Honda FCX Clarity
Ποιος τόλμησε να ξεστομίσει πως ο κινητήρας εσωτερικής καύσης είναι μονόδρομος; Ποιος είπε πως τα αυτοκίνητα ενεργειακών κυψελών δεν προσφέρουν οδηγική ευχαρίστηση; Ας διαβάσει τα μαθήματα τεχνολογίας που παραδίδει η Honda, και ας ξανάρθει στις εξετάσεις...ΔΕΝ αντιλέγουμε. Η επέκταση των ενεργειακών κυψελών στα αυτοκίνητα παραγωγής και εν γένει όλων των κινητήρων που βασίζονται στην κατανάλωση υδρογόνου (υπενθυμίζουμε πως και ο κινητήρας εσωτερικής καύσης μπορεί να λειτουργήσει με το εν λόγω καύσιμο) πρέπει να ξεπεράσει ένα βασικό εμπόδιο: τη διάθεση του καυσίμου και την απαραίτητη υποδομή που αυτή συνεπάγεται. Δε λέμε για την τεχνολογία, γιατί αυτή, όπως δείχνουν τα πράγματα, υπάρχει, ενώ, όσον αφορά το κόστος, γνωρίζουμε πολύ καλά από πλείστα άλλα παραδείγματα πως μειώνεται σταδιακά μέσω της οικονομίας κλίμακας. Με αφορμή τη διάσχιση των ΗΠΑ (θα διαβάσετε το σχετικό οδοιπορικό σε επόμενο τεύχος), βρεθήκαμε στο Τόρανς, την έδρα του τμήματος Έρευνας και Εξέλιξης της Honda στην Καλιφόρνια. Εκεί μας δόθηκε η ευκαιρία να ζήσουμε για μία ολόκληρη ημέρα με το μοναδικό εκπρόσωπο της νέας αυτής τεχνολογίας, που έχει ήδη καταφέρει να κάνει το παραπάνω βήμα από το εργαστήριο στο δρόμο, το FCX Clarity.
Το μέλλον είναι εδώ
Στα δέκα χρόνια που μεσολάβησαν από το πρώτο πρωτότυπο FCX-V1 της Honda μέχρι σήμερα, που το FCX Clarity κατασκευάζεται στην πρώην γραμμή παραγωγής του NSX, πολλά έχουν αλλάξει. Κυρίως σε επίπεδο τεχνολογίας κυψελών και μπαταριών. Η διάταξη είναι αυτή που παραμένει απαράλλακτη, και η αποστολή της είναι να παράγει ρεύμα από την ηλεκτροχημική αντίδραση υδρογόνου και οξυγόνου. Ο τρόπος λειτουργίας της κυψέλης μπορεί να χαρακτηριστεί ως το αντίθετο της ηλεκτρόλυσης, αφού εκεί το ηλεκτρικό ρεύμα χρησιμοποιείται για να διαχωρίσει το νερό (Η2Ο) σε υδρογόνο και οξυγόνο. Αποτελείται από δύο ηλεκτρόδια (ένα ανόδου και ένα καθόδου) που περιβάλλουν έναν ηλεκτρολύτη (μία λεπτή πολυμερή μεμβράνη, γνωστή ως «PEM» - Proton Exchange Membrane). Το καύσιμο που διοχετεύεται στην άνοδο διασπάται σε θετικά φορτισμένα ιόντα και αρνητικά φορτισμένα ηλεκτρόνια, εξαιτίας της καταλυτικής αντίδρασής του με το επιστρωμένο με πλατίνα ηλεκτρόδιο. Από αυτά, μόνο τα ιόντα μπορούν να διαπεράσουν τον ηλεκτρολύτη με κατεύθυνση προς την κάθοδο, στην οποία διοχετεύεται το οξυγόνο, και αντιδρώντας μαζί του να παραγάγουν νερό. Ταυτόχρονα τα ηλεκτρόνια, που δεν μπορούν να διαπεράσουν τη μεμβράνη, περνούν από ένα εξωτερικό κύκλωμα, παράγοντας ρεύμα. Με αυτόν τον τρόπο κάθε κυψέλη PEM είναι δυνατόν να παραγάγει 0,7 έως 0,75 V, πράγμα που εξηγεί γιατί το Clarity διαθέτει μερικές εκατοντάδες ενεργειακές κυψέλες συνδεδεμένες σε μια εν σειρά συστοιχία. Το νέο εδώ είναι πως η σχεδίασή της είναι εξ ολοκλήρου καινούργια (η ροή καυσίμου και οξυγόνου γίνεται πλέον κάθετα, και όχι οριζόντια -εξού και η ονομασία «V-Flow», Vertical Flow-, μέσω κυματοειδών αυλών