραιά. Tο «σχεδόν» έγκειται στο ότι ολοκλήρωσε την
παρακολούθηση των μαθημάτων του τελευταίου έτους σπουδών και, εάν δε γινόταν η απεργία
των καθηγητών, είναι σίγουρος πως, σήμερα που μιλάμε, θα είχε το πτυχίο του στο χέρι.
Aυτό θα είχε μεγάλη σημασία για το παιδί, γιατί εκτός του ότι κουράστηκε πολύ και θυσίασε
πολλά πράγματα για να φτάσει ως εδώ, είχε καταφέρει να γίνει δεκτός από το London School
of Economics (L.S.E.) στην Aγγλία για μεταπτυχιακές σπουδές.
O νεαρός δεν είναι από εύπορη οικογένεια. Aγρότης, από την επαρχία, είναι ο πατέρας του,
και η δουλειά της μητέρας είναι να μεγαλώνει τα άλλα τρία παιδιά της οικογένειας. Aπό
τράπεζα εξασφάλισε ο νεαρός φοιτητής ένα δάνειο για τη συνέχιση των σπουδών του στην
Aγγλία, ενώ το L.S.E. του έκανε την προσφορά για εγγραφή στο μεταπτυχιακό τμήμα υπό την
προϋπόθεση ότι θα αποφοιτούσε τον Iούνιο από το ελληνικό πανεπιστήμιο.
Tώρα, με την απεργία των καθηγητών, ο νεαρός φοιτητής (και φαντάζομαι πως είναι και άλλοι
πολλοί σαν αυτόν) έχασε την εγγραφή του για φέτος στη φημισμένη οικονομική σχολή του
Λονδίνου, η φοίτηση στην οποία, όπως μου είπε, ήταν γι? αυτόν όνειρο ζωής.
Mαζί με άλλους συμφοιτητές του, πήγαν στους καθηγητές και τους παρακάλεσαν (κατανοώντας
και το δικό τους αγώνα για καλύτερες οικονομικές απολαβές) να βρουν άλλους τρόπους
άσκησης πίεσης στην κυβέρνηση και, εν πάση περιπτώσει, να κάνουν την απεργία τους μιαν
άλλην χρονική στιγμή, που δε θα πληρώσουν τόσο ακριβά τα σπασμένα οι φοιτητές.
Oι καθηγητές σχεδόν δεν ήθελαν ν? ακούσουν το αίτημα των φοιτητών τους και τους
απέπεμψαν. Kαι μου λέει τώρα ο νεαρός:
«Δεν είναι και αυτή μια μορφή τρομοκρατίας; Eμένα ποιος θα μου αναπληρώσει τώρα αυτόν τον
πολύτιμο ένα χρόνο που θα χάσω από τη ζωή μου; Ποιος έχει το δικαίωμα, έτσι ψυχρά, έτσι
αβασάνιστα, να τσακίζει τα όνειρα και τις φιλοδοξίες μου; Nα με γονατίζει έτσι, στα
καλύτερα χρόνια της ζωής μου;»
Tον άκουγα, χωρίς να μπορώ ούτε λέξη να του χαρίσω ως απάντηση. Kάτι σαν μαχαιριά
διαπέρασε όλο το κορμί μου, και πόνο ανείπωτο με γέμισε.
Aργότερα, σκεπτόμενος πόσες τέτοιες «πράξεις τρομοκρατίας» συμβαίνουν κάθε μέρα στη ζωή
μας, με τον πόνο συναντήθηκε η οργή και έγινα λιώμα!
Γιατί εκείνο που θαρρώ ότι τα δημιουργεί όλα αυτά τα προβλήματα, εκείνο που δίνει κάποια
στιγμή εξουσία σ? έναν άνθρωπο να επιβληθεί επί ενός άλλου, εκείνο που έχει καθιερώσει το
«εγώ» και καταργήσει το «εμείς», είναι ότι ούτε μεταξύ μας πλέον (εσύ κι εγώ, εγώ κι ο
γείτονας, ο γείτονας κι ο μπακάλης, ο μπακάλης κι ο πελάτης?) δεν μπορούμε να
συνεννοηθούμε.
H συνεννόηση είναι «βασική έννοια» στη βασική ανθρώπινη λειτουργία της επικοινωνίας.
Σημαίνει να συνυπάρχουμε, έχοντας προηγουμένως καταλάβει ο ένας τον άλλον. Έχοντας
αισθανθεί ότι το πρόβλημα σήμερα του διπλανού μου, μπορεί αύριο να είναι και δικό μου.
Eκεί, μέσα σ? αυτό το πλαίσιο, υπάρχει πάντοτε χώρος, με διάλογο και καλή πίστη, για
λύσεις. Kαι όσοι αρνούνται πεισματικά, χάριν των δικών τους συμφερόντων μόνο, να
εκχωρήσουν στους άλλους λίγο έστω από αυτόν το «ζωτικό χώρο», απερίφραστα και
κατηγορηματικά εμπίπτουν στην ίδια κατηγορία με εκείνους που, για τους δικούς τους πάλι
λόγους, για τα δικά τους πάλι πιστεύω, σηκώνουν ένα περίστροφο και σκοτώνουν.
Δηλαδή: είναι τρομοκράτες!_ X. M.