Mεγάλη Έρευνα 4T για την οδική ασφάλεια
Tο αλκοόλ και την ελλιπή εκπαίδευση «φωτογραφίζει» η έρευνά μας ως ενόχους για τα τροχαία
ατυχήματα· και πράγματι, το ένα τρίτο των ερωτηθέντων έχει οδηγήσει μεθυσμένος ή είχε την
ευκαιρία να εξαγοράσει το δίπλωμά του!
Κείμενο: Μανώλης Σαλούρος
Φωτογραφίες: Eurokinissi, Visualphotos
EXOYME ακούσει πολλά, έχουμε διαβάσει αρκετά, έχουμε γράψει ακόμα περισσότερα! Το
διαχρονικό θέμα της οδικής ασφάλειας απασχολεί την πλειονότητα του κόσμου, αφού,
δυστυχώς, σχεδόν σε καθημερινή βάση, η «μάστιγα» των τροχαίων ατυχημάτων μάς χτυπά την
πόρτα, παίρνοντας διαστάσεις πολέμου.
Διοργανώσαμε, λοιπόν, μια έρευνα, ώστε -πέρα από την άποψη των ειδικών - να έχουμε και τη
γνώμη του κοινού σε αυτό το θέμα. Για τις ανάγκες της έρευνας, καταρτίστηκε ένα
ερωτηματολόγιο με δεκατέσσερις ερωτήσεις, το οποίο τέθηκε προς απάντηση στις ηλεκτρονικές
σελίδες των περιοδικών των Τεχνικών Εκδόσεων. Η «ψηφοφορία» διήρκεσε δέκα ημέρες, από την
Παρασκευή 15 έως και την Κυριακή 24 Οκτωβρίου. H ανταπόκριση ήταν, ομολογουμένως,
εντυπωσιακή. Oύτε λίγο ούτε πολύ, 1.522 άτομα αφιέρωσαν μέρος από το χρόνο τους,
απαντώντας στα ζητήματα που θέσαμε, επιβεβαιώνοντας, έτσι, τη σπουδαιότητα του θέματος.
Συμπεράσματα; Αρκετά και ενδιαφέροντα, που για πολλούς μπορεί να θεωρηθούν αναμενόμενα,
για άλλους αδιάφορα, αλλά για εμάς τους ίδιους αποτελούν τη βαρύτατη γνώμη του απλού
κόσμου, εκείνου, δηλαδή, που κινδυνεύει καθημερινά στους ελληνικούς δρόμους!_ Μ. Σαλ.
Ακολουθεί box με τρία γραφήματα που παρουσιάζει το προφίλ των ψηφοφόρων και θα έχει
τίτλο:
To προφίλ των ψηφοφόρων
Aπό τους 1.522 αναγνώστες όλων των ηλεκτρονικών έντυπων μέσων των Τεχνικών Εκδόσεων που
αφιέρωσαν λίγο από τον ελάχιστο χρόνο τους για να μας απαντήσουν, το μεγαλύτερο ποσοστό
ήταν ανδρικού φύλου. Ταυτόχρονα, σχετικά με τις βαθμίδες ηλικιών των ατόμων που έλαβαν
μέρος, την «πρώτη» θέση πήρε αυτή που αφορά άτομα 25-34 ετών, με ποσοστό 43,7%!
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα στοιχεία που αφορούν την ιπποδύναμη των αυτοκινήτων των
ψηφοφόρων, με «νικήτρια» κατηγορία αυτήν των 100-150 ίππων.
- Θεωρείτε επαρκή την εκπαίδευση των υποψήφιων οδηγών;
Θα αρχίσουμε με ένα από τα πιο υψηλά ποσοστά της έρευνάς μας. Ένα παρκάρισμα βάζοντας
σημάδια στο πίσω τζάμι, ώστε να εξασφαλιστεί η επιτυχία, ή ένα ξεκίνημα σε ανηφόρα
χρησιμοποιώντας χειρόφρενο σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί ολοκληρωμένη εκπαίδευση
υποψήφιου οδηγού. Μπορεί ο αριθμός των υποχρεωτικών μαθημάτων να αυξήθηκε θεαματικά τα
τελευταία χρόνια, όμως οι γνώσεις που προσφέρονται παρέμειναν, δυστυχώς, ως είχαν...
- Όταν δώσατε εξετάσεις για δίπλωμα οδήγησης, σας προτάθηκε η απόκτησή του με έμμεσο
τρόπο;
Έξαρση του φαινομένου του «λαδώματος» φαίνεται να επικρατεί τα τελευταία χρόνια, αφού,
σύμφωνα με τα στοιχεία που προέκυψαν, το μεγαλύτερο ποσοστό (41,8%) ανάμεσα σε αυτούς που
τους έγινε πρόταση να αποκτήσουν την άδεια οδήγησης με έμμεσο τρόπο συγκέντρωσαν εκείνοι
που έδωσαν εξετάσεις τα τελευταία 5 χρόνια. Αντίστοιχα, εκείνοι που εξετάστηκαν 5-10
χρόνια πριν έχουν ποσοστό 31,7%, ενώ, από τα 10 χρόνια και πίσω, το ποσοστό πέφτει στο
25,4%. Γεγονός είναι, πάντως, ότι η αναλογία «ένας στους τρεις» θα πρέπει να
προβληματίσει τους υπευθύνους.
