Κοσμάς Βίδος
Πώς να πεθάνετε αβοήθητος στο βουνό.Αλλιώς τα είχα τα πράγματα στο μυαλό μου, όταν παρακολουθούσα τις γνωστές και μη εξαιρετέες χολιγουντιανές περιπέτειες. Σε αυτές τις ταινίες μια ομάδα σκληροτράχηλων ανδρών -συν μια σέξι νεαρά που στη συνέχεια τα φτιάχνει με τον ομορφότερο από τους σκληροτράχηλους- βρίσκεται σε ένα αφιλόξενο, κακοτράχαλο βουνό και καλείται να επιβιώσει, να αντιμετωπίσει τους κακούς και να ανακαλύψει το θησαυρό που είχαν κρύψει σε κάποια από τις πλαγιές οι ναζί. Η αδρεναλίνη στα ύψη! Γιατί μέσα στο γενικό μπάχαλο όλο και κάποια αναποδιά έρχεται, ως κερασάκι στην τούρτα, για να κάνει ακόμα πιο δυσχερή την ήδη δυσχερή κατάσταση: ένας από τους «συντρόφους» πέφτει στον κρυμμένο κάτω από τα χιόνια γκρεμό, η σέξι της αποστολής βρίσκεται κρεμασμένη από τη βουνοκορυφή, με τα σκοινιά που την κρατούν έτοιμα να σπάσουν και να τη στείλουν στον «πάτο» της χαράδρας, ένας άλλος πέφτει ξερός από την έλλειψη οξυγόνου... Δύσκολη η ζωή των αλπινιστών, ακόμα και των εκ Χόλιγουντ αλπινιστών, οι οποίοι, όμως, είναι, πάνω απ’ όλα, άνθρωποι! Γι’ αυτό και βάζουν πιο ψηλά από την επιτυχία της -κινηματογραφικής, έστω- αποστολής τους τη ζωή των συναγωνιστών τους! Παλεύουν με τις κακουχίες, παλεύουν με τους κακούς και στο τέλος όλοι -σχεδόν όλοι- οι καλοί θριαμβεύουν: και επικρατούν των σιχαμένων αντιπάλων τους, και επιβιώνουν στο αφιλόξενο βουνό, και βρίσκουν το θησαυρό, και βρίσκονται στο κρεβάτι της σέξι συμπρωταγωνίστριας. Happy end. Αυτά στο σελιλόιντ. Έτσι είναι και στην πραγματική ζωή; «Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε» όπως λέει και ο Πιραντέλο. Aυτό νόμιζα κι εγώ, ώσπου διάβασα στις εφημερίδες ότι εν έτει 2007, σε περίπτωση που, στην προσπάθειά σου να ανέβεις, για παράδειγμα, στο Έβερεστ, σπάσεις το πόδι σου, την έκανες! Θα πρέπει να είσαι εξαιρετικά τυχερός, λένε, για να σταματήσουν οι άλλοι ορειβάτες που ακολουθούν την ίδια διαδρομή προς την κορυφή και να σε σώσουν. Το πιο πιθανό είναι, απορροφημένοι από την αποστολή τους, παρασυρμένοι από την επιθυμία τους να φτάσουν πρώτοι των πρώτων στο τέρμα, να προσπεράσουν χωρίς να σου χαρίσουν ούτε ένα βλέμμα συμπόνιας. Nα σε αφήνουν να γίνεις κασάτο. Αυτό έπαθε πριν από μερικούς μήνες ο Bρετανός αναρριχητής Ντέιβιντ Σαρπ, ο οποίος είχε την ατυχία να χάσει τις αισθήσεις του, ενώ προσπαθούσε να κατακτήσει κάποια από τις κορυφές των Ιμαλαΐων. Τι απέγινε; Τον προσπέρασαν δεκάδες αναρριχητές, αφήνοντάς τον στην τύχη του. Αποτέλεσμα; Ο θάνατός του. Ένας θάνατος που έγινε η αφορμή να ξεκινήσει μια μεγάλη κουβέντα περί της ηθικής της ορειβασίας. Κοντολογίς, επειδή, όπως αποκαλύφθηκε, είχαν και άλλοι ορειβάτες την τύχη του Σαρπ, κάθονται τώρα οι του αθλήματος και συζητούν για το αν πρέπει, σε περίπτωση που δεις έναν ορειβάτη ξαπλωμένο στο βράχο, ξερό, αιμόφυρτο και με σπασμένα