Saab 9-5 2.0T Biopower
Flower power!Μεγαλύτερη ισχύς, περισσότερη ροπή, λιγότεροι ρύποι, βιολογικής προέλευσης καύσιμο. Μα, συνδυάζονται όλα αυτά; Στη Saab τα συνδύασαν!
KEIMENO: NIKOΣ ΚΟΥΝΙΤΗΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΘΑΝΟΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ
ΜΕ τα εναλλακτικά καύσιμα έχουμε ασχοληθεί επανειλημμένα στο παρελθόν. Με τις προοπτικές, τις δυνατότητες, τα προτερήματα και το μέλλον τους. Μόνο που, συνήθως, οι αναφορές μας έχουν λίγο από μελλοντολογία, κάτι από επιστημονική φαντασία και αρκετό ευχολόγιο. Σήμερα, το μέλλον είναι εδώ, σηματοδοτώντας την αρχή του τέλους των ορυκτών καυσίμων και αυτό το οφείλουμε στη Saab, αλλά και στη σουηδική κυβέρνηση, που επενδύει (και δίνει πραγματικά κίνητρα) στην απεξάρτηση από τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες. Και εξηγούμαστε:
Εν αρχή ην η βιοαιθανόλη!
Ο δρόμος προς το αυτοκίνητο μηδενικής εκπομπής ρύπων είναι μακρύς. Μέχρι το υδρογόνο και οι ενεργειακές κυψέλες να βρεθούν στη μαζική παραγωγή, απαιτούνται μεταβατικά στάδια, τόσο από την πλευρά των καυσίμων όσο και από αυτήν της τεχνολογίας κινητήρων. Ήδη η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο τη χρήση καυσίμων βιολογικής προέλευσης σε ποσοστό 5,75% μέχρι το 2010. Το γεγονός αυτό άνοιξε ουσιαστικά την πύλη της Ευρώπης για μαζική παραγωγή ή εισαγωγή εναλλακτικών καύσιμων που είτε αποτελούν νέες εξελίξεις (συνθετικά καύσιμα GTL, BTL) είτε πρόκειται για την -ευρέως διαδεδομένη στην Αμερική- φυτικής προέλευσης αιθανόλη. Αν σας ρωτήσουν, λοιπόν, τι εξάγει η Βραζιλία, εκτός από καλλίπυγες Βραζιλιάνες που λικνίζονται στους ρυθμούς της σάμπα, απΆ τα σοκάκια του Αμβούργου έως το μαγευτικό καρναβάλι του Μοσχάτου, μην πάει ο νους σας αυτόματα στον Ροναλντίνιο. Η Βραζιλία είναι η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα βιοαιθανόλης -σε τιμές αρκετά χαμηλότερες της βενζίνης-, την οποία οι Σουηδοί χρησιμοποιούν ως καύσιμο κινητήρων νέας τεχνολογίας, με περισσότερη ισχύ και ροπή, που, παράλληλα, είναι φιλικοί προς το περιβάλλον. Πώς γίνεται αυτό; ΚατΆ αρχάς, λόγω της βιολογικής του προέλευσης (στη Βραζιλία παράγεται από την αλκοολική ζύμωση ζαχαρότευτλων και στις ΗΠΑ καλαμποκιού, ενώ είναι δυνατή και η παραγωγή της από δημητριακά, πατάτες και άλλες πρώτες ύλες), το αλκοολούχο αυτό καύσιμο επιβαρύνει πολύ λιγότερο το περιβάλλον, αφού το CO2 που εκπέμπεται κατά την καύση του ουσιαστικά έχει απομακρυνθεί από την ατμόσφαιρα με τη φωτοσύνθεση κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του φυτού! Επίσης, και οι εκπομπές οξειδίων του αζώτου (NΟx) είναι μειωμένες. Μιλάμε, λοιπόν, για μια οικολογικά σχεδόν ουδέτερη καύση (περίπου 65% μείωση εκπομπών CO2 σε σχέση με την κοινή βενζίνη), η οποία υπολογίζεται να ανέλθει στο 80% στη δεύτερη γενιά βιοαιθανόλης από φυτική πρώτη ύλη, που εμπεριέχει κυτταρίνη αντί για άμυλο (βιομάζα, ξύλο, καλάμι), έχει μεγαλύτερη αποδοτικότητα (χρησιμοποιείται όλο το φυτό και όχι μόνο ο καρπός) και απαιτεί λιγότερη ενέργεια κατά τη διάρκεια παραγωγής.