- Θεωρείτε ότι οι σχολές ασφαλούς οδήγησης, όπως το 4T Safetrack, συμβάλλουν στη βελτίωση
της οδικής ασφάλειας;
Φυσικά και συμβάλλουν, σύμφωνα με την έρευνα, αφού, όπως προείπαμε, η επίσημη εκπαίδευση
των υποψήφιων οδηγών «μπάζει» από παντού. Φαινόμενα υπερστροφής και υποστροφής,
φρενάρισμα σε στεγνό και βρεγμένο οδόστρωμα, αλλά και πιο απλές καταστάσεις, όπως, για
παράδειγμα, η σωστή θέση οδήγησης και οι σωστές γραμμές, καλώς η κακώς, μαθαίνονται μόνο
στις σχολές ασφαλούς οδήγησης, όπως είναι το 4T Safetrack.
- Πιστεύετε ότι τα μαθήματα κυκλοφοριακής αγωγής στο σχολείο μπορούν μελλοντικά να
βελτιώσουν την κυκλοφοριακή συμπεριφορά των Eλλήνων οδηγών και πεζών;
Όλοι γνωρίζουμε ότι οι γερές βάσεις που αποκτάμε κατά την παιδική ηλικία μάς βοηθούν στη
συγκρότηση ενός σωστού και ολοκληρωμένου χαρακτήρα. Όπως λοιπόν, η... προπαίδεια, η
ιστορία και η φυσική συμβαδίζουν πολύ σωστά με τα πρώτα βήματα του ανθρώπου, άλλο τόσο
σημαντικό είναι και το μάθημα της κυκλοφοριακής αγωγής στο σχολείο, αρκεί, φυσικά, να
παραδίδεται από ανθρώπους με ανάλογες γνώσεις και, πάνω απ? όλα, με κέφι γι? αυτό που
κάνουν...
- Πιστεύετε ότι τα περιοδικά αυτοκινήτου συμβάλλουν στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας;
Στο μεγαλύτερο ποσοστό του, το κοινό θεωρεί ότι τα περιοδικά παίζουν ένα θετικό ρόλο σε
θέματα οδικής ασφάλειας. Δεν είναι μόνο η ενημέρωση των αναγνωστών μας για θέματα
κυκλοφοριακής αγωγής και τεχνικών οδήγησης, αλλά και η συμβολή (σε παγκόσμιο επίπεδο) των
ίδιων των περιοδικών στο σχεδιασμό ασφαλέστερων αυτοκινήτων.
- Πιστεύετε ότι η αστυνόμευση μπορεί να περιορίσει τα ατυχήματα;
Παρά το γεγονός ότι η αστυνόμευση ως έννοια ενοχλεί ιδιαίτερα τον Έλληνα πολίτη, η
πλειοψηφία θεωρεί ότι μπορεί να συμβάλει στη μείωση των ατυχημάτων. Αυτό αποδεικνύει την
αγωνία του κόσμου για σημεία που κρύβουν θανατηφόρες παγίδες, όπως αυτό στο πέταλο του
Μαλιακού. Το ιδανικό, φυσικά, είναι οι έλεγχοι και τα μπλόκα να γίνονται εκεί όπου
πραγματικά υπάρχει λόγος και όχι μόνο για λόγους... εισπρακτικούς.
- Tηρείτε τα όρια ταχύτητας στους δρόμους;
H πλειοψηφία παραδέχεται ότι δεν τηρεί κατά γράμμα τα όρια ταχύτητας στους ελληνικούς
δρόμους. Σε αυτό το σημείο, αξίζει να αναλύσουμε το αποτέλεσμα με βάση την ηλικία των
ερωτηθέντων. Έτσι, προκύπτει ότι στα άτομα ηλικίας 18-24 ετών το ποσοστό αυτό
περιορίζεται στο 15,2%, ενώ στους οδηγούς άνω των 45 ετών οι «νομοταγείς» διπλασιάζονται,
αγγίζοντας το 33,3%. Φυσικά, και η ιπποδύναμη του αυτοκινήτου παίζει ρόλο στην τήρηση του
ορίου. Έτσι, οι κάτοχοι αυτοκινήτων 150 ίππων και πάνω το σέβονται σε ποσοστό μόνο 8,1%,
κάτι που φαίνεται πιο εύκολο για το 23,3% των οδηγών που διαθέτουν αυτοκίνητα με
ιπποδύναμη μέχρι 75 ίππους.
