Fiat Panda Panda
Αεριοκίνηση!Οδηγώντας στην Ιταλία, βλέπεις συχνά πυκνά το λογότυπο «Natural Power» στο πίσω μέρος των Fiat. Το πρώτο από αυτά που... πάτησε πόδι σε ελληνικό έδαφος είναι το Panda Panda.
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΣΠΥΡΟΣ ΛΕΜΑΝΗΣ
ΠΑΡΑΤΗΡΩΝΤΑΣ εξωτερικά αυτό το ιδιαίτερο Panda, πρέπει να είσαι υποψιασμένος για να καταλάβεις ότι κρύβει στα σωθικά του κάτι διαφορετικό από τις υπόλοιπες εκδόσεις του δημοφιλούς μίνι της ιταλικής εταιρείας που βλέπουμε στο δρόμο. Αυτό που προϊδεάζει είναι η κατά τι αυξημένη απόσταση από το δρόμο, μιας και είναι βασισμένο στο πλαίσιο του Panda 4x4, και το διακριτικό μπλε και πράσινο σήμα «Natural Power» στην 5η πόρτα. Aυτό το μικρό Fiat, λοιπόν, είναι ικανό να κινηθεί με αμόλυβδη βενζίνη ή -εναλλακτικά- με φυσικό αέριο.
Στην πράξη
Σχεδόν τίποτα δε μαρτυρά ότι οδηγείς ένα Panda διαφορετικό από της κοπέλας που σταμάτησε δίπλα σου στο φανάρι, αν και, βέβαια, είναι ψηλότερο, αφού οι μπουκάλες έπρεπε να τοποθετηθούν στο δάπεδο του αυτοκινήτου, χωρίς αυτό, όμως, να έχει επηρεάσει στο ελάχιστο τους χώρους των επιβατών και των αποσκευών. Όλες οι λειτουργίες του αυτοκινήτου είναι ακριβώς όπως ενός οποιουδήποτε συμβατικού οχήματος. Όλες, εκτός από ένα μικρό διακόπτη με μια σειρά από πράσινα και πορτοκαλί LED στο ταμπλό, μπροστά από το αριστερό γόνατο του οδηγού. Ο διακόπτης αυτός έχει δύο θέσεις: τη G, για τη λειτουργία με αέριο, και εκείνη με το κλασικό σήμα της αντλίας βενζίνης, για τη συμβατική κίνηση με αμόλυβδη. Τα LED παίζουν το ρόλο του δείκτη καυσίμου για το ρεζερβουάρ φυσικού αερίου. Όταν τα τέσσερα πράσινα είναι αναμμένα, σημαίνει ότι η μπουκάλα είναι εντελώς γεμάτη, όταν είναι τα τρία, τα 3/4 της και ούτω καθεξής. Αν είναι αναμμένο μόνο το πορτοκαλί, καλό θα ήταν να ανεφοδιαστούμε. Η αλλαγή από βενζίνη σε αέριο γίνεται απλώς με το πάτημα του διακόπτη, αρκεί το αυτοκίνητο να δουλεύει στο ρελαντί. Αυτό είναι όλο. Οδηγώντας, οι διαφορές ανάμεσα στα δύο καύσιμα δεν είναι έντονα αισθητές, παρά μόνο στις πολύ χαμηλές στροφές, όπου αλλάζει η χροιά του ήχου από το σύστημα εισαγωγής.
Στο θέμα των επιδόσεων, μετρήσαμε την ίδια μέρα και με τα δύο καύσιμα, υπό τις ίδιες ακριβώς συνθήκες. Τα Datron έδειξαν λίγο χειρότερα νούμερα για την κίνηση με αέριο, πράγμα λογικό, αν υπολογίσει κανείς ότι, με αυτό ως καύσιμο, το Panda αποδίδει 8 ίππους και 1,4 χλγμ. ροπής λιγότερο, σε σχέση με την αμόλυβδη. Δεν πρέπει, ωστόσο, να ξεχνάμε ότι πρόκειται αυστηρά για ένα όχημα πόλης, που δε βάζει... φωτιά στο δρόμο ούτε ως βενζινοκίνητο. Στην τελική, δεν είναι αυτός ο στόχος του. Ο στόχος αυτού του Fiat είναι «καθαρά» καυσαέρια, οικονομία και αυτονομία - και ανταποκρίνεται καλά και στα τρία καθήκοντα. Καίγοντας αμόλυβδη και μετρώντας τα καυσαέρια, οι εκπομπές CO2 είναι ελάχιστες (πολύ κάτω από τα όρια του κανονισμού Euro4), αλλά, «γυρνώντας» σε φυσικό αέριο, είναι κάτω από τα όρια ευαισθησίας του μηχανήματος!
