Η ώρα του λογαριασμού
40% έπεσε η αγορά αυτοκινήτου τον Ιανουάριο, η πρώτη που μαστίζεται από την παγκόσμια οικονομική κρίση. Όλα δείχνουν ότι το φράγμα των 200.000 πωλήσεων θα πέσει, χωρίς κανείς να προβλέπει με βεβαιότητα πού θα πιάσει πάτο η αγορά του 2009.Κι όμως υπήρχαν πολλοί που υποστήριζαν ότι η Ελλάδα δεν «αντέχει» σχεδόν 300.000 νέα αυτοκίνητα ανά έτος. Ωστόσο, από το 1991, οπότε και οι πωλήσεις εκτοξεύτηκαν σε μία νύχτα, αντιπρόσωποι και έμποροι καβάλησαν καλάμι. Πούλησαν τα πάντα σαν ζεστό ψωμί, έβγαλαν ένα σκασμό λεφτά και αισθάνθηκαν παντοδύναμοι. Όταν η αγορά άρχισε να εμφανίζει σημάδια κάμψης, την πλάκωσαν στις... ενέσεις. Με δόγμα το «πάρε, κόσμε... και μας δίνεις όποτε έχεις», ντοπάρισαν τις πωλήσεις, την ώρα που έσφιγγαν τους λαιμούς των ντίλερ με βρεγμένο δερμάτινο λουρί...
Οι ίδιοι οι αντιπρόσωποι, προκειμένου να πετύχουν τους στόχους που έθεταν τα εργοστάσια (για να διαθέσουν την υπερπαραγωγή), δε δίσταζαν να «πινακιδώνουν» χιλιάδες απούλητα αυτοκίνητα, τα οποία έπεφταν στη συνέχεια στην αγορά και δημιουργούσαν μια τρελή κατάσταση, περίπου σαν και αυτή που δημιούργησαν στην αγορά κατοικίας οι υπεράριθμες άδειες του 2006. Η πίεση μεταφερόταν στην ανταλλαγή, και από εκεί στα δάνεια των τραπεζών αλλά και στους τοκογλύφους. Περισσότεροι από 2.000 λιανοπωλητές ακροβατούσαν επί χρόνια για να διατηρηθεί η αγορά στα «πλασματικά» επίπεδα των περίπου 270.000.
Και έπειτα ήρθαν οι Βάρβαροι... Η υπερατλαντική κρίση που έπληξε τη χώρα μας, πριν ακόμη την ακούσουμε στα νέα των ΜΜΕ, σακάτεψε πρώτη την αγορά του αυτοκινήτου, που για σχεδόν 10 χρόνια προσπαθούσε να κρατηθεί με τα τριτοκοσμικά κόλπα των μαρκετίερ (ένα είδος ιμιτασιόν golden boys) σε θέσεις που δεν της ανήκαν.
Τώρα επικρατεί ο πανικός, και δυστυχώς για την πληρωμή του «λογαριασμού» καλούνται πρώτοι από όλους οι αδύναμοι, οι εργαζόμενοι, καθώς οι υψηλόμισθοι «μάγοι» του Μάρκετινγκ επικαλούνται το άλλοθι των πολιτικών μας: «Πώς να προβλέψει κανείς μια τέτοια κρίση;...». Μα, αυτή έπρεπε να είναι η δουλειά σας, κύριοι, όχι να πουλάτε σόμπες στους Εσκιμώους..._ N. T.
NEA ΕΚΔΟΣΗ
Ο Αυτοκίνητος Κόσμος
Ένα δοκίμιο για την κοινωνική ιστορία του αυτοκινήτου γραμμένο από το συνάδελφο Ηλία Καφάογλου.