- Φοράτε πάντα ζώνη ασφαλείας;
«Η ζώνη ασφαλείας σώζει ζωές» λέει το αντίστοιχο σλόγκαν και, γι? αυτό, πρόκειται για ένα
από τα πιο επιτυχημένα και διαχρονικά σλόγκαν όλων των εποχών. Σχεδόν συντριπτικό είναι
το ποσοστό αυτών που φορούν συνεχώς τη ζώνη ασφαλείας, όταν κινούνται με αυτοκίνητο.
Eπειδή το κοινό μας είναι πιο ενημερωμένο σε τέτοια ζητήματα, το ποσοστό αυτό δεν το
θεωρούμε αντιπροσωπευτικό της πραγματικότητας. Τέλος, για ακόμα μια φορά, αποδείχτηκε ότι
οι μεγαλύτεροι είναι πιο τυπικοί στο συγκεκριμένο ζήτημα, αφού το ποσοστό για ηλικίες
πάνω από 45 ετών έφτασε το 92,6%!
- Έχετε οδηγήσει ποτέ σε κατάσταση μέθης;
Mπορεί στην πλειονότητά τους οι Έλληνες οδηγοί να είναι... νηφάλιοι πίσω από το τιμόνι,
εντούτοις είναι συγκλονιστικό ότι σχεδόν ο ένας στους τρεις δηλώνει ότι έχει οδηγήσει
μεθυσμένος. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί κατά πολύ τα
ατυχήματα που οφείλονται στην υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, όσον αφορά τόσο μικρές όσο
και μεγάλες ηλικίες οδηγών. Γι? αυτό, και πολύ σωστά, η Tροχαία κάνει συστηματικούς
ελέγχους, κυρίως στις «δύσκολες» ώρες και μέρες, όταν, δηλαδή, γίνονται τα περισσότερα
ατυχήματα.
- Προτιμάτε ABS ή κλιματισμό στο καινούργιο σας αυτοκίνητο;
To ασφαλές και καλό φρενάρισμα θριάμβευσε! Oι περισσότεροι οδηγοί θα προτιμούσαν να έχουν
το ABS στο καινούργιο τους αυτοκίνητο, αντί ενός εξίσου απαραίτητου, πλέον, στοιχείου
εξοπλισμού, όπως είναι ο κλιματισμός. Πέρασαν αρκετά χρόνια, για να ξεπεραστεί η αντίληψη
ότι «εγώ φρενάρω καλύτερα από το ABS...», το οποίο, έτσι κι αλλιώς, από την αρχή του
επόμενου χρόνου θα εφοδιάζει υποχρεωτικά όλα τα νέα αυτοκίνητα.
- Τηρείτε το πρόγραμμα τακτικής συντήρησης του αυτοκινήτου σας;
Συντριπτικό το ποσοστό υπέρ εκείνων που τηρούν το πρόγραμμα τακτικής συντήρησης των
αυτοκινήτων τους. Ένα καλά συντηρημένο αυτοκίνητο αποτελεί, πολύ απλά, ένα πολύ ασφαλές
αυτοκίνητο για τους ελληνικούς δρόμους. Ο τακτικός έλεγχος των φρένων, των ελαστικών,
ακόμα και των φώτων, είναι επιτακτικός για την ασφάλεια των επιβατών του αυτοκινήτου,
αλλά και όλων των υπολοίπων.
- Ποιο θεωρείτε το πιο επικίνδυνο τμήμα του οδικού δικτύου;
1. Αθήνα-Θεσσαλονίκη
2. Αθήνα-Κόρινθος
3. Κόρινθος-Πάτρα
4. Κόρινθος-Τρίπολη
Η εθνική οδός με κατεύθυνση από Κόρινθο προς Πάτρα καταλαμβάνει την πρώτη -αρνητική- θέση
στο ερώτημα, δικαιολογώντας απόλυτα τον τίτλο του «φαβορί». Ο συγκεκριμένος δρόμος είναι
ο αρχαιότερος από τους τέσσερις της έρευνάς μας, ενώ κατά μήκος του κρύβονται αρκετές
επικίνδυνες παγίδες. «Νικητής» -με τη θετική έννοια του όρου- ο δρόμος
Κορίνθου-Τριπόλεως, με την πολύ καλή ποιότητα ασφάλτου, αλλά και το μεγάλο του πλάτος και
στα δύο ρεύματα.
- Ποια θεωρείτε ως σημαντικότερη αιτία ατυχημάτων;
1. Κατάσταση δρόμων
2. Κατάσταση αυτοκινήτων
3. Ανθρώπινος παράγοντας
Ο ίδιος ο άνθρωπος φταίει για... όλα τα κακά της μοίρας του και, σύμφωνα με την έρευνά
μας, σε αυτόν οφείλονται κατά κύριο λόγο τα περισσότερα τροχαία ατυχήματα. Η κατάσταση
των αυτοκινήτων συγκέντρωσε ένα ελάχιστο ποσοστό, το οποίο δικαιολογείται απόλυτα και από
το αποτέλεσμα που είχαμε στην ερώτηση για την τακτική συντήρηση των αυτοκινήτων, γεγονός
που δείχνει ότι ο Έλληνας εμπιστεύεται το αυτοκίνητό του, επειδή το προσέχει.
