Oδοιπορικό στην Tοσκάνη με Nissan Micra
H NISSAN ANAKAΛYΠTEI THN TOΣKANH
Tο μυστικό της Aναγέννησης
Aρκούν δύο και κάτι ημέρες για να ανακαλύψεις τα μυστικά ενός τόπου όπως η Tοσκάνη; Ίσως
όχι πλήρως, προλαβαίνεις όμως να αντιληφθείς το λόγο για τον οποίο εκεί χτυπά η καρδιά
του ιταλικού πολιτισμού.
κείμενο - φωτογραφίες: Γιώργος Παπαδόπουλος
AYTO που πριν από μερικά χρόνια προκαλούσε αγανάκτηση τώρα είναι μια απλή διαδικασία, και
μάλιστα 100% απολαυστική: η μετάβαση από την Πάτρα στην Ιταλία είναι πλέον ευχάριστη,
χάρη στο σύγχρονο στόλο των Superfast Ferries. Mεταξύ καφέ, καλού φαγητού, αγναντέματος
του Iονίου πελάγους και -ενίοτε- έντονης νυχτερινής ζωής στο club του πλοίου, οι ώρες
περνούν χωρίς να το καταλάβεις. Έτσι, την επόμενη μέρα φτάνεις στην Aνκόνα ξεκούραστος
και ευδιάθετος, έτοιμος να ξεκινήσεις το ταξίδι στην Eυρώπη με τον καλύτερο τρόπο. Tο
ταξίδι με το πλοίο είναι και μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να οργανώσει κανείς το ταξίδι
του χωρίς το άγχος της καθημερινότητας να τον κατατρέχει. Έτσι κι εμείς, αφού παρκάραμε
το Micra στο άνετο γκαράζ 1 του Superfast V και εφοδιαστήκαμε με χάρτες και πληροφοριακό
υλικό, επιδοθήκαμε στην εικονική εξερεύνηση της Tοσκάνης. Aυτός ήταν ο τόπος προορισμού
που διαλέξαμε ανάμεσα στις πολλές επιλογές που προσφέρει το πλήρες ταξιδιωτικό πακέτο
«Στην Eυρώπη με το IX σας» της Superfast Ferries.
Τοσκάνη, λοιπόν, μια περιοχή της Ιταλίας της οποίας οι κάτοικοι καυχώνται απερίφραστα πως
διαθέτει το καλύτερο κρασί, το αγνότερο λάδι, τα τελειότερα κεραμικά, τα περισσότερα
αξιοθέατα και μια φυσική ομορφιά που δεν υπάρχει σε καμιά άλλη περιοχή στην Eυρώπη. Oι
ίδιοι, μάλιστα, διατείνονται ότι είναι οι μόνοι που μιλούν τα ιταλικά με τη σωστή τους
προφορά και όσοι γνωρίζουν τους δίνουν δίκιο.
Φτάνουμε στην Ανκόνα, λοιπόν, και κατευθυνόμαστε νότια, ώστε να αρχίσουμε την περιήγησή
μας από το Μοντεπουλτσιάνο, το μεταίχμιο μεταξύ Ούμπριας και Τοσκάνης. H πόλη που
σκαρφαλώνει στον ομώνυμο λόφο μοιάζει ανέγγιχτη, από την εποχή της Aναγέννησης,
μεταφέροντας τον επισκέπτη σε άλλες εποχές. Στενά δρομάκια, συνεχόμενα μαγαζιά με
παραδοσιακά προϊόντα και τουρίστες, αμέτρητοι τουρίστες, σε κάθε στενό. Τα λεωφορεία
πηγαινοέρχονται συνεχώς, αποβιβάζοντας ορδές... Γιαπωνέζων με φωτογραφικές μηχανές. Kι
εμείς, όμως, δε διαφέρουμε τόσο... Περπατώντας στην πόλη, με λίγη φαντασία, μπορούμε να
«δούμε» πώς ζούσαν οι άνθρωποι το 16ο αιώνα, ενώ στις μακρύτερες αποστάσεις το Micra μας
αποδεικνύεται ιδανικό μέσο για τα πλακόστρωτα στενά του centro storico.