Όσον αφορά την κατανάλωση, για κίνηση με αμόλυβδη σε αυστηρά αστικό περιβάλλον κυμάνθηκε από τα 6,8 έως τα 8,2 λίτρα/100 χλμ. Για την κίνηση με φυσικό αέριο στην ίδια διαδρομή, τα 10 χλγμ. καυσίμου της μπουκάλας είναι αρκετά για να καλύψουμε περισσότερα από 200 χλμ. Στο σύνολο, λοιπόν, σε πραγματικές αστικές συνθήκες ελληνικής μεγαλούπολης, μιλάμε για αυτονομία που κυμαίνεται από 570 έως 640 χλμ., και μάλιστα με το κλιματιστικό σχεδόν συνεχώς εν λειτουργία.
Εντέλει
Πρόκειται για ένα αυτοκίνητο που συνδυάζει όλες τις αρετές του «κλασικού» Panda με ακόμα μεγαλύτερη οικονομία καυσίμου, αυτονομία και οικολογική ευαισθησία. Όντας το πέμπτο κατά σειρά επιβατικό αυτοκίνητο της Fiat που μπορεί να χρησιμοποιήσει φυσικό αέριο (μετά τα Marea, Doblo, Punto και Multipla), κρύβει μέσα του τα προσόντα της «αεριοκίνησης», χωρίς να αλλάζει ουσιαστικά την καθημερινότητά μας, όπως την έχουμε συνηθίσει έως τώρα με τα συμβατικά ΙΧ, σε σχέση τόσο με την οδική συμπεριφορά όσο και με την ευκολία χρήσης. Εν αναμονή, λοιπόν, της ολοκλήρωσης του νομικού πλαισίου για την κυκλοφορία τέτοιων οχημάτων στην Ελλάδα καθώς και της οργάνωσης δικτύου πρατηρίων..._ Σ. Λ.
«Πράσινο» όσο και το φόντο της φωτογραφίας. Το φυσικό αέριο υπόσχεται να ανακουφίσει κάπως τις μεγαλουπόλεις από την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Ο ανεφοδιασμός με φυσικό αέριο γίνεται από ειδική υποδοχή ακριβώς δίπλα στην τάπα της βενζίνης.
Αυτή είναι η αντλία στο αμαξοστάσιο της ΕΘΕΛ από όπου ανεφοδιαστήκαμε. Η μονάδα μέτρησης για το CNG είναι το κιλό, η αντλία λειτουργεί στα 210 bar και η τιμή των 55,5 λεπτών/λίτρο ενδεικτική, μιας και δεν έχει οριστεί λιανική τιμή πώλησης στη χώρα μας.
Ο γνωστός 1.2 της Fiat έχει υποστεί μετατροπές στο σύστημα τροφοδοσίας και στα μέταλλα του θαλάμου καύσης, για να αντιμετωπιστεί η μειωμένη λιπαντική ικανότητα του φυσικού αερίου, σε σχέση με τη βενζίνη.
Ο διακόπτης των δύο θέσεων που επιτρέπει την επιλογή καυσίμου: βενζίνη ή φυσικό αέριο με μία κίνηση. Τόσο απλά.
Αμόλυβδη vs CNG
Γιατί φυσικό αέριο; Η απάντηση θα μπορούσε να δοθεί απλώς και μόνο με ένα χημικό τύπο: CO2! Από τα καυσαέρια που εκπέμπουν τα αυτοκίνητα, το διοξείδιο του άνθρακα είναι το πιο επικίνδυνο «greenhouse gas» (υπεύθυνο για το φαινόμενο του θερμοκηπίου) και, πιθανότατα, το πρώτο... κακό που θα θέλαμε να ξορκίσουμε έξω από τις μεγαλουπόλεις. Το συμπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG - Compressed Natural Gas) αποτελείται κατά 92%-98% από μεθάνιο (CH4 - το μικρότερο μόριο οργανικής ένωσης) και δίνει πολύ καθαρή καύση, με αποτέλεσμα μειωμένες εκπομπές κατά 25% διοξειδίου του άνθρακα, κατά 50% οξειδίων του αζώτου και σχεδόν μηδενικές αρωματικών υδρογονανθράκων και όζοντος. Επιπλέον:
(+) Το φυσικό αέριο είναι φθηνό και ευρέως διαθέσιμο σε όλο τον κόσμο, χωρίς να χρειάζεται καμία διαδικασία διύλισης, σε αντίθεση με τα παράγωγα του πετρελαίου, των οποίων η παραγωγή κοστίζει σε ενέργεια και χρήμα και επιπλέον ρυπαίνει εξίσου με τη χρήση τους.
