Εφημερίδα
ΕΠΙΔΗΜΙΑNόσος του... Tamiflu
Λιγότεροι πέθαναν από τη νόσο των πουλερικών και περισσότεροι, τουλάχιστον στη Δύση, από το αντίδοτό της!
Στην Αμερική προβάλλεται μια διαφήμιση με τους πιγκουίνους της δημοφιλούς ταινίας Happy Feet να διαφημίζουν το Tamiflu, το αντιικό φάρμακο της Roche, που θεωρείται το μόνο ικανό να αντιμετωπίσει τη γρίπη των πουλερικών, αν αυτή περάσει στον άνθρωπο...
Το 2005, άνθρωποι σε όλον τον κόσμο έζησαν υπό την απειλή της γρίπης των πτηνών. Μόνο αντίδοτο στον πανικό τους ήταν το Tamiflu. Οι κυβερνήσεις διαγκωνίστηκαν ποια θα εξασφαλίσει μεγαλύτερο στοκ. Οι ΗΠΑ αγόρασαν 20 εκατομμύρια δόσεις έναντι 2 δισ. δολαρίων. (Την ίδια εποχή διέρρευσε ότι ο Ντόναλντ Ράμσφελντ ήταν μέτοχος της εταιρείας που κατασκεύασε το φάρμακο, ευνοώντας, έτσι, θεωρίες συνωμοσίας). Εκατομμύρια άνθρωποι άρχισαν να παίρνουν Tamiflu προτού καν εμφανίσουν συμπτώματα της πραγματικής γρίπης.
Τελικά, το ενδεχόμενο της πανδημίας δεν επαληθεύθηκε - τουλάχιστον όχι ακόμη. Στη Δύση oύτε ένας άνθρωπος δεν πέθανε από τη γρίπη των πτηνών. Αντιθέτως, αρκετοί πέθαναν ενώ έπαιρναν το... αντίδοτο, το Tamiflu: μέχρι τώρα έχουν βεβαιωθεί 26 θάνατοι ασθενών στους οποίους χορηγείτο το φάρμακο, 10 εκ των οποίων στον Καναδά. Γι’ αυτούς τους λόγους, το αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy συμπεριέλαβε τις παρενέργειες του Tamiflu στα δέκα γεγονότα που «χάθηκαν» (δεν προβλήθηκαν από τα ΜΜΕ) το 2006.
Τη διετία 2004-2005, δύο έφηβοι αυτοκτόνησαν λίγες ώρες αφού πήραν το φάρμακο. Στην Ιαπωνία έως το Νοέμβριο του 2005 είχαν πεθάνει 12 παιδιά. Από το 2005 έως το 2006, ο αμερικανικός Οργανισμός Φαρμάκου έλαβε 100 αναφορές που αφορούσαν παραισθήσεις ή αυτοτραυματισμούς. Τελικά, το Νοέμβριο του 2006 ενέδωσε στις πιέσεις των επιστημόνων και προειδοποίησε επισήμως πως ίσως το φάρμακο συνδέεται με νευροψυχιατρικές διαταραχές...
Για την ώρα, το φάρμακο έβλαψε περισσότερο από την αρρώστια.
Φίμπη...
Σκυλάκι!
Στα τέλη του 2006 έγινε στη Θεσσαλονίκη το συνέδριο του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού (ΣΑΕ), το οποίο (υποτίθεται πως...) εκπροσωπεί τους Έλληνες ομογενείς. Λίγες ημέρες πριν από την ψηφοφορία για το νέο πρόεδρο, μπήκε ως σφήνα μια τέταρτη υποψηφιότητα, αυτή της Φίμπης Σκυλάκη, Ελληνοαμερικανίδας από τη Νέα Υόρκη, η οποία, σύμφωνα με το Βήμα, «με επιστολή της κατηγορεί τους διεκδικητές της προεδρίας ότι ήταν ανύπαρκτοι επί 11 χρόνια και μόλις τώρα ασχολούνται με τα προβλήματα των ομογενών». Στην «αδέσποτη» Φίμπη αναφέρθηκαν, επίσης, το κρατικό ραδιόφωνο της Θεσσαλονίκης και η ιστοσελίδα της -επίσης κρατικής- Φωνής της Ελλάδας (Voice of Greece)...
Τελικά, η κ. Σκυλάκη δεν κατέβηκε στις εκλογές. Και δε θα μπορούσε, άλλωστε, όχι μόνο επειδή η διαδικασία ήταν κατευθυνόμενη από τα κόμματα, αλλά επειδή η υποψηφιότητά της ήταν φάρσα του ομογενειακού site Kalami: η Φίμπη είναι... σκυλάκι - σύμφωνα με πληροφορίες μας, το γκριφόν του προέδρου της Νομαρχιακής Οργάνωσης Ανατολικών Πολιτειών της ΝΔ, Πέτρου Γαλατούλα..._ Ν. Λ.
ΠΑΡΑΘΕΡΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ
Εμπρός για την ελληνική Costa del Crime!
Μεγαλοεργολάβοι, πολιτικοί παράγοντες και μίντια έχουν βαλθεί να μας πείσουν για τη σημασία της ανάπτυξης παραθεριστικών οικισμών. Το ισπανικό παράδειγμα μας έπεισε καλύτερα...
Ο «Θησέας» του 21ου αιώνα δεν έχει διάθεση για ηρωισμούς. Ασχολείται με έργα οικιστικής ανάπτυξης. Έτσι, στην Κρήτη, η Τεχνική Αναπτυξιακή Κρήτης (ΤΕΑΚ ΑΕ) προχωρά στην κατασκευή «πρότυπου οικισμού μόνιμων και παραθεριστικών κατοικιών», στο βορειοδυτικό άκρο του κόλπου της πόλης του Ηρακλείου. Συνολικά προβλέπεται η κατασκευή 350 παραθεριστικών κατοικιών, για να θεριέψει ο οικιστικός «Θησέας».
Το ότι στο έργο-οικισμό δόθηκε το όνομα του μυθικού ήρωα δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα φθηνό μαρκετινίστικο τρικ για την προσέλκυση ξένων και ντόπιων υποψήφιων αγοραστών. Συνάδει και προς το σύνθημα-νεύμα της νέας εποχής της τουριστικής μας πολιτικής - μια πρόσκληση να ζήσουμε το μύθο μας στην Ελλάδα.
Σε κάθε περίπτωση, η νέα τάση των μεγαλοεπενδυτών στο χώρο του τουρισμού για την κατασκευή χιλιάδων παραθεριστικών κατοικιών, με τον τρόπο που πλασάρεται, έχει έντονα τα στοιχεία του μύθου. Ένας μύθος που, ενδεχομένως, θα έχει άσχημο τέλος. Όπως ακριβώς συνέβη με το Θησέα...
