Οδοιπορικό στο Περού με Toyota Land Cruiser
(* περουβιανό μονοπάτι)
Αρκούν τρεις εβδομάδες και 4.200 χλμ. με Land Cruiser για να «κατακτήσεις» το Περού; Όχι βέβαια...
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΑΚΗΣ ΤΕΜΠΕΡΙΔΗΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΚΗΣ ΤΕΜΠΕΡΙΔΗΣ, ΒΟΥΛΑ ΝΕΤΟΥ
ΦΕΤΟΣ, είχαμε αποκλείσει την Ελλάδα ως προορισμό διακοπών. Τα δελτία ειδήσεων, βλέπετε, αναφέρονταν καθημερινά στην πληρότητα των ξενοδοχείων. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες έκαναν το θαύμα τους, αλλά αυτό είχε ως συνέπεια μια πρωτοφανή ακρίβεια. Το δίλημμα ήταν λοιπόν: να πληρώναμε πέντε (!) ευρώ για έναν εσπρέσο και 100-120 ευρώ για ένα δωμάτιο της προκοπής σε κυκλαδίτικο νησί ή να κλείναμε εισιτήρια για κάποιον εξωτικό προορισμό; Έπειτα από ένα σκανάρισμα του παγκόσμιου χάρτη, όπως συνηθίζουμε, καταλήξαμε στο Περού. Οι πτήσεις ήταν γεμάτες τον Αύγουστο και το πρακτορείο χρειάστηκε μια εβδομάδα για να μας βρει τις δύο τελευταίες διαθέσιμες θέσεις στην πτήση της Iberia για Λίμα. Τότε «πιάσαμε δουλειά» στο PC: στο Διαδίκτυο βρήκαμε ότι η Toyota είναι πρώτη δύναμη στη λατινοαμερικανική χώρα, οπότε απευθυνθήκαμε στο ελληνικό γραφείο της: «Μπορείτε να μας βρείτε ένα 4x4 στη Λίμα για τον Αύγουστο»; «Θα το ψάξουμε» απαντά η κ. Κλαίρη Χατζηγιάννη... Στην Toyota Ελλάς το θετικό πνεύμα δε χάνεται, ακόμη κι αν τους ζητήσεις να τρέξεις σε GP με την TF105 (εντάξει, λέμε τώρα). Με άλλα λόγια, ξέρεις ότι θα παλέψουν κάθε αίτημα. Στο ίδιο πνεύμα πρέπει να είναι και οι «Τογιοταίοι» στο Περού, αφού σε δύο μέρες, το e-mail που έστειλαν άνοιγε τα φτερά μας για τη λατινική Αμερική: «Μπορούμε να σας διαθέσουμε ένα αυτοκίνητο. Ποιο μοντέλο θα θέλατε»;
Φυσικά, ζητήσαμε ένα Prado (έτσι λένε το Land Cruiser πέραν του Ατλαντικού), κατά προτίμηση ντίζελ. Mάλιστα, στα «ενδοτογιοτικά» e-mail που ακολούθησαν κανονίστηκε να συνεργαστούμε με συναδέλφους του περιοδικού «Ruedas», καθώς και μια εμφάνιση στην περουβιανή τηλεόραση! «Ας μην αφήσουμε να πάει χαμένο ένα τόσο μεγάλο οδοιπορικό των 4Τροχών στη χώρα μας» ήταν το μήνυμα του περουβιανού μαρκετίαρ Ιντέρ Σιφουέντες Μαρτίνς και οι διακοπές μας έμελλαν να μεταμορφωθούν σε αποστολή του περιοδικού. Έτσι, ύστερα από μία διανυκτέρευση στη Μαδρίτη και πτήση 12 ωρών για Λίμα, πατήσαμε σε περουβιανό έδαφος εφοδιασμένοι με EOS1, φακούς και laptop. «Όση δουλειά κι αν μας περιμένει, εμείς θα περάσουμε υπέροχα» λέγαμε μεταξύ μας.
Κατευθείαν στην Panamericana
Η Λίμα είναι μια ολοζώντανη, αλλά άσχημη πόλη με άναρχη δόμηση, ένα κέντρο με αποικιακή αρχιτεκτονική -στο οποίο δεσπόζει η Plaza de Armas- και μπόλικες φαβέλες επικίνδυνες για την υγεία. Δύο συνοικίες, το Σαν Ισίντρο και η Μιραφλόρες, συγκεντρώνουν την μπουρζουαζία και τη νυχτερινή ζωή. Στο γραφικότατο Καστελάνα της Μιραφλόρες μείναμε εμείς, δίπλα στον αυτοκινητόδρομο (via Espressa) που ενώνει την παραλία με το κέντρο. Η Λίμα έχει στραμμένη την πλάτη της στον Ειρηνικό Ωκεανό, αφού είναι κτισμένη 150 μ. ψηλά από την ακτή, εκεί όπου κάποτε ήταν έρημος. Όσο για το κλίμα της; Κατά τη διάρκεια του χειμώνα (το δικό μας καλοκαίρι) κυριαρχεί η γκαρούα, ένα αρρωστημένο μίγμα υγρασίας, σκόνης και αιθαλομίχλης που πλανάται στον αέρα από τα αμέτρητα αυτοκίνητα και ταξί παλαιάς τεχνολογίας. Τελικά, ίσως λόγω κλίματος, μείναμε μόνο μιάμιση μέρα στην πρωτεύουσα, η οποία συγκεντρώνει το ένα τρίτο του πληθυσμού όλου του Περού. Εξάλλου, ούτε η νυχτερινή ζωή μας λείπει στην Αθήνα ούτε οι αποικιακές εκκλησίες και τα μουσεία της πόλης είναι του γούστου μας. Έτσι, αφού παραλάβαμε το Prado από τη Mitsui της λεωφόρου... Πράντο, συναντηθήκαμε με τους ανθρώπους της αντιπροσωπείας και τους Περουβιανούς periodistas, οι οποίοι με αρκετή ανησυχία αντιμετώπισαν την πρόθεσή μας να φέρουμε πάνω κάτω τη χώρα μέσα σε τρεις εβδομάδες. Η συνάντηση άξιζε τον κόπο, αφού μάθαμε ότι κάποιες διαδρομές που φαίνονταν παιχνίδι στο χάρτη χρειάζονταν μέρες για να καλυφτούν. Κάποιες άλλες θα μπορούσαν να ρίξουν νοκ άουτ το σκληροτράχηλο 4x4... Αφού καταλήξαμε σε ένα πρόγραμμα, δώσαμε ραντεβού στο Χουανκάγιο, για να συνεχίσουμε παρέα το οδοιπορικό, και την επόμενη πήραμε την Panamericana sur (προς το νότο).
