Pεπορτάζ - Γέφυρα Pίου Aντιρρίου
Ζεύξη ολοταχώς!Mόλις λίγοι μήνες απομένουν για την ολοκλήρωση της γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου, ενός από τα
μεγαλύτερα έργα των τελευταίων χρόνων που αναμένεται να βελτιώσει δραστικά τις οδικές
συγκοινωνίες. H πιθανολογούμενη διέλευση της Oλυμπιακής φλόγας από το κατάστρωμά της τον
ερχόμενο Iούνιο σηματοδοτεί την άτυπη έναρξη της λειτουργίας της.
Kείμενο: Σπύρος Χατήρας
Φωτογραφίες: Βασίλης Γιαννακόπουλος
ENA όνειρο δεκαετιών, η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, θα είναι μια χειροπιαστή πραγματικότητα
για τους Έλληνες από τα μέσα του ερχόμενου Σεπτέμβρη: τέρμα πια η αγωνία για το αν οι
καιρικές συνθήκες θα επιτρέπουν στα οχηματαγωγά πλοία να τους μεταφέρουν απέναντι, τέλος
και το άγχος μήπως τα πληρώματά τους τους αιφνιδιάσουν με μια απρόβλεπτη απεργία και
μείνουν «αμανάτι», μαζί με τα τετράτροχά τους, στην ακτή. Σε περίπου πέντε μήνες από
σήμερα, μόλις τέσσερα λεπτά, με ανώτατη επιτρεπόμενη ταχύτητα 80 χλμ./ώρα πάνω στη
γέφυρα, θα είναι αρκετά για να περάσουν από το Ρίο στο Αντίρριο και αντίστροφα. Το
τεραστίων διαστάσεων -και όχι μόνο για τα ελληνικά δεδομένα- έργο, που αποτελεί τη
μεγαλύτερη καλωδιωτή γέφυρα στον κόσμο, θα ονομαστεί «Χαρίλαος Τρικούπης», τιμώντας το
σπουδαίο Μεσολογγίτη πολιτικό, που πρώτος την οραματίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα. H
αποπεράτωσή της αλλάζει κυριολεκτικά το γεωγραφικό χάρτη της χώρας, ενώ ξεπερνά σε
σημαντικότητα ακόμη και την -επίσης τεχνικά δυσκολότατη, στην εποχή της- διάνοιξη της
διώρυγας της Κορίνθου. ¶λλωστε, μόνο με αυτήν μπορεί να συγκριθεί...
Οι προοπτικές
Η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου θα συμβάλει αποφασιστικά στην ανάπτυξη της δυτικής Ελλάδας, καθώς
θα μειώσει την απόσταση μεταξύ των μεγάλων πόλεών της: η Πάτρα, η Ναύπακτος, το Μεσολόγγι
και το Αγρίνιο φαίνεται πως θα είναι οι πιο ωφελημένες, ενώ θα αποτελεί και τη «φυσική
συνέχεια» της -από χρόνια αναμενόμενης- Ιονίας Οδού, που θα συνδέει την Ηγουμενίτσα με
την Καλαμάτα. Ανάλογα θα είναι και τα αποτελέσματα για τον εθνικό άξονα ΠΑΘΕ
(Πάτρα-Αθήνα-Θεσσαλονίκη), που «ενώνει» μεταξύ τους τις τρεις μεγαλύτερες πόλεις της
χώρας. Επίσης, θα ευεργετηθεί η οδική επικοινωνία της Ελλάδας με την Ιταλία και, κατ?
επέκταση, με τις χώρες της υπόλοιπης δυτικής Ευρώπης, αφού η ύπαρξή της θα αναβαθμίσει
τους διεθνείς μας λιμένες προς την κατεύθυνση αυτή. Υπολογίζεται ότι, μόλις η γέφυρα
παραδοθεί για χρήση, θα εξυπηρετεί 10.000 αυτοκίνητα την ημέρα, αντί των 8.500 που
διέρχονται σήμερα «απέναντι» με πλωτά μέσα. Ο αριθμός αυτός, βέβαια, μάλλον θα μεγαλώσει,
αφού η εύκολη πρόσβαση ένθεν κι ένθεν δε θα απαιτεί δεύτερη σκέψη από τους
ενδιαφερομένους για να πραγματοποιηθεί. Σε εορταστικές περιόδους και ημέρες αιχμής,
αναμένεται να διέρχονται από τη γέφυρα περίπου 25.000 οχήματα.
Επτά χρόνια δημιουργίας
Η ζεύξη του Ρίου με το Αντίρριο δρομολογήθηκε αποφασιστικά μετά τη σύνοδο κορυφής της
Κέρκυρας το 1993, οπότε το μεγαλόπνοο έργο εντάχθηκε στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών.