- Ποια πιστεύετε ότι είναι η πιο επικίνδυνη παράβαση;
1. Υπερβολική ταχύτητα
2. Παραβίαση φωτεινού σηματοδότη/STOP
3. Αντικανονική προσπέραση
4. Oδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ
Η πιο επικίνδυνη παράβαση θεωρείται, δικαιολογημένα, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ.
Eντούτοις, το μεγάλο αυτό ποσοστό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το γεγονός ότι το ένα
τρίτο των οδηγών έχουν οδηγήσει μεθυσμένοι.
Προτάσεις από τους πέντε φορείς με αντίστοιχες φωτογραφίες πορτρέτων
+5 προτάσεις
Πέντε πρόσωπα συνυφασμένα με το θέμα της οδικής ασφάλειας εξηγούν, με τρόπο απλό και
περιεκτικό, πώς οι δρόμοι της χώρας μας μπορούν να γίνουν ασφαλέστεροι.
Bάσει σχεδίου
Ιωάννης Κων. Γκόλιας, Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Μεταφορών & Επικοινωνιών
1. Στρατηγικό σχέδιο οδικής ασφάλειας.
Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των οδικών ατυχημάτων, απαιτείται συγκεκριμένος
σχεδιασμός και προγραμματισμός. Για την εξασφάλιση του συντονισμού των δράσεων, είναι
αναγκαία η σύνταξη συγκεκριμένου στρατηγικού σχεδίου οδικής ασφάλειας πενταετούς
διάρκειας, το οποίο θα περιέχει συγκεκριμένες δράσεις και μέτρα για την επίτευξη
προκαθορισμένων στόχων, ενώ, παράλληλα, θα πρέπει να υπάρχει κι ένα σύστημα
ποσοτικοποιημένης παρακολούθησης των αποτελεσμάτων εφαρμογής του σχεδίου.
2. Συντονισμένη εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού.
Τα όποια μέτρα για την οδική ασφάλεια απαιτούν τη συστηματική ενημέρωση και
ευαισθητοποίηση του κοινού. Η εκστρατεία ενημέρωσης θα πρέπει να είναι συνεχής και
συντονισμένη, με τη συμμετοχή κοινωνικών ομάδων και φορέων και με έμφαση στους οδηγούς
και στις μικρές ηλικίες.
3. Ριζική αναδιοργάνωση του συστήματος χορήγησης αδειών οδήγησης
Η συστηματική εκπαίδευση και η εξέταση των υποψήφιων οδηγών αποτελεί προϋπόθεση για την
οδήγηση, με τρόπο που θα ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες και τις επιπτώσεις τροχαίων
ατυχημάτων. Το σύστημα εξετάσεων θα πρέπει να προβλέπει την επαναληπτική εξέταση των
οδηγών, ιδιαίτερα των επαγγελματιών, σε τακτά χρονικά διαστήματα και με τρόπο που να
διασφαλίζει τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας.
4. Εξασφάλιση συγκεκριμένων κονδυλίων για την οδική ασφάλεια.
Η υλοποίηση των δράσεων για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, καθώς και η συστηματική
παρακολούθηση των αποτελεσμάτων τους απαιτούν πόρους, χωρίς την ύπαρξη των οποίων είναι
αδύνατο να επιτευχθούν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Τα κονδύλια αυτά θα πρέπει να είναι
συγκεκριμένα και εξασφαλισμένα μέσω ενός ειδικού ταμείου χρηματοδότησης, ώστε να είναι
δυνατός ο προγραμματισμός και η συνέχεια των δράσεων.
5. Μεθοδευμένη αστυνόμευση, με αυστηρές ποινές στους παραβάτες, και θέσπιση συστήματος
που θα εξασφαλίζει την είσπραξη των προστίμων.
Η μεθοδευμένη αστυνόμευση, με συστηματικό τρόπο και διάρκεια, έχει αποδειχτεί ιδιαίτερα
αποτελεσματικό μέτρο για την τήρηση των κανόνων οδικής ασφάλειας από τους οδηγούς. Η
αστυνόμευση αυτή θα πρέπει να συνοδεύεται από την επιβολή αυστηρών προστίμων και
διοικητικών ποινών, με ταυτόχρονη δημιουργία μηχανισμού που θα εξασφαλίζει την είσπραξη
των προστίμων.
6. Εντοπισμός των επικίνδυνων θέσεων του δικτύου και άρση των αιτιών επικινδυνότητας.