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Ελευθεροτυπίας (4/9/2006), στο παιχνίδι έχουν μπει μεγάλοι κατασκευαστικοί κι επενδυτικοί όμιλοι. Η J&P Development, η Ικτίνος Ελλάς, η Sarbo Development, η Real Estate, η Cybarco, η Lamda Estate, ο Μπάμπης Βωβός, η ΓΕΚ και ο κυπριακός όμιλος Λεπτού ήδη δραστηριοποιούνται, με επίκεντρο κυρίως την Κρήτη, αλλά και την Πάρο, τη Νάξο, τη Μύκονο και το Ξυλόκαστρο. Όλη η Ελλάδα ένας απέραντος παραθεριστικός οικισμός, με γήπεδα γκολφ, πισίνες, μαρίνες και κέντρα θαλασσοθεραπείας.
«Πάνω από 10 εκατ. παραθεριστικές κατοικίες υπολογίζεται ότι έχουν πουληθεί στην Ισπανία και σε άλλες μεσογειακές χώρες, ενώ πραγματικό “μπουμ” έχει σημειωθεί στην Κύπρο», έγραφε ο συντάκτης του ρεπορτάζ, μεταφέροντας -μάλλον επιδοκιμαστικά- τη βεβαιότητα των παραγόντων της αγοράς ότι «η ανάπτυξη τέτοιων προτύπων, που θα προσελκύσουν τουρίστες υψηλού εισοδηματικού επιπέδου, κολλάει σαν “γάντι” με τα πρότυπα υψηλής και ποιοτικής τουριστικής παρουσίας, που αναζητούν κυβέρνηση και φορείς της χώρας».
«Γάντια φορούν και οι δολοφόνοι», θα σχολίαζε ο John Ward Anderson του Associated Press, ο οποίος, λίγες εβδομάδες αργότερα (29/10/2006), σε εκτενές ρεπορτάζ του από την ιβηρική χώρα, περιγράφει με έντονα χρώματα και αριθμούς τις οδυνηρές συνέπειες των Ισπανών «Θησέων».
Μόνο τα τελευταία τέσσερα χρόνια στην Ισπανία έχουν κατασκευαστεί ή έχει ξεκινήσει η κατασκευή 3.000.000 κατοικιών, το 50% εκ των οποίων βρίσκεται κατά μήκος των ακτών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, αυτήν τη στιγμή σχεδόν το 40% του συνόλου των ευρωπαϊκών κατασκευών λαμβάνει χώρα στην Ισπανία!
Η ασύδοτη ανάπτυξη της τελευταίας δεκαετίας έχει καταστρέψει μεγάλο τμήμα του οικοσυστήματος, προκαλώντας ανεπανόρθωτες ζημιές στο περιβάλλον. Τα μεγάλα κέρδη ενίσχυσαν τη διαφθορά σε όλα τα επίπεδα. Η έντονη δράση της μαφίας εισήγαγε ένα νέο όρο για την περιγραφή των παράκτιων περιοχών: Costa del Crime. Η ακτή του εγκλήματος.
«Νομιμοποιούν παράνομα κτίσματα, αστικοποιώντας ολόκληρες περιοχές. Έχουν καταλάβει ακόμα και τη θάλασσα, επεκτείνοντας λιμάνια και μαρίνες σε εξαιρετικά ευαίσθητες περιοχές», δήλωσε ο εκπρόσωπος του World Wildlife, Fund Miguel Angel Garcia, καταγγέλλοντας ότι πλέον δεν υπάρχουν αναπτυξιακά σχέδια: «Απλώς χτίζουν!»
Σε έρευνά της, που δόθηκε στη δημοσιότητα τον περασμένο Ιούλιο, η Greenpeace διαπίστωσε ότι προγραμματίζεται η κατασκευή εκατοντάδων χιλιάδων δωματίων ξενοδοχείων και αυτόνομων παραθεριστικών κατοικιών σε περιοχές που ήδη πλήττονται από μισό αιώνα ανελέητης ξηρασίας. Σε τέσσερις παράκτιες περιοχές στη ζώνη της Μεσογείου, σε 273 πόλεις όπου διαβιούν 4.300.000 άνθρωποι, δεν υπάρχει σύστημα βιολογικού καθαρισμού των υγρών λυμάτων.
Ύστερα από παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ισπανική κυβέρνηση επέλεξε, αντί να τις καθαρίσει, να αποσύρει από τη λίστα καταλληλότητας για κολύμβηση 365 παραλίες!
Στο μεταξύ, εκατοντάδες έρευνες για τη δράση κυκλωμάτων στις μπίζνες της ισπανικής οικιστικής ανάπτυξης βρίσκονται σε εξέλιξη. Δωροδοκίες πολιτικών, δημοτικών αρχόντων και υπαλλήλων καθώς και πάσης φύσεως άλλες παρανομίες συνθέτουν το τοπίο του ισπανικού οικιστικού θαύματος. Οι Ισπανοί έζησαν για τα καλά το μύθο τους και, λογικά, παρακαλούν πλέον οι Bορειοευρωπαίοι τουρίστες να στρέψουν το ενδιαφέρον τους προς την Ελλάδα..._ Χ. Α.
Η Μαρμπέγια ήταν trendy
Μόνο για το παραθεριστικό κέντρο Μαρμπέγια, εκκρεμούν υποθέσεις για την παράνομη κατασκευή 30.000 παραθεριστικών κατοικιών. Στις αρχές του περασμένου έτους, έπειτα από μια μεγάλη επιχείρηση στην πόλη, οι αστυνομικές αρχές πάγωσαν 1.000 τραπεζικούς λογαριασμούς και κατέσχεσαν περιουσίες αξίας περίπου 2.500.000 ευρώ από πολιτικούς, εισαγγελείς και στελέχη αρμόδιων υπηρεσιών, οι οποίοι κατηγορούνται για δωροληψία, προκειμένου να εκδώσουν άδειες οικοδομών και αλλαγές χρήσεων γης. Δέκα υπάλληλοι και η δήμαρχος της πόλης συνελήφθησαν. Δύο πρώην δήμαρχοι κρίθηκαν ένοχοι για διαφθορά. Η Μαρμπέγια ήταν το σημείο συνάντησης του διεθνούς τζετ σετ, το πιο trendy σημείο των τελευταίων χρόνων.