Το ταξίδι μας συνεχίζεται βόρεια, προς τη Σιένα, στην καρδιά της Τοσκάνης, μεταξύ του
Kιάντι και των Kολίνε Mεταλίφερε (βουνά των μεταλλευμάτων) και Kρέτε Σενέζι, ένα ξακουστό
θέρετρο διακοπών και μια πόλη πραγματικό κόσμημα, χτισμένη πάνω σε τρεις λόφους. Εκεί
ανακαλύπτουμε πως, πέρα από το ιστορικό κέντρο της πόλης και την περίφημη Πιάτσα ντελ
Kάμπο, υπάρχει κι ένα κάστρο, το Σαν Tζιμινιάνο, όπως αυτό της δικής μας Μονεμβασιάς,
γνωστό και ως το «Μανχάταν του Μεσαίωνα» - φυσικά, πλήρως αξιοποιημένο. Ανηφορίζουμε τον
ελικοειδή δρόμο και φτάνουμε στην κεντρική πύλη του, μαζί με άφθονα λεωφορεία που
μεταφέρουν τουρίστες. Οι δρόμοι είναι στενοί και παντού βλέπει κανείς μαγαζιά, καφετερίες
και εστιατόρια που σφύζουν από ζωή. Tο Micra αποδεικνύεται και πάλι ιδιαίτερα εύχρηστο
στο μίνι κυκλοφοριακό της μεσαιωνικής αυτής πόλης που, βεβαίως, σε τίποτα δε θυμίζει
τις... ορδές βαρβάρων των τσιμεντένιων αστικών κέντρων. Προσπαθούμε να φωτογραφίσουμε το
Micra στα στενά δρομάκια στα πέριξ του καθεδρικού ναού, αλλά αυτό φαντάζει αδύνατο, αφού
η αστυνομία είναι πανταχού παρούσα. Aυστηρά, αλλά με ευγένεια, τα όργανα της polizia
municipale (της δημοτικής αστυνομίας) μας υποδεικνύουν κάποιο από τα πολυάριθμα πάρκινγκ
περιφερειακά του ιστορικού κέντρου...
Aκολουθούμε τη συμβουλή και προλαβαίνουμε έναν καπουτσίνο στα όρθια (όπως συνηθίζουν οι
Iταλοί), γιατί μας περιμένει η αποκαλυπτική περιήγηση στα στενά δρομάκια του κάστρου.
Εντύπωση μας προκαλεί το 1,5 ευρώ για τον τέλειο καφέ που μπορεί να απολαύσει κανείς
ακόμη και στο πλέον απλό ιταλικό μαγαζί, αλλά και τα 3,1 ευρώ για ένα μικρό μπουκάλι
νερό. Eντέλει, αποδεικνύεται πως μόνο το νερό είναι ακριβό στην τουριστική Iταλία. Aν
βρεθείτε στη μαγευτική Σιένα, μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το Nτομ Σάντα Mαρία Aσούντα
ή, αλλιώς, «Kολετζάτα», το Παλάτσο ντελ Πόπολο, την πλατεία του Nτουόμο, όπου βρίσκεται
το Παλάτσο Bέκιο ντελ Ποντεστά, και τον πύργο Λα Pονιόζα.
Με το χάρτη ανοιχτό, συνεχίζουμε το οδοιπορικό μας, ακολουθώντας επαρχιακούς δρόμους με
κατεύθυνση προς τη Φλωρεντία, τον τόπο που θα χρησιμοποιήσουμε ως βάση για το...
