Aντώνης Xατζημιχάλης
Η δουλειά του είναι να οργώνει τα βουνά για να βρίσκει νέες ειδικές και να τις
προετοιμάζει, ώστε να μη συμβεί το παραμικρό στον αγώνα. Αντώνης Χατζημιχάλης, το
λαγωνικό του Pάλι Ακρόπολις...
κείμενο: ¶κης Τεμπερίδης
φωτογραφίες: Θάνος Ηλιόπουλος
ΟΠΟΤΕ κι αν τον ψάξεις στο κινητό, σε κάποια ειδική του Ακρόπολις θα τον βρεις. Κατά πάσα
πιθανότητα, πίσω από τα γκρέιντερ που ανοίγουν το δρόμο. Τον ρωτάς οτιδήποτε για κοπάνες
ή τουλίπες και απαντάει χωρίς δεύτερη σκέψη με ακρίβεια μέτρου. Είναι λογικό. Πάνε χρόνια
από τότε που άρχισε να «γράφει» τον αγώνα ο Αντώνης Χατζημιχάλης: «Tο Ακρόπολις αρχίζει
για μένα το 1980. Ο Γλωσσώτης, η Πέγκυ Τρικάκου και, βέβαια, ο Δαρδούφας μού πέρασαν το
μικρόβιο». Πώς ήταν η δουλειά του σχεδιασμού του αγώνα τότε; «Ήταν δύσκολα χρόνια.
Βρίσκαμε κάτι διαδρομές που δεν τις ήξεραν ούτε οι ντόπιοι. Θυμάμαι την ε.δ. Νεράιδα, που
ξεκινούσε από τη Ραχούλα ―το χωριό του Φλωράκη― πάνω στα ¶γραφα, περνούσε από τη Νεράιδα,
το σπίτι του Διαβάτη, στο δάσος της Μολόχα και έφτανε στη Φουρνά, 56 χλμ. συνολικά. Αυτή
ήταν η πρώτη ειδική που είδα στη ζωή μου. Μας πήρε μια εβδομάδα για να τη βγάλουμε. Κι
έτσι άρχισε να μου αρέσει η περιπέτεια». Δάσκαλος του Αντώνη ήταν ο Κώστας Γλωσσώτης,
οπότε ο ίδιος δεν άργησε να κερδίσει την εμπιστοσύνη και του προέδρου: «Mέχρι τότε τις
διαδρομές ?έγραφε? ο Χένρι Λίντον. Μετά μου έδειξε εμπιστοσύνη ο Δαρδούφας και από το ?81
άρχισα να τον ?γράφω? εγώ μαζί με τον Πάνο Πανόπουλο ― σύμβουλο του Σημίτη σήμερα. Ήταν
πολύ σημαντικό αυτό για μένα».
Από τότε πολλά άλλαξαν. Το Ακρόπολις μπορεί να μίκρυνε, οι οργανωτικές απαιτήσεις, όμως,
αυξήθηκαν κατακόρυφα. Τα τελευταία χρόνια, με το που τερματίζει ο αγώνας, ο Χατζημιχάλης
παίρνει τα βουνά μαζί με την Ανίτα Πασαλή, αρχικά για να αποκαταστήσουν τις διαδρομές και
στη συνέχεια για να σχεδιάσουν τον επόμενο. Φέτος άλλαξαν το ένα τρίτο του αγώνα με τρεις
εντελώς νέες ειδικές στην περιοχή του Τυμφρηστού. «Μας κούρασε το 50ό Ακρόπολις», λέει,
«γιατί άλλαξε η τοποθεσία του service. Πιάσαμε δουλειά μετά τις εκλογές του περασμένου
Οκτωβρίου, για να μην επηρεάσουμε πολιτικά τους τοπικούς φορείς, επειδή μεταφέραμε το
κέντρο του αγώνα, και μέχρι τα τέλη του μήνα είχαμε γράψει το road book. Αφού κάναμε
2.000 χιλιόμετρα στα βουνά με την Ανίτα και γράψαμε τα πάντα πάνω από τη Λαμία, τελικά
επιλέξαμε αυτή την μπούκλα, Δίκαστρο, Ταρζάν και ¶γιο Στέφανο». Πώς θα είναι αλήθεια η
τελευταία μέρα του φετινού Ακρόπολις; «Τη θέλαμε πονηρή και τελικά ίσως να αποδειχτεί η
πιο δύσκολη, παρότι φαίνεται εύκολη. Πρέπει να πάει τέρμα γκάζι την Κυριακή όποιος θέλει
να κερδίσει τον αγώνα».
