Γιάννης Ευσταθιάδης
Η διαφωνία ως θέαμα«... Μήπως, εντέλει, καταναλώνουμε την πολιτική είδηση σαν ρεπορτάζ τροχαίου ατυχήματος;»
Συνηθισμένο πια φαινόμενο (το ζήσαμε και εσχάτως) η διαφωνία να ονομάζεται ανταρσία και -σε σοβαρότερες περιπτώσεις- προδοσία και να μεγεθύνεται υπέρμετρα από αδηφάγους φακούς.
Κάμερες καιροφυλακτούν παντού, προβολείς στρέφονται, μικρόφωνα ανοίγουν, κοριοί -ενίοτε- παρεπιδημούν για να συλλάβουν δηλώσεις, φράσεις, εκφράσεις, βλέμματα, μειδιάματα, υπομειδιάματα, εννοούμενα, υπονοούμενα, ρήσεις, ενώ τα βίντεο παίρνουν φωτιά.
Αμφισβήτησε, αλλά δεν καταψήφισε. Καταψήφισε, αλλά δεν αποχώρησε. Διαφώνησε, αλλά δεν εναντιώθηκε. Υπονόησε, αλλά δε διευκρίνισε. Απέρριψε, αλλά δεν αποσαφήνισε. Χαμόγελο στην κάμερα. Κατήφεια στην κάμερα. Αποδέχεται ή αρνείται; Συμφωνεί ή διαφωνεί; Διαψεύδει ή υπονοεί;
Συντροφικά μαχαιρώματα -είναι τυχαία η έκφραση;- παντού. Αίμα όλων των αποχρώσεων ρέει σαν ορμητικός χείμαρρος και πλημμυρίζει τα πάντα.
Μήπως, εντέλει, καταναλώνουμε την πολιτική είδηση σαν ρεπορτάζ τροχαίου ατυχήματος και σαν ειδεχθές έγκλημα του αστυνομικού δελτίου;
Ο εμφύλιος σπαραγμός έχει ενδεχομένως προστιθέμενη συναισθηματική αξία, αλλά ελάχιστη ουσιαστική χρησιμότητα. Οι αρνητικές εξαιρέσεις, οι κακόβουλες σκοπιμότητες και οι άκρατες φιλοδοξίες ασφαλώς υπάρχουν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Όμως, κάτω από ποιο πρίσμα γενικευμένης υπερβολής πρέπει να θεωρούμε τη διαφωνία, τον αντίλογο, την άλλη άποψη, τη διαφορετική οπτική ως προδοσία;
Φαίνεται πως το τίμημα της μαζικής διαφάνειας είναι βαρύ.
Από τη στιγμή που (με τους νόμους του θεάματος) ο συμφωνών είναι αδιάφορος, ενώ ο διαφωνών αποτελεί είδηση, μπαίνουμε μοιραία σ’ ένα φαύλο κύκλο.
Ένας ηγέτης που η καρέκλα του ροκανίζεται, ένας αρχηγός που η παντοδυναμία του αμφισβητείται, έχει, ως πάσχον πρόσωπο, θεατρικό ενδιαφέρον.
Δεν είναι, όμως, μόνο οι παρεμβάσεις των ηγετικών (εσωκομματικών) διαφωνούντων που περιπλέκουν το θέμα, αλλά και το γεγονός πως τα πολυάριθμα κανάλια και οι σταθμοί, για να καλύψουν την τεράστια ανάγκη ύλης, προσφέρουν βήμα στους πάντες.
Έτσι, όχι μόνο και ο τελευταίος πολιτικός παράγων δημοσιοποιεί μαζικά την άποψη ή τη διαφωνία του, αλλά πολλές φορές εκείνοι που επιλέγονται προτιμώνται μάλλον για τη θορυβοποιό γραφικότητά τους.
Ίσως, χωρίς να το θέλει και χωρίς να το γνωρίζει, η τηλεόραση διαπράττει έναν εξ αμελείας «φόνο»: με τη μαζικότητα των μηνυμάτων της, «σκοτώνει» την κομματική πειθαρχία!
Κάτι που, εντέλει, έχει μάλλον την αθωωτική ψήφο των ενόρκων-πολιτών._ Γ. E.