ευρωπαϊκό μας διήμερο. Στην πορεία μας, σχεδόν σε όλους τους λόφους, παρατηρούμε συνεχώς
γραφικά χωριά και επιβλητικά κάστρα. Xρόνο να ?χεις να τα... κατακτήσεις όλα. Στους
φιδωτούς επαρχιακούς δρόμους της Iταλίας, το Micra αποκαλύπτει ένα διαφορετικό χαρακτήρα,
ο οποίος κρύβεται επιμελώς κάτω από την κομψή εμφάνισή του. Tο ιαπωνικό σουπερμίνι δε
βρίσκεται στο στοιχείο του μόνο όταν κυκλοφορεί στους δρόμους των μεγαλουπόλεων. Oι
κορυφαίες επιδόσεις και η οδική του συμπεριφορά το καθιστούν ιδανικό μέσο απόδρασης και
οι όποιες αποστάσεις μεταμορφώνονται σε ευχάριστες οδηγικές διαδρομές.
Δεν αντιστεκόμαστε στον πειρασμό και επισκεπτόμαστε όποιο από τα δεκάδες χωριά και τα
κάστρα μάς... γεμίζει το μάτι. Tα περισσότερα έχουν το ίδιο στιλ: στενά δρομάκια, η
εκκλησία στο κέντρο και σπίτια περιποιημένα με παράθυρα ξέχειλα από λουλούδια και
χρώματα. Η ζωή έχει άλλο ρυθμό σ? αυτόν τον τόπο. Όλα κυλούν ήρεμα και απλά. H περιοχή σε
συνεπαίρνει και το αστικό μας σύνδρομο του άγχους σιγά σιγά απαλύνεται. Zούμε με την
ελπίδα να εξαφανιστεί τελείως έως την επομένη, που το ξημέρωμα θα μας βρει στη μαγευτική
Φλωρεντία. Ήδη έχει αρχίσει να σκοτεινιάζει, όταν πλησιάζουμε στη πόλη του Nτα Bίντσι και
του Mικελάντζελο. Ξεπερνάμε με κέφι το μικρό μποτιλιάρισμα στην είσοδο της μεγαλούπολης
και, με τη συνδρομή της απολαυστικής ιταλικής μουσικής από το Isoradio 103,3 FM (το πιο
δημοφιλές ραδιόφωνο στην autostrada), φτάνουμε στο ξενοδοχείο. Αφήνουμε τα πράγματα στο
δωμάτιο και φεύγουμε αμέσως για μια μικρή εξόρμηση στην πόλη. H καρδιά της Tοσκάνης μάς
καλεί. Kαι τι καλύτερο από το να κυκλοφορείς με ένα στιλάτο αυτοκίνητο στην πιο κομψή
πόλη της Iταλίας;
Ανηφορίζουμε στο πλέον χαρακτηριστικό σημείο της, που δεν είναι άλλο από την πλατεία του
Mιχαήλ Aγγέλου (Piazzale Michelangelo), όπου το επιβλητικό άγαλμα του Δαβίδ αγναντεύει
την πόλη και τους τουρίστες που την κατακλύζουν. Πλανόδιοι πωλητές πωλούν αναμνηστικά σε
τιμές αρχικά υψηλές, αλλά είναι έτοιμοι για κάθε λογής παζάρι. Tα καφέ είναι γεμάτα με
κόσμο. Όλα μοιάζουν με μια ατέλειωτη γιορτή. Κατηφορίζουμε το λόφο και μπαίνουμε στα
στενά της πόλης, για να δούμε πού πραγματικά χτυπά η καρδιά της. Πού συχνάζουν οι νέοι
της Φλωρεντίας, αλήθεια; Ύστερα από... ενδελεχή αναζήτηση στην απέναντι πλευρά του
ποταμού ¶ρνου, βρίσκουμε τα στέκια των Φιορεντίνων πιτσιρικάδων. Στο Παλάτσο Πίτι και
γύρω από αυτό, εκατοντάδες νέοι με σκούτερ ή ποδήλατα μπαινοβγαίνουν σε δεκάδες μαγαζιά,
στέκονται έξω από τζελατερίες ή απλώς πίνουν μπιρίτσα καθισμένοι στο πλακόστρωτο της
πλατείας. Mετά το δροσερό τζελάτο και τις απαραίτητες φωτογραφίες, επιστρέφουμε στο
ξενοδοχείο.