Πρώτος σταθμός η Νάζκα, 400 χλμ. νότια της Λίμα, ο μυστηριακός τόπος όπου βρίσκονται τα γαιογλυφικά των Ίνκας, τα οποία πολλοί -με πρώτο το συγγραφέα φον Ντένικεν- τα συνδέουν με εξωγήινους πολιτισμούς. Κάτι που μπορεί να είναι ανυπόστατο, όμως κάνει καλό στον τουρισμό. Η Νάζκα, βλέπετε, είναι ένα αδιάφορο χωριό 4.000 κατοίκων που στηρίζεται οικονομικά στον τουρισμό-«fast food» που ελκύουν οι περίπου 800 γραμμές, τα 300 γαιογλυφικά και τα 70 ζωόμορφα σχήματα της Πάμπα Κολοράντα. Αφού έρθεις από Λίμα, διανυκτερεύεις, και την επόμενη επιβιβάζεσαι σε Cessna έναντι 60-70 δολαρίων το άτομο, για να πετάξεις επάνω από τα απίστευτα σχήματα, τα οποία δύσκολα διακρίνονται από το έδαφος. Στην υψηλή περίοδο τα μονοκινητήρια δεν επαρκούν και η αναμονή για την πτήση είναι εκνευριστική. Αν είσαι τυχερός, μιας και πολλοί πετάνε την επόμενη μέρα. Δεν ξέρουμε αν αυτό γίνεται επί τούτου (μια έξτρα διανυκτέρευση σημαίνει 100% αύξηση του τουρισμού) ή εάν πράγματι φταίει η πάχνη που τα αεροπλάνα δεν πετούν από νωρίς το πρωί. Πάντως, εκνευριστήκαμε τόσο πολύ περιμένοντας, ώστε αφήσαμε τη Νάζκα αργά το απόγευμα χωρίς να πετάξουμε. Ήττα; Δεν πειράζει, κάποτε θα ξαναέρθουμε...
El condor pasa!
Από τη Νάζκα με κατεύθυνση προς τα νότια, η Panamericana διασχίζει την έρημο μέχρι να ξαναβγεί στον Ειρηνικό. Το τοπίο είναι άγριο και όμορφο συνάμα. Τα κύματα του ωκεανού μοιάζουν να γλείφουν τους αμμόλοφους. Στα νότια παράλια επικρατεί ερημιά. Βενζινάδικο εδώ βρίσκεις μόνο μετά από 200 χλμ. και, αν δεν προσέξεις, κινδυνεύεις να μείνεις από καύσιμα. Όμως η άσφαλτος είναι άριστη και η κίνηση ελάχιστη, οπότε απολαμβάνεις οδήγηση. Όσο για τα περιπολικά της Policia de Carreteras; Δεν ασχολούνται με εμάς. Το Prado είναι S-Class για το Περού, άρα στο τιμόνι του κάποιος πολιτικός ή προύχοντας θα είσαι...
Ενώ προγραμματίζαμε να φτάσουμε στην Αρεκίπα, τη δεύτερη σε μέγεθος πόλη του Περού, τελικά, όταν μας βρίσκει η νύχτα, αποφασίζουμε να διανυκτερεύσουμε στην παραθαλάσσια Καμανά, η οποία ακόμη θρηνεί τα 200 θύματά της από το τσουνάμι του 2001. Εκεί θα δοκιμάσουμε και την τύχη μας στους «κλέφτες» ενός τοπικού καζίνο - καθιερωμένη ψυχαγωγία των ντόπιων στο Περού.
