Γιάννης Eυσταθιάδης
Mε την ψυχή στο στόμα«? Με τις αποτρεπτικές μάσκες μας σκύβουμε όλοι σαν δεξιοτέχνες χειρουργοί πάνω από το
ασθενές σώμα της ανθρώπινης επαφής?»
ΠAPATHPΩ με προσοχή τα πλάνα με τους Κινέζους που κυκλοφορούν φορώντας την ιατρική μάσκα
στο στόμα. Η μάσκα καλύπτει και τη μύτη, αφήνοντας ελεύθερο μόνο το φοβισμένο, απλανές
βλέμμα.
Όσο περισσότερο βλέπω την εικόνα τόσο περισσότερο αυτή η μάσκα ή, μάλλον, η τελική εικόνα
μοιάζει με το φίμωτρο που από παιδιά θυμόμαστε να εφαρμόζουν σε άγριους σκύλους. Μόνο
που, ενώ στους σκύλους το φίμωτρο εμποδίζει το δάγκωμα από μέσα προς τα έξω, στην
περίπτωση των ανθρώπων θαρρείς και προστατεύει από το δάγκωμα ενός αόρατου εχθρού από έξω
προς τα μέσα (ας φανταστούμε την εικόνα ενός Κινέζου με μάσκα που βγάζει βόλτα ένα σκύλο
με φίμωτρο).
Το αινιγματώδες του κόσμου τούτου συνίσταται ακριβώς σ? αυτό: πως σε μια εποχή κατά την
οποία, βοηθούσης της τεχνολογίας, όλα αποκαλύπτονται μαγικά, όλο και περισσότερο τα
ατομικά και τα μονήρη οφείλουν να καλύπτονται. Λιγότερα φιλιά, λιγότερες χειραψίες,
λιγότεροι εναγκαλισμοί, λιγότερες ομιλίες εντέλει, μια και ακόμα και η ομιλία μπορεί να
παράγει θανατηφόρα αύρα.
Από ετών, η ερωτική συνεύρεση οφείλει να περιβάλλεται από ανάλογες προφυλακτικές
«μάσκες», ενώ τώρα το σφράγισμα του στόματος και οι λοιπές προστασίες σε άλλα μέλη (π.χ.,
γάντια) μεταβάλλουν την επικοινωνία, στην καρδιά του αιώνα της επικοινωνίας, σ? ένα
αποστειρωμένο παιχνίδι απελπισμένης ανταλλαγής κατανόησης. Επικοινωνούμε απομακρυνόμενοι
ο ένας από τον άλλον (σε καίρια εποχή επινοήθηκε το Διαδίκτυο, μολονότι και αυτό υποφέρει
από τους δικούς του ιούς).
Με τις αποτρεπτικές μάσκες μας σκύβουμε όλοι σαν δεξιοτέχνες χειρουργοί πάνω από το
ασθενές σώμα της ανθρώπινης επαφής. Απαγορευμένοι έρωτες, απαγορευμένες κουβέντες,
απαγορευμένες προσεγγίσεις: ιδού η πιο ανεπίσημη και οικειοθελής λογοκρισία που
συναιρείται σε μια μάσκα στο στόμα.
Στόμα. Όργανο ακριβείας που συμπυκνώνει όλες τις ηδονές: εκείνη της ομιλίας, την άλλη του
έρωτα, την «εικονική» του χαμόγελου, την τελευταία, αλλά όχι έσχατη, της τροφής. Είσοδος
και έξοδος λόγων, εμπειριών, μνήμης, μεταβάλλεται αργά, αλλά σταθερά, σε απόρθητο οχυρό
που ανοίγει πια μόνο με τη χρήση απόρρητων κωδίκων. Ίσως γι? αυτό ―προαισθανόμενος το
αδιέξοδο―, πριν από λίγους μήνες, ένας από τους μεγαλύτερους Γάλλους μαγείρους
αυτοκτόνησε: ταυτίζοντας αριστοτεχνικά το στόμα με την τροφή, αλλά και το θάνατο,
πυροβολήθηκε συμβολικά σ? αυτό ακριβώς το σημείο._ Γ. E.