Andrea de Adamich
Στρατευμένος στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, ο Αντρέα ντε ¶νταμιτς αξιοποιεί εδώ και δύο δεκαετίες την εμπειρία του από τους αγώνες αυτοκινήτου στο πρότυπο Κέντρο Ασφαλούς Οδήγησης που λειτουργεί στο Βαράνο της Ιταλίας σε συνεργασία με την Alfa Romeo.Ένα παλιό bumper sticker έγραφε ότι «δε σκοτώνουν τα γρήγορα αυτοκίνητα, αλλά οι αργοί οδηγοί». Έχετε υπάρξει οδηγός αγώνων και τώρα ασχολείστε με την ασφάλεια. Ποια η συμβολή της ταχύτητας στα ατυχήματα, κατά τη γνώμη σας;
Η ταχύτητα είναι μια γενική έννοια. Η επικινδυνότητά της βρίσκεται σε αναλογία με άλλες παραμέτρους, όπως είναι η κατάσταση του δρόμου και του αυτοκινήτου. Και βέβαια υπάρχει η παράμετρος «οδηγός». Στην Ιταλία έχουμε 38 εκατομμύρια αυτοκίνητα. Όταν έχει κίνηση, πρακτικά όλο το ιταλικό έθνος μετακινείται πάνω σε τέσσερις τροχούς! Δυστυχώς, πιστεύω στις στατιστικές, οι οποίες υποστηρίζουν ότι ανάμεσα σε 100 ανθρώπους στη δουλειά, στο λεωφορείο ή στο Μετρό οι 20 είναι έξυπνοι, οι 30 κανονικοί και οι 50 τελείως ηλίθιοι! Ε, ακριβώς αυτή η αναλογία υπάρχει και μεταξύ των οδηγών. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί εσύ να είσαι καλός οδηγός, αλλά είναι πιθανό να βρεθείς πρόσωπο με πρόσωπο με έναν από τους «50 ηλίθιους» που μοιράζονται μαζί σου το δρόμο.
Σε ποιο κοινό απευθύνονται τα σεμινάρια ασφαλούς οδήγησης της σχολής σας;
Σκοπός της σχολής, που ξεκίνησε να λειτουργεί από τις αρχές του 1990, είναι να βελτιώσει (όσο αυτό είναι δυνατό) τις ικανότητες του οδηγού, ο οποίος αποτελεί το πιο σημαντικό «μέρος» του αυτοκινήτου. Μπορεί να έχεις ένα πολύ «έξυπνο» αυτοκίνητο, αλλά, αν ο οδηγός είναι κακός, το ίδιο κακό καταλήγει να είναι και το αυτοκίνητο. Τα ηλεκτρονικά βοηθήματα μπορούν να συνεισφέρουν στην ασφάλεια, αλλά όχι και να ανατρέψουν τους κανόνες της Φυσικής. Ο οδηγός είναι εκείνος που κάνει τη διαφορά ανάμεσα στην ασφάλεια και στον κίνδυνο. Εμείς προσπαθούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα του τρόπου οδήγησης. Κάνω πολλές φορές το συσχετισμό με το σκι. Ένας ικανός σκιέρ δεν πέφτει πολύ συχνά. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε καλούς «σκιέρ», που να μην κάνουν λάθη.
Πέρα από τη γνώση που θα πάρει κάποιος στη Σχολή, πόσο σημαντική είναι η εμπειρία για να καταφέρει να οδηγεί με ασφάλεια;
Η εμπειρία είναι πολύ σημαντική, αλλά δεν είναι το παν. Αν ο οδηγός αποτελεί το πιο σημαντικό μέρος του αυτοκινήτου, το μυαλό είναι το πιο σημαντικό εργαλείο του οδηγού. Υπάρχουν οδηγοί με εμπειρία εκατομμυρίων χιλιομέτρων, που όμως δεν έχουν καταφέρει να «κεφαλαιοποιήσουν» όλη αυτήν την εμπειρία. Αυτά που διδάσκουμε στη Σχολή, κατά κάποιον τρόπο, επιταχύνουν την εμπειρία. Αναπαριστούμε καταστάσεις που θα μπορούσαν να συμβούν στον καθένα στην κανονική οδήγηση. Πολλοί δεν έχουν βιώσει ποτέ αυτές τις καταστάσεις, ακόμα κι αν έχουν πολλά χιλιόμετρα πίσω από το τιμόνι, και, όταν θα τους τύχουν, θα είναι ανέτοιμοι να αντιδράσουν. Στα σεμινάρια, πέρα από το σωστό τρόπο οδήγησης που διδάσκουμε, αναγκάζουμε τους μαθητές να κάνουν λάθη, ώστε να έρθουν πρόσωπο με πρόσωπο με οριακές συνθήκες (απώλεια πρόσφυσης, υδρολίσθηση κτλ.), και αυτό τους δίνει την απαιτούμενη εμπειρία να αντιδράσουν σωστά όταν απαιτηθεί.