Το επόμενο πρωινό σκαρφαλώνουμε για πρώτη φορά στις ¶νδεις και σε λιγότερο από δύο ώρες βρισκόμαστε πάνω από τα σύννεφα του Ειρηνικού, στα 2.300 μ. Η Αρεκίπα βρίσκεται στη σκιά του ηφαιστείου Μίστι (5.822 μ.!) και είναι μια μάλλον αδιάφορη πόλη. Έπειτα από μια σύντομη βόλτα στο κέντρο, την αφήνουμε και παίρνουμε τον ανηφορικό δρόμο για την Canyon Country, και συγκεκριμένα για το διάσημο φαράγγι Κόλκα. Μιλάμε για το δεύτερο ψηλότερο του πλανήτη (πρώτο είναι το γειτονικό Κοταχουάσι) με βάθος 3.191 μ. Εδώ πετούν οι κόνδορες! «Να μείνετε στο Τσιβάι» μας είχε προτείνει ο Ντάνιελ Χίγκα, ο καλός συνάδελφος του «Ruedas», αλλά δε μας είπε ότι για να φτάσεις στο χωριό περνάς από χωματόδρομο που ανεβαίνει στα 4.600 μ. Εκεί θα δούμε για πρώτη φορά λάμα και αλπάκα (κουκλιά είναι τα οικόσιτα εδώ και 4.000 χρόνια «καμηλοειδή» του Περού), αλλά και τα πιο σπάνια βικούνιας. Κάπου εκεί ανακαλύπτουμε ότι το όργανο του υψομέτρου δε μετράει πάνω από τα 4.000 μ. Αυτό δεν είναι η μοναδική αδυναμία του αυτοκινήτου στις ¶νδεις. Ο 4κύλινδρος ντίζελ σ’ αυτό το υψόμετρο δεν πρέπει να αποδίδει πάνω από 120-130 άλογα (από τα 162 εργοστασιακά) κι έτσι το θηρίο των δύο τόνων μετά δυσκολίας επιταχύνει, αφήνοντας τόνους καπνού από την εξάτμιση. Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως το έχουμε εμείς που δεν μπορούμε να πάρουμε τα πόδια μας: λαχάνιασμα και πονοκέφαλος είναι τα πρώτα συμπτώματα της «νόσου του υψομέτρου». Αυτά παθαίνεις εάν από τη θάλασσα ανέβεις μιάμιση φορά πιο ψηλά από την κορυφή του Ολύμπου σε τέσσερις ώρες.
Το Τσιβάι είναι όμορφο, πολύ όμορφο κάτω από το βαθύ μπλε ουρανό, εκεί στα 3.700 μ. Πάμφθηνα hostal, μπόλικα εστιατόρια, υπαίθριες ψησταριές και μερικά μπαράκια μπορούν να σε κρατήσουν για μέρες, αλλά εμείς θα μείνουμε δυστυχώς μόνο μια βραδιά εδώ. Αφού απολαύσουμε τα θερμά λουτρά, φορέσουμε φλις και βγούμε βραδινή βόλτα για να πιούμε τσάι κόκας -που είναι νόμιμο και κάνει καλό στον πονοκέφαλο- το επόμενο ξημέρωμα θα κινήσουμε για εξερεύνηση του φαραγγιού μέχρι το χωριό Καμπανακόντε. Το θερμόμετρο του Prado δείχνει -2° C στις έξι το πρωί και δε θα ανέβει πάνω από τους 18° C μέχρι το μεσημέρι, που εμείς τριγυρνάμε σαν τα κατσίκια παρέα με τον οδηγό μας, Ζαχαρία, από το χωριό Πιντσόγιο. Χάρη σ’ αυτόν θα γνωρίσουμε τις παραδόσεις της περιοχής, θα αγοράσουμε τα διάσημα σκουφάκια από μαλλί αλπάκα, θα φωτογραφίσουμε τους κόνδορες και θα φτάσουμε μέσα από ένα απειλητικό -για τις αναρτήσεις του Prado- μονοπάτι, στα γκέιζερ που βρίσκονται στις παρυφές του όρους Χουάλκα Χουάλκα. Δε θα περπατήσουμε μέσα στο φαράγγι -όπου υπάρχουν προγράμματα trekking 2, 3 ημερών- αλλά μια ιδέα την έχουμε πάρει. Εξάλλου, το ίδιο βράδυ θα πρέπει να διανυκτερεύσουμε στο Πούνο, το οποίο είναι 330 χλμ. μακριά, στην Τιτικάκα, το ένα από τα δύο μυθικά τοπωνύμια που γνωρίζαμε πριν αναχωρήσουμε για το Περού.
Ταξίδι στο χρόνο (της Τιτικάκα)
Θα γνωρίζετε μάλλον ότι πρόκειται για την ψηλότερη πλωτή λίμνη στον κόσμο. Η Τιτικάκα βρίσκεται στα 3.820 μ. και παρά τα σχετικά ντοκιμαντέρ που έχουμε δει, δε γνωρίζαμε ότι είναι τόσο αξιοποιημένη τουριστικά. Η μισή ανήκει στο Περού και η άλλη μισή στη Βολιβία. Η πρωτεύουσα της γειτονικής χώρας, Λα Παζ, είναι πέντε ώρες από εδώ. Όμως, αφήνουμε για άλλη φορά την ιδέα να περάσουμε τα σύνορα και από το Πούνο, το πιο ζωντανό λιμάνι της λίμνης, μπαίνουμε στο βαποράκι μαζί με Ιταλούς και Ισπανούς τουρίστες για να ζήσουμε δύο μέρες στην καρδιά της. Το βαποράκι αργά αργά κάνει μια πρώτη στάση στα πλωτά νησάκια των Ούρος. Δυστυχώς ή ευτυχώς η καθαρόαιμη αυτή πανάρχαια φυλή που εδώ και αιώνες επέλεξε να ζει μέσα στη λίμνη, πάνω σε στρώματα από καλάμι (το λεγόμενο τοτόρα), αποτελεί την κορυφαία τουριστική ατραξιόν της περιοχής. Οι Ούρος έχουν κάνει επιστήμη το τοτόρα, αφού όλη τους η ζωή (η γη, τα σπίτια, η τέχνη και η ανταλλαγή τροφής) στηρίζεται σ’ αυτό. Κάποτε επέλεξαν τη ζωή εν πλω, για να εξασφαλίσουν την ανεξαρτησία τους από τους Ίνκας. Σήμερα, 450 οικογένειες επιμένουν να τηρούν την παράδοση, κερδίζοντας τα προς το ζην από τους τουρίστες που, όπως κι εμείς, κάνουν απόβαση κάθε πρωί στους οικισμούς τους, τους φωτογραφίζουν με μανία και αγοράζουν κολιεδάκια και σουβέρ, πριν συνεχίσουν το ράθυμο ταξίδι τους με τα βαποράκια στη λίμνη.
