Automotive X Prize
Στόχος τα 2 λίτρα/100 χλμ.ΚΕΙΜΕΝΟ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗΣ
Η ιδέα -ή, μάλλον, το όραμα- για την καθιέρωση ενός επάθλου που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θα αλλάξει το ρου της ιστορίας είναι παλιά. Το 1927, ο μεγιστάνας ξενοδοχείων Ρέιμοντ Ορτέιγκ διέθεσε 25.000 δολάρια ως έπαθλο για όποιον κατάφερνε να καλύψει με αεροπλάνο τη διαδρομή Νέα Υόρκη-Παρίσι χωρίς στάση. Το Έπαθλο Ορτέιγκ οδήγησε τον Τσαρλς Λίντμπεργκ στη διάσχιση για πρώτη φορά του Ατλαντικού με το Spirit of St. Louis, ένα κατόρθωμα που άνοιξε τους ορίζοντες και άλλαξε για πάντα τις αερομεταφορές. Ο Πίτερ Διαμάντης, διαβάζοντας την ιστορία αυτή σχεδόν εβδομήντα χρόνια αργότερα, σκέφτηκε να κάνει κάτι αντίστοιχο και το Μάιο του 1996 ίδρυσε το X Prize Foundation, με στόχο την πρώτη επανδρωμένη εμπορική πτήση στα όρια του διαστήματος.
Οχτώ χρόνια έπειτα, το Μάιο του 2004, το X Prize μετονομάστηκε σε «Ansari X Prize», λόγω μιας γενναιόδωρης προσφοράς από την οικογένεια Aνσάρι, ενώ ύστερα από λίγους μήνες το έπαθλο των 10 εκατ. δολαρίων δόθηκε στην εταιρεία Mojave Aerospace Ventures του Μπερτ Ρατάν για τη δημιουργία του SpaceShipOne. Το συγκεκριμένο αεροσκάφος πέταξε σε ύψος άνω των 100 χλμ. και επέστρεψε με απόλυτη ασφάλεια στη Γη, καταφέρνοντας να επαναλάβει το εγχείρημα λίγες μέρες αργότερα.
Ανοίγοντας το δρόμο για τις πρώτες εμπορικές/τουριστικές πτήσεις στα όρια του διαστήματος, το SpaceShipOne αποτέλεσε τον πρόδρομο για μια νέα επιχείρηση που έστησε ο Ρίτσαρντ Μπράνσον της Virgin, τη Virgin Galactic, η οποία άρχισε ήδη από τα μέσα του 2005 να προπωλεί εισιτήρια, με τιμή γύρω στα 200.000 δολάρια. Οι πρώτες πτήσεις αναμένεται να αρχίσουν πριν από το τέλος της δεκαετίας, όμως το όραμα του Πίτερ Διαμάντη δε σταματά εδώ. Φέτος, ανακοίνωσε ακόμα ένα έπαθλο, αυτό για το αυτοκίνητο των «100 μιλίων ανά γαλόνι», το αυτοκίνητο που θα μπορεί να παράγεται μαζικά και να καταναλώνει το πολύ 2,35 λίτρα/100 χλμ. Το Automotive X Prize δεν περιορίζει τους κατασκευαστές στην τεχνολογία που θα προτιμήσουν για να το πετύχουν αυτό· θα μπορούσε να είναι ένα υβριδικό, ένα όχημα κινούμενο από υδρογόνο, ένα συμβατικό αυτοκίνητο με κινητήρα εσωτερικής καύσης ή οτιδήποτε άλλο, αρκεί να καταναλώνει ενέργεια ισοδύναμη με αυτήν των 2,35 λίτρων αμόλυβδης ανά 100 χλμ.
Αυτήν τη στιγμή καθορίζονται λεπτομερώς οι προδιαγραφές, τεχνικές και άλλες, ενώ η πρώτη κατατακτήρια διαδρομή θα γίνει μέσα στο 2009 στις ΗΠΑ. Ήδη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον συμμετοχής περισσότερες από τριάντα ομάδες από διάφορα μέρη του κόσμου. Ας δούμε μερικά θεμελιώδη ζητήματα που οδήγησαν στη δημιουργία του Automotive X Prize, όπως αναφέρονται στην επίσημη ιστοσελίδα (http://auto.xprize.org):
― Σήμερα, η κατανάλωση πετρελαίου είναι υπερβολική, επιβαρύνοντας την υγεία μας αλλά και την οικονομική, πολιτική και κοινωνική σταθερότητα παγκόσμια (το 40% του πετρελαίου που παράγεται παγκόσμια καταναλώνεται από τα αυτοκίνητα).
