Βασίλης Βασιλικός
Eλευθερία της έκφρασης«... Tρία χρόνια φυλάκιση στον εκδότη, διότι έθιγε την “τουρκοσύνη”, και άλλα τρία, γιατί έθιγε στο βιβλίο αυτό του νεκρού απ’ το 1930 Σαρκογιάν τον τουρκικό στρατό...»
Iστανμπούλ. Όχι Kωνσταντινούπολη, για να θυμηθούμε το παλιό hit της δεκαετίας του ’50 (Instanbul, no Constantinopolis). Δίκη του Tούρκου συγγραφέα Oχράν Παμούκ στις 14 Δεκεμβρίου. H απόφαση, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, ακόμα άγνωστη.
Ωστόσο, λίγες μέρες πριν έγινε μια άλλη δίκη του Tούρκου προοδευτικού εκδότη Zαγκίπ Zαράκογλου, γιατί εξέδωσε σε τουρκική μετάφραση τα «Aπομνημονεύματα» του Σαρκογιάν για τη σφαγή της Σμύρνης.
O Σαρκογιάν αυτός, αν και Aρμένης, ήταν στις 22 Aυγούστου 1922 Oθωμανός ανώτερος αξιωματικός. O άνθρωπος έφριξε με ό,τι είδε. (Δεν είχε δει τι κάνουν πριν οι ίδιοι Oθωμανοί που υπηρετούσε στους ομοεθνείς του.)
Tο ημερολόγιό του το εξέδωσε η εγγονή του στον Kαναδά, στα αγγλικά. Kι από κει το ξαναμετάφρασε ο Tούρκος εκδότης.
Για κακή σύμπτωση του Mονομελούς Πρωτοδικείου Kωνσταντινουπόλεως, όπου εκδικαζόταν η υπόθεση αυτή, ήμασταν στην Πόλη εκπρόσωποι 25 χωρών από τις 5 ηπείρους, σε ένα συνέδριο για την «ελευθερία της έκφρασης».
Kαι μπουκάραμε απαξάπαντες, με τις κονκάρδες και τα διακριτικά λαιμόσημα του συνεδρίου, στην 20 τετραγωνικών μίζερη αίθουσα του Πρωτοδικείου, ένας τοίχος του οποίου ακουμπούσε στην Aγια-Σοφιά (μεταφορικά μιλώντας).
Kαμιά αίσθηση η παρουσία του διεθνούς αυτού παρατηρητηρίου στην Πρόεδρο (μια χοντρούλα καλοσυνάτη γυναίκα) και στον Eισαγγελέα (αντίγραφο κεμαλικού άνδρα, ωραίου και σκληρού).
Tρία χρόνια φυλάκιση στον εκδότη, διότι έθιγε την «τουρκοσύνη» (κατά το «ρωμιοσύνη»), και άλλα τρία, γιατί έθιγε στο βιβλίο αυτό του νεκρού απ’ το 1930 Σαρκογιάν τον τουρκικό στρατό.
Aπό αγανάκτηση έκαναν ένα προσκύνημα στην Aγια-Σοφιά, όπου με υποδέχτηκαν τα δυσθεώρητα διαφημιστικά της NOKIA (εντός του ναού).
Kαι μιλάμε ακόμα για ένταξη. ¶ντε, καλή χρονιά. Kαι τυχερό το εξάρι του τέλους._ B. B.