Volvo Tech Day
Ηλεκτρο... γένεσιςΗ Volvo μας δείχνει τον τρόπο για ένα πραγματοποιήσιμο, οικολογικότερο αυτοκινητικό μέλλον.
ELECTRIFICATION. Σε ελεύθερη μετάφραση, θα μπορούσε να σημαίνει «ηλεκτροποίηση». Αυτός ο όρος κάνει ολοένα και συχνότερα την εμφάνισή του στην καθημερινή ορολογία, καθώς ήδη πολλοί κατασκευαστές συνοψίζουν σε αυτήν τη λέξη το σύνολο των προσπαθειών που αφορούν τη δημιουργία της μελλοντικής γκάμας των εν μέρει ή εξολοκλήρου ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Η Volvo μπορεί αυτήν τη στιγμή να βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, εν μέσω διεθνούς οικονομικής κρίσης και καθορισμού του επόμενου ιδιοκτησιακού καθεστώτος, αυτό όμως δε σημαίνει ότι ο σχεδιασμός της στρατηγικής του αύριο μπορεί να περιμένει. Το όραμα της σουηδικής εταιρείας είναι πολύ μεγάλο, παρ’ ότι περιλαμβάνει τον αριθμό «μηδέν». Δηλαδή τα αυτοκίνητά της έχουν μηδενικό αντίκτυπο στο περιβάλλον σε ό,τι αφορά τους ρύπους, αλλά και μηδέν θανάτους σε περίπτωση ατυχημάτων.
Από πλευράς ρύπων, η στρατηγική της εταιρείας θα έχει τρεις βασικούς άξονες: την αποτελεσματικότερη εκμετάλλευση της υπάρχουσας γκάμας, την αξιοποίηση εναλλακτικών καυσίμων και την επένδυση στον ηλεκτρισμό. Στον τομέα της αποτελεσματικότητας, η εξέλιξη μιλάει από μόνη της. Αρκεί να συγκρίνουμε το Volvo 240D των ’80s με το V50D του σήμερα, με παραπλήσιο μάλιστα βάρος (1.400 κιλά). Το μεν πρώτο κατανάλωνε 8 λίτρα/100 χλμ. και εξέπεμπε 200 γρ./χλμ. CO2, για να φθάσουμε σήμερα στα 3,9 λίτρα/100 χλμ. και τα 104 γρ./χλμ. διοξειδίου του άνθρακα. Υπάρχουν, πάντως, ακόμη αρκετά περιθώρια βελτίωσης σε τομείς όπως είναι ο κινητήρας, η μετάδοση, το βάρος, η αεροδυναμική, η αντίσταση κύλισης και οι διάφορες απώλειες (εξού και το πρόγραμμα DRIVe, που δυστυχώς όμως αφορά μόνο τα πετρελαιοκίνητα μοντέλα). Εναλλακτικά καύσιμα όπως η αιθανόλη και το φυσικό αέριο μπορούν να συμβάλουν στην ελάττωση των ρύπων. Αρκεί, βέβαια, να υπάρχει και η ανάλογη κρατική υποστήριξη, καθώς οι αλλαγές μπορούν να γίνουν ακόμα και σε σχετικά μικρό διάστημα. Χαρακτηριστικό είναι το σουηδικό παράδειγμα. Το 2000 η εξάρτηση από τη βενζίνη ήταν σχεδόν καθολική. Με τα ανάλογα κίνητρα, όμως, που δόθηκαν από την κυβέρνηση, σήμερα μόλις το 5%(!) των αυτοκινήτων που πουλάει η Volvo είναι βενζινοκίνητα, τα ντίζελ κατέχουν το 45%, ενώ τα μοντέλα Flexifuel, που συνδυάζουν ντίζελ και βιοαιθανόλη, έχουν εκτιναχθεί στο 50%. Τα επόμενα χρόνια, μάλιστα, θα υπάρχει η δυνατότητα χρησιμοποίησης βιοκαυσίμων δεύτερης γενιάς.
Το μεγαλύτερο μέρος του 1,5 δισεκατομμυρίου ευρώ των επενδύσεων που αφορούν το διάστημα 2006-2014, όμως, θα διοχετευθεί στην «ηλεκτροποίηση». Αρχικά αποφασίστηκε να αναβληθούν τα σχέδια για τη δημιουργία ενός πλήρως υβριδικού μοντέλου και προσφέρονται ήδη μικροϋβριδικές λύσεις με σύστημα Start/Stop, ενώ το 2012 θα μπει στην παραγωγή το PHEV (Plug-in Hybrid Electric Vehicle)._ Σ. Τ.
