Andrian Van Hooydonk
ANDRIAN VAN HOOYDONK, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ BMW CARSΣμιλεύοντας το μέλλον
Ο σχεδιαστής που επανέφερε τη γλυπτική στις επιφάνειες των αυτοκινήτων, μέσα από τις σειρές 6 και 7, μοιράζεται μαζί μας το όραμά του για το μέλλον, ως επικεφαλής –πλέον- του σχεδιαστικού τμήματος της BMW.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Eδώ και περίπου τρία χρόνια έχει αλλάξει η δομή στο τμήμα σχεδιασμού της BMW. Πώς ακριβώς λειτουργεί;
Ο Κρις Μπανγκλ έχει τη συνολική ευθύνη του τμήματος σχεδιασμού για το γκρουπ της BMW. Από εκεί και πέρα, το κάθε παρακλάδι έχει το δικό του διευθυντή σχεδιασμού. Η Mini διαθέτει από καιρό το δικό της «αρχηγό» στο συγκεκριμένο τμήμα, τον Φόλκερ Χίλντεμπραντ, η Rolls Royce έχει τον Ίαν Κάμερον, ενώ σε μένα έχει πέσει το βάρος εδώ και 3 χρόνια για τα αυτοκίνητα της BMW. Οι μοτοσικλέτες διαθέτουν, φυσικά, το δικό τους υπεύθυνο σχεδιασμού. Θα έλεγα ότι εγώ παίρνω αποφάσεις για τα πιο καθημερινά ζητήματα, ενώ για τα πιο μακροπρόθεσμα θέματα, όπως είναι η σχεδιαστική φιλοσοφία της φίρμας, συζητάω με τον Κρις Μπανγκλ, που εξακολουθεί να είναι το αφεντικό μου! ¶λλωστε, αυτή η σχέση κρατά 15 χρόνια, περίπου όσο καιρό είμαστε στην εταιρεία.
Εντούτοις, η σύγχρονη σχεδιαστική γλώσσα της εταιρείας βασίζεται σε δύο μοντέλα που σχεδιάσατε εσείς, τις σειρές 6 και 7. Πώς καταλήξατε στις συγκεκριμένες φόρμες;
Όντως, επιλέχθηκαν τα δικά μου σχέδια για τα συγκεκριμένα μοντέλα. Πάνε περίπου 10 χρόνια... Από σχεδιαστική άποψη, η γκάμα εκείνης της εποχής ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη και θα έλεγε κανείς ότι δεν υπήρχε λόγος για ριζικές αλλαγές. Όμως, η εταιρεία γνώριζε τότε δύο πράγματα. Το ένα ήταν ότι θα διεύρυνε σημαντικά την γκάμα της, διπλασιάζοντας ή ακόμα και τριπλασιάζοντας τα μοντέλα της. Το πρόβλημα με τη σχεδιαστική γλώσσα της εποχής ήταν ότι ήταν κάπως «περιορισμένη». Παρ’ ότι άρεσε στον κόσμο, εντούτοις πολλές φορές για τον απλό οδηγό ήταν δύσκολο να διακρίνει μια «3άρα» από μια «5άρα». Αν, λοιπόν, η φιλοσοφία μας ήταν δεσμευτική, το πρόβλημα θα γινόταν πιο έντονο με τη διεύρυνση της γκάμας. Το άλλο θέμα ήταν ότι είχαμε διαπιστώσει τότε μια αυξημένη ανάγκη του κόσμου να διαφοροποιείται από τους γύρω του. Πριν από 20 χρόνια ήταν πολύ πιο εύκολο να μαντέψεις τι είδους προϊόντα επιθυμούν οι αγοραστές. Αν γνώριζες τις σπουδές, το επάγγελμα και το εισόδημά τους, μπορούσες να προβλέψεις και τα γούστα τους. Σήμερα, άνθρωποι με αντίστοιχο εισόδημα κάνουν διαφορετικές επιλογές. Αποφασίσαμε, λοιπόν, ότι η BMW έπρεπε να προσφέρει περισσότερες εναλλακτικές, από τις οποίες η καθεμία να διαθέτει τη δική της ξεχωριστή οντότητα.