FULL METAL JACKET
Το προφίλ του Aμερικανού πεζοναύτη
Είναι οι εκλεκτοί της αμερικανικής στρατιωτικής μηχανής. Με τόσα μέτωπα ανοιχτά, έχουν την τιμητική τους. Τουλάχιστον μέχρι να πάρουν το απολυτήριο...
«Για κάποιους είναι ένα όνειρο. ¶λλοι το βλέπουν ως καριέρα. Για τον 21χρονο Ζακ Φέιλερ είναι και τα δύο». Η επίσημη ιστοσελίδα του υπουργείου ¶μυνας των ΗΠΑ είναι αφιερωμένη στους «στρατιώτες που υπηρετούν στην πρώτη γραμμή του μετώπου, στον παγκόσμιο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας». Εκεί καταχωρούνται επιλεγμένες παρουσιάσεις στελεχών των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων. Ο Φέιλερ υπηρετεί αυτήν τη στιγμή στη Χαμπανίγια, δυτικά της Φαλούτζα.
Το προφίλ του 21χρονου πεζοναύτη από το Κολοράντο αποπνέει έντονο προπαγανδιστικό άρωμα. O Φέιλερ ήταν μαθητής στο Κολουμπάιν, όταν, στις 20 Απριλίου 1999, οι Έρικ Χάρις και Ντίλαν Κλέμπολντ θέρισαν 12 συμμαθητές τους κι έναν καθηγητή, προτού στρέψουν τα όπλα προς τους εαυτούς τους. Από τότε πήρε την απόφαση ζωής να βοηθήσει τον κόσμο και κατετάγη στο επίλεκτο σώμα των Αμερικανών Πεζοναυτών (US Marine Corps).
Ο επισκέπτης της ιστοσελίδας συναντά συνεχώς ονόματα ηρώων που είχαν όνειρο ζωής να καταταγούν στους πεζοναύτες. Οι Μάικλ και Τζακ Μίλερ, πατέρας και γιος, συναντήθηκαν και υπηρετούν και οι δύο στο Ιράκ. Τον περασμένο Μάιο, στη Φαλούτζα πάλι, ο ¶λφρεντ Λ. Μπάτλερ IV του 3ου τάγματος του 5ου συντάγματος τιμήθηκε με τον Αργυρό Αστέρα, την τέταρτη υψηλότερη τιμή ανδρείας για τις πράξεις του στην πρώτη γραμμή.
Στην εικονολογία της αμερικανικής ιστορίας, το σώμα των πεζοναυτών κατέχει ξεχωριστή θέση. Από τις 10 Νοεμβρίου 1775, οπότε συστάθηκε, αποτελεί την αιχμή του δόρατος σε όλους του πολέμους στους οποίους συμμετείχαν οι ΗΠΑ. Είναι το σώμα με τις μεγαλύτερες, αναλογικά, απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. «Οι εκλεκτοί, οι υπερήφανοι, οι Aμερικανοί πεζοναύτες», είναι η περιγραφή του σώματος στις γιγαντοαφίσες και στα τηλεοπτικά διαφημιστικά μηνύματα που αναζητούν νέους υποψηφίους για κατάταξη.
Στην πραγματικότητα, στον κόσμο των πιστωτικών καρτών, των δόσεων, της ασφάλισης και των αναγκών μιας οικογένειας που έχει μικρά παιδιά, ο πρώτος τους μισθός είναι 28.738 δολάρια (περίπου 22.000 ευρώ), στον οποίο συμπεριλαμβάνεται κι ένα στεγαστικό επίδομα. Στο αμέσως επόμενο ιεραρχικό και μισθολογικό σκαλοπάτι, το εισόδημα ενός πεζοναύτη φτάνει τα 32.384 δολάρια (25.000 ευρώ). Ένας λοχίας με πέντε χρόνια προϋπηρεσίας, που σ’ αυτήν την περίπτωση συνεπάγεται τουλάχιστον δύο αποστολές στο Ιράκ, βάζει στο λογαριασμό του 46.122 δολάρια (σχεδόν 35.500 ευρώ) ετησίως.
Πέραν του μισθού, οι πεζοναύτες απολαμβάνουν και άλλες παροχές, όπως βοηθήματα για στέγαση σε στρατιωτικές βάσεις, καθώς και ιατρική και ασφαλιστική κάλυψη. Ειδικά το τελευταίο, σε μια χώρα όπου 43 εκατομμύρια άνθρωποι είναι τελείως ανασφάλιστοι, θεωρείται ιδιαιτέρως κρίσιμο.
Οι πεζοναύτες είναι συνήθως απόφοιτοι γυμνασίου ή άτομα που είχαν βγει στην αγορά εργασίας για ένα, δύο χρόνια μετά την αποφοίτησή τους. «Γενικά, αν συγκρίνεις το εισόδημά τους με το αντίστοιχο εισόδημα πολιτών της ίδια ηλικίας και του ίδιου μορφωτικού επιπέδου, οι πεζοναύτες πληρώνονται αρκετά καλά», σχολιάζει ο Στίβεν Κόζιακ από το Κέντρο Στρατηγικής και Προϋπολογιστικής Αξιολόγησης, ένα think tank που εδρεύει στην Ουάσιγκτον.
Ο απόστρατος λοχίας Τζεφ Μπέντλεϊ λογικά δεν πρέπει να συμμερίζεται την άποψη αυτή. Στέκεται στην ουρά, έξω από τη βάση του Camp Pendleton. Xειμωνιάτικο πρωινό, έξω από το Κοινοτικό Κέντρο Abby Reinke. Mαζί του περιμένουν κι άλλοι συνάδελφοι. Περιμένουν το βοήθημα της κοινωνικής πρόνοιας. Σήμερα το μενού έχει κονσέρβες, κατεψυγμένα και φρέσκα τρόφιμα κι εμφιαλωμένο νερό. Σε μια άλλη γωνιά της βάσης είναι η «αποθήκη της μαμάς» («mum’s warehouse»), όπου μοιράζονται καρέκλες, καροτσάκια για μωρά και πάνες.
Ο Μπέντλεϊ επέστρεψε από το Ιράκ πριν από τρεις μήνες. Δουλεύει παρτ τάιμ πορτιέρης και κάθε δεύτερη εβδομάδα στήνεται στην ουρά. Αλλιώς, δεν τα βγάζει πέρα. «Ο στρατός δίνει έναν καλό μισθό και άλλα ευεργετήματα, αλλά δεν τα αναλαμβάνει όλα. Κάθε βοήθεια είναι χρήσιμη» λέει.