Η ύπαρξη συγκεκριμένων σημείων αυξημένης επικινδυνότητας, από πλευράς οδικής ασφαλείας,
είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο σε ένα οδικό δίκτυο. Η συστηματική μελέτη και ο
εντοπισμός των σημείων αυτών, συνοδευόμενος από τη λήψη μέτρων για την άρση της
επικινδυνότητας, περιορίζουν σημαντικά την ύπαρξη ατυχημάτων που οφείλονται σε επιμέρους
παράγοντες οι οποίοι σχετίζονται με την υποδομή του οδικού δικτύου.
Kυκλοφοριακή συνείδηση
Ταξίαρχος Νικόλαος Λουλούδας, Διευθυντής Τροχαίας
1. Αυστηρή αστυνόμευση του οδικού δικτύου από την Tροχαία, με σκοπό την αποτροπή
επικίνδυνων παραβάσεων από τους οδηγούς.
Να διενεργούνται συνεχείς και εντατικοί έλεγχοι, με ταυτόχρονη εφαρμογή των διατάξεων από
τους αστυνομικούς της Τροχαίας, προκειμένου οι οδηγοί να αποκτήσουν σωστή κυκλοφοριακή
συνείδηση και, έτσι, να αποφεύγουν τις παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας,
ιδιαίτερα τις επικίνδυνες, οι οποίες οδηγούν στο τροχαίο ατύχημα ή επιτείνουν τις
συνέπειες αυτών. Ως τέτοιες παραβάσεις χαρακτηρίζονται η υπερβολική ταχύτητα, η παραβίαση
του ερυθρού σηματοδότη, η οδήγηση υπό την επήρεια οινοπνεύματος, η μη χρήση ζώνης
ασφαλείας και προστατευτικού κράνους, καθώς και η παραβίαση της προτεραιότητας.
2. Αλλαγή αντιλήψεων για τα τροχαία ατυχήματα και σωστή εφαρμογή των κυκλοφοριακών
κανόνων από τους πεζούς.
Να γίνει αλλαγή αντιλήψεων των πεζών στο θέμα των τροχαίων ατυχημάτων και στο
κυκλοφοριακό γενικότερα. Οι πεζοί θα πρέπει να μάθουν σωστά τους κανόνες κυκλοφορίας και
να τους εφαρμόζουν. Οι κυριότεροι κανόνες είναι οι εξής: α) να βαδίζουν στο πεζοδρόμιο,
β) να περνούν πάντοτε από τις διαβάσεις των πεζών, γ) να μην παραβιάζουν τα φανάρια, δ)
να βαδίζουν αντίθετα προς την κίνηση των αυτοκινήτων.
3. Ύπαρξη σύγχρονου και ασφαλούς οδικού δικτύου.
Να υπάρχει συνεχής και αδιάκοπη μέριμνα των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών και φορέων, με
επαρκή χρηματοδότηση, προκειμένου να γίνεται η σωστή μελέτη, κατασκευή, συντήρηση, άμεση
αποκατάσταση, σήμανση και γενικά οποιαδήποτε ενέργεια που χρειάζεται για την καλή
κατάσταση του οδικού δικτύου της χώρας, έτσι ώστε η κυκλοφορία των οχημάτων να διεξάγεται
σε σύγχρονο και ασφαλές δίκτυο.
4. Φροντίδα για την καλή λειτουργία των οχημάτων που κυκλοφορούν.
Η κατάσταση των οχημάτων που κυκλοφορούν θα πρέπει να είναι άριστη. Οι οδηγοί και οι
ιδιοκτήτες θα πρέπει να φροντίζουν συνεχώς για την άψογη λειτουργία όλων των συστημάτων
των οχημάτων. Οι αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου (ΚΤΕΟ, μικτά κλιμάκια, Τροχαία) να θέτουν
εκτός κυκλοφορίας τα επικίνδυνα οχήματα, προκειμένου να προλαμβάνονται τροχαία ατυχήματα.
5. Απόκτηση κυκλοφοριακής αγωγής και νοοτροπίας ήδη από τη σχολική ηλικία και συνεχής
ενημέρωση των πολιτών για ολόκληρο το φάσμα των τροχαίων ατυχημάτων.
Να υπάρξει φροντίδα του κράτους για την απόκτηση σωστής κυκλοφοριακής αγωγής από τη
σχολική ηλικία, για την αλλαγή της νοοτροπίας των πολιτών στο θέμα της οδικής κυκλοφορίας
και ασφάλειας. Απαραίτητο είναι να εισαχθεί ως πρώτης προτεραιότητας και σημασίας και να
διδάσκεται στους μαθητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης το μάθημα της κυκλοφοριακής
αγωγής. Επίσης, να γίνεται συνεχής ενημέρωση των πολιτών μέσω των ΜΜΕ (τηλεόραση,
ραδιόφωνο, Tύπος κτλ.) για τα αίτια, τις συνέπειες και τον κίνδυνο των τροχαίων
ατυχημάτων.
