Τεχνικό - Αγωνιστικά καύσιμα
Τα βαρελάκια με τα διακριτικά «racing fuel» που συναντά κανείς στα σέρβις των κορυφαίων συμμετοχών σε κάθε αγώνα ράλλυ κοστίζουν ακριβά. Τι είναι αυτό που διαφοροποιεί το περιεχόμενό τους από τη βενζίνη που αγοράζουμε στα πρατήρια;
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΩΣΤΑΣ ΦΟΥΚΗΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΘΑΝΟΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ, SUTTON IMAGES
ΠOΛΛOI πιστεύουν ότι το μυστικό των καυσίμων «αγωνιστικών προδιαγραφών» είναι ο υψηλός αριθμός οκτανίων. Όμως, οι πραγματικές ανάγκες των αγωνιστικών κινητήρων είναι πολύ πιο σύνθετες και σε καμία περίπτωση δεν περιορίζονται εκεί. Προκειμένου να διαπιστώσουμε τις ιδιαιτερότητές τους, ζητήσαμε από δύο κορυφαίους προμηθευτές αγωνιστικών καυσίμων, τη γαλλική ELF και τη βρετανική Carless, να μας δώσουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά των προϊόντων τους, για να τα συγκρίνουμε με μια βενζίνη 100 οκτανίων του εμπορίου.
Ουκ εν τω πολλώ...
Τα RON, αλλά και τα MON (Motor Octane Number) είναι δείκτες της αντικροτικής ικανότητας ενός καυσίμου. Ο υψηλός λόγος συμπίεσης των αγωνιστικών κινητήρων και οι οριακές συνθήκες κάτω από τις οποίες καλούνται να λειτουργήσουν αποτελούν την ιδανική πηγή εμφάνισης φαινομένων προανάφλεξης (knock), που με τη σειρά τους οδηγούν σε απώλειες ισχύος. Συνεπώς, είναι λογικό η ανάγκη για ανθεκτικά καύσιμα να είναι επιτακτική. Κάπου εκεί, όμως, μπαίνουν όρια, αφού τόσο ο λόγος συμπίεσης όσο και άλλοι παράγοντες που πιθανώς αύξαναν τις απαιτήσεις για οκτάνια έχουν δεδομένους φραγμούς από την FIA, η οποία κατά συνέπεια θεωρεί ότι τα 102 RON και τα 90 MON αρκούν. Μάλιστα, στο σχετικό πίνακα θα δείτε ότι αυτές οι τιμές κάθε άλλο παρά εξωτικές είναι, αφού μια βενζίνη εμπορίου πλησιάζει σημαντικά τις συγκεκριμένες προδιαγραφές. ¶ρα, τι είναι αυτό που κάνει τόσο ξεχωριστό –και ακριβό– το διαιτολόγιο των «θηρίων» του WRC;
Ανάσες οξυγόνου
Πρώτη σημαντική παράμετρος, λοιπόν, είναι η περιεκτικότητα των αγωνιστικών βενζίνων σε οξυγόνο και η ευεργετική επίδρασή του στην καύση. Εκείνο, όμως, που δεν είναι τόσο προφανές είναι η δυσκολία με την οποία αυτό εισάγεται στο καύσιμο. Η διαδικασία αφορά την αντικατάσταση ενός ιόντος CH2 με ένα μόριο οξυγόνου στην αλυσίδα του υδρογονάνθρακα, γεγονός που απαιτεί ειδική επεξεργασία με προσθήκη ουσιών που δεσμεύουν το οξυγόνο. Σε αυτόν τον τομέα, οι «αγωνιστικές βενζίνες» δείχνουν να υπερτερούν ελαφρώς της «πολιτικής», αλλά και πάλι το μεγάλο μυστικό δεν είναι αυτό.
Συμπυκνωμένη ενέργεια
Αυτό που κατά κύριο λόγο ξεχωρίζει ένα «καθημερινό» καύσιμο από ένα «αγωνιστικό» είναι η πυκνότητα. Στον πίνακα φαίνεται ξεκάθαρα ότι η Carless Turbo Ultimate είναι η πλέον πυκνή με 0,782 κιλά/λίτρο, όταν η «αραιή» 100άρα έχει μόλις 0,746, δηλαδή υπάρχει μια διαφορά της τάξης του 22%. Με τη σειρά της, η αύξηση της πυκνότητας αυξάνει και την ενέργεια κατ’ όγκο που φέρει το καύσιμο με μια σχέση που αναφέρει ότι μια αύξηση 1% στην πυκνότητα επιφέρει αντίστοιχη αύξηση 0,6% στην ογκομετρική ενέργεια. Πολύ απλά, η ίδια ποσότητα μπορεί να παράγει περισσότερο έργο. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς, λοιπόν, ότι η καλύτερη βενζίνη είναι η... παγωμένη, όμως, επειδή αυτό για πολλούς λόγους στέκει μόνο ως έκφραση, η συμπύκνωσή της με την εισαγωγή κατάλληλων προσθέτων είναι η μοναδική –και ακριβή- λύση._ Κ. Φ.
Καύσιμο RON MON Πυκνότητα (κιλά/λίτρο στους 15ΑC) Οξυγόνο (% μάζα) Τιμή (ευρώ/λίτρο) Χρήση
100 οκτανίων εμπορίου 100,9 88,4 0,746 2,7 1 Καθημερινά αυτοκίνητα
ELF WRF 101,6 89,4 0,763 2,6 3,6 WRC, S1600 στο
Carless Hiperflo CF500 101 89 0,746 3,7 5,6 WRC, S1600 στο
ELF TURBO MAX 101,7 88 0,779 3,6 6,3 Gr. N/4
Carless Turbo Ultimate 101 89 0,782 3,7 8,2 Gr. N/4
ELF RALLYE MAX 101,7 88,5 0,780 2 8,2 S1600, ατμοσφαιρικά Gr. A εκτός WRC
«Αυτό που κατά κύριο λόγο ξεχωρίζει ένα “καθημερινό” καύσιμο από ένα “αγωνιστικό” είναι η πυκνότητα.»