Πέντε ώρες από το Πούνο βρίσκεται το Αμαντανί, το οποίο θυμίζει Κυκλάδες καθώς το πρωτοαντικρίζουμε από το λιμάνι. Εδώ θα διανυκτερεύσουμε απόψε. Στην προκυμαία μας περιμένει η Φλόρα, η μεγάλη κόρη της οικογένειας Μαμάνι που θα μας φιλοξενήσει. Έτσι γίνεται εδώ, αφού ξενοδοχεία -ευτυχώς- δεν υπάρχουν. Με αυτόν τον τρόπο μπορείς να πάρεις μια γεύση από τη φτωχική, αλλά ανέμελη ζωή μιας οικογένειας της Τιτικάκα, να δοκιμάσεις την τοπική κουζίνα και να χορέψεις τοπικούς χορούς μαζί με όλο το χωριό. Μιλάμε για εμπειρία ζωής. Πριν βρεθείτε εδώ, φροντίστε να πάρετε φρέσκα φρούτα και γλυκά από το Πούνο. Τα πιτσιρίκια θα σας λατρέψουν!
Το επόμενο πρωί, το πρόγραμμα περιλαμβάνει πεζοπορία, περιήγηση και γεύμα στο διπλανό νησάκι Τακουίλε. Εδώ, λέει ο ξεναγός, ο σοσιαλισμός είναι υπαρκτός. Δεν υπάρχουν πλούσιοι και φτωχοί ούτε κεντρική διοίκηση. Από τις φορεσιές και τα καπέλα μπορείς να καταλάβεις ποιος ή ποια είναι ελεύθερος ή παντρεμένος. Για να αποφεύγονται οι κακοτοπιές, βλέπετε, καθώς οι ντόπιοι -οι μόνοι που μιλούν «κέτσουα» στην Τιτικάκα- αποφεύγουν τα παντρολογήματα με τους έξω.
Πάμε Μάτσου Πίτσου;
Φυσικά! Γι’ αυτόν το μυστηριώδη τόπο που έχτισαν βασιλείς των Ίνκας κινήσαμε για το Περού, όπως όλοι. Οι περισσότεροι πετούν από τη Λίμα στο Κούσκο και από εκεί παίρνουν το τρένο για ¶γκουας Καλιέντες (θερμά νερά), αφού αυτοκίνητο δε φτάνει στο Μάτσου Πίτσου. Από τους χιλιάδες τουρίστες κάθε ηλικίας που θα βρούμε στο Κούσκο, την ομορφότερη και πιο ζωντανή πόλη της χώρας, μάλλον είμαστε οι μόνοι εποχούμενοι. Το πρώτο βράδυ φτάνουμε αργά και δεν έχουμε κουράγιο για σουλάτσα, παρ’ ότι η Πλάζα ντε ¶ρμας και τα πέριξ της είναι γεμάτα καφέ και εστιατόρια. Αφού βρίσκουμε κατάλυμα με πάρκινγκ για το Prado μπροστά στη ρεσεψιόν (!), πέφτουμε για ύπνο. Το επόμενο πρωί κλείνουμε εισιτήριο τρένου βάζοντας τα μεγάλα μέσα (βλ. δημοσιογραφική ταυτότητα). Αλλιώς, θα έπρεπε να περιμένουμε μισή μέρα στη σειρά για να εξασφαλίσουμε (;) το μαγικό χαρτάκι της Peru Rail.
Στο Κούσκο μπορείς να μείνεις μια εβδομάδα χωρίς να βαρεθείς. Οι ντόπιοι είναι γλυκύτατοι, παρά την άνθηση του τουρισμού. Πέρα από τη χίπικη ζωή της πόλης, αμέτρητα πρακτορεία προσφέρουν τα πάντα: από περιηγήσεις στην «ιερή κοιλάδα» μέχρι σαφάρι στην προστατευμένη ζούγκλα του Μάνου και από πολυήμερες καταβάσεις ράφτινγκ μέχρι εξορμήσεις εντούρο με νοικιάρικες μηχανές και ATV... Εμείς, έπειτα από ολοήμερη περιήγηση στην πόλη που κάποτε ήταν πρωτεύουσα του Περού, φεύγουμε για το Ολιανταϊτάμπο και από εκεί θα πάρουμε το τρένο. Το Ολιανταϊτάμπο θυμίζει δικά μας ορεινά χωριά. Το καλύτερο εστιατόριο βρίσκεται δίπλα στο ποτάμι και λέγεται Mayupata. Το έχει φτιάξει ένας υπέροχος τύπος, ο Ραούλ Πάλμα Γκάρλαντ, ο οποίος θα μας μιλήσει με μοναδική αγάπη για τις αντιθέσεις της χώρας του, από την έρημο κατά μήκος του Ειρηνικού στη φυσική μπαριέρα των ¶νδεων και από εκεί στην τροπική λεκάνη του Αμαζονίου. Τώρα αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε...