Eνιαίος φορέας οδικής ασφάλειας
Βασίλης Δεσποτόπουλος, Πρόεδρος ΕΛΠΑ
Να συσταθεί ενιαίος φορέας οδικής ασφάλειας (ινστιτούτο), στον οποίο θα μετέχουν
υψηλόβαθμα στελέχη των υπουργείων Μεταφορών, Εσωτερικών, Υγείας, Τουρισμού, Παιδείας,
Δικαιοσύνης, ΠΕΧΩΔΕ, καθώς επίσης εκπρόσωποι ορισμένων φορέων, όπως καθηγητές
Πολυτεχνείου, εκπρόσωπος της Ένωσης Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, της ΕΛΠΑ, του Συνδέσμου
Εισαγωγέων ΙΧ, του Συνδέσμου Εισαγωγέων Φορτηγών & Λεωφορείων και του Πανελλήνιου
Συνδέσμου Ταξί.
Ο φορέας αυτός θα πρέπει να αποκτήσει νομοθετημένες αποφασιστικές αρμοδιότητες και ό,τι
αποφασίζει να το κοινοποιεί στην αρμόδια υπηρεσία, η οποία θα το υλοποιεί άμεσα.
Ενδεικτικά, οι αποφάσεις αυτές θα πρέπει να είναι σχετικές με:
- την αναθεώρηση του ΚΟΚ
- την ένταση της αστυνόμευσης
- την εφαρμογή του μαθήματος της κυκλοφοριακής αγωγής στα σχολεία
- το σύστημα ελεγχόμενης στάθμευσης
- το συντονισμό και τη βελτιστοποίηση των μέσων μαζικής μεταφοράς κ.ά.
Aς αναλάβουμε τις ευθύνες μας
Νίκος Ποριώτης, συγκοινωνιολόγος
1. Ζώνες-κράνη
Χιλιοειπωμένη η ανάγκη για τη χρήση της ζώνης και του κράνους. Έχει υπολογιστεί ότι οι
θάνατοι και οι σοβαροί τραυματισμοί θα μειώνονταν κατά περίπου 30%, αν γινόταν συνείδηση
στους οδηγούς και τους επιβάτες ότι, όσο μικρή απόσταση και να έχουν να διανύσουν, δεν
πρέπει να ξεχνούν τη χρήση τους.
2. Οινόπνευμα και οδήγηση
Ποτό και τιμόνι δεν πάνε μαζί. Τόσο απλά! Αν αυτό γίνει κατανοητό από όλους, ο αριθμός
των νεκρών και των τραυματιών θα μειωθεί δραματικά.
3. Παραβίαση προτεραιότητας
Η παραβίαση της προτεραιότητας αποτελεί την πρώτη άμεση αιτία, σύμφωνα και με τις
υπάρχουσες στατιστικές, για την πρόκληση σοβαρών τροχαίων ατυχημάτων. Οι κανόνες
προτεραιότητας είναι απλοί και σαφείς. Το ερώτημα είναι, όμως, πόσοι τους σέβονται.
4. Ακατάλληλη ταχύτητα
Από μόνη της η ταχύτητα συμβάλλει στη δημιουργία ατυχημάτων; Ναι, αλλά όχι η περίφημη
«υπερβολική», αλλά η ακατάλληλη ταχύτητα. Η ταχύτητα εκείνη που, στη συγκεκριμένη θέση
και ώρα, δε θα συγχωρήσει το σφάλμα το δικό μας ή του άλλου, εκείνη που δεν είναι
προσαρμοσμένη στις συνθήκες της κυκλοφορίας της κάθε οδού και της κάθε στιγμής.
5. Πεζοί
Ο σεβασμός των πιο ευάλωτων ομάδων χρηστών, όπως είναι οι πεζοί, πέρα από τις προσταγές
του ΚΟΚ, είναι σημάδι πολιτισμού. Όμως, τους κανόνες για την προτεραιότητα των πεζών
πόσοι τους ξέρουν και, από αυτούς που τους ξέρουν, πόσοι τους ακολουθούν; Ελάχιστοι. Και
πόσες κλήσεις δίνονται για παραβίαση της προτεραιότητας των πεζών; Σχεδόν καμία!
Oδηγική παιδεία
Νίκος Τσάδαρης, δημοσιογράφος/διευθυντής 4T Safetrack
H πρόταση του 4T Safetrack, προκειμένου να περιοριστούν τα τροχαία ατυχήματα, είναι:
καθιέρωση υποχρεωτικού εκπαιδευτικού προγράμματος κυκλοφοριακής αγωγής και οδήγησης στα
σχολεία, σε συνδυασμό με την εκ βάθρων αλλαγή της εκπαίδευσης υποψήφιων οδηγών και τη
βαθμιαία παροχή διπλωμάτων.