V70 PHEV
Αν αναλογιστεί κανείς ότι ο βαθμός απόδοσης ενός βενζινοκινητήρα δεν ξεπερνά το 25% και ενός πετρελαιοκινητήρα το 35%, τότε είναι αυτονόητο γιατί ολοένα και περισσότεροι επανεφευρίσκουν τον ηλεκτροκινητήρα, το αντίστοιχο νούμερο του οποίου κυμαίνεται μεταξύ 75% και 90%.
Στο συγκεκριμένο όχημα συνδυάζεται ένας ηλεκτροκινητήρας 100 ίππων και ένας πετρελαιοκινητήρας 205 ίππων. Ο κινητήρας εσωτερικής καύσης θα υποβοηθά -ή ακόμα και θα αναλαμβάνει εξολοκλήρου το έργο- την προώθηση στις υψηλές ταχύτητες μέσω του κατάλληλου συστήματος διαχείρισης. Έτσι, η συνδυασμένη ακτίνα δράσης θα μπορεί να φθάνει έως τα 1.200 χλμ. Χρησιμοποιώντας αποκλειστικά την αποθηκευμένη ηλεκτρική ενέργεια, θα παρέχεται αυτονομία 50 χλμ. Ίσως να μη φαίνεται τόσο μεγάλο αυτό το νούμερο, σύμφωνα όμως με μελέτες, αυτή είναι η απόσταση που καλύπτει ημερησίως περίπου το 75% των Ευρωπαίων οδηγών. Έτσι, καθώς η επαναφόρτιση (περίπου από 4 έως 6 ώρες) θα μπορεί να γίνεται μέσω του συμβατικού ηλεκτρικού δικτύου (πρίζα 230Volt), θα μπορεί δυνητικά να έχει μηδέν κατανάλωση και εκπομπές ρύπων σε ένα μεγάλο μέρος του κύκλου ζωής του. Στόχος, πάντως, της εταιρείας είναι μια μέση κατανάλωση της τάξεως των 1,9 λίτρων/100 χλμ. και εκπομπές CO2 λιγότερες από 50 γρ./χλμ, με τη βοήθεια συστημάτων Start/Stop και ανάκτησης της ενέργειας πέδησης. Από εκεί και πέρα, ένα τέτοιο όχημα μπορεί να προσφέρει χώρους για πέντε επιβάτες με τις αποσκευές τους, η ικανότητα ρυμούλκησης δεν επηρεάζεται, ενώ ο ηλεκτροκινητήρας, που κινεί αποκλειστικά τους πίσω τροχούς, δίνει το παράπλευρο πλεονέκτημα της αυτοματοποιημένης τετρακίνησης.
Παράλληλα, η Volvo έχει συνάψει συνεργασία με την ομοεθνή Vattenfall για την παροχή οικιακού ηλεκτρικού ρεύματος που θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές. Και αυτό γιατί δε θα μπορούσαμε να μιλάμε για οφέλη στο περιβάλλον, εάν το ηλεκτρικό ρεύμα για τη φόρτιση του στόλου των PHEV προέρχονταν από μια «μπαρουτοκαπνισμένη»... Πτολεμαΐδα.
Φυσικά, θα αναρωτηθεί κάποιος τι γίνεται με την μπαταρία ιόντων λιθίου, αν υπολογίσουμε ότι στο όχημα προστίθεται ένας όγκος 150 λίτρων και βάρους 150 κιλών. Σε ό,τι αφορά τον όγκο, η συνεχής εξέλιξη θα μειώσει το αντίστοιχο νούμερο, ενώ υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησής της σε τμήματα, αντί για έναν ενιαίο όγκο. Στον τομέα της ασφάλειας η εταιρεία διενεργεί συνεχείς δοκιμές ούτως ώστε να μην επηρεάζεται η δυναμική συμπεριφορά, ενώ ο κατάλληλα σχεδιασμένος κλωβός που την προστατεύει και η τοποθέτησή της εκτός των ζωνών προγραμματισμένης παραμόρφωσης διασφαλίζουν το απαραίτητο επίπεδο παθητικής ασφάλειας.