Η οργάνωση που έχει αναλάβει τη βοήθεια των πεζοναυτών λέγεται «Military Outreach Ministries». Πρόκειται για μια θρησκευτική εθελοντική οργάνωση η οποία ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και λειτουργεί στο Camp Pendleton από το 1968. Ποτέ στο παρελθόν δεν αντιμετώπισε τόση ζήτηση για βοήθεια.
Μέρες Δεκεμβρίου και οι αυξημένες, λόγω των εορτών, ανάγκες είχαν φέρει πολύ κόσμο στην πόρτα της φιλανθρωπίας. Στις 10:00 το πρωί η ουρά έφτανε τα 40 μ. και η υποδιευθύντρια της οργάνωσης, Πάτι Ντούτρα, ήταν βέβαιη ότι οι προμήθειες δε θα έφταναν για όλους. Μέσα σε διάστημα μόλις μίας εβδομάδας, περισσότερες από 1.000 οικογένειες είχαν ζητήσει τη βοήθεια της «Military Outreach Ministries». «Δε θεωρούμε ότι ζητιανεύουν. Θα ήταν εξευτελιστικό. Τους θεωρούμε φιλοξενουμένους. Θέλουμε να νιώσουν ότι δεν πρόκειται για ελεημοσύνη, αλλά για ένα “ευχαριστώ”». Η διευθύντρια του κέντρου, Φέι Μπελ, φορά φόρμα παραλλαγής κι ένα στρατιωτικό τζάκετ με κουκούλα και προσπαθεί, ανεπιτυχώς, να εξουδετερώσει τους αρνητικούς συνειρμούς. Εκλεκτοί αλλά κι εξαρτημένοι στη φιλανθρωπία._ Χ. Α.
«W» / O ΝΕΟΣ ΣΟΥΠΕΡΗΡΩΑΣ
ΜΑΡΤΥΡΕΣ / ΟΧΙ ΜΑΡΤΥΡΙΑΡΗΔΕΣ
Μάρτυρες ναι, μαρτυριάρηδες όχι!
Δεν υπάρχει λέξη στα ελληνικά για τον whistleblower. Κυριολεκτικά, είναι αυτός που «σφυράει τη σφυρίχτρα», μεταφορικά αυτός που μαρτυρά το μυστικό.
Στα ελληνικά έχουμε πολλές λέξεις γι’ αυτόν που μαρτυρά ένα μυστικό, αλλά είναι όλες αρνητικές: καταδότης, προδότης, μαρτυριάρης, ρουφιάνος, χαφιές, καρφί, σπιούνος. Όμως, ο whistleblower είναι μαρτυριάρης με καλό σκοπό. Υπάλληλος εταιρείας ή κρατικός λειτουργός, ενημερώνει την ιεραρχία του ή τον Τύπο για κάτι παράνομο που συμβαίνει στο χώρο εργασίας του. Συνήθως πρόκειται για μυστικά που τα γνωρίζει εκ των έσω και που η αποκάλυψή τους είναι θέμα δημόσιου συμφέροντος.
Αν θεωρήσουμε ότι το αντίθετο της αποκάλυψης ενός σκανδάλου είναι το κουκούλωμά του, τότε ο whistleblower είναι αυτός που ξε-κουκουλώνει. Ελλείψει ελληνικής λέξης, ας τον ονομάσουμε «W». Σε μια εποχή που ψάχνει για ήρωες και σπάνια τους βρίσκει στην πολιτική, την οικονομία και τη δημοσιογραφία, ο «W» είναι ο σύγχρονος υπερήρωας: αυτός που, όταν όλοι κοιτάζουν την πάρτη τους, ρισκάρει την καριέρα του και την προσωπική του ειρήνη...
Αν είναι τυχερός, μπορεί ενίοτε να βγάλει χρήματα (στην Αμερική, σύμφωνα με νόμο του 18.., του αναλογεί ποσοστό από τα χρήματα που γλίτωσε το κράτος χάρη σ’ αυτόν) ή να γίνει ταινία και να τον παίξει ο Αλ Πατσίνο - όπως ο Σέρπικο...
Στον πραγματικό κόσμο, τα πράγματα σπάνια έχουν πλάκα ή ηρωική διάσταση: στο βιβλίο του για τους whistleblowers ο Φρεντ ¶λφορντ λέει πως «ο μέσος whistleblower είναι ένας μεσήλικας πυρηνικός επιστήμονας που δουλεύει πλέον ως μάστορας, είναι χωρισμένος και καταχρεωμένος και μένει σε νοικιασμένο δυάρι».
Παρά τη νομική προστασία σε πολλές χώρες (ΗΠΑ, Βρετανία, Σουηδία, Ινδία), η νομοθεσία είναι συνήθως ατελής και γεμάτη παραθυράκια. Ο «W» πάντα μπλέκει: ο εργοδότης του ακολουθεί την τακτική «nuts and sluts» (τρέλα και κορδέλα;). Τον βγάζει τρελό (αν είναι άνδρας) ή ελαφρών ηθών (αν είναι γυναίκα). Οι συνάδελφοι τον απομονώνουν, οι μελλοντικοί εργοδότες δεν τον προσλαμβάνουν. Συχνά, το στρες οδηγεί στη διάλυση της οικογένειάς του.
¶λλοι το πληρώνουν μια ολόκληρη ζωή, όπως ο Iσραηλινός Μορδεχάι Βανούνου, που αποκάλυψε το 1986 το μυστικό πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας του. Απήχθη στη Ρώμη από πράκτορες της Μοσάντ και φυλακίστηκε στο Ισραήλ επί 18 χρόνια.
Σπανιότερη είναι η φυσική εξόντωσή του, όπως συνέβη στην περίπτωση των Ινδών Ντουμπέι και Μαντζούνατ, οι οποίοι δολοφονήθηκαν από τους διώκτες τους το 2003 και το 2005, αντιστοίχως... Ή της Κάρεν Σίλκγουντ, εργαζομένης στην εταιρεία χημικών Kerr-McGee και συνδικαλίστριας. Δολοφονήθηκε στο αυτοκίνητό της, καθώς πήγαινε να συναντήσει ένα δημοσιογράφο των New York Times...
Βιετνάμ και Pentagon Papers, Γουότεργκεϊτ και «Βαθύ Λαρύγγι», μαγειρέματα στην Enron και τη Worldcom. Σχεδόν πίσω από κάθε μεγάλο σκάνδαλο της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας υπάρχει κι ένας «W». Στην Ελλάδα ισχύει το αντίθετο: παραδικαστικό κύκλωμα, υποκλοπές, απαγωγές Πακιστανών, εξαφάνιση ¶λεξ, για να μείνουμε στο 2006. Πουθενά το ξεκουκούλωμα δεν έγινε από κάποιον εντός του συστήματος._ Ν. Λ.