Η βιοαιθανόλη που χρησιμοποιεί η Saab αναμιγνύεται με 15% βενζίνη, οπότε σε τεχνική ορολογία πρόκειται για το καύσιμο Ε85. Για να μπορέσει ο γνωστός 2λιτρος υπερτροφοδοτούμενος κινητήρας της Saab να λειτουργήσει με το Ε85, επαναπρογραμματίστηκε το σύστημα ηλεκτρονικής διαχείρισης Trionic, έτσι ώστε να αναγνωρίζει το καύσιμο και να αυτορυθμίζεται σε νέες παραμέτρους προπορείας ανάφλεξης και δημιουργίας μίγματος αέρα-καυσίμου. Έχει, όμως, τη δυνατότητα να «διαβάζει» και να προσαρμόζεται στην ποιότητα και τη σύσταση καυσίμου σε κάθε γέμισμα του ρεζερβουάρ. Kάτι που, στην ουσία, σημαίνει ότι ο κινητήρας μπορεί να λειτουργήσει τόσο με Ε85 όσο και με κοινή βενζίνη, αλλά ακόμα και σε μίξη τους σε οποιαδήποτε ποσοστό (αρκεί αυτό να μην υπερβαίνει το 85% αιθανόλης). Η άκρως ενδιαφέρουσα διαφορά είναι η εξής: η βιοαιθανόλη Ε85 είναι 104 οκτανίων! Προσφέρει, δηλαδή, πολύ μικρότερο κίνδυνο προανάφλεξης, επιτρέποντας την αύξηση της πίεσης του τούρμπο από τα 0,4 στα 0,95 bar. Αποτέλεσμα; H ισχύς εκτοξεύεται από τους 150 στους 180 ίππους/5.500 σ.α.λ. και η ροπή από τα 24,5 στα 28,5 χλγμ./2.500 σ.α.λ. Και αυτό με μοναδική απαιτούμενη μηχανική αναβάθμιση στις βαλβίδες, στις έδρες των βαλβίδων και στο σύστημα παροχής καυσίμου (ρεζερβουάρ, αντλία, σωληνώσεις), που οφείλει να είναι από υλικά ανθεκτικά στην αλκοολούχο αιθανόλη. Για παράδειγμα, αποκλείονται τα λαστιχένια σωληνάκια, ενώ το δοχείο καυσίμου οφείλει να είναι από ανοξείδωτο ατσάλι.
Επί του πρακτέου
Aν εξαιρέσεις το διακριτικό λογότυπο στο πίσω μέρος του 2λιτρου 9-5 BioPower (εντάξει, και τα διόλου διακριτικά αυτοκόλλητα στις πλευρικές επιφάνειες), όλα δείχνουν ότι βρίσκεσαι στο γνωστό, καλό Saab. Οδηγώντας, όμως, το αυτοκίνητο, η διαφορά σε ισχύ και ροπή είναι παραπάνω από αισθητή, σε σχέση πάντα με την απλή έκδοση. Από τις 2.000 κιόλας στροφές, η επιπλέον ροπή προσφέρει μεγάλη ευχέρεια στις επιταχύνσεις εν κινήσει, γεγονός που αποτυπώνεται στους χρόνους (4,1 και 4,2 δλ. για τα 80-110 και 120-140 χλμ./ώρα με 3η και 4η, αντίστοιχα) που κατέγραψαν τα Datron μας, αλλά καθιστά και τις αλλαγές ταχυτήτων στην αστική κίνηση σχεδόν περιττές, παρΆ ότι οι 5 σχέσεις του χειροκίνητου κιβωτίου ταχυτήτων είναι αρκετά μακριές. Στην επιτάχυνση 0-100 χλμ./ώρα οι τιμές είναι εξίσου ικανοποιητικές για την κατηγορία, με τα χρονόμετρα να σταματάνε στα 8,2 δλ., ενώ για την κάλυψη των πρώτων 400 μ. απαιτούνται 16,1 δλ. Δύναμη υπάρχει σε όλο το εύρος των στροφών, μέχρι το όριο περιστροφής των 6.250 σ.α.λ., και μάλιστα άφθονη: το δυναμόμετρο έδειξε 172 ίππους/5.900 σ.α.λ. στους τροχούς! Όλα αυτά, εννοείται, με καύσιμο Ε85, 104 οκτανίων.