Τέρμα τα σπαστήρια!
Τέλη Απριλίου, συνοδέψαμε το «λαγωνικό» του Ακρόπολις μαζί με την κυρία αλυτάρχη για
τρεις μέρες, ώστε να φτιάξουμε τον οδηγό του αγώνα. Τρομάξαμε με την κατάσταση στην οποία
είχαν περιέλθει οι δρόμοι, μετά τις πρωτοφανείς βροχές της άνοιξης. Ο Χατζημίχος, όμως,
ψύχραιμος: «Eίχαμε προγραμματίσει να τελειώσουμε με τα γκρέιντερ μέχρι τις 5 Μαΐου, αλλά,
λόγω των βροχών, φέτος θα μας πάρει μέχρι τις 25, οπότε θα είναι μαλακό το χώμα στον
αγώνα. Όσες ειδικές τις στρώνεις τελευταία στιγμή δεν κρατάνε, γι? αυτό και φοβάμαι τις
περισσότερες στο δεύτερο πέρασμα των αυτοκινήτων». Για το λόγο αυτό, όπως μας λέει,
προσπαθεί φέτος να φαρδύνει τις ειδικές όσο το δυνατόν περισσότερο, ώστε να παίρνουν
διαφορετικές γραμμές τα αυτοκίνητα. Αυτό θα πει εμπειρία. Δεν είναι η πρώτη φορά που το
Ακρόπολις χτυπήθηκε τόσο από τον καιρό, και θυμάται την Υπάτη του 44ου, όπου είχαν πέσει
όλα τα γεφύρια.
Σε αυτό το κρίσιμο στάδιο πριν από την εκκίνηση του αγώνα, ο Χατζημιχάλης βασίζεται
ουσιαστικά στους χειριστές των γκρέιντερ: «Φέτος, σε ορισμένα σημεία που έχει κοπεί ο
δρόμος, οι χειριστές ρισκάρουν τη ζωή τους για να τον φτιάξουν. Στο Δίκαστρο περνούσε στο
χιλιοστό η μπουλντόζα από τα έλατα!» Μας μιλάει για το πόσο σημαντική είναι η βοήθεια από
τις δύο Νομαρχίες, Φθιώτιδας και Φωκίδας: «Xωρίς ανθρώπους σαν το Χρήστο Ηλιόπουλο, ο
οποίος μας δίνει τα γκρέιντερ από τη Νομαρχία Φθιώτιδας, δε θα γινόταν δουλειά. Τρία
γκρέιντερ δουλεύουν σαράντα εργάσιμες ημέρες συνολικά, με σκοπό να είναι ευχάριστος ο
αγώνας αλλά και οι αναγνωρίσεις του».
Παλαιότερα ήταν νόμος το Ακρόπολις να είναι σκληρό, κάτι σαν ευρωπαϊκό Σαφάρι. Αυτή ήταν
η γραμμή Δαρδούφα για χρόνια, μέχρι που οι κατασκευαστές έτριξαν τα δόντια στους Έλληνες
οργανωτές. «Η φιλοσοφία ήταν αλλιώτικη παλιά» μας λέει ο Χατζημιχάλης. «Στενοί δρόμοι και
σπαστήρια ήταν το Ακρόπολις. Βρίσκαμε καλούς δρόμους και τους αφήναμε τότε». Μαθαίνουμε
ότι μέχρι το 1995 δεν έμπαιναν μηχανήματα στις ειδικές, παρά μόνο για να ανοίξει η
ειδική. Κανένας δεν πείραζε νεροφαγώματα, πέτρες και λακκούβες. «Μετά το 44ο Ακρόπολις,
που ανέλαβε και πάλι ο Γλωσσώτης τον αγώνα, μπήκαν για τα καλά τα γκρέιντερ στις
ειδικές».