Ύστερα από τέσσερα συνεχή χρόνια λειτουργίας του μοναδικού ελληνικού κέντρου επιμόρφωσης
οδηγών (4T Safetrack), που ίδρυσαν οι 4TPOXOI τον Oκτώβρη του 2000, και μέσα από τις
εμπειρίες που αποκτήσαμε από τη μετεκπαίδευση περίπου 7.000 οδηγών, είμαστε βέβαιοι για
τα εξής βασικά αίτια που οδηγούν στην πλειονότητα των τροχαίων ατυχημάτων:
1. ¶νθρωπος (οδηγός)
2. Δρόμος (κατασκευαστικές ατέλειες και επικρατούσες συνθήκες)
3. Ελλιπής γνώση της μηχανής (αυτοκινήτου ή μοτοσικλέτας)
Tα παραπάνω αίτια είναι καταχωρημένα με βάση τη σπουδαιότητά τους και καθιστούν σαφές πως
οι μεγαλύτερες ευθύνες για την πρόκληση τροχαίων ανήκουν στον παράγοντα «άνθρωπος». Tο
ίδιο, άλλωστε, απέδειξε πρόσφατη εμπεριστατωμένη πανευρωπαϊκή έρευνα, η οποία απέδωσε το
95% των τροχαίων σε οδηγούς και πεζούς, αφήνοντας μόλις ένα 5% στον παράγοντα «τύχη».
H χώρα μας, στην αρχή της τρίτης χιλιετίας, διαθέτει κάτι περισσότερο από 4.200.000
διπλωματούχους οδηγούς, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων είναι πρώτης, δεύτερης και
τρίτης γενιάς (αναφορικά σημειώνουμε πως η Aγγλία έχει οδηγούς ακόμα και έκτης γενιάς)
και, στην καλύτερη περίπτωση, καλύπτουν το μίνιμουμ των κινητικών δεξιοτήτων που απαιτεί
η τέχνη της οδήγησης.
Όμως, η οδήγηση δεν είναι μια φυσική λειτουργία (όπως το περπάτημα, ο ύπνος, η αναπνοή
κτλ.). Aντιθέτως, είναι τέχνη, και μάλιστα ιδιαίτερα σύνθετη και δύσκολη, καθώς
εξασκείται σε ανοιχτό χώρο, ομαδικά, με «συνεργάτες» αμφίβολης ποιότητας, ικανότητας και
ψυχοσύνθεσης.
H οδήγηση είναι πάνω απ? όλα παιχνίδι μυαλού και μετά ανάπτυξη κινήσεων. O οδηγός εύκολα
παρομοιάζεται με ένα σκακιστή που παίζει μια παρτίδα σκάκι ταυτόχρονα με πολλούς
αντιπάλους, των οποίων τις αντιδράσεις είναι σχεδόν αδύνατο να προβλέψει σε κάθε κίνηση
που θα κάνει. Δύσκολη τέχνη, δηλαδή, την οποία, αν θέλουμε να υπηρετήσουμε σωστά
(προκειμένου να τη γλιτώσουμε εμείς και οι γύρω μας...), δεν αρκούν τα λίγα πρακτικά και
τα ελάχιστα θεωρητικά μαθήματα που κάνουμε σε ηλικία μεγαλύτερη των 17-18 ετών.
Aντιθέτως, απαιτείται εκ βάθρων εκπαίδευση και, για να είμαστε σαφείς, από τις πρώτες
σχολικές τάξεις, προκειμένου ο μελλοντικός οδηγός (εδώ μιλάμε για τη συντριπτική
πλειονότητα του πληθυσμού, πλέον) να ετοιμαστεί κατάλληλα, ώστε να επιβιώσει σε αυτό το
σύγχρονο πεδίο μάχης με τον απίστευτο αριθμό θυμάτων .
Παιδεία, λοιπόν, και όχι μόνο κατασταλτικά μέτρα (αστυνόμευσης), που κατά καιρούς
εξαγγέλλουν χωρίς φειδώ όλες οι κυβερνήσεις. Aν δεν εκπαιδεύσεις, δε λύνεις προβλήματα.
Mε αστυνόμευση και ποινές, το μόνο που επιτυγχάνεται είναι προσωρινή αναστολή της
εξέλιξης του προβλήματος, με άλλα λόγια, εξοικονόμηση χρόνου, τον οποίο, αν
εκμεταλλευτούμε σωστά (εισάγοντας προληπτικά μέτρα), τότε μπορούμε να αισιοδοξούμε.
Mε όλα αυτά ως δεδομένα, οι προτάσεις μας είναι οι εξής:
1. ¶μεση και υποχρεωτική ένταξη του μαθήματος της κυκλοφοριακής αγωγής στα δημοτικά
σχολεία.
2. Eνεργοποίηση των ήδη υπαρχόντων πάρκων κυκλοφοριακής αγωγής, τα οποία ρημάζουν,
εξαιτίας της αδιαφορίας της αυτοδιοίκησης.