(+) Στο μηχανολογικό κομμάτι, το CNG παρουσιάζει πολύ καλή αντικρουστική συμπεριφορά, αφού ο αριθμός των οκτανίων του ανέρχεται στα 130 RON. Έτσι, δίνει τη δυνατότητα στους μηχανικούς για μεγάλη αύξηση της συμπίεσης, άρα και μεγάλο βαθμό απόδοσης κατά την καύση.
(+) Είναι ασφαλές. Ως συνολικό επίπεδο επικινδυνότητας, μόνο το ντίζελ θεωρείται αυτήν τη στιγμή πιο ασφαλές. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σε αντίθεση με το υγραέριο, το CNG είναι ελαφρύτερο από τον αέρα και διασκορπίζεται στην ατμόσφαιρα, σε περίπτωση διαρροής.
(+) Είναι οικονομικό. Στην Ευρώπη ήδη προσανατολίζονται στον ανεφοδιασμό των ΙΧ από το οικιακό δίκτυο. Αν κάτι τέτοιο γίνει πραγματικότητα, το συνολικό μέσο κόστος χρήσης υπολογίζεται ότι θα ισοδυναμεί με το να ανεφοδιάζουμε ένα συμβατικό αυτοκίνητο με κόστος 0,40 ευρώ/λίτρο!
Βέβαια, τα πλεονεκτήματα του φυσικού αερίου είναι μόνο η μία όψη του νομίσματος. Μερικά από τα μειονεκτήματά του είναι:
(-) Σε αντιπαραβολή με την εύκολη μεταφορά, το πρόβλημα με το CNG είναι η αποθήκευση, η οποία γίνεται σε ειδικές φιάλες ή δεξαμενές με πάνω από 200 bar πίεσης.
(-) Για την ευρεία χρήση του, απαιτείται νέο δίκτυο πρατηρίων ή -για την ακρίβεια- ειδική εγκατάσταση στα ήδη υπάρχοντα πρατήρια. Αυτός είναι και ο λόγος που ακόμη δεν πωλούνται στην Ευρώπη ΙΧ επιβατικά με αποκλειστικό καύσιμο το CNG, αλλά διπλού καυσίμου.
(-) Η ζήτηση του φυσικού αερίου γενικά αυξάνεται ραγδαία τα τελευταία χρόνια, σε αντίθεση με του πετρελαίου, που παραμένει σταθερή. Επειδή οι φυσικοί πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι, κάποια στιγμή θα τεθεί θέμα ανεπάρκειας, όπως σήμερα με το πετρέλαιο.
(-) Η κατασκευή οχημάτων διπλού καυσίμου κοστίζει περισσότερο από αυτήν των συμβατικών, κάτι που έχει αντίκτυπο και στην τιμή πώλησης. Αν τα αυτοκίνητα αυτά δεν επιδοτηθούν από τις κυβερνήσεις (όπως γίνεται ήδη στην Ιταλία), οι καταναλωτές δε θα έχουν κίνητρο για την επιλογή τους.