Πόσο εύκολο είναι κάθε μοντέλο της γκάμας να διαθέτει τη δική του οντότητα και ταυτόχρονα όλα μαζί να αποπνέουν την ίδια οικογενειακή ταυτότητα;
Είναι δύσκολο, αλλά όχι ανέφικτο! Νομίζω ότι έχουμε επιτύχει να έχουμε αναγνωρίσιμα μοντέλα. Ακόμα και από ένα μικρό παιδί! Πιστεύω, λοιπόν, ότι καταφέραμε να δώσουμε στο κάθε αυτοκίνητό μας τη δική του προσωπικότητα και ταυτόχρονα όλα τα μοντέλα της γκάμας να δείχνουν ότι ανήκουν στην ίδια οικογένεια.
Την τρέχουσα σχεδιαστική φιλοσοφία την ξεκινήσατε το 1998. Μήπως σήμερα είναι καιρός να τη διαδεχθεί μια καινούργια; ¶ραγε, το πρωτότυπο CS εκφράζει αυτήν την τάση;
Θα έλεγα ότι πάμε για ένα νέο πρόσωπο της ίδιας φιλοσοφίας. Αυτό που διαφαίνεται στο CS είναι μια αχνή ιδέα της καινούργιας μας... γλυπτικής. Τι εννοώ «γλυπτική»; Αυτό προϋπήρχε στο σχεδιασμό των αυτοκινήτων από τη δεκαετία του ’50, όμως στις δεκαετίες του ’70 και του ’80 το χάσαμε, εξαιτίας της αεροδυναμικής αλλά και των νέων μεθόδων παραγωγής. Τότε που η παραγωγή άρχισε να αυτοματοποιείται, τα ρομπότ δεν ήταν τόσο έξυπνα κι έτσι ο σχεδιασμός έπρεπε να απλοποιηθεί. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει και μπορούμε να δημιουργήσουμε πιο περίπλοκες επιφάνειες. Η CS εκφράζει ένα αυτοκίνητο υψηλής αξίας, μεγαλύτερης απ’ ό,τι έχουμε δημιουργήσει στο παρελθόν.
Πρόκειται το Concept CS να μπει στην παραγωγή;
Ακόμη δεν το γνωρίζουμε. Είναι ένα εκθεσιακό πρωτότυπο, ένα «dream car». Πρακτικά, δείχνουμε στον κόσμο τι μπορούμε να δημιουργήσουμε, τι ονειρευόμαστε. Ως σχεδιαστής, το όνειρό μου θα ήταν αυτό το αυτοκίνητο να γίνει πραγματικότητα. Το ελπίζω, αλλά ακόμη δεν το έχουμε αποφασίσει. Εξαρτάται από τις αντιδράσεις του κοινού. Μέχρι τώρα ήταν θετικές.
Κατά πόσο ο σχεδιασμός της... ανατρεπτικής «7άρας» κρίνεται επιτυχημένος; Μήπως στόχευε σε κάποιες νέες αγορές, αλλά το αποτέλεσμα ήταν να τρομάξει το παραδοσιακό κοινό σας;
Η σειρά 7 θα ξεπεράσει σε πωλήσεις το προηγούμενο μοντέλο. Τα τελευταία δέκα χρόνια μεγάλωσαν σημαντικά η αμερικανική και η ασιατική αγορά. Πριν δεν πουλούσαμε τόσες «7άρες» στην Κίνα και σήμερα διαθέτουμε σ’ αυτήν όσες και στη Γερμανία! Στην Ευρώπη η σειρά 7 είναι πρώτη σε πωλήσεις στην κατηγορία της, μια κλάση, όμως, που παραμένει στάσιμη. Η ανάπτυξη της συγκεκριμένης κατηγορίας οφείλεται κυρίως στις υπόλοιπες χώρες. Πάντως, αυτό που δεν πρόκειται να κάνουμε είναι να σχεδιάσουμε μοντέλα για συγκεκριμένες αγορές. Αυτό θα έβλαπτε την εικόνα μας.