χέρια, πόδια, σβέρκους κτλ., να σταματήσεις και να τον βοηθήσεις, βάζοντας σε κίνδυνο, αρκετές φορές, τον εαυτό σου. Ή, μήπως, πρέπει πρωτίστως να ασχοληθείς με την ιερή αποστολή σου, να συνεχίσεις την προσπάθειά σου για την κατάκτηση των νεφοσκεπών κορυφών, αφήνοντάς τον παρέα με τα άγρια του βουνού και του λόγγου, ελπίζοντας ότι θα τον σεβαστούν. Τι να πεις τώρα; Ότι μόνο και μόνο που το συζητάμε το θέμα φανερώνουμε τη γαϊδουριά, την αναισθησία και την απανθρωπιά με τις οποίες, ως φαίνεται, έχουμε μπολιαστεί τα τελευταία χρόνια; Ότι δεν είναι δυνατόν να πεθαίνουν άνθρωποι, επειδή ο διπλανός τους, απορροφημένος από το... υπερεγώ του, δεν καταδέχτηκε να τους ρίξει ούτε ένα βλέμμα; Ότι η ηθική -και- της ορειβασίας δεν μπορεί να είναι θέμα συζήτησης, αλλά θα έπρεπε να είναι από πάντα νόμος, τρόπος ζωής; Αυτό το ξέρουν και οι πέτρες των βουνών όπου αφήνουν την τελευταία τους πνοή -αβοήθητοι- οι άτυχοι ορειβάτες. (Παρεμπιπτόντως, ποιος βοηθάει ποιον σήμερα, ώστε να το κάνουν και οι ορειβάτες;)
Μήπως κοιμάται κανένας;
Σε αγρυπνία για το όνομα της Μακεδονίας κάλεσε τους Θεσσαλονικείς ο μητροπολίτης ¶νθιμος, ενώ την ίδια στιγμή η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης δήλωνε: «Tο κράτος των Σκοπίων να φωτιστεί, ως προς τη βούληση της πολιτικής ηγεσίας του και των ανά τον κόσμο προπαγανδιστών του, ώστε να εγκαταλείψει την παραχώρηση της ιστορίας». Είναι, όπως και να το κάνουμε, μια εναλλακτική πρόταση περί πολιτικής διπλωματίας. Τι τους χρειάζεσαι τους πρέσβεις, τους υπουργούς Εξωτερικών και τους διεθνείς νόμους και κανόνες, όταν έχεις με το μέρος σου το ¶γιο Πνεύμα; Σε αυτήν την περίπτωση το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να το στείλεις να φωτίσει και τους Σκοπιανούς! (Παρεμπιπτόντως, καλώ τους γείτονές μου στο Πόρτο Ράφτη σε αγρυπνία, για τη μετονομασία του δρόμου όπου έχω το σπίτι μου από οδό Λευκάδος σε οδό Παρισίων, που είναι πιο σικ...)
Λόγια σοφά...
... περί συγγραφής
Τζορτζ Όργουελ, συγγραφέας: «Υπάρχει μόνο ένας τρόπος να βγάλει κανείς λεφτά από το γράψιμο. Να παντρευτεί την κόρη ενός εκδότη!»
Γουίλιαμ Φόκνερ, συγγραφέας: «Ξαφνικά, με το που πήρα το Νόμπελ, όλοι κατάλαβαν την αξία που είχαν τα βιβλία μου. Ότι, δηλαδή, άξιζαν 30.000 δολάρια!»
Τζον Όσμπορν, θεατρικός συγγραφέας: «Δε γράφω ποτέ ένα έργο με σκοπό να σοκάρω το κοινό, όταν, όμως, εκείνο δεν αρχίσει να φεύγει οργισμένο στη μέση μιας παράστασης, αρχίζω να ανησυχώ ότι έκανα κάποιο λάθος.»
Τ. Σ. Έλιοτ, ποιητής: «Η πιο σημαντική αρετή του ποιητή είναι να γράφει όσο το δυνατόν λιγότερο.»
Μπέντζαμιν Ντισραέλι, πολιτικός: «Όποτε θέλω να διαβάσω ένα καλό βιβλίο, γράφω ένα.»
Σάμιουελ Τζόνσον, συγγραφέας και λεξικογράφος: «Το χειρόγραφό σου είναι καλό και πρωτότυπο. Αλλά το μέρος που είναι καλό δεν είναι πρωτότυπο και το μέρος που είναι πρωτότυπο δεν είναι καλό.»