Ευρώπη vs Ελλάδα
Στην Ευρώπη έχει προχωρήσει το θέμα. Τα αυτοκίνητα που κινούνται με φυσικό αέριο πωλούνται κανονικά, με κορυφαία αγορά εκείνη της Ιταλίας, όπου έχουν διατεθεί περί τα 82.000 οχήματα από το 2001 έως το τέλος του 2006. Στη Γερμανία ο αριθμός αυτός ανέρχεται περίπου στα 32.000 οχήματα. Τα πρατήρια που μπορούν να τα ανεφοδιάσουν ολοένα και αυξάνονται (Ιταλία: 601 πρατήρια, Γερμανία: 720 και Γαλλία: 125) και οι κυβερνήσεις επιδοτούν την αγορά τους. Στην Ελλάδα, ο υπουργός Μεταφορών, Μιχάλης Λιάπης, υπέγραψε μόλις στις 22 Φεβρουαρίου 2007 την απόφαση που επιτρέπει τη χρήση του φυσικού αερίου σε όλες τις κατηγορίες οχημάτων, εκτός από εκείνη των αστικών λεωφορείων, όπου ήδη επιτρεπόταν. Το CNG θα μπορεί, πλέον, να χρησιμοποιείται σε όλα τα αυτοκίνητα που διαθέτουν το σχετικό πιστοποιητικό του κανονισμού 110 της Oικονομικής Eπιτροπής για την Eυρώπη του ΟΗΕ (ΟΕΕ R-110), που αφορά την καταλληλότητα της εγκατάστασης εξαρτημάτων χρήσης συμπιεσμένου φυσικού αερίου. Αυτά που μένει να δούμε είναι το φορολογικό καθεστώς που θα ισχύσει για αυτά τα οχήματα, η αντιμετώπισή τους όσον αφορά το ζήτημα του δακτυλίου καθώς και το αν θα υπάρξουν οικονομικά κίνητρα για την αγορά τους. Το δε θέμα των πρατηρίων αποτελεί άμεση προτεραιότητα, αν πραγματικά θέλουμε να δούμε αυτά τα αυτοκίνητα να κυκλοφορούν στους ελληνικούς δρόμους.
Ημερίδα με θέμα «Ρύπανση και Oχήματα Φυσικού Aερίου»
Με συνδιοργανωτές το Ecocity και το ΕΚΠAΑ (Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης) και χορηγό τη Fiat Professional & Fiat Natural Power πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 29 Μαΐου στο αμφιθέατρο της έπαυλης Καζούλη στην Κηφισιά εσπερίδα με θέμα την επίδραση της χρήσης του φυσικού αερίου (CNG) στην κατάσταση της ατμόσφαιρας. Σκοπός των ομιλητών ήταν να ενημερωθούν οι επιστήμονες, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και οι ειδικοί φορείς για την πρόοδο της τεχνολογίας στα οχήματα φυσικού αερίου καθώς και για τα οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση του CNG, σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα, όπως είναι η αμόλυβδη βενζίνη και το ντίζελ.
Όπως τόνισε ο δρ Μιχάλης Πετράκης, πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής του Ecocity και διευθυντής του Iνστιτούτου Eρευνών Περιβάλλοντος και Aνανεώσιμης Aνάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, το σημαντικότερο πρόβλημα του αστικού ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής των Αθηνών είναι αυτήν τη στιγμή τα αιωρούμενα σωματίδια (PM10) και οι φωτοχημικοί ρύποι. O στόχος των επόμενων ετών, επομένως, είναι η μείωσή τους. Προς αυτήν την κατεύθυνση, λύση μπορεί να δώσουν η ελάττωση των φαινομένων νοθείας των καυσίμων, οι αυστηρότεροι έλεγχοι στα οχήματα και η καλλιέργεια μιας σωστής κυκλοφοριακής αγωγής στους Έλληνες οδηγούς.
Στη συνέχεια, ο καθηγητής θερμοδυναμικής και θερμικών μηχανών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, κ. Αναστάσιος Σταματέλλος, παρουσίασε τα πλεονεκτήματα της εφαρμογής του φυσικού αερίου στην αυτοκίνηση, δίνοντας παραδείγματα από χώρες του εξωτερικού όπου η χρήση του CNG έχει ήδη εξαπλωθεί, όπως είναι η Ιταλία. Στην Ελλάδα, πάντως, παραμένουμε πρωτοπόροι σε έναν τομέα τουλάχιστον: η ΕΘΕΛ -ήδη από το 2001- έχει θέσει σε κυκλοφορία 416 αστικά λεωφορεία που κινούνται με φυσικό αέριο, το μεγαλύτερο στόλο λεωφορείων φυσικού αερίου από κάθε άλλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, ενώ αναμένεται να αυξηθεί ακόμα περισσότερο αυτός ο αριθμός με την προμήθεια άλλων 200 οχημάτων που θα πληρούν τις προδιαγραφές Euro4.