Διαφορά υπάρχει και στην κατανάλωση του αυτοκινήτου - σε αυτήν την περίπτωση, όμως, εις βάρος του εναλλακτικού καυσίμου. Ο λόγος είναι ότι η ειδική θερμαντική ικανότητα της καθαρής αιθανόλης δεν ξεπερνά τα 26,8 MJ/kg, ενώ της βενζίνης βρίσκεται μεταξύ 42,7 και 43,5 MJ/kg (νορμάλ και σούπερ, αντίστοιχα). Aυτό πρακτικά σημαίνει ότι, ακόμα και μετά την πρόσμιξή της με 15% βενζίνης, ως Ε85 δηλαδή, περιέχει αρκετά λιγότερη ενέργεια ανά λίτρο εν συγκρίσει με τη βενζίνη (περίπου στο 72%) και, κατά συνέπεια, απαιτούνται μεγαλύτερες ποσότητες για να παραχθεί το ίδιο έργο. Η αυξημένη, λοιπόν, κατανάλωση, με αντίστοιχη μείωση της αυτονομίας του αυτοκινήτου (το ρεζερβουάρ είναι 68 λίτρων), είναι εξ ορισμού δεδομένη, με τους Σουηδούς να μιλούν για μια διαφορά της τάξης του 25%, που, δυστυχώς, δεν μπορέσαμε να επιβεβαιώσουμε. Η βιοαιθανόλη, βλέπετε, δε διατίθεται -ούτε προβλέπεται να διατεθεί τα επόμενα περίπου δύο χρόνια- στη χώρα μας, οπότε ο ένας και μοναδικός ανεφοδιασμός που κάναμε έγινε από βαρέλι που έχει εισαγάγει η Βακάρ ΑΕ ειδικά για την κίνηση του δημοσιογραφικού μοντέλου... Στη Σουηδία, αντίθετα, το πρώτο πρατήριο καυσίμων που διαθέτει και βιοαιθανόλη λειτουργεί από το 1995 (!), μέχρι το 2005 το 10% όλων των πρατηρίων της χώρας διέθετε Ε85, ενώ μέχρι το τέλος του χρόνου ο συνολικός αριθμός τους θα φτάσει τα 500. Με τιμή 25% φτηνότερη της βενζίνης (λόγω περιορισμένων φόρων), υπερκαλύπτεται ακόμα και η διαφορά κατανάλωσης, ενώ, με δεδομένη την υποδομή και τα περιβαλλοντικά κέρδη (ναι, οι Σκανδιναβοί διαθέτουν αυτό που ονομάζεται «οικολογική συνείδηση»), δεν είναι περίεργο ότι οι πωλήσεις του 9-5 ΒioPower στη Σουηδία φτάνουν το απίστευτο ποσοστό του 80% επί των πωλήσεων του μοντέλου «9-5»! Με τη διάθεση και της νέας έκδοσης 2.3t, οι πωλήσεις υπολογίζεται να φτάσουν τις 10.000 για όλον το χρόνο, καμία από τις οποίες δεν πρόκειται να κάνει το δρόμο μέχρι τη χώρα μας. Δυστυχώς!_ Ν. Κ.