Αρκεί ο χρόνος εκπαίδευσης ώστε να μάθει κάποιος τις σωστές αντιδράσεις και να τις αναπαραγάγει όταν θα χρειαστεί;
Κοιτάξτε, στην Ιταλία ο νόμος προβλέπει ότι ο οδηγός θα πρέπει να έχει 8ωρη εμπειρία οδήγησης στο δρόμο. Προφανώς, αν έχει κάνει 16 ή 24 ώρες, είναι ακόμα καλύτερα, όμως οι 8 θεωρούνται απαραίτητες για να δώσεις εξετάσεις. Εμείς ασχολούμαστε με ανθρώπους που έχουν ήδη δίπλωμα, και βέβαια, αν κάθονταν μία ολόκληρη εβδομάδα, προφανώς θα ήταν καλύτερα από τις δύο ημέρες του βασικού σεμιναρίου. Ωστόσο, έχουμε καταλήξει ότι σε αυτές τις δύο ημέρες (που αποτελούν την ιδανική αναλογία χρόνου και απόκτησης γνώσης) μπορεί κάποιος να αποκτήσει μεγάλη εμπειρία, την οποία φυσικά στη συνέχεια θα πρέπει να αξιοποιήσει στην καθημερινότητά του, στον τρόπο που κάθεται, που στρίβει, που φρενάρει κτλ. Αν είναι μόλις φύγει από τη Σχολή με το ένα χέρι να ρυθμίζει το σύστημα πλοήγησης, με το άλλο να μιλάει στο κινητό ή να καπνίζει και να κρατάει το τιμόνι με τα πόδια, δεν έχει νόημα να κάνει το σεμινάριο. Το διήμερο στη Σχολή προσφέρει επαρκή εμπειρία, αλλά ιδανικά κάθε δύο χρόνια θα μπορούσε κάποιος να επαναλαμβάνει ένα μονοήμερο σεμινάριο.
Έχετε τρόπο να αποτιμήσετε τι ποσοστό από όσους παρακολουθούν τα σεμινάρια βελτιώνουν πραγματικά τις οδηγικές τους ικανότητες;
Έχουμε δύο τρόπους που κάνουμε αυτήν την αποτίμηση. Κατ’ αρχήν, οι εκπαιδευτές μας αξιολογούν τα οδηγικά χαρακτηριστικά του οδηγού και διαπιστώνουν στις συγκεκριμένες ασκήσεις το βαθμό βελτίωσης στο τέλος της δεύτερης ημέρας. Τα στοιχεία αυτά δεν τα δίνουμε στους μαθητές - τα κρατάμε εμείς. Στους οδηγούς απλώς εφιστούμε την προσοχή, πού θα έπρεπε να δώσουν περισσότερη σημασία. Ο δεύτερος τρόπος είναι μέσα από ένα πρόγραμμα που τρέχουμε σε συνεργασία με το υπουργείο Μεταφορών, όπου αξιολογούμε ένα σύνολο 1.000 μαθητών μας στους επόμενους 12 μήνες, πώς έχει εξελιχθεί η συμπεριφορά τους (εμπλοκή σε ατυχήματα κτλ.), και μπορώ να σας πω ότι υπάρχουν πολύ θετικά αποτελέσματα.