Την επομένη αμέσως συνειδητοποιούμε γιατί μόνο το τρένο φτάνει στο Μάτσου Πίτσου. Η γραμμή ίσα που χωρά ανάμεσα στις απότομες κορυφές που υψώνονται πάνω από την όχθη του ποταμού Ουρουμπάμπα, την οποία ακολουθεί μέχρι την ¶γκουας Καλιέντες. Να γιατί χρειάζονται τουλάχιστον τέσσερις ώρες για 110 χλμ. από το Κούσκο. Στο 82ο χλμ. ξεκινά το περιβόητο μονοπάτι των Ίνκας (Inca trail). Δυστυχώς εμείς δεν έχουμε το χρόνο να το περπατήσουμε κι έτσι ακολουθούμε την πεπατημένη: από την ¶γκουας Καλιέντες να ’μαστε λοιπόν στο τουριστικό λεωφορείο που σκαρφαλώνει στις αλλεπάλληλες φουρκέτες, για να φτάσει έπειτα από 8 χλμ. στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου όπου βρίσκεται και το Sanctuary Lodge των 400 δολαρίων τη βραδιά! Όπως περιμέναμε, επικρατεί το αδιαχώρητο. Πληρώνουμε 25 δολ. το άτομο στην είσοδο και περιμένουμε στην ουρά για να μπούμε, αλλά όταν φτάνουμε στο πανοραμικό σημείο η θέα μάς κάνει να ξεχάσουμε μονομιάς την όλη ταλαιπωρία. Ο αρχαιολογικός χώρος που απλώνεται μπροστά μας δε μοιάζει με τίποτε άλλο στον πλανήτη. Είναι σαν να ακροβατεί ανάμεσα σε κατακόρυφους ορεινούς όγκους τους οποίους κόβει σαν μαχαίρι το φαράγγι του Ουρουμπάμπα εκατέρωθεν. Το τοπίο θυμίζει το Βίκο της Ηπείρου, αλλά είναι ακόμη πιο εντυπωσιακό. Το αποτέλεσμα; Θα μείνουμε εκεί μέχρι να μας διώξουν οι φύλακες, λίγο πριν νυχτώσει. Μια μέρα περιπλάνησης στο Μάτσου Πίτσου -χωρίς να ξέρω ακόμη γιατί- είναι το απόλυτο χαλαρωτικό. Ο τόπος μεταδίδει μια άκρως θετική ενέργεια που σε ταξιδεύει στο χρόνο και σε κάνει να ξεχνάς από πού έρχεσαι και πού πηγαίνεις. Όσο για τις πετρόκτιστες κατασκευές που διατηρούνται σε άριστη κατάσταση; Δε θα σας αναλύσουμε εδώ τι σημαίνει η καθεμία. Μπείτε στο Διαδίκτυο, διαβάστε και κλείστε εισιτήριο για το Περού από τώρα για το επόμενο καλοκαίρι. Είναι από τα δώρα που πρέπει να κάνει κάποιος στον εαυτό του, τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του...
Μακριά από τον τουρισμό...
Πολιτισμικά σοκαρισμένοι από το Μάτσου Πίτσου, ύστερα από μια διανυκτέρευση στους... Δελφούς του Περού (έτσι μοιάζει η ¶γκουας Καλιέντες) με τα αμέτρητα εστιατόρια και ένα δροσιστικό τρίωρο ράφτινγκ στον Ουρουμπάμπα, παίρνουμε και πάλι το Land Cruiser που είναι κλεισμένο σε μάντρα του Ολιανταϊτάμπο. Σε δύο μέρες πρέπει να φτάσουμε στο Χουανκάγιο, αφού κάνουμε 900 χλμ. κατά μήκος των κεντρικών ¶νδεων, στην «απαγορευμένη» μέχρι πρότινος και άγνωστη ακόμη στους πολλούς επαρχία Απουριμάκ. Σημειωτέον, τα 700 χλμ. είναι σε χώμα. Στο Αμπανκάι, μια ήσυχη αγροτική πόλη δυτικά του Κούσκο θα περάσουμε την πρώτη μας νύχτα και την επομένη θα ξεκινήσουμε ξημερώματα, γιατί τα 380 χλμ. μέχρι το Αγιακούτσο είναι σε χώμα. Για την αξέχαστη αυτή διαδρομή -ένα διαρκές «ρόλερ κόστερ» πάνω κάτω στις ¶νδεις- θα χρειαστούμε, ούτε λίγο ούτε πολύ, 11 ώρες. Υπολογίστε εσείς τη μέση ταχύτητα και, θεωρώντας δεδομένο ότι το Land Cruiser ξέρει από λακκούβες και νεροφαγώματα, θα καταλάβετε γιατί οι περουβιανοί συνάδελφοι μας πρότειναν να το πάμε για σέρβις μετά απ’ αυτήν τη διαδρομή. Τελικά, η Τογιοτάρα, όχι μόνο άντεξε, αλλά ούτε τσικ δεν έκανε.
Στα κεντρικά υψίπεδα των ¶νδεων μπορείς να δεις την πίσω όψη του Περού. Και την πιο σκοτεινή μέχρι πριν από μία δεκαετία που το Sendero Luminoso (Φωτεινό Μονοπάτι) -η φοβερή τρομοκρατική οργάνωση- δρούσε με βάση το Αγιακούτσο. Περίπου 60.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, λένε, από το ’80 μέχρι το ΄94, όταν το Sendero Luminoso παρέδωσε τα όπλα στην κυβέρνηση Φουχιμόρι. «Σκότωσαν τον πατέρα και τον αδελφό μου» θα μας πει η Ολίβια, μια 25χρονη δασκάλα την οποία πήραμε με οτοστόπ από το χωριό στο οποίο διδάσκει για να την πάμε στο Αγιακούτσο. Γιατί; «Επειδή ήταν αστυνομικοί»! Το Αγιακούτσο σήμερα είναι μια ασφαλής πόλη, γεμάτη ζωντάνια και ιδιαίτερα όμορφη, θυμίζοντας Κούσκο σε μικρογραφία. «Πριν από πέντε χρόνια δεν κυκλοφορούσε ψυχή τη νύχτα» θα μας πει το ίδιο βράδυ η ¶ννα, η ιδιοκτήτρια του εστιατορίου Nina Chay, στο νέο εμπορικό κέντρο της πόλης. «Τα άρματα μάχης ήταν έξω και απαγόρευαν την κυκλοφορία. Όλοι, γιατροί, δικηγόροι, άνθρωποι κάποιου επιπέδου, ζούσαν τότε με την απειλή μιας εν ψυχρώ δολοφονίας». Σήμερα, λοιπόν, το Περού είναι σχετικά ασφαλές ακόμη κι εδώ. Ελάχιστες περιοχές θεωρούνται επικίνδυνες, πρωτίστως αυτές που φιλοξενούν καρτέλ κόκας.