Εννέα σπουδαίοι «W»
• Ίνγκβαρ Μπρατ, υπάλληλος της Μποφόρ, σουηδικής εταιρείας όπλων. Αποκάλυψε παράνομες εξαγωγές όπλων. Συμβαίνει και στην Ελλάδα, όπως έδειξε η πρόσφατη ανακάλυψη πολεμοφοδίων ελληνικής προέλευσης σε στρατούς της Αφρικής. Μόνο που ποτέ στέλεχος ελληνικής εταιρείας δεν τις κατήγγειλε.
• Μαρκ Φελτ (το «Βαθύ Λαρύγγι»), στέλεχος του FBI. Οδήγησε τους δημοσιογράφους της Washington Post στην αποκάλυψη του Γουότεργκεϊτ. Φαντάζεται κανείς ανώτατο κυβερνητικό στέλεχος να στρέφεται κατά του Έλληνα πρωθυπουργού;
• Μαρκ Χόντλερ, μέλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Αποκάλυψε ότι άλλοι Aθάνατοι δωροδοκήθηκαν για να δώσουν τους χειμερινούς Ολυμπιακούς στο Σολτ Λέικ. Ποιος Έλληνας Aθάνατος θα μπορούσε να καταγγείλει τη χώρα του για λάδωμα;
• Χανς Πέτερ Μάρτιν, Aυστριακός ευρωβουλευτής. Στράφηκε εναντίον συναδέλφων του, αποκαλύπτοντας το όργιο δαπανών στο ευρωκοινοβούλιο. Ποιος Έλληνας πολιτικός μίλησε ποτέ ανοιχτά για το μαύρο χρήμα; Α, ναι! Εκείνος ο βουλευτής της ΝΔ που το πλήρωσε με τη διαγραφή του...
• Κριστόφ Μέιλι, νυχτοφύλακας σε ελβετική τράπεζα. Αποκάλυψε πως η τράπεζα κατέστρεφε τα αρχεία των λογαριασμών Εβραίων θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Ποιος Έλληνας μίλησε ποτέ για την καταλήστευση των περιουσιών των Εβραίων της Θεσσαλονίκης που πέθαναν στο Ολοκαύτωμα;
• Φρανκ Σέρπικο, αστυνομικός στη Νέα Υόρκη. Κατέδωσε συναδέλφους του που «τα ’παιρναν». Πότε Έλληνας αστυνομικός μίλησε για τη διαφθορά στην ΕΛΑΣ;
• Ντέιβιντ Γκρέαμ, γιατρός στον Οργανισμό Φαρμάκων των ΗΠΑ. Αποκάλυψε πως το φάρμακο Vioxx προκαλούσε θανάτους. Οι προϊστάμενοί του τον αγνόησαν, αλλά τελικά το Vioxx αποσύρθηκε. Και στην Ελλάδα αποσύρθηκε, επισήμως όμως δεν προκάλεσε όχι μόνο θάνατο, αλλά ούτε μία παρενέργεια!
• Μπρους Μπόουλερ, Yπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ. Στράφηκε εναντίον έκθεσης της υπηρεσίας που υποστήριζε πως τα γήπεδα γκολφ ωφελούν το περιβάλλον! Στη χώρα μας, όπου το γκολφ ανάγεται σε πανάκεια της τουριστικής της ανάπτυξης, ποιος θα κάνει κάτι παρόμοιο;
• Τόνι Λαγκουράνις, στρατιωτικός ανακριτής. Κατέθεσε για όσα είδε στις φυλακές του Ιράκ. Τον κρατήσαμε για το τέλος: ένας Έλληνας «W» - έστω, Ελληνοαμερικανός!
«W», ο ήρωας του σινεμά
Ο κινηματογράφος λατρεύει τους whistleblowers. Από το On the Waterfront του 1954 του Καζάν με τον Μάρλον Μπράντο έως την Εξαφάνιση της Κάρεν Σίλκγουντ (Μέριλ Στριπ) και από το Όλοι οι ¶νθρωποι του Προέδρου (Ρέντφορντ/Χόφμαν) μέχρι τον Insider (Ράσελ Κρόου) και την Έριν Μπρόκοβιτς (Τζούλια Ρόμπερτς).
Μπορεί η λέξη να μην υπάρχει στα ελληνικά, αλλά το ελληνικό σινεμά δημιούργησε κλασικούς ρόλους «W»: ο Νίκος Κούρκουλος φωνάζει «όχι άλλο κάρβουνο!», βγάζοντας στη φόρα τα άπλυτα του εφοπλιστή για τον οποίο δουλεύει... Αλλά ο ρόλος είναι συνήθως κωμικός: ο Ντίνος Ηλιόπουλος στο Έξω οι Kλέφτες αποκαλύπτει στο διευθυντή του κρατικού οργανισμού τις ρεμούλες του... γαμπρού του. Ο Μαυρογιαλούρος, Λάμπρος Κωνσταντάρας, παραιτείται από υπουργός, καταγγέλλοντας το μαύρο κομματικό χρήμα. Αυτά συμβαίνουν μόνο στο σινεμά...
ΕΠ’ ΑΥΤΟΦΟΡΩ
Μπλακ άουτ στο ΥΠΠΟ (και στον Τύπο)
Η Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου ήταν μέρα γιορτής για το Yπουργείο Πολιτισμού. O Γιώργος Βουλγαράκης έδινε συνέντευξη Τύπου για την επιστροφή δύο αρχαίων κομματιών, προϊόντων αρχαιοκαπηλίας, από το Μουσείο Γκετί: ενός χρυσού μακεδονικού στεφανιού κι ενός μαρμάρινου αγάλματος αρχαϊκής κόρης. Ο υπουργός θριαμβολογεί και, φυσικά, ξεχνά να αναφέρει πως η επιστροφή των αρχαίων δεν οφείλεται τόσο στο υπουργείο (το οποίο δε διαθέτει καν Διεύθυνση Αρχαιοκαπηλίας), αλλά στις ιταλικές αρχές, στην ελληνική αστυνομία και στη δημοσιογραφική έρευνα (μεταξύ άλλων, του Νικόλα Ζηργάνου στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία)...
Οι θεοί, όμως, άλλα βουλεύονται. Την ώρα της συνέντευξης πέφτει το ρεύμα και οι αρμόδιοι αναγκάζονται ν’ ανάψουν... φανάρια για να συνεχίσουν. Παρών είναι φωτογράφος του Associated Press (ο Κώστας Τσιρώνης), ο οποίος απαθανατίζει το συμβάν.