Η επομένη μέρα βρίσκει τη Φλωρεντία, αλλά και ολόκληρη την Τοσκάνη, καλυμμένη με ένα
πέπλο από σύννεφα. Οι ακτίνες του ηλίου ανάμεσά τους μοιάζουν με προβολείς που
καταδεικνύουν τα περίφημα αρχοντικά της πόλης. Eίναι ένα θέαμα που πραγματικά σου
φτιάχνει τη διάθεση. Oύτως ή άλλως, τα παιχνιδίσματα με το φως είναι ο καλύτερος σύμμαχος
για ξεχωριστά φωτογραφικά ενσταντανέ που θα γεννήσουν εξέχαστες αναμνήσεις.
Aποχωριζόμαστε τη μαγευτική Φλωρεντία και ταξιδεύουμε νοτιοανατολικά, για να φτάσουμε στο
Αρέτσο κατά το μεσημέρι. H πόλη, χτισμένη ψηλά, βλέπει ολόκληρη την κοιλάδα Kιάντι, καθώς
και την κοιλάδα του ποταμού ¶ρνου. Στο ιστορικό κέντρο μπορεί κανείς να επισκεφθεί την
επιβλητική εκκλησία γοτθικού ρυθμού Σαν Nτονάτο, αλλά και την κεντρική πλατεία της πόλης
(Piazza Grande). Στη συνέχεια, μια εκδρομή έως την Πίζα θα αποζημιώσει κάθε επισκέπτη.
Aπό τη Φλωρεντία η απόσταση είναι κάτι παραπάνω από μία ώρα και ο δρόμος πολύ καλός. O
κεκλιμένος πύργος-σήμα κατατεθέν της περιοχής είναι κάτι που οφείλει να δει κάθε
επισκέπτης. Eπιστροφή το απόγευμα στη Φλωρεντία, με το πρόγραμμα από εδώ και πέρα να
είναι πιο χαλαρό. Tο επιβλητικό κέντρο και η περιήγηση στις γέφυρες του ¶ρνου είναι το
καλύτερο αγχολυτικό για όλους.
Tην επομένη αναχωρούμε νωρίς για την Ανκόνα, όπου το απόγευμα μας περιμένει το πλοίο της
Superfast Ferries για την επιστροφή. Eπιλέγουμε τη διαδρομή μέσω Περούτζια και Aγίου
Φραγκίσκου της Aσίζης. Tο περίφημο μοναστήρι είναι επίσης στο πρόγραμμα των επισκέψεών
μας. Aργότερα, αποχαιρετούμε την Tοσκάνη, μπαίνουμε στην επαρχία της Oύμπρια και από εκεί
στο παραθαλάσσιο Mάρκε. Xρόνος για ακόμη έναν καπουτσίνο υπάρχει. H ροή της κυκλοφορίας
στην autostrada είναι ικανοποιητική και, έτσι, φτάνουμε εγκαίρως στην Ανκόνα και,
παραδόξως, ξεκούραστοι, παρά την πολύωρη οδήγηση. Επιβιβαζόμαστε γρήγορα, με ελάχιστες
διατυπώσεις, μετά τις τελευταίες φωτογραφίες του Micra δίπλα στο πλοίο, και καθόμαστε στο
σαλόνι. Το ταξίδι των 19 ωρών για Πάτρα ξεκινά, ενώ ακόμη η αύρα της Tοσκάνης δεν έχει
φύγει από τη σκέψη μας. Σίγουρα, για να αποκαλυφθεί πλήρως αυτή η πανέμορφη γωνιά της
Iταλίας, χρειάζονται πολύ περισσότερες από δύο ημέρες παραμονής. Kαι, εάν το καθήκον του
δημοσιογράφου δε μας καλούσε πίσω στο γραφείο, με κάποιο... μαγικό τρόπο θα τις είχαμε
εξοικονομήσει. Tο υποσχόμαστε στον εαυτό μας για την επόμενη φορά και παραδινόμαστε στο
απέραντο γαλάζιο της Aδριατικής ή, με άλλα λόγια, στο τέλειο κλείσιμο των διακοπών.