― Τα αέρια που εκλύονται στην ατμόσφαιρα προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και οδηγούν σε δραματικές κλιματικές αλλαγές (μόνο τα αυτοκίνητα των ΗΠΑ παράγουν το 45% του διοξειδίου του άνθρακα που παράγεται παγκόσμια από τα αυτοκίνητα).
― Αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχουν επιλογές, αν θέλεις ένα πραγματικά «καθαρό» αυτοκίνητο με λογική τιμή, επαρκές μέγεθος, ικανότητες, image, ασφάλεια και επιδόσεις.
― Η αυτοκινητοβιομηχανία περιορίζεται από κανονισμούς, κόστος παραγωγής, εργατικά συνδικάτα, εμπορικές τακτικές, ακόμα και από το τι ζητά ο ίδιος ο καταναλωτής. Όλα αυτά εμποδίζουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μια πραγματικά ριζοσπαστική προσέγγιση στο πρόβλημα.
― Συνήθως, οι βελτιώσεις στην απόδοση των κινητήρων συμβατικής τεχνολογίας «αναλώνονται» περισσότερο στην αύξηση της ισχύος και του βάρους των αυτοκινήτων (λόγω εξοπλισμού, στοιχείων πολυτέλειας κ.ά.) παρά στο να καταναλώνεται λιγότερο καύσιμο.
― Οι ενέργειες που έχουν γίνει μέχρι στιγμής από την αυτοκινητοβιομηχανία αλλά και από τις κυβερνήσεις, για να βελτιωθεί η οικονομία καυσίμου, έχουν κάθε άλλο παρά θεαματικά αποτελέσματα.
Η ιδιωτική πρωτοβουλία, σε συνδυασμό με την απόλυτη ελευθερία από συμβατικούς κανόνες, μεγάλα συμφέροντα και κοινότοπες πρακτικές, ίσως μπορεί να φέρει τη λύση, πιστεύει ο Πίτερ Διαμάντης και οι άνθρωποι που στηρίζουν το όραμά του - και έχουμε κάθε λόγο να είμαστε αισιόδοξοι για το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας...
«Η ΑΛΛΑΓΗ ΕΧΕΙ ΑΡΧΙΣΕΙ!»
Ο επικεφαλής του Automotive X Prize, Ντον Φόλεϊ, απαντά στις ερωτήσεις μας χωρίς να κρύβεται πίσω απ’ το δάχτυλό του...
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ ΒΑΣΙΛΗ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗ
1. Πιστεύετε ότι το πνεύμα του ανταγωνισμού σε συνδυασμό με τη δύναμη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας θα κάνουν τη διαφορά και θα φέρουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα στο εγγύς μέλλον;
Η ιστορία έχει δείξει ξανά ότι ο ανταγωνισμός, μέσα στο πλαίσιο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, φέρνει σημαντικές αλλαγές. Όταν ο Τσαρλς Λίντμπεργκ κέρδισε το Bραβείο Ορτέιγκ, το κατόρθωμά του και το ενδιαφέρον του κοινού οδήγησαν στην εξέλιξη της αεροπορικής βιομηχανίας. Το Ansari X Prize βοήθησε να δημιουργηθεί ουσιαστικό ενδιαφέρον για την εξερεύνηση του διαστήματος και τον τουρισμό. Είμαι σίγουρος ότι το Automotive X Prize θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα στην αυτοκινητοβιομηχανία, η οποία δεν έχει δει κάποια πραγματικά πρωτοποριακή αλλαγή από τις μέρες του Χένρι Φορντ.
