Γιάννης Ευσταθιάδης
Γιατί βλέπουμε τηλεόραση«... Το δύσκολο είναι να κάνεις καλή τηλεόραση για πολλούς...»
Υπάρχει μια μεγάλη αλήθεια για την τηλεόραση, που μπορεί να συμπυκνωθεί στη φράση: «Είναι εύκολο να κάνεις κακή τηλεόραση για όλους, αλλά εξίσου εύκολο καλή τηλεόραση για λίγους. Το δύσκολο είναι να κάνεις καλή τηλεόραση για πολλούς».
Ακόμα, όμως, κι αν ασκούμε σκληρή κριτική -για την κακή ή την καλή για λίγους τηλεόραση-, θα ήταν λάθος να μη δεχθούμε πως τα Mέσα (και η τηλεόραση ασφαλώς) συνέβαλαν αποφασιστικά στη λαϊκή επιμόρφωση, στην καταπολέμηση των δοξασιών, στον -με την ευρεία έννοια- εκπολιτισμό, στην προσέγγιση λαών και στην κατανόηση των ιδιαιτεροτήτων, όξυναν το πνεύμα, καλλιέργησαν συναισθηματικές διαφυγές και, γενικώς, συνέβαλαν στον εκδημοκρατισμό της όρασης και της ακοής.
Εντούτοις, αυτό είναι το αποτέλεσμα και όχι το δέλεαρ για το σημερινό θεατή.
Γιατί, λοιπόν, βλέπει τηλεόραση ο άνθρωπος της εποχής μας; Ένα ερώτημα κοινότοπο εξ ορισμού, στο οποίο προσπαθώ να απαντήσω.
Λέω, λοιπόν:
- Για να ψυχαγωγείται (αυτονόητο).
- Για να ενημερώνεται (αυτονόητο).
- Από συνήθεια (όπως τον πρωινό καφέ ή το απογευματινό ουίσκι).
- Διότι, απλώς, πλήττει.
- Διότι, υποσυνειδήτως, ονειρεύεται πέρα από τη ρουτίνα.
- Διότι δεν μπορεί να κάνει αλλιώς (λόγω αντικειμενικών συνθηκών περιβάλλοντος).
- Διότι, εκμεταλλευόμενος την «τεχνολογία», νιώθει πιο ισχυρός.
- Ως καθημερινή άσκηση ετοιμότητας του πνεύματος και ανετοιμότητας του σώματος (συνήθως, βλέπει ξαπλωμένος).
- Διότι, παρακολουθώντας, αισθάνεται ότι ανήκει στην ευρύτερη ομάδα των σύγχρονων πολιτών του κόσμου που ενημερώνονται, κρίνουν, έχουν άποψη.
- Διότι, μ’ αυτές τις διαδικασίες, νιώθει ότι ολοκληρώνεται (έστω κι αν η ολοκλήρωση αφορά τη γνώση του πρωταθλήματος Β΄ Εθνικής της Ιταλίας, το πρωτάθλημα μπάντμιντον της Ταϊλάνδης ή το super hit στο chart της Φινλανδίας).
- Γιατί τα Mέσα, εντέλει, λειτουργούν γι’ αυτόν ως «ηλεκτρονικό αντίδοτο μοναξιάς».
Γιατί μέσα απ’ αυτά συνειδητοποιεί ότι, ενώ είναι μόνος, μπορεί να συναντηθεί με εκατομμύρια μόνους (μια αθροιστική μορφή ευτυχίας) και να κατανοήσει πως στον κόσμο συμβαίνουν πολλά καλύτερα (άρα να ελπίζει) και συσσωρεύονται πολλές και χειρότερες δυστυχίες (άρα να μην απελπίζεται).
Βλέποντας τα δεινά του πλανήτη, ο θεατής μπορεί, ενδεχομένως, ν’ αντέξει με εγκαρτέρηση τα δικά του δεινά (μια θεολογική, ίσως, θεώρηση του Μέσου).
Αλληλούια!_ Γ. E.