«Το αυτοκίνητο έπαιξε ρόλο καθοριστικό στις οικονομικές, κοινωνικές, πολεοδομικές και περιβαλλοντικές εξελίξεις κατά τον 20ό αιώνα. Σφράγισε την οργάνωση της εργασίας και τον τρόπο παραγωγής, τις πολιτικές δομές, επομένως έγινε ένα από τα σύμβολα της προόδου ως “σωρευτικής διαδικασίας”, λειτούργησε ως αντικείμενο καταναλωτικού πόθου και σήμα κοινωνικής καταξίωσης, επέφερε καθοριστικές αλλαγές στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, διευκόλυνε (ή και καθόρισε) τον επανασχεδιασμό των οικιστικών μονάδων, ενώ παράλληλα υποβαθμίστηκαν τα μαζικά μέσα μεταφοράς. Η αστική γεωγραφία διαφοροποιήθηκε χάριν της ταχύτητας στις μετακινήσεις, το αυτοκίνητο επιβεβαίωσε την είσοδό μας στη σύγχρονη εποχή, στη διαρκή κινητικότητα, στην “ευελιξία”. Το αυτοκίνητο δεν είναι εδώ και καιρό σύμβολο ανανέωσης και ελευθερίας, μέσο απόλαυσης. Ένα μέσο που επινοήθηκε και εξελίχθηκε για να επιλύει προβλήματα έχει γίνει το ίδιο πρόβλημα.
Το αυτοκίνητο κατέλαβε σταδιακά τους δρόμους των πόλεων, το δημόσιο χώρο δηλαδή, με σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής και στο περιβάλλον. Τα αυτοκίνητα στον πλανήτη είναι ήδη πάρα πολλά και, παρ’ ότι τα αποθέματα πετρελαίου μειώνονται, η εξάρτηση από αυτό εντείνεται. Η παραγωγή και η κυκλοφορία όλο και περισσότερων αυτοκινήτων προϋποθέτει την όλο και μεγαλύτερη κατανάλωση πετρελαίου και παραγώγων ορυκτών καυσίμων. Προαπαιτεί επίσης την υπερτροφία τομέων που συνδέονται με την αυτοκινητοβιομηχανία.
Η πρόσφατη κρίση των Τριών Μεγάλων του Ντιτρόιτ, κρίση σε εξέλιξη, οι οποίοι ζήτησαν και έλαβαν κρατική επιχορήγηση, αναδεικνύει με τον πλέον σαφή τρόπο ότι η χρήση του αυτοκινήτου είναι επείγον να επαναπροσδιοριστεί, όπως άλλωστε και η έννοια της αυτοκίνησης. Η συζήτηση έχει επικεντρωθεί στο πώς θα διασωθούν λίγες αυτοκινητοβιομηχανίες, αλλά το ζητούμενο είναι να επικεντρωθεί η δημόσια συζήτηση στο πώς θα αξιοποιηθούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την παραγωγή και την κίνηση των αυτοκινήτων, επιλογή που θα ενισχύει την έρευνα και την τεχνολογία, θα συνεισφέρει στην επιβράδυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, θα δημιουργεί θέσεις εργασίας. Οι απαντήσεις στα ερωτήματα τι είδους αυτοκίνητα θέλουμε, πώς θα τα φτιάξουμε και ποια χρήση τούς επιφυλάσσουμε είναι αλληλένδετες - δεν μπορούμε να στερηθούμε εντελώς τα αυτοκίνητα σε μια εποχή γρήγορων μετακινήσεων.»
Από τις άμαξες στα dream car. Από τα ποδήλατα στα Mini και Smart. Από τις παχιές αγελάδες στην άφατη κρίση της αυτοκινητοβιομηχανίας. Το σύγγραμμα του συναδέλφου Ηλία Καφάογλου διαπραγματεύεται με τόσο ρεαλιστικό όσο και λόγιο τρόπο την ιστορία 100 και πλέον χρόνων αυτοκίνησης. Παράλληλα, καταγράφει τις κοινωνικές επιπτώσεις, τις λύσεις αλλά και τις σχεδόν ανυπέρβλητες δυσκολίες που επέφερε η αυτοκίνηση στον κόσμο.
Πρόκειται για ένα βιβλίο των εκδόσεων Ύψιλον, που απευθύνεται σε μεγάλη γκάμα αναγνωστών, καθώς αφορά το ίδιο τους λάτρεις, τους εχθρούς, τους μελετητές, τους φιλοσόφους αλλά και τους απλούς συλλέκτες στοιχείων αναφορικά με την παγκόσμια ιστορία του αυτοκινήτου. Θα βρίσκεται στα βιβλιοπωλεία από τις 10 Μαρτίου.
Νίκος Τσάδαρης