Την επόμενη μέρα οι εφημερίδες έχουν θέμα τα αρχαία, αλλά όχι το μπλακ άουτ. Καμία; Όχι ακριβώς! Το στιγμιότυπο... τσίμπησε και δημοσίευσε η αμερικανική Washington Post. Στη λεζάντα που το συνόδευε διαφαίνεται μια ελαφρά ειρωνεία για την Ελλάδα, η οποία διεκδικεί την επιστροφή των θησαυρών που της ανήκουν, αλλά χρησιμοποιεί φανάρια στις συνεντεύξεις Τύπου..._ Ν. Λ.
ΤΑΧΥΤΗΤΑ
Τηλεπρόστιμο
«Οδηγώντας στη Νορβηγία» ήταν ο τίτλος του σύντομου βίντεο που ανέβασε νεαρός Νορβηγός στο site YouTube. Στο βίντεο, που έκανε το γύρο του κόσμου, ο άγνωστος νεαρός εμφανιζόταν να οδηγεί με ταχύτητες που ξεπερνούσαν τα 240 χλμ. την ώρα.
Σύντομο το βιντεάκι, σύντομη και η παραμονή του στην ιστοσελίδα. Οι διωκτικές αρχές της χώρας ακολούθησαν τα ηλεκτρονικά ίχνη του νεαρού και του έκοψαν μια μεγαλοπρεπή κλήση ύψους 1.000 ευρώ για παραβίαση του ορίου ταχύτητας. Ήταν και τυχερός, αφού οι αρχές μπορούσαν να αποδείξουν μόνο την ταχύτητα των 140 χλμ., αντί για τα 240 χλμ., όπως ούρλιαζε ο νεαρός οδηγός κατά τη διάρκεια της βιντεοσκόπησης. Το βίντεο αποσύρθηκε από την ιστοσελίδα._ Χ. Α.
ΑΠΕΡΓΙΑ
Η Goodyear στα όπλα
Οι Aμερικανοί απεργοί της Goodyear (έστω, άθελά τους) έπληξαν το πολεμικό μέτωπο των ΗΠΑ σε Ιράκ και Αφγανιστάν: λόγω της απεργίας, έπεσε κατά 35% η παραγωγή ελαστικών για τα οχήματα Humvee...
Στην απεργία (βλ. 4ΤΡΟΧΟI 1/2007) συμμετείχαν 17.000 εργαζόμενοι, με αποτέλεσμα να υπολειτουργούν ή να κλείσουν 16 εργοστάσια από τις 5 Οκτωβρίου. Οι απεργοί υποστήριζαν ότι τα ελαστικά δεν είναι πλέον ασφαλή, γιατί, εξαιτίας της απεργίας, η επιχείρηση χρησιμοποιεί ανειδίκευτους εργαζομένους. Ο ισχυρισμός τους βασιζόταν σε πανεπιστημιακή έρευνα πάνω στην ασφάλεια των ελαστικών, εν καιρώ εργασιακών αναταραχών.
Τελικά, το μπρα-ντε-φερ μεταξύ του συνδικάτου United Steelworkers και της Goodyear έληξε με συμβιβασμό τις μέρες των Χριστουγέννων. Ωστόσο, λίγο νωρίτερα, παραλίγο να επέμβει ο αμερικανικός στρατός: σύμφωνα με τους Financial Times, το Πεντάγωνο σχεδίαζε την επιστράτευση των 200 απεργών του εργοστασίου του Κάνσας όπου κατασκευάζονται ελαστικά που προορίζονται για τις ένοπλες δυνάμεις. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της επιτροπής στρατιωτικών προμηθειών της Βουλής, Ντάνκαν Χάντερ, σημειώθηκε πτώση κατά 35% στην παραγωγή ελαστικών για τα οχήματα Humvee, που, μεταξύ άλλων, χρησιμοποιούνται στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Λεπτομέρεια με σημασία: αν γινόταν επιστράτευση, οι εργαζόμενοι θα διατηρούσαν τα εργατικά τους κεκτημένα (τα οποία η Goodyear αμφισβητούσε) και μόνο στην περίπτωση συμβιβασμού μεταξύ του συνδικάτου και της εταιρείας θα υπάγονταν σε νέο εργασιακό καθεστώς._ Ν. Λ.
ΜΑΥΡΗ ΑΓΟΡΑ
Μαριχουάνα... top!
Λιγότερα έξοδα, μεγαλύτερα έσοδα για το δημόσιο κορβανά των ΗΠΑ θα σήμαινε, σύμφωνα με οικονομική μελέτη, η νομιμοποίηση της μαριχουάνας, του πιο προσοδοφόρου φυτού των ΗΠΑ.
Η μαριχουάνα είναι το πιο προσοδοφόρο φυτό στις ΗΠΑ. Με ετήσιο τζίρο που υπερβαίνει τα 35,8 δισ. δολάρια, ξεπερνά τον αντίστοιχο τζίρο των παραδοσιακών καλλιεργειών της χώρας, δηλαδή του καλαμποκιού και του σταριού. Πρόκειται για το συμπέρασμα εμπεριστατωμένης μελέτης που δημοσιεύτηκε σε ένθετο της γερμανικής πρωινής εφημερίδας Welt και συντάχθηκε από την οργάνωση MPP, The Marijuana Policy Project, μια από τις σημαντικότερες οργανώσεις που αγωνίζονται για τη νομιμοποίηση της κάνναβης στις ΗΠΑ, η οποία αριθμεί 21.000 μέλη.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η παραγωγή της μαριχουάνας δεκαπλασιάστηκε μεταξύ 1981 και 2006, παρά το γεγονός ότι οι αρχές, στο πλαίσιο του «πολέμου κατά των ναρκωτικών», κατέστρεψαν χιλιάδες φυτά. Οι μεγαλύτερες φυτείες μαριχουάνας βρίσκονται στην Καλιφόρνια, στο Τενεσί, στη Χαβάη, στην Ουάσινγκτον, στη Bόρεια Καλιφόρνια, στη Φλόριντα, στην Αλαμπάμα, στη Δυτική Βιρτζίνια και στο Όρεγκον. Τα στοιχεία στηρίζονται σε δεδομένα των αμερικανικών αρχών.