Από το Αγιακούτσο μέχρι το Χουανκάγιο, τα μισά μόνο από τα 390 χλμ. της διαδρομής είναι σε χώμα, οπότε έχουμε το χρόνο για περιηγήσεις. Την καρδιά μας θα κλέψει αυτήν τη φορά η Χουανκαβελίκα, η πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, σε υψόμετρο 3.690 μ. «Θα είσαι ο μόνος γκρίνγκο (ξένος) στην ξεχασμένη, αποικιακή πόλη» όπως είχαμε διαβάσει στο Lonely Planet. Πράγματι. Ο τουρισμός εδώ δεν έχει φτάσει ακόμη. Καλύτερα...
Αλλάζουμε ήπειρο!
Στο Χουανκάγιο συναντάμε τον Ντάνιελ, τον Αϊμέ και την ¶μι, που έχουν φέρει ένα δεύτερο Land Cruiser από τη Λίμα. Μαζί ξεκινάμε για ένα οδοιπορικό στην κεντρική ζούγκλα του Περού. Στα 220 χλμ. που συνδέουν την πρωτεύουσα της επαρχίας Γιουνίν με το Σατίπο είναι σαν να αλλάζουμε ήπειρο. Χαλάζι και 3° C μέσα στα σύννεφα των ¶νδεων, πάνω από τα 4.000 μ., υγρασία και 32° C έπειτα από δύο ώρες στη Seja della Selva (= το βλέφαρο της ζούγκλας). Από τα 2.000 μ. και κάτω, το μάτι γεμίζει με πυκνό πράσινο. Ο οργανισμός αδυνατεί να χωνέψει τις υψομετρικές και κλιματικές μεταβολές, ενώ το μυαλό μπερδεύεται. Νιώθουμε σαν να ξεκινάμε ένα δεύτερο ταξίδι εδώ, αφού ιδρώνουμε με το κοντομάνικο, ενώ το πρωί φορούσαμε φλις. Ακόμη και οι φυσιογνωμίες διαφέρουν. Τα σκαμμένα από τον ήλιο πρόσωπα των ¶νδεων έχουν δώσει τη θέση τους σε φατσούλες που έχουμε δει σε ντοκιμαντέρ για τον Αμαζόνιο.
Παρέα με τους Περουβιανούς φίλους μας, τις επόμενες δύο μέρες θα χωθούμε βαθιά μέσα στη ζούγκλα, σε δρόμους και τοπωνύμια που δεν υπάρχουν στο χάρτη. Από το Σατίπο προς Λα Μερσέντ θα στρίψουμε δεξιά για Βίγια Ρίκα, το κέντρο του καφέ, και από εκεί θα κάνουμε άλλα 200 κακοτράχαλα χιλιόμετρα προς το Ισκοζασίν, το Σαν Κριστομπάλ και το Πουέρτο Μάιρο, όπου ο δρόμος τερματίζει στο ποτάμι. Μιλάμε για χωριά που δεν προσεγγίζονται κατά την περίοδο των βροχών όταν τα ποτάμια φουσκώνουν. Από εδώ, εάν πάρεις ένα ποτάμι με κατεύθυνση το βορρά, ύστερα από μέρες σίγουρα θα βγεις στον Αμαζόνιο. Από εκεί, σε μια εβδομάδα με το καράβι φτάνεις στο Ικουίτος και στα σύνορα της Βραζιλίας. «Το έχω κάνει, θέλει ένα μήνα» όπως μας λέει ο Ντάνιελ. Εμάς, όμως δε μας μένουν παρά τρεις μέρες μέχρι να επιστρέψουμε στη Λίμα για να πάρουμε το αεροπλάνο της επιστροφής. Αφού ξεχνάμε το σενάριο για τη βόρεια πλευρά του Περού -μια εβδομάδα θα χρειαζόμασταν οριακά- μένουμε στη ζούγκλα και επιτέλους αισθανόμαστε ότι κάνουμε διακοπές. Στην επιστροφή, από Σαν Ραμόν θα διανυκτερεύσουμε μια νύχτα στην υπέροχη χασιέντα του κ. Γκαντόλφο, ακριβώς έξω από την πόλη Τάρμα με το αξέχαστο παζάρι. Ο οικοδεσπότης μας, ιταλικής καταγωγής, με πατέρα και μητέρα (!) ταυρομάχους, ζει ήσυχα στον τόπο που μεγάλωσε με τη Γερμανίδα γυναίκα του και τα σκυλιά του, καλλιεργώντας αγκινάρες, ενώ διαθέτει και δύο μικρά καζίνο στη ζούγκλα, τα οποία αντάλλαξε με τις αγελάδες που είχε...
Η επιστροφή στη νεφοσκεπή Λίμα μας προσγειώνει απότομα. Οι «λιμένιος» (έτσι λέγονται οι κάτοικοί της) ζουν στον κόσμο τους σαν άλλοι Αθηναίοι, Παριζιάνοι ή Λονδρέζοι. Πόσοι από αυτούς γνωρίζουν τι σημαίνει πραγματικά Περού, ζώντας μέσα στην αιθαλομίχλη, ενώ οι υπόλοιποι -αν και μακράν πιο φτωχοί- συμπατριώτες τους απολαμβάνουν τον πιο μπλε ουρανό του πλανήτη; Κάτι σας θυμίζει αυτό, σωστά; Ας μη μιλήσουμε όμως για τα δικά μας. Αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι το εξής: όποτε, μα όποτε αποφασίσετε να ταξιδέψετε σ’ αυτήν την απίστευτη χώρα της λατινικής Αμερικής, εφοδιαστείτε περισσότερο με χρόνο και διάθεση περιπέτειας, παρά με χρήματα. Και θα μας θυμηθείτε._ Α. Τ.