Στη σύντομη επαφή μας με το πρωτότυπο κατά τη διάρκεια της παρουσίασης είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε τις ικανότητες μόνο του ηλεκτροκινητήρα. Η ελαστικότητα είναι πολύ καλή, ο θόρυβος περιορίζεται στο χαρακτηριστικό βουητό του ηλεκτροκινητήρα και στην κύλιση των ελαστικών, ενώ η δυναμική συμπεριφορά ακολουθεί τα πρότυπα του απλού V70. Υπολογίζεται αυτήν τη στιγμή ότι ένα τέτοιο όχημα θα κοστίζει γύρω στα 14.000 ευρώ περισσότερο σε σύγκριση με την αντίστοιχη συμβατική έκδοση. Η συνεισφορά του κράτους, λοιπόν, μέσω κατάλληλων κινήτρων είναι απαραίτητη, ενώ δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι τα λειτουργικά έξοδα περιορίζονται μόλις στο 1/3 σε σύγκριση με εκείνα της συμβατικής έκδοσης.
C30 BEV
Απώτερος στόχος της «ηλεκτροποίησης» είναι οι μηδενικοί ρύποι σε κάθε περίπτωση, και αυτό είναι κάτι που μπορεί να επιτευχθεί με ένα αμιγώς ηλεκτρικό όχημα. Το BEV (Battery Electric Vehicle) τροφοδοτείται από έναν ηλεκτροκινητήρα 111 ίππων. Για την επιτάχυνση από στάση μέχρι τα 100 χλμ./ώρα χρειάζεται 10,5 δλ., ενώ η τελική ταχύτητα περιορίζεται ηλεκτρονικά στα 130 χλμ./ώρα. Η ακτίνα δράσης φθάνει τα 150 χλμ., απόσταση που καλύπτει τις ημερήσιες ανάγκες του 90% των Ευρωπαίων οδηγών. Για την πλήρη επαναφόρτιση θα χρειάζονται περίπου 8 ώρες, ενώ θα υπάρχει και δυνατότητα μερικής φόρτισης, όπου, για παράδειγμα, 2,5 ώρες θα αρκούν για 40 χλμ. Δεδομένου του αστικού και περιαστικού χαρακτήρα ενός τέτοιου οχήματος, οι μηχανικοί επέλεξαν για την εξέλιξη των πρωτοτύπων την πλατφόρμα του C30, λόγω των χαρακτηριστικών του (μέγεθος, βάρος, αεροδυναμική). Κάτω από το καπό βρίσκεται ο ηλεκτροκινητήρας, ενώ η μπαταρία ιόντων λιθίου (διπλάσιας χωρητικότητας, σε σύγκριση με αυτήν του PHEV V70) έχει καταλάβει το χώρο στο κεντρικό τούνελ και εκεί όπου σε άλλη περίπτωση θα βρισκόταν το κλασικό ρεζερβουάρ καυσίμου. Αυτή η θέση της μπαταρίας προσφέρει αρκετά πλεονεκτήματα σε επίπεδο ασφάλειας, κατανομής μάζας (56% εμπρός, 44% πίσω) αλλά και χαμηλότερου κέντρου βάρους. Ένα ζήτημα, πάντως, που θα χρειαστεί να διευθετηθεί έχει να κάνει με τη διαχείριση της θέρμανσης/ψύξης του ηλεκτροκινητήρα, της μπαταρίας αλλά και της καμπίνας των επιβατών, καθώς πλέον απουσιάζουν τα μεγάλα ποσά θερμικής ενέργειας που παράγουν οι κινητήρες εσωτερικής καύσης.
H Volvo μάς έκανε την τιμή να είμαστε μεταξύ των πρώτων εντύπων που πήραν μια γεύση από το ηλεκτροκίνητο C30 στην πίστα δοκιμών του εργοστασίου στο Γκέτεμποργκ. Εξαιρετικό τράβηγμα, σε κάθε περίπτωση, ελάχιστος θόρυβος και σχεδόν καμία διαφοροποίηση σε ό,τι έχει να κάνει με τα δυναμικά χαρακτηριστικά κατά την κίνηση. Ασφάλεια, άνεση και χώροι βρίσκονται στα επίπεδα του συμβατικού C30, ενώ η εταιρεία υπολογίζει το λανσάρισμα αυτού του αμιγώς ηλεκτρικού αυτοκινήτου μετά τα μέσα της επόμενης δεκαετίας.
Καθώς το επιπρόσθετο κόστος σε σχέση με το συμβατικό μοντέλο υπολογίζεται στα 25.000 ευρώ, είναι δεδομένο ότι θα χρειαστούν μεγάλες προσπάθειες από όλες τις πλευρές και τους φορείς, ούτως ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία του σίκουελ της ταινίας «Ποιος σκότωσε το ηλεκτρικό αυτοκίνητο;».