Ποια η σημασία του σχεδιαστικού κέντρου στην Καλιφόρνια;
Ήδη η αξία του είναι επιβεβαιωμένη. Το DesignWorks USA εργάζεται πάνω σε όλα μας τα project, τα οποία τρέχουμε κι εδώ, αφού βρισκόμαστε σε απευθείας ανταγωνισμό. Πρόσφατα ιδρύσαμε κι ένα καινούργιο σχεδιαστικό κέντρο στη Σιγκαπούρη. Στόχος μας είναι στο μέλλον και τα τρία στούντιο να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για όλα τα νέα μοντέλα μας.
Έχουν φτάσει στην παραγωγή κάποιες από τις προτάσεις του καλιφορνέζικου στούντιο;
Η προηγούμενη σειρά 3 κάμπριο, η Χ5 και η Ζ4. Φυσικά, η διαμόρφωση του τελικού μοντέλου πραγματοποιείται στο Μόναχο, γιατί εδώ γίνεται και η εξέλιξη. Εδώ έχουμε 8.000 μηχανικούς, κάτι που δεν ισχύει για την Καλιφόρνια.
Πόσους σχεδιαστές περιλαμβάνει το τμήμα σας;
Κοντά στους 100, που βασικά χωρίζονται σε δύο μεγάλα τμήματα, αυτό του εξωτερικού και εκείνο του εσωτερικού σχεδιασμού.
Πώς κάνετε ανάθεση και πώς παρακολουθείτε τη δουλειά τόσων ανθρώπων;
Το έχετε ήδη υποψιαστεί, δεν είναι εφικτό να παρακολουθείς τη δουλειά 100 σχεδιαστών σε καθημερινή βάση. Ούτε, άλλωστε, το θέλω! Θέλω η ομάδα μου να είναι πολύ ελεύθερη. Δεν τους λέω πώς πρέπει να δείχνει το επόμενο αυτοκίνητο. Αυτό το περιμένω από εκείνους. Όταν, λοιπόν, ξεκινά ένα project, τους δίνω μια γενική περιγραφή. Στη συνέχεια, δεν κάθομαι πάνω από τον ώμο τους. Έχουν στη διάθεσή τους ένα χρονικό διάστημα 4-6 εβδομάδων για να παρουσιάσουν τις ιδέες τους. Τότε τους δίνω τη γνώμη μου. Ύστερα γίνονται τα πρώτα μοντέλα υπό κλίμακα. Δε φτιάχνουμε μοντέλα για τις προτάσεις όλων των σχεδιαστών. Κάνουμε επιλογή, για παράδειγμα, 10 μοντέλων. Από αυτά 4-6 μεταφέρονται σε κανονικές διαστάσεις. Ανάλογα λειτουργούμε και στον εσωτερικό σχεδιασμό, όπου στο τέλος της όλης διαδικασίας κατασκευάζονται 3-4 μοντέλα υπό κλίμακα 1:1. Τα κανονικού μεγέθους μοντέλα, που χρειάζονται κοντά στους 3 μήνες για να ολοκληρωθούν, είναι αυτά που παρουσιάζονται στη διοίκηση. Φυσικά, ο Κρις Μπανγκλ σε όλο αυτό το διάστημα βλέπει σκίτσα και τα μοντέλα υπό κλίμακα. Το διοικητικό συμβούλιο, όμως, κρίνει μόνο τα τελικά μοντέλα.