Πέρα από την κατάσταση των χωμάτων, ο ίδιος ο σχεδιασμός του αγώνα ήταν σπαζοκεφαλιά τα
τελευταία χρόνια, ειδικά μετά την καθιέρωση των service park το 1996. Από τότε οι ειδικές
έπρεπε να ξεκινούν και να καταλήγουν εκεί. Μεγάλη επιτυχία, σύμφωνα με το Χατζημιχάλη,
ήταν η καθιέρωση του ενός και μοναδικού service park το 2001, για πρώτη φορά στο
παγκόσμιο πρωτάθλημα. Στη χάραξη της διαδρομής, μαζί με το ελληνικό δίδυμο ήταν και ο
Τιτσιάνο Σιβιέρο, πρώην συνοδηγός του Μπιαζιόν, ενώ με την εμπειρία τους πρόσφεραν κατά
καιρούς αγωνιζόμενοι σαν το Γιάννη Παπαδημητρίου και τον Κωστή Στεφανή, καθώς και ξένοι
σαν τους Κρις Πάτερσον και Τέρι Χάριμαν.
Κατά γενική ομολογία, το καλύτερο Ακρόπολις ήταν το περσινό και σε αυτό συμφωνεί ο
Χατζημίχος: «Tο σημαντικό ήταν που μου είπαν ότι είμαστε η μόνη χώρα μαζί με Φινλανδία
χωρίς τουμπαρισμένα αυτοκίνητα. Με αγκάλιασε και με φίλησε ο Μέτα, θυμάμαι. Κι αυτό,
γιατί, όταν φτιάχνω ένα δρόμο, κοιτάω και τις διαφυγές ―να μην υπάρχουν παγίδες―, ώστε να
μην έχουμε ατυχήματα. Αυτή είναι η επιτυχία μας».
Υπάρχει εμμονή με την ασφάλεια, σήμερα, έστω και σε βάρος του θεάματος. Για παράδειγμα,
πέρυσι στην Ελάτεια δεν υπήρχαν νερά, για να μην έχουν πρόβλημα τα αυτοκίνητα που
περνούσαν με ζεσταμένους κινητήρες. Φέτος, που το ίδιο σημείο είναι στα πρώτα χιλιόμετρα
της ε.δ. Ρεγκίνι, οι φωτογράφοι θα έχουν την εικόνα που θέλουν. Ποια είναι, όμως, η
αγαπημένη ειδική του Αντώνη; «Τις αγαπάω όλες» απαντά, σαν να αναφέρεται στα εγγόνια του.
Το τελευταίο του Ακρόπολις;
Αλήθεια, τι μένει μετά από τόσα χρόνια στο μυαλό ενός ανθρώπου που έχει φάει τη ζωή του
στα βουνά; Καλές και κακές στιγμές, φυσικά. Η χειρότερη ανάμνηση του Χατζημίχου είναι από
το Ακρόπολις του 1982, όταν δεν περνούσε η ε.δ. της Κυλλήνης και ο Δαρδούφας πρότεινε να
δώσουν εναλλακτική ειδική διαδρομή με road book, παρά να μεταφερθούν από απλή τα
αυτοκίνητα. «Η Μουτόν ήταν μπροστά, θυμάμαι, και στις δύο τη νύχτα με ξύπνησε η Πέγκυ
Τρικάκου για να περάσουμε τα αυτοκίνητα από το Φενεό. Αυτό γινόταν για πρώτη φορά και
ήταν μεγάλο ρίσκο, γιατί φοβόμασταν μήπως και χάνονταν κάποιοι. Ήμουν έτοιμος να
παραιτηθώ από την αγωνία! Όλα πήγαν καλά, όμως, και πήρα μεγάλο θάρρος όταν είδα τα
αυτοκίνητα να επιστρέφουν στο στάδιο». Όσο για τις καλές στιγμές, πάνω απ? όλα θυμάται τη
συνεργασία του με τον Κώστα Γλωσσώτη: «Eίχε φοβερό χιούμορ ο Κώστας, όσο περίεργο κι αν
ακούγεται αυτό».