Τι γίνεται στην Ελλάδα;
Ό,τι γίνεται συνήθως... Kαύσιμα σε ποσοστό 5,75% βιολογικής προέλευσης σημαίνει, πρακτικά, ότι στην Ελλάδα πρέπει να διατίθενται 160.000 τόνοι βιοντίζελ και 400.000 βιοαιθανόλης το 2010. Και, φυσικά, είμαστε, όπως πάντα, τελευταίοι και καταϊδρωμένοι! Βέβαια, λειτουργούν ήδη τέσσερις μονάδες παραγωγής βιοντίζελ και άλλες έξι βρίσκονται στο στάδιο του επενδυτικού σχεδίου. «Αύξηση 150%!» θα ήταν ο πηχυαίος τίτλος φιλοκυβερνητικής εφημερίδας, ξεχνώντας να αναφέρει ότι, λόγω του χρόνου που χάθηκε, οι Eυρωπαίοι εταίροι μας βρίσκονται ήδη στη δεύτερη γενιά βιοντίζελ και βιοαιθανόλης (βλ. «Crossroads», Οκτώβριος 2006), ενώ εμείς ακόμα πασχίζουμε να πείσουμε τους αγρότες μας να ασχοληθούν με τις ενεργειακές καλλιέργειες πρώτης γενιάς. Πράγμα απίθανο, με επιδότηση 4,5 ευρώ/στρέμμα. Kαι όπως λένε και κάτι φίλοι... γαιοκτήμονες από τη Θήβα: «Το άλλο με τον Τοτό το ξέρετε;»
Ακόμα και η δημιουργία εργοστασίων βιοκαυσίμων δεύτερης γενιάς δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα συμβάλει στην ανάπτυξη των ενεργειακών καλλιεργειών στη χώρα μας, και ειδικότερα για την παραγωγή βιοαιθανόλης, που σε παγκόσμιο επίπεδο είναι δέκα φορές μεγαλύτερη του βιοντίζελ και ως πρώτη ύλη πωλείται σε τιμές χαμηλότερες απΆ ό,τι θα μπορούσαν να επιτύχουν οι Έλληνες αγρότες. Οπότε, είτε φτιάχνονται εργοστάσια που εισάγουν πρώτη ύλη είτε δε φτιάχνονται εργοστάσια και εξάγουμε τις όποιες ποσότητες ελληνικής πρώτης ύλης. Και στις δύο περιπτώσεις, οι γνωστοί άγνωστοι μεσάζοντες, μεταπράτες και λοιποί συμπαθείς παρασιτικοί πολυκύτταροι οργανισμοί είναι, πάντως, ευχαριστημένοι.
Είναι αλήθεια ότι μιλάμε με καταφανή απαισιοδοξία, αλλά μας περνάνε απΆ το μυαλό οι εικόνες εγκαταλειμμένων αιολικών και ηλιακών πάρκων, αναξιοποίητων ανανεώσιμων πόρων, του Φαέθωνα, των αγανακτισμένων πολιτών που τους πνίγει το δίκιο για τη χωματερή που μετακομίζει δίπλα στο σπίτι τους (αλλά ποτέ δεν πέρασε απΆ το νου τους ότι ίσως θα έπρεπε να ξεκινήσουν μειώνοντας τον όγκο των οικιακών τους απορριμμάτων) και άλλων, ουκ ολίγων, χαμένων ευκαιριών. Στην Ορθόδοξη Δημοκρατία του Ελλαδιστάν, οτιδήποτε εναλλακτικό έχει ελπίδες επιβίωσης όσες και ο πιγκουίνος στη Σαχάρα, ενώ οι πιθανότητες να αποκτήσει ο Ελληνάρας οικολογική συνείδηση -και, ακολούθως, να απαιτήσει!- πρέπει να είναι ανάλογη της περίπτωσης να απαγγείλει ο πιγκουίνος Σέξπιρ - αν και, μεταξύ μας, θα πόνταρα δαγκωτό στον πιγκουίνο!_ Ν. Κ.