Μεταξύ των υποστηρικτών της οργάνωσης MPP υπήρξε και ο πρόσφατα αποβιώσας νομπελίστας της οικονομίας Milton Friedman, που μόλις πέρυσι έγραψε στον Μπους, προτρέποντάς τον να νομιμοποιήσει τη μαριχουάνα. Τα επιχειρήματα που προβάλλονται υπέρ της νομιμοποίησης δεν είναι ούτε κοινωνικά ούτε ιδεολογικά, αλλά καθαρά οικονομικά. Γίνεται αναφορά σε προγενέστερη μελέτη του επίσης οικονομολόγου Jeffrey Miron, σύμφωνα με την οποία το κράτος με τη νομιμοποίηση θα εξοικονομούσε πάνω από 7,7 δισ. δολάρια το χρόνο, ελαττώνοντας -μεταξύ άλλων- το κόστος της αστυνόμευσης. Η νέα μελέτη προσθέτει ότι θα μπορούσε επίσης να επιβληθεί φόρος της τάξης των 6,2 δισ. δολαρίων ετησίως, όπως συμβαίνει με το αλκοόλ και τα τσιγάρα. Σε εποχές ισχνών αγελάδων για τα κρατικά έσοδα, τέτοια νούμερα μάλλον δεν περνούν απαρατήρητα από τις αμερικανικές αρχές._ Α. Χ.
ΤΕΞΑΣ
Τυφλές σφαίρες
Στην πολιτεία του Τέξας, όποιος δεν οπλοφορεί είναι είτε ξένος είτε κοινωνικό απόβλητο. Και, επειδή οι τυφλοί ούτε ξένοι είναι ούτε κοινωνικά απόβλητα, η πολιτειακή βουλή αποφάσισε να αποκαταστήσει μια μεγάλη αδικία: να τους δώσει το δικαίωμα να βγαίνουν για κυνήγι!
Τον περασμένο Δεκέμβριο κατατέθηκε σχέδιο νόμου βάσει του οποίου οι άνθρωποι που έχουν μειωμένη ή και καθόλου όραση θα μπορούν να επιδίδονται στο κυνήγι, με μόνη προϋπόθεση ότι θα πρέπει απαραιτήτως να συνοδεύονται από κάποιον που... βλέπει.
Το νομοσχέδιο συζητείται αυτές τις μέρες και αναμένεται να περάσει χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα και να γίνει νόμος της πολιτείας._ Χ. Α.
ΠΑΡΑΠΛΕΥΡΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ
Φαντάσματα πεσόντων
Οι Αμερικανοί βρήκαν τα φαντάσματά τους. Όχι σε στοιχειωμένους πύργους, όπως οι ¶γγλοι, αλλά σε ειδικά διασκευασμένες αίθουσες, και μάλιστα επί παραγγελία!
Eιδικευμένα μέντιουμ αναλαμβάνουν να βρουν Aμερικανούς στρατιώτες που σκοτώθηκαν σε πολεμικές συρράξεις και τα πτώματά τους δε βρέθηκαν ποτέ.
Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο. ¶ρχισε να εμφανίζεται κατά τον πόλεμο του Βιετνάμ. Τότε είχαν καταγραφεί 27 «βεβαιωμένες» περιπτώσεις εμφάνισης φαντασμάτων. Τώρα, με το Ιράκ οι «επιτυχίες» είναι περισσότερες, παρά το γεγονός ότι οι 3.000 νεκροί δε συγκρίνονται με τους 55.000 του Βιετνάμ.
Σύμφωνα με τα ΜΜΕ, 111 φαντάσματα στρατιωτών που σκοτώθηκαν στο Ιράκ έχουν μέχρι τώρα εμφανιστεί στους οικείους τους με τη μεσολάβηση των ειδικών και μετά, βεβαίως, την καταβολή ενός όχι και τόσο ευκαταφρόνητου ποσού για «τον κόπο τους...»._ Α. Χ.
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΜΑΤΙΑ
Η γκέι σκοπιά της Iστορίας
Την ιστορία δεν τη γράφουν (πια) μόνο οι νικητές. Νέες οπτικές γωνίες χρησιμοποιούνται, δίνοντας διαφορετικές διαστάσεις στα γεγονότα και αποκαλύπτοντας εντυπωσιακές εικόνες.
Να ανατρέψει την κατεστημένη άποψη στην καταγραφή των ιστορικών γεγονότων επιχειρεί το βιβλίο του αυστραλού Robert Aldrich, καθηγητή ευρωπαϊκών σπουδών, με τίτλο «Γκέι: Παγκόσμια Ιστορία». Η Ιστορία από τη σκοπιά των ομοφυλοφίλων.
Το βιβλίο ξεκινάει από την Aρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη, αν και θα μπορούσε κάλλιστα να ξεκινήσει από την Κίνα και τους ομοφυλοφιλικούς έρωτες που επικρατούσαν στην αυτοκρατορική αυλή μερικούς αιώνες πριν από το Σωκράτη και τον Πλάτωνα.
Ωστόσο, η Αρχαία Ελλάδα υπήρξε για την κουλτούρα των ομοφυλοφίλων του 19ου και του 20ού αιώνα η γη της επαγγελίας. Τα αναγνώσματα για τους έρωτες της Σαπφούς και των νεαρών αθλητών τόνωναν την ταυτότητά τους. Ονειρεύονταν την επιστροφή σε μια εποχή όπου οι αντιλήψεις για των έρωτα ήταν πολύ πιο ανοιχτές.
Η επικράτηση του χριστιανισμού «σοδομοποίησε» κάθε μη ετεροφυλική καθώς και εξωγαμιαία σχέση. Ο όρος ομοφυλοφιλία ανάγεται στο 12ο αιώνα, αλλά ήδη πολύ νωρίτερα είχαν ξεκινήσει οι περιορισμοί για τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις. Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αύγουστος υποχρέωσε με νόμο όλους τους πολίτες (άνδρες κάτω των 60 και γυναίκες κάτω των 50) να ζουν παντρεμένοι, ενώ η αντιμετώπιση τη μοιχείας έγινε αυστηρότερη.
Όλ’ αυτά, όμως, δεν ήταν τίποτα σε σχέση με τη θηριωδία του Mεσαίωνα, οπότε δε μιλούσαν για ετεροφυλικές και ομοφυλοφιλικές σχέσεις (οι όροι καθιερώθηκαν το 1869), αλλά για σχέσεις φυσιολογικές και μη. Το μη φυσιολογικό έγκειτο στο ότι δεν οδηγούσαν στην αναπαραγωγή και τη διαιώνιση του είδους. Στην πυρά κατέληγαν και άτομα για συνεύρεση, π.χ., με ζώα, ωστόσο τέσσερις στους πέντε καταδικάζονταν για ομοφυλοφιλία. Η κατηγορία της ομοφυλοφιλίας χρησιμοποιούνταν και για πολιτικούς λόγους, όπως ήταν η παύση του Πάπα Βονιφάτιου του H΄ και του βασιλιά Εδουάρδου του Β΄.