ΤΙΤΙΚΑΚΑ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ...
Έκταση 8.300 τ.χλμ., υψόμετρο 3.821 μ., μεγ. μήκος 190 χλμ., πλάτος 80 χλμ., μέσο βάθος 100 μ., μέγιστο 281 μ.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΑΤΣΟΥ ΠΙΤΣΟΥ;
Οι Ισπανοί «κονκισταδόρες» αγνοούσαν αυτήν τη μυστηριώδη πόλη των Ίνκας, την οποία ανακάλυψε μέσα σε πυκνή βλάστηση ο Αμερικανός αρχαιολόγος Χίραμ Μπίνγκαμ το 1911. Ακόμη και σήμερα δε γνωρίζουμε ακριβώς αν πρόκειται για ιερό των Ίνκας, θέρετρο βασιλέων, χώρο λατρείας του θεού Ήλιου ή αστρονομικό παρατηρητήριο, ούτε πότε ακριβώς κατασκευάστηκε (περίπου στα 1.400 μ.Χ.). Σε κάθε περίπτωση, η τοποθεσία, η αρχιτεκτονική αρμονία, η τεχνική αρτιότητα στην επεξεργασία της πέτρας και οι μαθηματικοί συμβολισμοί σε διάφορες κατασκευές καθιστούν το Μάτσου Πίτσου έναν από τους πιο ενδιαφέροντες αρχαιολογικούς χώρους του πλανήτη.
ΣΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΩΝ ΙΝΚΑΣ
Το πεζοπορικό μονοπάτι των Ίνκας ξεκινά από το 82ο χλμ. της σιδηροδρομικής γραμμής Κούσκο-¶γκουας Καλιέντες και οδηγεί στο Μάτσου Πίτσου έπειτα από τρεις μέρες περπάτημα. Όσοι το έχουν ζήσει μιλούν για συναρπαστική έως μυστηριακή εμπειρία. Από το 2001, μετά από απόφαση της κυβέρνησης, στο μονοπάτι δεν μπαίνεις χωρίς αναγνωρισμένο συνοδό. Με δεδομένο το πλαφόν πεζοπόρων για κάθε μέρα (500 άτομα το μέγιστο), το εγχείρημα είναι τώρα ιδιαίτερα ακριβό (300-400 δολ. το άτομο). Στην «υψηλή» περίοδο πρέπει να κλείσεις από πολύ νωρίς εισιτήριο στο Instituto Nacional de Cultura ή μέσω πρακτορείου.
ΠΕΡΟΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ...
Μπιμπίπ, μπιμπίπ! Όχι μόνο στη Λίμα, αλλά σε κάθε πόλη το κορνάρισμα δε σταματά ποτέ! Αν οδηγείτε, χρησιμοποιήστε το άφοβα· είναι ο μόνος τρόπος για να επιβιώσετε!
Tico: το ταξί - σήμα κατατεθέν της χώρας. Το κατασκευάζει η Daewoo.
Panamericana: ο αυτοκινητόδρομος που διατρέχει τα παράλια της χώρας από το Εκουαδόρ μέχρι τη Χιλή. Έχει διόδια 7,5 σολ ανά περίπου 50 χλμ.
Chifa: κινεζικά εστιατόρια, ιδιαίτερα δημοφιλή στο Περού. Προσφέρουν ένα μίγμα κινεζικής-περουβιανής κουζίνας.
Polleria: κοτοπουλάδικο. Υπάρχουν χιλιάδες σε όλες τις πόλεις. Μία κότα στη σούβλα κοστίζει 18-24 σολ.
Internet Cafe: δε θα βρεις πουθενά στον κόσμο τόσα πολλά. Αφθονούν ακόμη και στα πιο απομακρυσμένα χωριά των ¶νδεων!
Sol: το αρκετά σκληρό -πλέον- νόμισμα της χώρας. Ένα δολάριο ίσον 3,23 σολ, ένα ευρώ 3,81 σολ.
Tragamonedas: έτσι λέγονται οι «κλέφτες» (slot machines) που υπάρχουν σε χιλιάδες μίνι καζίνο σε όλη τη χώρα. Το 80% λειτουργεί παράνομα...
Quechua: γνωστή ως γλώσσα των Ίνκας, αλλά στις ¶νδεις τη μιλούσαν αρκετά πριν εκείνοι κυριαρχήσουν στην περιοχή, το 13ο αιώνα μ.Χ. Σήμερα, υπάρχουν συνολικά 24 διάλεκτοι. Αξίζει να μάθετε βασικές λέξεις για καλύτερη επικοινωνία στις ¶νδεις.
Cuzquena/Arequipena: οι δύο πιο γνωστές μπίρες του Περού. Η Cuzquena μας άρεσε περισσότερο.
Foujimori: ο πρώην Πρόεδρος της χώρας, ιαπωνικής καταγωγής. Εδώ και τέσσερα χρόνια έχει αυτοεξοριστεί στην Ιαπωνία, πληρώνοντας τη διαφθορά του υπευθύνου των μυστικών υπηρεσιών Βλαντίμιρο Μοντεσίνος. Ο Φουχιμόρι ελπίζει να επανέλθει για τις εκλογές του 2006. Το 50% των Περουβιανών τον λατρεύει και οι περισσότεροι του αναγνωρίζουν ότι αυτός εξάρθρωσε την τρομοκρατική οργάνωση Sendero Luminoso (Φωτεινό Mονοπάτι) και ανόρθωσε οικονομικά τη χώρα κατά τη διακυβέρνησή του (1991-2001).