Επειδή η δουλειά σας είναι προϊόν έμπνευσης κι όχι μιας συγκεκριμένης διαδικασίας, υπάρχει περίπτωση να μη διαθέτει καμιά από τις προτάσεις που υποβάλετε για έγκριση κάτι το ξεχωριστό;
Αν κάνω καλά τη δουλειά μου, το διοικητικό συμβούλιο μάλλον δε θα ξέρει τι να πρωτοδιαλέξει από τις προτάσεις μας... Φυσικά, ο σχεδιασμός δεν μπορεί να έχει πάντα προβλέψιμο αποτέλεσμα. Είναι μια διαδικασία που ωριμάζει. Στην πορεία άλλες φορές απαιτούνται μικρές αλλαγές κι άλλες μεγαλύτερες. Ποτέ δεν πετυχαίνουμε αυτό που θέλουμε από την αρχή. Υπάρχουν φορές που μπορεί να έχουμε στα χέρια μας ένα συναρπαστικό σχήμα, αλλά να μην είναι ισορροπημένο, να θέλει δουλειά, κι άλλες φορές το αντίστροφο. Γι’ αυτό και η περίοδος του ενός έτους από την αρχική ανάθεση μέχρι τη στιγμή της επιλογής συμβάλλει στο να βεβαιωνόμαστε για το τελικό αποτέλεσμα.
Εσείς, προσωπικά, έχοντας να συντονίσετε την πολυπληθή σας ομάδα, βρίσκετε χρόνο να σχεδιάζετε;
Σχεδιάζω όλη την ώρα. Όπου βρίσκω ένα κομμάτι χαρτί, όσο μικρό κι αν είναι, κάνω σχέδια. Ακόμα κι όταν σκέφτομαι ή τηλεφωνώ... Ο σχεδιασμός είναι ένας τρόπος επικοινωνίας για τους σχεδιαστές. Μου είναι πιο εύκολο να κάνω ένα σκίτσο για να εξηγήσω κάτι από οτιδήποτε άλλο. Εκείνο που δεν πρόκειται να κάνω είναι να φτιάξω κάτι, να το δείξω στη σχεδιαστική μου ομάδα και να τους πω «αυτό θέλω», γιατί τότε εκείνο που θα πάρω θα είναι 10 ίδιες προτάσεις. Οι σχεδιαστές πρέπει να νιώθουν ελεύθεροι και δημιουργικοί, προκειμένου να φέρουν νέες ιδέες.
Από πού έρχονται αυτές οι ιδέες; Μπορεί να έρθουν από το πουθενά;
Μερικές φορές έρχονται από το πουθενά, αλλά είναι πολύ σημαντικό οι σχεδιαστές να έχουν ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων. Για παράδειγμα, εμένα πάντα με ενδιέφερε η αρχιτεκτονική, ο μηχανολογικός σχεδιασμός και η μόδα. Ανάμεσα σε όλα αυτά τα διαφορετικά είδη σχεδιασμού υπάρχουν σύνδεσμοι που ένας σχεδιαστής μπορεί να αναγνωρίσει. Από εκεί και πέρα, η δουλειά του είναι να ταιριάξει αυτά τα στοιχεία και να φανταστεί πώς θα εξελιχθεί το μέλλον. Φυσικά, τα ταξίδια αποτελούν επίσης πηγή έμπνευσης.
Ποιος είναι αυτός που αποφασίζει κάθε φορά τι θα είναι στη μόδα;
Η μόδα είναι πολύ βραχύβια. Αλλάζει δύο φορές το χρόνο. Ο σχεδιασμός του αυτοκινήτου δεν μπορεί να κινείται τόσο γρήγορα. Και δε θα έπρεπε! Ειδικά στην BMW, δε θέλουμε να παρασυρόμαστε από τις διάφορες τάσεις, μας ενδιαφέρει, όμως, να παρουσιάζουμε νέα πράγματα. Και, μιλώντας για τάσεις, θέλουμε αυτές να έχουν ορίζοντα χρόνου και να τις θέτουμε εμείς! Κι αυτό πιστεύω ότι ισχύει στην πράξη, αφού πολλές φορές αντιγράφουν τις ιδέες μας.