Τον επόμενο χρόνο έγινε ακόμη ένα μεγάλο βήμα, αφού στη σύνοδο του Έσεν η ένωση της
Πελοποννήσου με τη δυτική Στερεά Ελλάδα κρίθηκε ως ένα από τα δεκατέσσερα ευρωπαϊκά έργα
πρώτης προτεραιότητας. Ο διαγωνισμός για την ανάληψή του από κάποιον κατασκευαστικό όμιλο
είχε προκηρυχθεί το 1991, ενώ οι προσφορές των ενδιαφερομένων κατατέθηκαν το Δεκέμβριο
του 1993. Τον Ιανουάριο του 1996 η γαλλοελληνικών συμφερόντων εταιρεία ΓΕΦΥΡΑ ΑΕ υπέγραψε
συμφωνία με το ελληνικό Δημόσιο και η επίσημη έναρξη του έργου έγινε στις 24 Δεκεμβρίου
του 1997, με υποχρέωση να παραδοθεί προς χρήση ύστερα από ακριβώς επτά χρόνια. Η
θεμελίωσή του υπήρξε μοναδική στον κόσμο, από πλευράς συνθηκών κατασκευής, καθώς είχε να
αντιμετωπίσει το μεγάλο βάθος, την υψηλή σεισμικότητα της περιοχής και τα στρώματα ιλύος
του θαλάσσιου πυθμένα του Κορινθιακού Kόλπου. Οι δύο πλωτές πλατφόρμες «SAR 3» και «LISA
A» (μαζί με το βοηθητικό της «CATAMARAN», που σχεδιάστηκε ειδικά για τη γέφυρα) ανέλαβαν
το κύριο βάρος των εργασιών θεμελίωσης, ξεκινώντας τις υποθαλάσσιες εκσκαφές το
Φεβρουάριο του 2000. Η ευαίσθητη και ιδιαίτερα κρίσιμη διαδικασία επιτεύχθηκε με θεμέλια
διαμέτρου 90 μ., που επικάθισαν στον πυθμένα, αφού εκείνος είχε προηγουμένως «εξυγιανθεί»
και ενισχυθεί με «έμπηξη» μεταλλικών σωλήνων από σίδερο πάχους 2 εκ., διαμέτρου 2 μ. και
μήκους 25-30 μ. Το Μάιο του 2001 το βάθρο του πυλώνα «Μ3» εδράστηκε στην οριστική του
θέση και έντεκα μήνες αργότερα είχε συμβεί το ίδιο και με τα υπόλοιπα τρία. Για τις
εργασίες τοποθέτησης των κεφαλόδεσμων, των κεφαλών των πυλώνων και της ανάρτησης του
καταστρώματος είχε καταπλεύσει στο θαλάσσιο στενό ο «TAKLIFT 7», ένας από τους πιο
μεγάλους πλωτούς γερανούς στον κόσμο, με δυνατότητα ανύψωσης αντικειμένων βάρους 1.200
τόνων. Στα τέλη του 2003 αποπερατώθηκαν ως προς το ύψος τους οι πυλώνες «Μ2» και «Μ1»,
ενώ τον Ιανουάριο του 2004 ολοκληρώθηκε η σύνδεση του καταστρώματος μεταξύ των «Μ3», «Μ4»
και της γέφυρας πρόσβασης του Αντιρρίου. Ήδη, το μήνα που διανύουμε, το 90% του έργου
έχει ολοκληρωθεί. Το ερχόμενο καλοκαίρι θα έχουν τελειώσει όλες οι συνδέσεις των τμημάτων
του καταστρώματος και θα ακολουθήσουν οι εργασίες ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων,
ασφαλτόστρωσης και φωτισμού.
H επόμενη μέρα
Δύο λωρίδες κυκλοφορίας -συν μία βοηθητική- θα είναι στη διάθεση των οδηγών που θα
διέρχονται από τη γέφυρα από το Σεπτέμβριο, περίπου τρεις μήνες νωρίτερα από την αρχικά
προβλεπόμενη ημερομηνία παράδοσης. Το κόστος των διοδίων, που θα βρίσκονται στην πλευρά
του Αντιρρίου (τέσσερις σταθμοί ανά κατεύθυνση), θα ανέρχεται στο ποσό των 10 ευρώ. Από
τη γέφυρα θα έχουν δικαίωμα να περνούν όλων των ειδών τα φορτηγά, ενώ για όσα μεταφέρουν
επικίνδυνα φορτία ή εκρηκτικά θα υπάρχει συγκεκριμένο ωράριο. Για όσους θέλουν να
πάνε... περπατώντας από τη μια κατεύθυνση στην άλλη (πρωτόγνωρο συναίσθημα, πιστέψτε μας,
σχεδόν το... κάναμε), δε θα υπάρχει χρηματική επιβάρυνση. Το έργο θα λειτουργεί υπό την
ευθύνη της παραχωρησιούχου εταιρείας ΓΕΦΥΡΑ ΑΕ, η οποία θα το εκμεταλλεύεται μέχρι τις 24
Δεκεμβρίου 2039, οπότε και θα αναλάβει καθήκοντα σε αυτό το ελληνικό Δημόσιο. Τέλος, η
γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου θα παραμείνει και μετά την ολοκλήρωσή της ένα «ζωντανό» έργο, αφού
θα στελεχώνεται από ανθρώπους που θα έχουν ως αποστολή τη συντήρηση, τη φύλαξη και την
εύρυθμη λειτουργία της.