2. Πόσο μεγάλη ήταν η υποστήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης μέχρι τώρα; Πιστεύετε ότι οι πολιτικοί έχουν συνειδητοποιήσει τη βαρύτητα του παγκόσμιου προβλήματος της ρύπανσης ή μήπως μέχρι τώρα η καλύτερη πολιτική ήταν να αγνοούν το πρόβλημα;
Είμαστε ένας ανεξάρτητος οργανισμός. Aναζητάμε υποστήριξη από διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες, αλλά είναι πολύ σημαντικό να παραμείνουμε ανεξάρτητοι από την κυβέρνηση και την πολιτική. Η επίγνωση του προβλήματος έχει αυξηθεί δραστικά στην ηγεσία της κυβέρνησής μας όπως και στον επιχειρηματικό αλλά και τον απλό κόσμο. Γίνεται συνείδηση ότι έχουμε μπροστά μας ένα κρίσιμο πρόβλημα, που χρειάζεται ριζοσπαστικές λύσεις. Παρ’ όλα αυτά, οι κυβερνήσεις και οι πολιτικοί δεν υιοθετούν εύκολα τις καινοτόμες λύσεις - κι εκεί πιστεύουμε ότι το X Prize Foundation και το Automotive X Prize θα παίξουν ένα μοναδικό ρόλο, που θα φέρει την αλλαγή.
3. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι, αν εμείς οι απλοί άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη καταφέρουμε να μειώσουμε τη ρύπανση, αυτό θα επιτρέψει στις μεγάλες εταιρείες να ρυπαίνουν περισσότερο. Τι πιστεύετε εσείς;
Πιστεύω ότι φτάνουμε σε ένα σημείο όπου οι εταιρείες αρχίζουν να συνειδητοποιούν την αξία του να λειτουργείς οικολογικά, όχι μόνο για τον πλανήτη, αλλά και από οικονομική άποψη. Ένα τέλειο παράδειγμα είναι το συγκρότημα της Google στο Μάουντεν Bιου της Καλιφόρνιας. Οι ηλιακοί συλλέκτες του παράγουν το 30% της ενέργειας που καταναλώνουν. Καθώς όλο και περισσότερες εταιρείες επιλέγουν καθαρότερες μορφές ενέργειας, οι υπόλοιπες θα πρέπει να ακολουθήσουν, για να παραμείνουν ανταγωνιστικές. Επιπλέον, δε θεωρώ ότι οι καθημερινοί, απλοί άνθρωποι θα υποστηρίξουν εταιρείες που «χαλούν» τη δική τους, προσωπική προσπάθεια για καθαρότερο πλανήτη. Η πίεση των καταναλωτών θα αναγκάσει τις εταιρείες να υιοθετήσουν ένα πιο «πράσινο» επιχειρηματικό σχεδιασμό, αλλιώτικα τα προϊόντα τους θα μποϊκοταριστούν από την ίδια την αγορά. Η ενημέρωση του κοινού είναι ένα πολύ ισχυρό φως, που θα φωτίσει τόσο όσους εντείνουν το πρόβλημα όσο και όσους κάνουν την προσπάθειά τους για να το λύσουν.
4. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που οδηγούν υβριδικά αυτοκίνητα στις μέρες μας, αλλά στο γκαράζ τους έχουν ένα, δύο βενζινοβόρα αυτοκίνητα. Το να μετακινείσαι «πράσινα» έχει να κάνει με το να είσαι πολιτικά ορθός ή με το να κάνεις μια ειλικρινή προσωπική προσπάθεια να σώσεις τον πλανήτη;
Το να οδηγείς και να μετακινείσαι «πράσινα» είναι σίγουρα ένα σημαντικό βήμα στην προσπάθεια να σωθεί ο πλανήτης. Ακόμα και η πιο μικρή προσπάθεια βοηθά. Δυστυχώς, όμως, είμαστε ακόμη στα αρχικά στάδια αυτής της μεγάλης αλλαγής. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε το κατεστημένο στις μεταφορές μέσα σε μία νύχτα. Είμαστε εθισμένοι στα αυτοκίνητα και θα είναι πολύ δύσκολο να τα στερηθούμε, γι’ αυτό και αγοράζουμε ακόμη βενζινοβόρα αυτοκίνητα. Αλλά, έτσι κι αλλιώς, αν οδηγείς υβριδικό, αυτό σημαίνει ότι τα βενζινοβόρα αυτοκίνητα μένουν παρκαρισμένα στο γκαράζ... Η ανατροπή του κατεστημένου μπορεί να μη συμβαίνει όσο γρήγορα θα ήθελαν πολλοί από εμάς, αλλά συμβαίνει. Aυτό μετράει τελικά.