εισαγωγής) και εξασφαλίζει 10% μεγαλύτερη παραγωγή ρεύματος, 30% μικρότερο βάρος και 20% μικρότερο μήκος σε σχέση με το προηγούμενο μοντέλο του 2005, ενώ μπορεί να λειτουργήσει ακόμα και στους -30o C. Η συστοιχία τροφοδοτεί με ρεύμα έναν ηλεκτροκινητήρα που κινεί τους δύο μπροστινούς τροχούς του αυτοκινήτου, ενώ επιπλέον ισχύς (στην εκκίνηση ή κατά τη διάρκεια πλήρους επιτάχυνσης) παρέχεται από μια μπαταρία ιόντων λιθίου (40% ελαφρύτερη, 50% μικρότερη), τοποθετημένη κάτω από το πίσω κάθισμα. Κατά την επιβράδυνση, ο ηλεκτροκινητήρας λειτουργεί ως γεννήτρια, φορτίζοντας -μαζί με το ρεύμα που προσφέρει ο κινητήρας ενεργειακών κυψελών- την μπαταρία των 288 Volt. Συνολικά, το FCX Clarity αποδίδει 134 ίππους και 26,1 χλγμ. ροπής και το ρεζερβουάρ των 171 λίτρων προσφέρει αυτονομία 460 χιλιομέτρων - απόλυτα «καθαρών» χιλιόμετρων, μάλιστα, αφού από την εξάτμισή του δε θα βγει τίποτα πιο βλαβερό από νερό κι αέρα!
Κάτι από Star Trek...
Οι εξελίξεις σε μέγεθος επηρέασαν όχι μόνο το συνολικό βάρος, αλλά και το σχεδιασμό του αυτοκινήτου. Μικρότερες ενεργειακές κυψέλες συνεπάγονται και μεγαλύτερη ευχέρεια στην τοποθέτησή τους. Στο κεντρικό τούνελ στην προκειμένη περίπτωση (και όχι κάτω από το δάπεδο), γεγονός που προφέρει χαμηλό ύψος και μικρή απόσταση από το έδαφος, αλλά περιορίζει τις διαθέσιμες θέσεις για επιβάτες σε τέσσερις. Από την άλλη, το συμπαγές σύνολο ηλεκτροκινητήρα, κιβωτίου και ηλεκτρονικής διαχείρισης μειώνει τις απαιτήσεις χώρου στο εμπρός τμήμα του αυτοκινήτου. Έτσι, δεν είναι τυχαίο που το μακρύ (4.835 χλστ.) και φαρδύ (1.845 χλστ.) Honda με το τεράστιο μεταξόνιο των 2.800 χλστ. έχει κοντό ρύγχος και μέτριο ανάστημα (1.470 χλστ.), ενώ μπορεί να φιλοξενήσει σε χώρους λιμουζίνας τους επιβάτες του - πλην των αποσκευών τους, που αναπόφευκτα πρέπει να περιοριστούν, λόγω του μεγάλου ρεζερβουάρ υδρογόνου. Στο εσωτερικό εντύπωση προκαλεί η ποιότητα των υλικών, που σου υπενθυμίζει μεμιάς πως το FCX συγγενεύει περισσότερο με αυτοκίνητο ευρείας παραγωγής, παρά με χειροποίητο πρωτότυπο. Βιοϋλικά προερχόμενα από καλαμπόκι, χρησιμοποιούνται για τα θερμαινόμενα και κλιματιζόμενα καθίσματα αλλά και για όλες τις υφασμάτινες επιφάνειες του αυτοκινήτου. Η γενική εικόνα είναι αρκετά φουτουριστική, και μεγάλο μερίδιο σε αυτό έχει ο πρωτότυπος πίνακας οργάνων. Αντί ταχυμέτρου ή στροφομέτρου, το FCX Clarity διαθέτει ένα... δυναμόμετρο που δείχνει τόσο την αποδιδόμενη ισχύ όσο και την ποσοστιαία συμμετοχή κυψελών και μπαταρίας σε αυτήν, ενώ έχει και αρνητικές τιμές, οι οποίες υποδηλώνουν τη φόρτιση της μπαταρίας κατά την επιβράδυνση. Μια κεντρική ψηφιακή σφαίρα αλλάζει χρώμα και μέγεθος ανάλογα με τη στιγμιαία κατανάλωση, ενώ ταχύμετρο, δείκτης ρεζερβουάρ και μπαταρία -όλα ψηφιακά- συμπληρώνουν τον πίνακα οργάνων. Δεξιά του βρίσκεται ο μικρός, μεκατρονικός επιλογέας της... μίας και μοναδικής σχέσης μετάδοσης που εξασφαλίζει την τελική των 160 χλμ./ώρα.