Το τμήμα Transmissions & Alternative Propulsion στο Kέντρο Έρευνας και Tεχνολογίας της Fiat Powertrain Technologies έχει διευθυντή έναν Έλληνα! Ο κ. Κωνσταντίνος Βαφείδης, απόφοιτος του τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ, με διδακτορικό στο Imperial College of Science & Technology του Λονδίνου πάνω στις μηχανές εσωτερικής καύσης, είναι ένας από τους κύριους υπευθύνους του προγράμματος της Fiat για το φυσικό αέριο. Μεταξύ άλλων μάς είπε:
- Στηρίζουμε το φυσικό αέριο, γιατί είναι ένα εύκολα διαθέσιμο εναλλακτικό καύσιμο με χαρακτηριστικά κοντά σε εκείνα του υδρογόνου.
- Στη Fiat το CNG χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ήδη το 1935, στο πρώτο λεωφορείο φυσικού αερίου στον κόσμο.
- Το σύστημα αποθήκευσης του αερίου στα αυτοκίνητα της Fiat λειτουργεί στα 200 bar με ένα πολύπλοκο σύστημα βαλβίδων, που εξασφαλίζει την προστασία από διαρροές, ακόμα και στη διάρκεια σφοδρής σύγκρουσης.
- Τα επιβατικά αυτοκίνητα, προς το παρόν, πρέπει να είναι διπλού καυσίμου, μιας και τα πρατήρια ανεφοδιασμού φυσικού αερίου είναι πολύ λιγότερα από εκείνα της βενζίνης. Αντίθετα, αν μιλάμε για στόλους φορτηγών ή μέσων μαζικής μεταφοράς, αυτοί εφοδιάζονται κεντρικά κι έτσι είναι εφικτό να κινούνται αποκλειστικά με φυσικό αέριο.
- Για το Panda Panda εκμεταλλευτήκαμε το πλαίσιο του Panda 4x4. Στο χώρο που είχε προβλεφθεί για το σύστημα τετρακίνησης τοποθετήσαμε τις φιάλες του CNG, οι οποίες είναι συνολικής χωρητικότητας 72 λίτρων.
- Το επόμενο στάδιο θα μπορούσε να είναι ένα αυτοκίνητο όπως το Panda MultiEco, που παρουσιάσαμε στη Γενεύη το 2006. Δηλαδή, ένα όχημα με κινητήρα CNG, σύστημα Stop & Start στα φανάρια, συνεχώς μεταβαλλόμενη μετάδοση και εξελιγμένη αεροδυναμική.
Fiat Panda Panda
ΚΟΣΤΟΣ
ΤΙΜΗ ΒΑΣΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Δεν εισάγεται ακόμη
TEXNIKA
ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ
Κυβισμός (κ.εκ): 1.242
Κύλινδροι:
Μέγ. Ισχύς (ίπποι/σ.α.λ.): 60/5.000 (βενζίνη)**
Μέγ. Ισχύς (ίπποι/σ.α.λ.): 52/5.000 (CNG)**
Μέγ. Ροπή (χλγμ./σ.α.λ.): 10,4/2.500 (βενζίνη)**
Μέγ. Ροπή (χλγμ./σ.α.λ.): 9,0/3.000 (CNG)**
ΜΕΤΑΔΟΣΗ
Κίνηση: Εμπρός
Κιβώτιο: Χειροκίνητο 5 σχέσεων
ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Εμπρός: Γόνατα ΜακΦέρσον με ψαλίδια βάσης, αντιστρεπτική
Πίσω: Ημιάκαμπτος άξονας
ΦΡΕΝΑ
Εμπρός: Αεριζόμενοι δίσκοι
Πίσω: Ταμπούρα
ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ
Τελ. Ταχύτητα (χλμ/ώρα): 140
0-100 χλμ/ώρα (δλ):19,2 (βενζίνη)/22,2 (CNG)
Ρεπρίζ 50-80 με 3η (δλ): 8,0
Ρεπρίζ 80-110 με 4η (δλ): 15,1
Ρεπρίζ 120-140 με 5η/6η (δλ): 20,8
Φρενάρισμα 120-0 χλμ/ώρα (μ):
Μέση Κατανάλωση: 7,4 λίτρα/ 100χλμ. (βενζίνη)
~5χλγμ./100χλμ.
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
Μήκος (χλστ): 3.574
Πλάτος (χλστ): 1.605
Ύψος (χλστ): 1.632
Μεταξόνιο (χλστ): 2.305
Βάρος (κιλά): 1.093*
*Τιμή 4Τ
**Τιμή κατασκευαστή