Γιάννης Eυσταθιάδης
Exit «pool»«... Ένα ?αναποφάσιστο? κείμενο...»
ΠOΛY εύκολα, αυτός ο πολυσυζητημένος όρος, «exit poll» (κάλπη εξόδου), θα μπορούσε να
παραλλαχθεί ευτράπελα σε «exit pool» (πισίνα εξόδου), μια και κόμματα, αλλά και
μεμονωμένοι υποψήφιοι, εμβαπτίζονται στο ύδωρ της λαϊκής εντολής και εξέρχονται
καθαγιασμένοι ή απλώς μουσκεμένοι. Οι νικητές προβάλλουν από το νερό με την κρυφή
ικανοποίηση του γυμνού άντρα του Johnnie Walker και μ? ένα «keep walking» προς την
εξουσία, ενώ οι ηττημένοι αποχωρούν συνήθως σαν βρεγμένες γάτες.
Τι είναι, όμως, αυτό που κάνει τις δημοσκοπήσεις να συζητιούνται τόσο και, γενικότερα, να
αμφισβητούνται ? ειδικά από αυτούς που συνήθως δεν ευνοούνται; Η πιο λογική απάντηση
είναι πως όλοι δίνουμε σ? αυτές ένα αντικειμενικό βάρος που δεν έχουν. Όλοι μας τείνουμε
να ξεχνάμε τα αυτονόητα: πως δημοσκόπηση σημαίνει μόνο διερεύνηση ατομικής πρόθεσης και
καταγραφή συλλογικών τάσεων, εντέλει πρόθεση ψήφου και όχι ψήφο!
Οι δημοσκοπήσεις, με επιστημονικό και ευκόλως ελέγξιμο, ως προς τη μεθοδολογική ορθότητα,
τρόπο, διερευνούν σε διαφορετικό χρόνο δείγμα του πληθυσμού και ανάγουν τα φαινόμενα στο
σύνολο, δηλαδή προβλέπουν, εκτιμούν, σφυγμομετρούν, αλλά, διάβολε, δεν ψηφίζουν!
Ιδανικά, τα όποια στοιχεία θα έπρεπε να μένουν μυστικά -σαν χρηστικό εργαλείο των
κομμάτων, για να διορθώνουν την πολιτική, την τακτική ή την επικοινωνία τους-,
προφυλάσσοντας, έτσι, το συνταγματικό δικαίωμα της προσωπικής και μυστικής ψήφου.
Από ?κεί και πέρα, θα έπρεπε να αναγνωρίζουμε στον κάθε ψηφοφόρο το δικαίωμα ν? αλλάζει
άποψη, συνεκτιμώντας κάθε φορά δεδομένα και προοπτικές, και να διαψεύδει τις
δημοσκοπήσεις. Στο κάτω κάτω, οι πολιτικοί έχουν το δικαίωμα να αλλάζουν θέσεις - οι
πολίτες, όχι;
Όταν οι δημοσκοπήσεις διαψεύδονται, στην ουσία διαψεύδεται η βεβαιότητά μας πως μπορούμε
να ανασυνθέσουμε, σε ένα αξιόπιστο όλον, τις κατακερματισμένες ψυχολογικές στιγμές των
εσώτατων προθέσεων κάθε ατόμου. Αυτήν τη μεγάλη φαντασίωση ότι όλα προβλέπονται έρχεται
κάποτε να διακόψει η μη αναμενόμενη αυθόρμητη «εκδίκηση» του πολίτη. Ένας κόσμος που
είναι τόσο εύκολα διευρευνητός και, εντέλει, προβλέψιμος, είναι ένας πληκτικός κόσμος. Το
να διαψεύδεις τις δημοσκοπήσεις είναι όχι μόνο δημοκρατικό, αλλά και ελπιδοφόρο. Και η
ίδια η διάψευση δε σημαίνει πως είναι λάθος η μέθοδος ή οι αριθμοί, αλλά μάλλον πως είναι
σωστοί οι άνθρωποι._ Γ. E.