Το τρως και σε τρώει
Το θέμα, πλέον, δεν είναι ότι, για να φας ένα παραδοσιακό ελληνικό πιάτο, όπως, για παράδειγμα, μους γαρίδας μέσα σε φωλιά από τραγανή παρμεζάνα με σος φραγκοστάφυλου και αφρό από γυρίνους, ή καρπάτσο δεντρογαλιάς με είκοσι τρία μπαχαρικά και πουτίγκα σαρδέλας με γάλα συκιάς, ή -έστω- χέλια γεμισμένα με κιμά διετούς αγριογούρουνου ψημένα δέκα ώρες σε φούρνο με φρύγανα Αστυπάλαιας και ηφαιστειογενείς πέτρες Ισλανδίας, πρέπει να πληρώσεις μια περιουσία. Το θέμα είναι ότι την περιουσία την πληρώνεις και όταν πηγαίνεις σε απλά και ταπεινά σουβλατζίδικα, εκείνα με την πλαστική καρέκλα του γύφτου, την ξύλινη σφήνα κάτω από το ένα πόδι του τραπεζιού, για να μην κουνάει, και το χάρτινο τραπεζομάντιλο με τη διαφήμιση «Τεντόπανα ο Πάνος». Πενήντα έξι ευρώ έδωσαν τις προάλλες δύο φίλοι για μία φάβα (βιολογική, τους είπαν), μία τυροπιτάκια (έκοβαν το κεφάλι τους ότι ήταν προκάτ), μία πολίτικη σαλάτα (κομμένη από την εποχή του Ατατούρκ), δύο μερίδες σουβλάκια κοτόπουλο (με γαρνιτούρα πέντε προτηγανισμένες πατάτες) και κρασί χύμα. Ευτυχώς, ο ένας από τους δύο είχε την Gold Visa μαζί του. Ποιος να μας το έλεγε ότι θα πληρώναμε και τη φάβα σε... «έξι άτοκες δόσεις, αρχής γενομένης από τον Ιανουάριο του 2008!»
ΥΓ: Η Αθήνα ανάμεσα στις ακριβότερες πρωτεύουσες της Ευρώπης, όσον αφορά το φαγητό; Όταν, την ίδια στιγμή, το φαγητό της γίνεται όλο και πιο άνοστο, όλο και πιο δήθεν...
Όλα για το έπαθλο
Πώς το λέει το τραγούδι; «Eσύ στο χώμα κι εγώ στη φυλακή». Εκείνη ήταν πράγματι στη φυλακή, στη φυλακή του Big Brother, αφού συμμετείχε στο γνωστό ριάλιτι της -αυστραλιανής, αυτήν τη φορά- τηλεόρασης. Εκείνος, πάλι, βρέθηκε στο χώμα. Πώς το λένε; Πέθανε. Ήταν ο πατέρας της παίκτριας, στην οποία παίκτρια δεν ανακοίνωσαν την «αναχώρησή» του, για να συνεχίσει ανενόχλητη, χωρίς περιττές συγκινήσεις, τον αγώνα για τη διεκδίκηση του μεγάλου χρηματικού επάθλου. Ούτε ο θάνατος δεν μπορεί να τα βάλει με τον Big Brother!
Την Ουκρανή ή την κουρτίνα;
Το ζήτημα το έθεσε με τη γνωστή ευαισθησία και ευθυκρισία του ο συγγραφέας Νίκος Θέμελης σε συνέντευξή του στην Athens Voice: «Αν κοιτάξει κανείς γύρω του σήμερα, θα δει την κρίση των 50άρηδων σε χίλιες δύο εκφάνσεις. Το ερώτημα δεν είναι αν θα έρθει η κρίση στα 50, είναι πώς θα τη διαχειριστείς. Θα φύγεις με την Ουκρανή, θα σαλτάρεις και θα νομίζεις ότι η Ουκρανή είναι η λύση όλων των προβλημάτων, ή θα μπεις σε μια διαδικασία ανίχνευσης και ψαξίματος του εαυτού σου;» Κάνω γκάλοπ ανάμεσα σε φίλους μιας κάποιας ηλικίας και όλοι επιλέγουν την Ουκρανή, αρκεί να έχει συγκεκριμένες -τις ιδανικές, εννοείται- διαστάσεις... «Και να μην ξέρει καλά ελληνικά, για να μη με ζαλίζει» λέει ένας φρεσκοπαρατημένος.