Fun to drive!
Ένα, δύο δευτερόλεπτα μετά το γύρισμα του κλειδιού στη μίζα εμφανίζεται η ένδειξη ετοιμότητας της ενεργειακής κυψέλης και, με ένα πάτημα του διακόπτη Start, είμαστε έτοιμοι προς εκκίνηση. Ηλεκτρικά, αθόρυβα αρχικά και κατόπιν, καθώς η ταχύτητα αυξάνεται, υπό τη συνοδεία του ήχου από το συμπιεστή αέρα. Ενός ήχου διόλου τραχύ ή ενοχλητικού - θα λέγαμε μάλλον... ταιριαστού, αφού σου δίνει την εντύπωση πως βρίσκεσαι σε διαστημόπλοιο που επιταχύνει σε ταχύτητα... υπερδίνης. Ναι, το FCX είναι η τελευταία λέξη της τεχνολογίας, και δε χρειάζεται να το κρύψει. Πολύ περισσότερο, όμως, πρόκειται για ένα αυτοκίνητο που διαψεύδει όλους όσοι θέλουν την κίνηση χωρίς κινητήρα εσωτερικής καύσης μια ανιαρή και άχαρη υπόθεση! Σας διαβεβαιώνουμε πως μετά την οδήγησή του τέτοιες δηλώσεις ακούγονται σαν σενάρια «πιστών», οι οποίοι, περιμένοντας το τέλος του κόσμου, αυτοκτονούν ομαδικά σε κάποια απόμερη φάρμα... Ούτε το τέλος του κόσμου ούτε της αυτοκίνησης θα έρθει άμα τη αντικαταστάσει του κινητήρα εσωτερικής καύσης από ένα μακράν αποδοτικότερο και καθαρότερο κινητήρα. Αλλά και από οδηγικής πλευράς, με 26,1 χλγμ. διαθέσιμα από το πρώτο άγγιγμα του πεντάλ γκαζιού (συγγνώμη... ρεύματος), το Clarity στριμώχνει στη γωνία τα περισσότερα συμβατικά αυτοκίνητα της κατηγορίας του. Είτε σε επίπεδο ρεπρίζ και ευχρηστίας εντός πόλης είτε στον αυτοκινητόδρομο με την ποιότητα κύλισής του. Την ίδια στιγμή, το τιμόνι, η θέση οδήγησης και η άνετη ανάρτηση στέκονται στο ύψος των περιστάσεων, ενώ το καλό ζύγισμα και η άρτια κατανομή βάρους που προσφέρει το μοίρασμα του συστήματος κινητήρα-μετάδοσης στο μήκος του αυτοκινήτου προσφέρουν οδηγικά οφέλη. Και αυτά με ένα συνολικό βάρος 1.625 κιλών, τα οποία θα φανούν, βέβαια, όταν το αυτοκίνητο πιεστεί, αλλά ως απόλυτος αριθμός δε διαφέρει κατά πολύ από το μέσο όρο της κατηγορίας. Βέβαια, ο χρόνος είναι σύμμαχος του υδρογονοκίνητου Honda. Τα δέκα αντίτυπα που κυκλοφορούν ήδη στην ευρύτερη περιοχή του Λος ¶ντζελες θα γίνουν 200 τα προσεχή τρία χρόνια, στο πλαίσιο του προγράμματος leasing σε επιλεγμένους πελάτες έναντι 600 δολαρίων μηνιαίως, ποσό που περιλαμβάνει και τη συντήρηση του αυτοκινήτου. Αν η επέκταση της υποδομής υδρογόνου ευοδωθεί τα επόμενα χρόνια, το FCX Clarity θα είναι αυτό το μικρό, αλλά αποφασιστικό βήμα μπροστά, που θα του επιτρέψει να περάσει στην ιστορία ως πρώτο αυτοκίνητο ενεργειακών κυψελών μαζικής παραγωγής._ Ν. Κ.