Box 1
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Συνολικό μήκος γέφυρας: 2.883 μ.
Μήκος καλωδιωτής γέφυρας: 2.252 μ.
Μήκος γέφυρας πρόσβασης Ρίου: 380 μ.
Μήκος γέφυρας πρόσβασης Αντιρρίου: 228 μ.
Μήκος πλευρικών ανοιγμάτων: 286 μ.
Πυλώνες: 4
Απόσταση μεταξύ πυλώνων: 560 μ.
Ανώτατο ύψος πυλώνα: 227 μ.
Ανώτατο υπερθαλάσσιο ύψος πυλώνα ως την επιφάνεια του καταστρώματος: 57 μ.
Ανώτατο υπερθαλάσσιο ύψος πυλώνα: 167 μ.
Ανώτατο υποθαλάσσιο τμήμα πυλώνα: 65 μ.
Βάρος πυλώνα: 170.000 τόνοι
Διάμετρος θεμελίου πυλώνα: 90 μ.
Μήκος καλωδίων: 40.000 μ.
Βάρος καλωδίων: 5.000 τόνοι
Όγκος σκυροδέματος: 260.000 κ.μ.
Πλάτος οδοστρώματος: 27,2 μ.
ΑΝΤΟΧΕΣ
Σε σεισμό: άνω των 7,4 Ρίχτερ, με επιτάχυνση εδάφους 48% επί της βαρύτητας (πιθανότητα
συμβάντος: 1 φορά στα 2.000 χρόνια)
Σε άνεμο: ταχύτητα έως και 265 χλμ./ώρα (τυφώνας)
Σε σύγκρουση: με δεξαμενόπλοιο βάρους ως και 180.000 τόνων που ταξιδεύει με ταχύτητα 16
κόμβων
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ
Ανάδοχος παραχώρησης: ΓΕΦΥΡΑ ΑΕ (γαλλοελληνικός φορέας υπερθαλάσσιας ζεύξης
Ρίου-Αντιρρίου)
Μελέτη-κατασκευή: Koινοπραξία ΓΕΦΥΡΑ
Αρμόδια υπηρεσία έργου: Γενική Γραμματεία Συγχρηματοδοτούμενων Δημοσίων Έργων / ΕΥΔΕ-ΣΕΡΑ
του ΥΠΕΧΩΔΕ
ΜΕΛΗ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑΣ ΓΕΦΥΡΑ
VINCI CONSTRUCTION GRANDS PROJECTS
J & P - ΑΒΑΞ ΑΕ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ - ΤΕΒ
ΑΘΗΝΑ ΑΕΤΒ & ΤΕ
ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΑΕ
ΠΑΝΤΕΧΝΙΚΗ
ΑΚΤΩΡ
OIKONOMIKA MEΓΕΘΗ
Κόστος έργου: 750 εκατ. ευρώ
Χρηματοδότηση έργου
- 10% κεφάλαια αναδόχου
- 40% ελληνικό Δημόσιο, με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης
- 50% δάνειο Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, με την εγγύηση ομίλου εμπορικών τραπεζών
αποτελούμενου από 29 μέλη
ΜΑΣ ΑΡΕΣΕ: Η άνοδος με τον ανελκυστήρα ως τη «σημαία» της γέφυρας, σχεδόν στο ανώτατο
ύψος του πυλώνα «Μ3». Επίσης, η «μυστηριακή» κάθοδος, με τον ίδιο τρόπο, περίπου ως τον
πυθμένα του. Απίστευτη εμπειρία, που δύσκολα θα ξαναζήσουμε.
ΔΕ ΜΑΣ ΑΡΕΣΕ: Η απαρχαιωμένη «διαδρομή» που θα περιμένει τα αυτοκίνητα στην πλευρά της
Στερεάς Ελλάδας, μόλις αυτά διαβούν την υπερσύγχρονη γέφυρα... Είναι απελπιστικά «λίγη»
πια και ανάξιά της...
Η Ολυμπιακή φλόγα θα είναι, κατά πάσα πιθανότητα, ο πρώτος «διακεκριμένος επισκέπτης» που
θα διασχίσει τη γέφυρα. Δεν έχει αποφασιστεί ακόμα ποιος θα είναι ο λαμπαδηδρόμος της
συγκεκριμένης διαδρομής και οι φήμες περί του άσσου της Ρεάλ Μαδρίτης Ζινεντίν Ζιντάν δε
φαίνεται μέχρι στιγμής να ευσταθούν. Επίσης, δεν είναι ξεκάθαρο ποιος θα είναι ο ρόλος
των οχηματαγωγών πλοίων της γραμμής Ρίου-Αντιρρίου, που θα παραμείνουν εν ενεργεία. Ίσως,
όμως, κάποια από αυτά να αποτελέσουν το μέσο για μια «χαλαρή τουριστική βόλτα» πλάι στη
γέφυρα, από όσους ταξιδιώτες έχουν στη διάθεσή τους χρόνο για παρατήρηση.