Όπως κι αν έχει, κανένας δεν επέλεξε τη διαδικασία ανίχνευσης που προτείνει ο συγγραφέας. Πού καιρός για τέτοια τώρα! Τόσα χρόνια είναι πεσμένη, κλειστή η... κουρτίνα. Πού να τη σηκώνεις τώρα και να ψάχνεις τι κρύβει πίσω της! Δύσκολα πράγματα, επίπονα, ψυχοφθόρα. Ενώ η Ουκρανή είναι εύκολη λύση. Θα σου σιδερώνει τα σώβρακα, θα σου στρώνει το κρεβάτι, θα σου φτιάχνει και μπορς! Κι αν σου πέφτει βαρύ το μπορς (αυτό δεν είναι σούπα, βόμβα είναι), θα σου φέρνει την κρύα μπίρα (για τη χώνεψη) μπροστά στην τηλεόραση με το χαμόγελο στο στόμα. Και δε θα σου πετάει το αντιπαθητικό «στο ψυγείο είναι, τράβα πάρ’ την», που τόσες φορές έχεις ακούσει στο παρελθόν. Περίοδο συναισθηματικών και ηθικών εκπτώσεων δε διανύουμε τα τελευταία χρόνια; Ε, η Ουκρανή είναι ακόμη σε προσφορά. Συμφέρει! Αν κι έχει αρχίσει κι εκείνη να ανεβάζει τις τιμές. Ακόμα και γάμο ζητάει ενίοτε... Και ο άντρας, για άλλη μια φορά, παγιδεύεται στην αγκαλιά της, καταπίνεται από τα «θέλω» και τα όνειρά της. Γιατί στο βάθος του, ό,τι ηλικία κι αν έχει, παραμένει ένα παιδί που πάντα έχει ανάγκη από μια αγκαλιά... Εκεί την πατάει. Όσο μεγαλώνω, τόσο επιβεβαιώνω ότι ο άντρας είναι το πιο αφελές πλάσμα του πλανήτη, κι ας τον έχουν φορτώσει με βάρη ασήκωτα, κι ας του έχουν επιβάλει τις πιο βλακώδεις και ανούσιες συμπεριφορές. Ξαναείδα τις προάλλες κάτι παλαιότερες ταινίες του Αλμοδοβάρ. Θυμήθηκα αυτό που λένε -και- για αυτόν: «ο σκηνοθέτης των γυναικών». ¶λλος ένας «σκηνοθέτης των γυναικών», όπως ήταν παλαιότερα ο Τζορτζ Κιούκορ και τόσοι άλλοι. Κι εδώ ριγμένοι οι ανά τον κόσμο άρρενες. Ποτέ δεν έχω ακούσει για ένα «σκηνοθέτη των ανδρών». Δε δικαιούμαστε ως φύλο απελπιστικά προβλέψιμο και χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον, σε σχέση με τις γυναίκες; Κι όμως, θα του δίναμε τόσο πλούσιο -παρθένο- υλικό, ειδικά σήμερα, για τις ταινίες του με την Ουκρανή ως γκεστ σταρ και την πρώην ή τη νυν σύζυγο ως φιλική συμμετοχή. Τώρα που το ξανασκέφτομαι, μπορεί και ως... εχθρική συμμετοχή.
ΥΓ 1: Και τον Ρίχαρντ Στράους «συνθέτη των γυναικών» τον λένε. Οι άντρες ας συνθέσουν μόνοι τους τα Ρέκβιέμ τους...
ΥΓ 2: Σκέφτομαι ότι, ακόμα και το «Γερνάω, μαμά», για γυναίκες έχει γραφτεί. Κι εμείς γερνάμε. Ποιος θα μας τραγουδήσει, προτού να μας ψάλει ο παπάς;
Διαμαρτύρομαι εντόνως...
... για το φανάρι στη διάβαση έξω από την Aμερικανική Πρεσβεία, το οποίο ξεχνάει να ανάψει για να περάσουμε απέναντι. Πρόκειται, νομίζω, για τον πιο αργό, τον πιο... εχθρικό για τους πεζούς φωτεινό σηματοδότη της Αθήνας. Αλλά πρέπει να σταθείς εκεί, στη νησίδα της απόγνωσης, και να περιμένεις, να περιμένεις, να περιμένεις, για να καταλάβεις τι ακριβώς περιγράφω. Που ξεκινάς νιος και φτάνεις γέρος στο απέναντι πεζοδρόμιο. Ασπρίζουν οι κρόταφοί σου, ώσπου να βγει ο «Γρηγόρης». Ο οποίος «Γρηγόρης» κρατά και ελάχιστα.