Ηome made!
Από το 2003 η Honda πειραματίζεται με την οικιακή μονάδα παραγωγής ενέργειας, το «home energy station», όπως αποκαλεί το σύστημα που έχει εξελίξει για να παράγει κανείς υδρογόνο κατ’ οίκον! Αποτελείται από μία μονάδα αναμόρφωσης φυσικού αερίου, μία συστοιχία ενεργειακών κυψελών και μία δεξαμενή αποθήκευσης. Το κοινό φυσικό αέριο της οικιακής παροχής αναμορφώνεται σε υδρογόνο, το οποίο μπορεί είτε να αποθηκευτεί στη δεξαμενή 132 λίτρων είτε να σταλεί στην ενεργειακή κυψέλη, παράγοντας ρεύμα για το σπίτι και θερμότητα ικανή να καλύψει τις ανάγκες του σε ζεστό νερό. Ασφαλώς, η μονάδα λειτουργεί και ως ιδιωτικό πρατήριο βενζίνης για αυτοκίνητα που κινούνται με υδρογόνο, ενώ υπολογίζεται πως στη σημερινή, τέταρτη γενιά της μειώνει κατά περίπου 30% την οικιακή εκπομπή CO2 και κατά 50% το κόστος ενέργειας.
«Ναι, το FCX είναι η τελευταία λέξη της τεχνολογίας, και δε χρειάζεται να το κρύψει. Πολύ περισσότερο, όμως, πρόκειται για ένα αυτοκίνητο που διαψεύδει όλους όσοι θέλουν την κίνηση χωρίς κινητήρα εσωτερικής καύσης μια ανιαρή και άχαρη υπόθεση!»
Σε σχέση με τον κινητήρα εσωτερικής καύσης, οι ενεργειακές κυψέλες υπερτερούν σε βαθμό απόδοσης και σε εκπομπές ρύπων. Από την εξάτμιση του FCX δε θα βγει τίποτα πιο βλαβερό από νερό και αέρα!
Στο ρεζερβουάρ του FCX αποθηκεύονται 171 λίτρα υδρογόνου υπό πίεση 350 bar, γεγονός που περιορίζει το χώρο αποσκευών (τηρουμένων των αναλογιών του αυτοκινήτου).
Δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τα συμβατικά αυτοκίνητα παραγωγής: Το FCX Clarity είναι ένα σύγχρονο, πραγματικό αυτοκίνητο καθημερινής χρήσης.
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Honda FCX Clarity
ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ
ΜΕΓ. ΙΣΧΥΣ 134 ίπποι
ΜΕΓ. ΡΟΠΗ 26,1 χλγμ.
ΑΝΑΡΤΗΣΗ
ΕΜΠΡΟΣ Διπλά ψαλίδια, αντιστρεπτική ράβδος
ΠΙΣΩ Πολλαπλών συνδέσμων, αντιστρεπτική ράβδος
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΜΗΚ.xΠΛ.xΥΨ. 4.835x1.845x1.470 χλστ.
ΜΕΤΑΞΟΝΙΟ 2.800 χλστ.
ΒΑΡΟΣ 1.625 κιλά
ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ*
ΤΕΛΙΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 160 χλμ./ώρα
*ΤΙΜΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