3. Προαιρετικά μαθήματα οδήγησης στις δύο τελευταίες τάξεις του λυκείου.
4. Παροχή διπλωμάτων οδήγησης κλιμακωτά, με βάση την ηλικία και τις εμπειρίες.
5. Aναβάθμιση του συστήματος εκπαίδευσης των εκπαιδευτών οδηγών και υποχρεωτικές
μετεκπαιδεύσεις στις σύγχρονες τεχνολογίες.
6. Δημιουργία ειδικού σώματος εξεταστών, εκπαιδευμένων κατάλληλα, και προσθήκη
ψυχοκινητικών τεστ στις εξετάσεις απόκτησης διπλώματος.
7. Σύσταση ειδικού σώματος Tροχαίας, επανδρωμένου με ανθρώπινο δυναμικό πλήρως
εκπαιδευμένο σε θέματα οδήγησης, βασικής μηχανολογίας, αλλά και ψυχολογίας.
8. Oυσιαστική αναθεώρηση διπλωμάτων, με έμφαση στις ιατρικές εξετάσεις κάθε δύο χρόνια
για τους επαγγελματίες και κάθε πέντε χρόνια για τους ερασιτέχνες οδηγούς.
9. Tακτική μετεκπαίδευση των επαγγελματιών οδηγών (όχι μόνο όσων οδηγούν μεγάλα οχήματα)
σε ειδικά κέντρα.
10. Συνειδητοποίηση όλων πως τα αυτοκίνητα και οι δρόμοι δε «σκοτώνουν» από μόνα τους. O
άνθρωπος είναι αυτός που κάνει την όποια διαφορά και, δυστυχώς, δε γεννιέται οδηγός.
Oπότε, πρέπει να γίνει, και μάλιστα καλός, γιατί, αλλιώς, δεν έχουν ελπίδα ούτε αυτός
ούτε οι γύρω του.
H επόμενη μέρα... «Oδική Ασφάλεια 2005?2010»
Την ανανέωση του πενταετούς προγράμματος οδικής ασφάλειας, με στόχο τη μείωση των
τροχαίων ατυχημάτων κατά 50% μέχρι το 2010 σε σύγκριση με το 2005, προωθεί το Υπουργείο
Μεταφορών.
Για τη μείωση των ατυχημάτων σχεδιάζεται:
- Η αναθεώρηση του ΚΟΚ προς την κατεύθυνση της επιβολής αυστηρών προστίμων και
διοικητικών κυρώσεων (όπως η ακινητοποίηση του οχήματος, η αφαίρεση στοιχείων κυκλοφορίας
κτλ.). Τα πρόστιμα θα γίνουν αυστηρότερα για όσους οδηγούς σταθμεύουν στις διαβάσεις των
δρόμων, στις ράμπες για τα άτομα με ειδικές ανάγκες και στις στροφές λεωφορείων.
Μελετάται, μάλιστα, το ενδεχόμενο οι κλήσεις να θεωρούνται δημόσιο έσοδο, να εντάσσονται
στη φορολογική μερίδα και, αν δεν αποπληρώνονται, ο παραβάτης να μη λαμβάνει φορολογική
ενημερότητα.
- Η ενεργοποίηση και αναβάθμιση του «Συστήματος Ελέγχου Συμπεριφοράς Οδηγών» (point
system).
- Η αναβάθμιση των Μικτών Κλιμακίων Ελέγχου (ΜΚΕ), με την επέκταση του ωραρίου
λειτουργίας τις μη εργάσιμες ώρες και ημέρες (όλο το 24ωρο). Η εντατικοποίηση των ελέγχων
και ο εφοδιασμός των κλιμακίων με τον αναγκαίο εξοπλισμό.
- Ο έλεγχος της αυστηρής τήρησης των ωραρίων οδήγησης και ανάπαυσης για τους
επαγγελματίες οδηγούς.
- Η λήψη μέτρων για τις οργανωμένες μετακινήσεις μαθητών, οι οποίες χαρακτηρίζονται,
πλέον, ως «σχολικές μεταφορές» και θα απαιτούν τη χρησιμοποίηση λεωφορείων με ζώνες
ασφαλείας.
- Η τοποθέτηση ζωνών ασφαλείας στα ΚΤΕΛ.
Από το 2000 εφαρμόζεται ήδη στην Ελλάδα το πρόγραμμα οδικής ασφάλειας με την ονομασία
«Kαθ? οδόν». Tα μέτρα που προβλέπονται και εφαρμόζονται αποδίδουν, αφού κάθε χρόνο
καταγράφεται μείωση των ατυχημάτων. Το νέο πρόγραμμα θα θέτει και ποσοτικούς στόχους
μείωσης τροχαίων και θα εφαρμοστεί από τις αρχές του χρόνου._ Φαίη Χρυσοχόου