Ασφάλεια για τους πεζούς
Πέρα από την παθητική ασφάλεια των επιβαινόντων, η Volvo καινοτομεί και σε ό,τι αφορά τους πεζούς. Προς αυτήν την κατεύθυνση, η εταιρεία πρόκειται να εξοπλίσει το νέο S60, που θα παρουσιαστεί μέσα στο 2010, με ένα σύστημα που θα αναγνωρίζει τους πεζούς και θα έχει τη δυνατότητα πλήρους ενεργοποίησης των φρένων.
Το σύστημα αυτό αποτελείται από ένα ραντάρ στη μάσκα και μία κάμερα στον εσωτερικό καθρέφτη και έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίζει τους πεζούς και να αντιλαμβάνεται τις κινήσεις τους. Ο οδηγός προειδοποιείται αρχικά με ηχητικό σήμα και οπτική ένδειξη που προβάλλεται στο παρμπρίζ, και, αν δεν προβεί σε κάποια ενέργεια αποφυγής (ελιγμό ή φρενάρισμα), τότε το σύστημα ενεργοποιεί τα φρένα. Όπως διαπιστώσαμε στην πράξη, με ταχύτητα μέχρι 25 χλμ./ώρα αποφεύγεται οποιοδήποτε συμβάν, χάρη στην πλήρη ακινητοποίηση του οχήματος, ενώ σε μεγαλύτερες ταχύτητες το αυτοκίνητο επιβραδύνεται όσο το δυνατόν περισσότερο, μειώνοντας δραστικά τα ποσοστά θνησιμότητας. Φυσικά, το σύστημα έχει τη δυνατότητα να αντιλαμβάνεται και προπορευόμενα οχήματα, αποσοβώντας έτσι τη σύγκρουση (μέχρι τα 25 χλμ./ώρα), ενώ προς το παρόν δεν υπάρχει η δυνατότητα αναγνώρισης διερχόμενων ζώων.
Γίνονται εκτεταμένες δοκιμές πρόσκρουσης προκειμένου να διασφαλιστεί η ακεραιότητα της μπαταρίας. Ενδεικτικό είναι ότι στη συγκεκριμένη πρόσκρουση η ταχύτητα φθάνει σχεδόν τα 90 χλμ./ώρα.
Η φόρτιση θα μπορεί να γίνει μέσω μιας κοινής πρίζας και θα διαρκεί από 4 έως 6 ώρες.
To plug-in υβριδικό V70 θα μπορεί να προσφέρει χώρους για μία οικογένεια με τις αποσκευές της και αυτονομία σχεδόν 1.200 χλμ., με στόχο μια τιμή μέσης κατανάλωσης 1,9 λτ./100 χλμ και εκπομπές CO2 λιγότερες από 50 γρ./χλμ.
H Volvo επέλεξε να χρησιμοποιήσει την πλατφόρμα του C30 για την εξέλιξη του αμιγώς ηλεκτρικού οχήματός της, κάτι που ταιριάζει στον αστικό και περιαστικό χαρακτήρα ενός τέτοιου οχήματος.
Για την πλήρη φόρτιση, χρειάζονται περίπου 8 ώρες, ενώ θα υπάρχει και δυνατότητα μερικής φόρτισης.
Η μπαταρία ιόντων λιθίου έχει καταλάβει το χώρο στο κεντρικό τούνελ και εκεί όπου σε άλλη περίπτωση θα βρισκόταν το κλασικό ρεζερβουάρ καυσίμου.
Το σύστημα αντιλαμβάνεται τους διερχόμενους πεζούς, προειδοποιεί τον οδηγό (ηχητικά και οπτικά) και, εάν δεν προβεί σε κίνηση αποφυγής, έχει τη δυνατότητα πλήρους ενεργοποίησης των φρένων.
Το 2012 προγραμματίζεται να μπει στην παραγωγή το PHEV (Plug-in Hybrid Electric Vehicle), που βασίζεται στην πλατφόρμα του V70, ενώ μετά τα μέσα της επόμενης δεκαετίας προβλέπεται να είναι εφικτή η παραγωγή ενός αποκλειστικά ηλεκτρικού οχήματος, η εξέλιξη του οποίου γίνεται αυτήν τη στιγμή επάνω στην πλατφόρμα του C30. H Volvo μάς έκανε την τιμή να είμαστε μεταξύ των πρώτων εντύπων που πήραν μια πρώτη γεύση από όλα αυτά τα ενδιαφέροντα μελλοντικά σχέδια, εντός έδρας μάλιστα, στην πίστα δοκιμών του εργοστασίου της, στο Γκέτεμποργκ._ Σ. Τ.