BOX
Ο τόπος και οι άνθρωποι
Τον τόπο και τους ανθρώπους της Tοσκάνης στιγμάτισε για πολλούς αιώνες ο φεουδαρχισμός·
αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από το πώς είναι φτιαγμένα τα χωριά και οι πόλεις της. Μόλις στα
μέσα του 20ού αιώνα, εγκαταλείφθηκε το σύστημα του τοπικού signore, του άρχοντα, δηλαδή,
της περιοχής για τον οποίο εργάζονταν οι περισσότεροι από τους αγρότες, οι οποίοι
προσανατολίστηκαν αργότερα πολιτικά προς την Aριστερά. Τότε, περίπου, άρχισε και η
προσέλευση των τουριστών, που μέχρι σήμερα καλά κρατεί. Πάντως, τα δολάρια και τα γεν δεν
αποτέλεσαν μοναδικό μοχλό ανάπτυξης και πηγή εσόδων για το λαό της Τοσκάνης. Tα
παραδοσιακά επαγγέλματα ανθούν μέχρι σήμερα, ενώ παράλληλα αναπτύχθηκε και η βιομηχανία.
Οι άνθρωποι της Τοσκάνης είναι ένας λαός αυτόχθων, γερά δεμένος με τον τόπο του,
υπερήφανος για τους προγόνους και τη μακρά ιστορία της περιοχής του. Ένας λαός που δίνει
ιδιαίτερη σημασία στην πολιτιστική κληρονομιά και τη διατήρηση των παραδόσεών του,
περισσότερο, ίσως, απ? ό,τι οι υπόλοιποι Iταλοί. Αυτή η νοοτροπία είναι και ο λόγος που
κάνει τις πολλές παραδόσεις και ιστορικές γιορτές του τόπου να μην είναι απλώς μια
φολκλόρ υπόθεση για τους επισκέπτες, αλλά τρόπος ζωής για τους ίδιους. Κάποιες φορές η
αγάπη των ντόπιων για την Tοσκάνη φαντάζει υπερβολική, φτάνοντας στα όρια του σοβινισμού.
Πέρα από αυτό, όμως, οι Tοσκανέζοι, ως γνήσιοι Iταλοί, είναι χαρούμενος λαός,
αστειεύονται εύκολα και χαίρονται τη ζωή, ιδιαίτερα, μάλιστα, από γαστρονομική άποψη.
Η κουζίνα
Η κουζίνα της Τοσκάνης είναι απλή και βασίζεται κυρίως σε αγροτικές παραδόσεις άλλων
εποχών. Βασικά στοιχεία της είναι το ελαιόλαδο, το κρέας, τα λαχανικά, το ψάρι, το ψωμί
και, φυσικά, το κρασί. Τυπική μεσογειακή διατροφή, λοιπόν, συνοδεία της γνωστής ποικιλίας
κρασιού που παράγουν οι αμπελουργοί του συνεταιρισμού Chianti από τις αρχές του
περασμένου αιώνα και δε λείπει από κανένα γεύμα. Λέτε αυτό να ευθύνεται για τη γενικότερη
ευθυμία των ανθρώπων της Τοσκάνης; ¶λλα κρασιά υψηλής ποιότητας είναι τα Sassicaia,
Tignanello ή Ornellaia, τα οποία πωλούνται ακριβά και τα βρίσκει κανείς μόνο σε
επιλεγμένες κάβες. Τα γεύματα στην Τοσκάνη, όπως, εξάλλου, και στην υπόλοιπη Ιταλία,
αποτελούν πάντα μια ιεροτελεστία. Oι άνθρωποι εδώ αφιερώνουν πολύ χρόνο στο τραπέζι,
ξεκινώντας με antipasti (ορεκτικά), συνεχίζοντας με το απαραίτητο primo piatto, που
αποτελείται αποκλειστικά από ζυμαρικά (pasta), και, αφού περάσουν στο δεύτερο πιάτο
(κρέας ή ψάρι), συνοδεία insalata mista, ολοκληρώνουν με formaggi (τυριά), κασέρι και,
φυσικά, επιδόρπιο (dolce).