Κάθε εξιστόρηση έχει τους περιορισμούς της, συχνά οδηγεί σε απλουστεύσεις και αναγκαστικά πορεύεται με βάση τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της. Στην προκειμένη περίπτωση, τα διαθέσιμα στοιχεία δεν αφθονούν. Έτσι, γίνεται εκτενέστερη αναφορά στους Eυρωπαίους άνδρες απ’ ό,τι στις γυναίκες της Ινδίας, για να πούμε ένα παράδειγμα, όπου οι πηγές είναι μόνο φιλολογικές.
Παρ’ όλα αυτά, πρόκειται για αξιόλογο βιβλίο, το πρώτο ολοκληρωμένο πάνω στο θέμα. Εξαιρετικό είναι και το φωτογραφικό υλικό, που περιλαμβάνει από Καραβάτζιο μέχρι πορτρέτα του Όσκαρ Γουάιλντ._ Χ. Α.
ΚΛΙΜΑ
Αρρώστια... θερμοκηπίου
Η αλλαγή του κλίματος, εκτός από τις άλλες απειλές που συνεπάγεται, ευθύνεται και για την εμφάνιση μιας νέας ασθένειας (και ποιος ξέρει πόσων άλλων στο μέλλον;).
Εμφανίστηκε φέτος το καλοκαίρι, ονομάζεται Vibrio Chloerae και σε ορισμένες περιπτώσεις οδήγησε τους ασθενείς ακόμη και στο θάνατο. Όλοι τους ήταν κάτοικοι βόρειων χωρών και τα συμπτώματά τους εμφανίστηκαν ύστερα από θαλασσινό μπάνιο.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η εκδήλωση της ασθένειας οφείλεται στην άνοδο της θερμοκρασίας, λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου. Το βακτηρίδιο Vibrio Chloerae, το οποίο προκαλεί την ασθένεια, εμφανίστηκε στη Γερμανία, την Πολωνία, την Ολλανδία, την Αγγλία και τη Σκανδιναβία, χωρίς να... καταδεχτεί να κατέβει στο νότο, καθώς δεν είναι ανθεκτικό στον πολύ δυνατό ήλιο. Φαίνεται, επίσης, ότι και η περιεκτικότητα του νερού σε αλάτι συμβάλλει στη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος για την ανάπτυξή του. Το βακτηρίδιο δείχνει προτίμηση στις θάλασσες του βορρά, που παρουσιάζουν περιεκτικότητα από 0,4 έως 1,7 τοις χιλίοις, ενώ στη Μεσόγειο το νερό έχει περισσότερο αλάτι._ A. X.
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΕΙΡΑΤΕΙΑ
Οι τυφλοπόντικες του χρυσού
Ζουν λαθραία στα έγκατα της Γης και δουλειά τους είναι να οικειοποιούνται ποσότητες χρυσού από τα αχανή ορυχεία της Νότιας Αφρικής.
Επί χρόνια, η ύπαρξή τους παρέμενε στη σφαίρα της φημολογίας και στις αφηγήσεις των χρυσωρύχων της Νότιας Αφρικής. Κανείς δεν τους είχε δει ποτέ.
Ζουν στα έγκατα της Γης μήνες ολόκληρους, χωρίς να βγαίνουν στην επιφάνεια. Ένα φευγαλέο φως στο βάθος του ορυχείου, άδεια κουτάκια αναψυκτικών σε χώρους που δε χρησιμοποιούν οι πιστοποιημένοι εργαζόμενοι, πρόχειρα κρεβάτια φτιαγμένα από χαρτόνι και παράξενοι ήχοι επιβεβαιώνουν κατά καιρούς ότι στο βρόμικο, σκοτεινό εργασιακό περιβάλλον τους οι χρυσωρύχοι δεν είναι μόνοι.
Μια μέρα, το πτώμα ενός άγνωστου άντρα βρέθηκε τυχαία κοντά στον αναβατήρα. Ήταν το πτώμα ενός πειρατή χρυσού.
Εκτιμάται ότι οι πειρατές των ορυχείων στη Νότια Αφρική καταφέρνουν να οικειοποιηθούν χρυσό αξίας 250 εκατ. ευρώ ετησίως! Τα περιθώρια κέρδους με τα οποία «δουλεύουν» τους δίνουν τη δυνατότητα να διαπραγματεύονται με τους μεταλλωρύχους, ώστε να εξασφαλίζουν τις προμήθειές τους.
Τους λένε «Ζάμα Ζάμα». Στη γλώσσα των Ζουλού είναι οι άνθρωποι που θα ’καναν τα πάντα για να επιβιώσουν. Δουλεύουν με τον ελάχιστο εξοπλισμό, εκτεθειμένοι σε τοξικά αέρια και θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 30° C. Χωρίς ειδικές συσκευές ανίχνευσης, δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν πού υπάρχουν εκρηκτικά αέρια, αλλά αυτό δεν τους εμποδίζει ν’ ανάβουν φωτιές ή, αν αισθανθούν ότι απειλούνται, να κάνουν χρήση εκρηκτικών.
«Χρησιμοποιούν εκρηκτικά για την κατασκευή παγίδων και αυτοσχέδιων χειροβομβίδων με τις οποίες απειλούν τους εργαζομένους και το προσωπικό ασφαλείας. Μια αυτοσχέδια χειροβομβίδα μπορεί να τινάξει όλο το ορυχείο στον αέρα», εξηγεί ο Μάικ Φράιερ, επικεφαλής ειδικής μονάδας που έχει συσταθεί για την εξολόθρευσή τους. Οι επιχειρήσεις ξεκίνησαν στις αρχές του 2006 και μέχρι στιγμής έχουν οδηγήσει στη σύλληψη 60 ατόμων.
Σε βάθος χιλιομέτρων, το κυνήγι των πειρατών έχει όλα τα στοιχεία ενός θρίλερ και extreme περιπέτειας μαζί. Εξουδετέρωση αυτοσχέδιων εκρηκτικών παγίδων, πέρασμα υπόγειων υδάτων, διάβαση -έρποντας- τούνελ δεκάδων μέτρων.
Κατά τη διάρκεια μιας επιτυχημένης επιχείρησης στις 18 Αυγούστου, οι αρχές συνέλαβαν 23 άτομα. Πάνω τους βρέθηκαν 23