Ομιλείτε Quechua;
Ναι = άρι
Όχι = μάνα
Παρακαλώ = αλίτσου
Ευχαριστώ = σουλπαΐκι
Συγγνώμη = ντις-πιν-σα-γιου-γουάι
Πόσο κοστίζει; χαΐκ-ατάχ-τσάι;
ΠΟΣΟ ΜΑΣ ΚΟΣΤΙΣΕ;
4.223 χλμ., 14 ανεφοδιασμοί, 161 γαλόνια ντίζελ (609 λίτρα), 14,4 λίτρα/100 χλμ., 1.745 σολ (458 ευρώ), Μ.Ο. 10,8 σολ/γαλόνι (2,83 ευρώ/γαλόνι), 0,75 ευρώ/λίτρο.
(για τελευταίο σαλόνι με χάρτη)
18 ημέρες, 4.223 χλμ., 24 πόλεις και χωριά!
ΗΜΕΡΑ/ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΧΛΜ. ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΗ ΣΧΟΛΙΑ
1η Λίμα 62 La Castellana (41 ευρώ) Δείπνο με θέα τον Ειρηνικό στο εμπορικό κέντρο Larcomar.
2η Λίμα-Νάζκα 439 Estrella del Sur (16 ευρώ) 4 ώρες κλειδωμένοι έξω από το Prado. Καταραμένο αλάρμ!
3η Νάζκα-Καμανά 369 4 Estaciones (13 ευρώ) Χορτάσαμε Panamericana!
4η Καμανά-Αρεκίπα-Τσιβάι 345 Pakarej Cruz (5 ευρώ!) 3 ώρες από τη θάλασσα στα 4.600 μ.!
5η Τσιβάι-Πούνο 421 Punno Inn (21 ευρώ) Κόλλημα με τους κόνδορες στο Canyon de Colca.
6η Νησιά Ούρος-Αμαντανί (Τιτικάκα) 0 Οικογένεια Μαμάνι-Μαμάνι (30 ευρώ*) Αξίζει και μόνο για τον ουρανό της Τιτικάκα τη νύχτα.
7η Τιτικάκα-Πούνο-Κούσκο 386 Hostal Saphi (29 ευρώ) Οι χιονισμένες βουνοκορφές είναι τρομακτικές στο φεγγαρόφωτο.
8η Κούσκο-Ολιανταϊτάμπο 74 Inkas Park (21 ευρώ) Χίπικη η ζωή στο Κούσκο.
9η Ολιανταϊτάμπο-Μάτσου Πίτσου 0 President (37 ευρώ) Επιτέλους, στο Μάτσου Πίτσου!
10η Μάτσου Πίτσου-Αμπανκάι 233 Hostal Victoria (10 ευρώ) Κάναμε και ράφτινγκ στον ποταμό Ουρουμπάμπα.
11η Αμπανκάι-Αγιακούτσο 383 Hotel Alamos (11 ευρώ) 11 ώρες οδήγηση σήμερα. Ουφ!
12η Αγιακούτσο-Χουανκάγιο 388 Hotel Susan’s (14 ευρώ) Πόσοι Έλληνες να έχουν έρθει στη Χουανκαβελίκα;
13η Χουανκάγιο-Σατίπο 218 Hostal San Jose (11 ευρώ) Στη ζούγκλα με τους Περουβιανούς φίλους μας.
14η Σατίπο-Ισκοζασίν 256 Corrazon del Jesus (2,5 ευρώ!) Κι όμως περάσαμε το ποτάμι.
15η Ισκοζασίν-Πουέρτο Μάιρο 85 Jahaira (4 ευρώ) Επιτέλους διακοπές: μπάνιο -πού αλλού;- στο ποτάμι!
16η Πουέρτο Μάιρο-Σαν Ραμόν 228 Hotel Conquistador (13 ευρώ) ¶γριες φάτσες στην περιοχή. Καλύτερα ύπνος στο Land Cruiser, δίπλα στο ποτάμι...
17η Σαν Ραμόν-Τάρμα 80 Hacienda La Florida (46 ευρώ) Όχι δεν πάμε στη Λίμα. Θα μείνουμε σε χασιέντα!
18η Τάρμα-Λίμα 256 Airbus A340 της Iberia για Μαδρίτη Να μην ξεχάσουμε τη διεύθυνση της Toyota del Peru! Θα ξαναχρειαστούμε το Prado...
* Πακέτο με καραβάκι από Πούνο, ξενάγηση στα νησιά Ούρος και Τακίλε της Τιτικάκα, δύο γεύματα και πρωινό στο Αμαντανί.
«Το θερμόμετρο του Prado δείχνει -2° C στις έξι το πρωί και δε θα ανέβει πάνω από τους 18° C μέχρι το μεσημέρι.»
«Στο Κούσκο μπορείς να μείνεις μια εβδομάδα χωρίς να βαρεθείς. Οι ντόπιοι είναι γλυκύτατοι, παρά την άνθηση του τουρισμού.»
«Στα κεντρικά υψίπεδα των ¶νδεων μπορείς να δεις την πίσω όψη του Περού. Και την πιο σκοτεινή μέχρι πριν από μία δεκαετία που το Sendero Luminoso δρούσε με βάση το Αγιακούτσο.»
«Παρέα με τους Περουβιανούς φίλους μας, τις επόμενες δύο μέρες θα χωθούμε βαθιά μέσα στη ζούγκλα, σε δρόμους και τοπωνύμια που δεν υπάρχουν στο χάρτη.»