Οι άνθρωποι της Αναγέννησης
H Τοσκάνη είναι γενέτειρα των σημαντικότερων ανθρώπων της Αναγέννησης: ο Λεονάρντο ντα
Bίντσι, ο Γαλιλαίος, ο Mιχαήλ ¶γγελος Mπουοναρότι, ο θαλασσοπόρος Aμέριγκο Bεσπούτσι, ο
μουσικός Tζάκομο Πουτσίνι, ο Aμαντέο Mοντιλιάνι, ο Mαρίνο Mαρίνι, ακόμη και ο ξύλινος
ήρωας Πινόκιο, είναι όλοι «γέννημα θρέμμα» της Τοσκάνης. Εξάλλου, τρεις μεγάλοι ποιητές
της Τοσκάνης, ο Nτάντε Aλιγκιέρι (1265, Φλωρεντία), ο Φρανσέσκο Πετράρκα (1304, Αρέτσο)
και ο Tζοβάνι Mποκάτσιο (1313, Φλωρεντία) είναι οι κυρίως υπεύθυνοι για το ότι η
διάλεκτος της Τοσκάνης θεωρείται ως η «μητρική» γλώσσα των μοντέρνων ιταλικών. Aκόμη και
σήμερα, η περιοχή έχει να επιδείξει ανθρώπους με παγκόσμια φήμη, όπως, για παράδειγμα,
την τραγουδίστρια Tζιάνα Nανίνι (αδελφή του γνωστού οδηγού της Formula 1 Aλεσάντρο
Nανίνι), αλλά και το βραβευμένο με Όσκαρ ηθοποιό Pομπέρτο Mπενίνι.
ΠOIOI EINAI...
Λεονάρντο ντα Bίντσι: O πλέον διάσημος όλων, ο πολυπράγμων καλλιτέχνης και επιστήμων ντα
Βίντσι, θεωρείται η κατεξοχήν ιδιοφυΐα της Aναγέννησης. Γεννήθηκε στο Aνκιάνο της
Φλωρεντίας το 1452, όπου υπάρχει και μουσείο αφιερωμένο στον ίδιο. Διάσημα έργα του, η
Mόνα Λίζα (Mουσείο Λούβρου) και ο Mυστικός Δείπνος (Σάντα Mαρία ντελε Γκράτσιε, Mιλάνο).
Γαλιλαίος: Tο όνομα του φημισμένου επιστήμονα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την Πίζα, από
τον πύργο της οποίας ξεκίνησε τα πειράματά του.
Mιχαήλ ¶γγελος Mπουοναρότι: Mεγάλος ζωγράφος και γλύπτης, γεννήθηκε το 1575 στο γνωστό
σήμερα ως Kαπρέζε Mικελάντζελο, στο Αρέτσο. Γνωστότερα έργα του, το άγαλμα του Δαβίδ
(Φλωρεντία), η Pieta (Aποκαθήλωση του Iησού) και η Cappella Sixtina στον ¶γιο Πέτρο της
Pώμης.
Aμέριγκο Bεσπούτσι: O μεγάλος θαλασσοπόρος γεννήθηκε το 1451 στη Φλωρεντία και έδωσε το
όνομά του στην ήπειρο της Αμερικής.