Γιάννης Eυσταθιάδης

«... Τα σήματα των δελτίων ειδήσεων λειτουργούν ακόμα σαν σειρήνες συναγερμού, που μας
συγκεντρώνουν βιαστικά στα καταφύγια του καναπέ...»

OΣO περισσότερο παρακολουθούμε τον πόλεμο, τόσο η «ενημέρωση» επιφέρει καταστροφικά
αποτελέσματα, όπως και οι βομβαρδισμοί (άλλωστε, και η πληροφορία συχνά βομβαρδίζει),
δηλαδή ισοπέδωση της λογικής μας αντίδρασης, αλλά και σταδιακή καταστροφή της
αντανακλαστικής μας ευαισθησίας.
Ήτοι, αυτό που την πρώτη φορά σοκάρει, την πέμπτη αφομοιώνεται, τη δέκατη παρακολουθείται
απλώς σαν θέαμα και την εικοστή μπορεί ακόμα και να αποτελέσει μέρος μιας «ψυχαγωγικής»
περιπλάνησης, καθώς η φρίκη, θαρρείς, αποκτά τα χαρακτηριστικά μιας μυθιστορίας, δηλαδή
απομακρύνεται ολοένα από το πραγματικό.
Από αυτήν τη στήλη είχα γράψει προ καιρού, με τίτλο «Ο εθισμός στα σκληρά»: «Ένα διαρκές
δελτίο θανάτου, ένα πανομοιότυπα επαναλαμβανόμενο προσκλητήριο νεκρών, που εντάσσεται
καθημερινά στην ειδησεογραφία, μας εξοικειώνει άθελά μας με την παράλογη πραγματικότητα.
[...] Για ν? αντισταθείς στην κατάθλιψη του αυτονόητου και του συνηθισμένου χρειάζεται,
όσο περνά ο καιρός, και μεγαλύτερη δόση. Σκληρότερα μηνύματα, φριχτότεροι θάνατοι,
πλειοδοσία καταστροφών, αίμα πάνω στο αίμα, υπερθεματισμός στην αγριότητα».
Όταν ο εθισμός αυτός συντελεστεί, ο «πόλεμος δωματίου» ―κατ? αναλογία προς τη μουσική
δωματίου― θα πρέπει να αποκτήσει πρόσθετη σκληρότητα σε μεγαλύτερες δόσεις και ο
εθισμένος μπορεί ακόμα και να στραφεί στο μυθοπλαστικό του υποκατάστατο: πράγματι, μια
κινηματογραφική πολεμική ταινία δε διαφέρει στην εικονικότητά της από τη ρεπορταζιακή
καταγραφή, αλλά είναι απείρως θεαματικότερη και με πρόσθετα εφέ.
Τα σήματα των δελτίων ειδήσεων λειτουργούν ακόμα σαν σειρήνες συναγερμού, που μας
συγκεντρώνουν βιαστικά στα καταφύγια του καναπέ, για να προσφέρουν την καταναλώσιμη δόση
του θανάτου.
Μολονότι ο πόλεμος είναι ανάγλυφος μπροστά στα μάτια μας, σε απόσταση λίγων μέτρων ―η
οθόνη μετριέται σε ίντσες, όπως τα όπλα σε χιλιοστά―, παραμένει την ίδια ακριβώς στιγμή
και απελπιστικά μακρινός σαν εξωγήινη πληροφορία: όσο πιο πολύ τον βλέπουμε, τόσο πιο
πολύ απομακρυνόμαστε απ? αυτόν. Ξέροντας τα πάντα είναι, εντέλει, σαν να μην ξέρουμε
τίποτα.
Τολμώ να υποθέσω πως όσοι κατέβηκαν στους δρόμους διαδηλώνοντας κατά του πολέμου είναι οι
λιγότερο «ενημερωμένοι», αυτοί που διατηρούν την αθωότητα του βλέμματος ανέπαφη,
κοιτάζοντας μάτια και όχι οθόνες.
Κατά τα ψέματα: στις τηλεοράσεις υπάρχουν πολλοί ―και ικανοί― ανταποκριτές, αλλά ―φευ!―
εξαιτίας των χαρακτηριστικών του μέσου, λίγοι ανταποκρινόμενοι._ Γ. E.