Σε μια προηγούμενη συνέντευξή σας είχατε πει ότι δεν κάνετε «clinic tests» για τα μελλοντικά σας μοντέλα, γιατί το κοινό δίνει τη γνώμη του για το τι του αρέσει και τι όχι, με βάση τις τρέχουσες προσλαμβάνουσες παραστάσεις. Το βάρος, λοιπόν, πέφτει εξ ολοκλήρου σε σας... Πώς σκέφτεστε την BMW 10 χρόνια μετά;
Μου είναι δύσκολο να το περιγράψω. Θα ήταν πιο εύκολο να σας το δείξω, αλλά... δεν μπορώ. Όντως το είχα πει. Σκεφθείτε ότι σήμερα σχεδιάζουμε τα αυτοκίνητα που θα παρουσιαστούν το 2010 και θα μείνουν στους δρόμους έως το 2018. Προσπαθούμε, λοιπόν, να φανταστούμε πώς θα είναι οι γενικότερες σχεδιαστικές τάσεις εκείνη την εποχή, αλλά και ποια θα είναι τότε η διαθέσιμη τεχνολογία. Πρέπει η ίδια η εταιρεία να καθορίσει το πώς θα προχωρήσει στο μέλλον. Το πρωτότυπο CS δείχνει το δρόμο που θα πάρουμε. Πιστεύω ότι η BMW μπορεί να είναι ακόμα πιο κομψή και ξεχωριστή, αλλά δεν πρόκειται να ξεχάσουμε και από πού ερχόμαστε. Φέτος κιόλας θα παρουσιάσουμε κάποια καινούργια μέλη στο κάτω άκρο της οικογένειάς μας, κάποια μοντέλα που θα βασίζονται στη σειρά 1._ Μ. Σ.
Ποιος είναι
Ο ¶ντριαν βαν Χόιντονκ γεννήθηκε το 1964 στην Ολλανδία, σπούδασε στη χώρα του βιομηχανικό σχεδιασμό, ενώ το 1992 πήρε το πτυχίο του στο σχεδιασμό αυτοκινήτου από το Art Center Europe της Ελβετίας. Την ίδια χρονιά προσελήφθη στο σχεδιαστικό κέντρο της BMW στο Μόναχο, ενώ το 2000 ανέλαβε επικεφαλής του σχεδιαστικού κέντρου της εταιρείας στην Καλιφόρνια. Από το Σεπτέμβριο του 2004 είναι διευθυντής σχεδιασμού της BMW Cars. Οδηγεί μια Ζ4 κουπέ, του αρέσουν τα καυτερά φαγητά, ακούει μουσική τζαζ, house ή lounge και χαλαρώνει στα ελληνικά νησιά, όντας τακτικός επισκέπτης της Κρήτης, της Σαντορίνης και της Μυκόνου. Δεν είναι τυχαίο ότι αγαπημένη του ταινία είναι το Απέραντο Γαλάζιο.
Οι φήμες λένε...
Με γρήγορους ρυθμούς διευρύνεται και ανανεώνεται η γκάμα της BMW. Έτσι, στις αρχές του 2008 θα εμφανιστούν οι κάμπριο παραλλαγές της σειράς «1» και της Μ3. Ο αντικαταστάτης της Ζ4 θα παρουσιαστεί το 2009, ενώ ένα χρόνο μετά αναμένεται ένα πιο συμπαγές ρόουντστερ, που θα ακούει στο όνομα «Ζ2». Τέλος, το 2011 αναμένεται η νέα σειρά «6», που θα εμφανιστεί πρώτα στην ανοιχτή εκδοχή της, ενώ έξι μήνες μετά θα παρουσιαστεί και η κουπέ. Την ίδια εποχή θα λανσαριστεί και ο διάδοχος της Ζ8, που επίσης θα κατασκευάζεται τόσο με κλειστό όσο και με ανοιχτό αμάξωμα.
«Με την τρέχουσα σχεδιαστική γλώσσα επαναφέραμε το “ανάγλυφο” στο σχεδιασμό του αυτοκινήτου...»
«Εκείνο που δεν πρόκειται να κάνω είναι να φτιάξω κάτι, να το δείξω στη σχεδιαστική μου ομάδα και να τους πω “αυτό θέλω”, γιατί τότε εκείνο που θα πάρω θα είναι 10 ίδιες προτάσεις...»