Eφόσον ο αγώνας κινείται σήμερα σε μια τόσο συγκεκριμένη περιοχή, κατά πόσο μπορεί να
αλλάξει μορφή τα επόμενα χρόνια; Υπάρχουν άλλες ειδικές που θα μπορούσαν να
χρησιμοποιηθούν ή έχουν εξαντληθεί, όπως λένε διάφοροι;
«Έχει πολλές ειδικές η περιοχή» επιμένει ο Χατζημιχάλης. «Αν είχαμε στη διάθεσή μας δέκα
συνεργεία, θα μπορούσαμε να έχουμε άλλες δέκα διαφορετικές, ώστε να μην περνάνε δεύτερη
φορά τα αυτοκίνητα και τις καταστρέφουν». Και το 51ο Pάλι Ακρόπολις πώς θα είναι; «Δεν
ξέρω, γιατί δε θα είμαι μέσα. Το 50ό είναι το τελευταίο μου, γιατί δεν έχω κάτι άλλο να
προσφέρω. Xρειάζεται νεότερους ανθρώπους ο αγώνας, φρέσκα μυαλά, και εγώ θέλω πλέον να
χαρώ τη σύνταξή μου, παρά να τρώω έναν ολόκληρο χρόνο από τη ζωή μου κάθε φορά...»
Μήπως θα ?πρεπε να σε ξαναρωτήσουμε μετά τον τερματισμό, Αντώνη; _ Α. Τ.
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ
Ο Αντώνης Χατζημιχάλης γεννήθηκε στις 24/8/1946 στην Ερυθραία Αττικής. Σε ηλικία
δωδεκάμισι ετών προσλήφθηκε στη ΔΕΗ, απ? όπου συνταξιοδοτήθηκε το 2001. Στα δεκατέσσερα
έτρεξε στον πρώτο του αγώνα με μηχανάκι Zundapp 50 κ.εκ. και στα δεκαοκτώ άρχισε να
τρέχει με μοτοσικλέτες σε αναβάσεις και αγώνες ταχύτητας. Αναδείχτηκε πρωταθλητής Ελλάδας
το ?69 (250 κ.εκ.), το ?70 και το ?71, πάντα με Honda. Τότε σταμάτησε τους αγώνες και
ασχολήθηκε με τα οργανωτικά στην ΕΛΠΑ, αναλαμβάνοντας ρόλο αλυτάρχη σε διάφορους αγώνες,
μότοκρος κυρίως. Από το ?80 εμπλέκεται στο σχεδιασμό του Pάλι Ακρόπολις και γίνεται δεξί
χέρι του Α. Δαρδούφα. Το ?89, ύστερα από χρόνια προσπαθειών, καταφέρνει να φέρει τους
αγώνες ταχύτητας μοτοσικλετών στο αεροδρόμιο της Τρίπολης. Στα μέσα στης δεκαετίας του
?90 επανέρχεται στο Pάλι Ακρόπολις, ενώ αναλαμβάνει και αλυτάρχης στους αγώνες του
παγκόσμιου πρωταθλήματος side car, στην Ελασσόνα, κάτι που θεωρεί κορυφαία στιγμή στην
καριέρα του. Ο Αντώνης Χατζημιχάλης έχει δύο γιους, το Μάριο και το Μανώλη, και τρία
εγγόνια, εννέα, οχτώ και τριών ετών.