ΣΤΟ ΔΥΝΑΜΟΜΕΤΡΟ
Ε85 δαγκωτό! Με το παραπάνω αποδείχθηκαν (πέραν των μετρήσεων επιδόσεων) και στο δυναμόμετρο τα προτερήματα τις βιοαιθανόλης, με την ισχύ να κτυπά 172 ίππους/5.900 σ.α.λ. και τη ροπή 26,3 χλγμ./3.900 σ.α.λ. στους τροχούς. Η καμπύλη ροπής διακρίνεται για την επίπεδη μορφή της, αφού παραμένει για ένα φάσμα περίπου 2.000 στροφών κοντά στο μέγιστο σημείο της. ¶ξια αναφοράς και η πίεση υπερπλήρωσης του στροβιλοσυμπιεστή, που έφτασε τα 0,75 bar.
Πέραν των μετατροπών σε ρεζερβουάρ, αντλία και σωληνώσεις, που οφείλουν να είναι κατασκευασμένα από υλικά ανθεκτικά στην αιθανόλη, οι μόνες διαφοροποιήσεις στον κινητήρα αφορούν τις βαλβίδες, τις έδρες τους και, φυσικά, το σύστημα ηλεκτρονικής διαχείρισης.
Αν εξαιρέσει κανείς τα... αυτοκόλλητα, οι διαφορές είναι ελάχιστες σε σχέση με το νορμάλ «9-5». Κι όμως: το BioPower έχει τη δυνατότητα να κινηθεί είτε με βενζίνη, είτε με βιοαιθανόλη Ε85, είτε με οποιουδήποτε ποσοστού μεταξύ τους μίξη.
Χρησιμοποιώντας καύσιμο Ε85, η ισχύς φτάνει τους 180 ίππους/5.550 σ.α.λ. και η ροπή τα 28,5 χλγμ./2.500 σ.α.λ., με ανάλογο ευεργετικό αντίκτυπο στις επιδόσεις αλλά και μια φιλικότερη προς το περιβάλλον εκπομπή ρύπων
Saab 9-5 2.0T Biopower
ΚΟΣΤΟΣ
ΤΙΜΗ ΒΑΣΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: κ.π.
TEXNIKA
ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ
Κυβισμός (κ.εκ): 1.985
Κύλινδροι:
Μέγ. Ισχύς (ίπποι/σ.α.λ.)*: 180/5.500
Μέγ. Ισχύς (ίπποι/σ.α.λ.)**: 172,0/5.900
Μέγ. Ροπή (χλγμ./σ.α.λ.)*: 28,6/2.500
Μέγ. Ροπή (χλγμ./σ.α.λ.)**: 26,1/3.900
ΜΕΤΑΔΟΣΗ
Κίνηση: Εμπρός
Κιβώτιο: Χειροκίνητο 5 σχέσεων
ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Εμπρός: Γόνατα ΜακΦέρσον με ψαλίδια
Βάσης, αντιστρεπτική
Πίσω: Πολλαπλών συνδέσμων
ΦΡΕΝΑ
Εμπρός: Αεριζόμενοι δίσκοι
Πίσω: Δίσκοι
ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ
Τελ. Ταχύτητα (χλμ/ώρα): 225*
0-100 χλμ/ώρα (δλ): 8,5*/8,2**
Ρεπρίζ 50-80 με 3η (δλ): 4,2
Ρεπρίζ 80-110 με 4η (δλ): 5,7
Ρεπρίζ 120-140 με 5η/6η (δλ): 6,5
Φρενάρισμα 120-0 χλμ/ώρα (μ): 56,8
Μέση Κατανάλωση (λίτρα/100 χλμ): -
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
Μήκος (χλστ): 4.836
Πλάτος (χλστ): 1.792
Ύψος (χλστ): 1.448
Μεταξόνιο (χλστ): 2.703
Βάρος (κιλά): 1.550*
*Τιμή κατασκευαστή
**Τιμή 4Τ