Ποιοι είναι αυτοί που έρχονται στη Σχολή;
Όταν ξεκινήσαμε, η πλειονότητα ήταν επαγγελματίες οδηγοί (πωλητές, επιθεωρητές κτλ.). Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η εταιρεία Johnson & Johnson, που διαθέτει ένα στόλο 500 αυτοκινήτων. Είχαμε μαζί τους ένα 3ετές πρόγραμμα, στη διάρκεια του οποίου πέρασαν 1.900 οδηγοί που χρησιμοποιούσαν τα συγκεκριμένα οχήματα, με πολύ θετικά αποτελέσματα στον περιορισμό των ατυχημάτων. Οι ιδιώτες που επισκέπτονται τη Σχολή είναι λιγότεροι, καθώς δε θεωρούν ότι είναι απαραίτητο να κάνουν μια τέτοιου είδους «επένδυση». Λένε «εγώ δεν τρέχω, πάω με λιγότερο από 100 χλμ./ώρα», χωρίς να έχουν συναίσθηση του τι μπορεί να συμβεί, ακόμα και με ταχύτητες κάτω από 60 χλμ./ώρα, όταν ο δρόμος γλιστράει.
Πόσοι αποφοιτούν κάθε χρόνο;
Περί τους 4.500, αριθμός που φαίνεται μικρός σε σχέση με εκείνον που αντιστοιχεί σε αυτούς που αποκτούν κάθε χρόνο δίπλωμα οδήγησης. Σκεφθείτε, όμως, ότι πρόκειται για προαιρετική εκπαίδευση, ενώ το εντυπωσιακό είναι πως, παρά την κρίση, η δραστηριότητα της Σχολής δεν έχει περιοριστεί, κι αυτό χάρη στην ποιότητα των υπηρεσιών μας.
Πιστεύετε ότι θα προσελκυόταν πιο πολύ κοινό, αν, αντί του τίτλου «Σχολή Ασφαλούς Οδήγησης», προωθούσατε την ιδέα της «προχωρημένης οδήγησης»;
Κοιτάξτε, όταν ξεκινήσαμε υπήρχε η σχολή της BMW, η οποία είχε τη λογική «σε διδάσκω να γίνεις ένας γρήγορος οδηγός». Ωστόσο, τελικά το κοινό που θέλει να οδηγεί με ασφάλεια είναι πολύ μεγαλύτερο από εκείνους που σκοπεύουν να γίνουν οδηγοί αγώνων.
Θεωρείτε ότι ένα σύγχρονο αυτοκίνητο, εξοπλισμένο με όλα αυτά τα συστήματα ασφαλείας, μπορεί να δίνει τέτοιο συναίσθημα ασφάλειας στον οδηγό, που να οδηγεί πιο απερίσκεπτα;
Προσωπικά, δε νομίζω ότι κάποιος μπορεί σε μια δεδομένη στιγμή να οδηγεί πιο γρήγορα γιατί πιστεύει, για παράδειγμα, ότι το ESP θα τον σώσει από μια ενδεχόμενη έξοδο. Από την άλλη, για ένα μέτριο ή άπειρο οδηγό τα ηλεκτρονικά συστήματα αποδεικνύονται σωτήρια. Φυσικά, όπως προανέφερα, κανένα σύστημα δεν μπορεί να αποδειχθεί ικανό να σε κρατήσει στο δρόμο, αν έχουν ξεπεραστεί κατά πολύ τα όρια του αυτοκινήτου.
Πιστεύετε ότι τα όρια ταχύτητας μπορούν να περιορίσουν τα ατυχήματα;
Είμαι απόλυτα βέβαιος, εφόσον αυτά επιτηρούνται, όπως συμβαίνει τώρα στην Ιταλία. Κάποτε, με το ισχύον όριο των 130 χλμ./ώρα, υπήρχαν πολλά αυτοκίνητα που σε προσπερνούσαν με 200-220 χλμ./ώρα. Τώρα είναι πολύ σπάνιο να σε προσπεράσει κάποιος, αν πηγαίνεις με περίπου 145 χλμ./ώρα (που είναι το όριο ανοχής για να μη σε γράψουν), και πάλι σε μια τέτοια περίπτωση το πολύ να πηγαίνει με 170 χλμ./ώρα. Αυτό είναι καλό γιατί αυτές οι ταχύτητες μπορεί τελικά να μην είναι εξωπραγματικές, αλλά υπερβαίνουν κατά πολύ τις ικανότητες αρκετών οδηγών. Επιπλέον, η επιτήρηση των ορίων έχει κάνει τους οδηγούς να είναι πιο συγκεντρωμένοι στο δρόμο.
Εσείς πώς αποκτήσατε εμπειρία πίσω από το τιμόνι;
Ξεκίνησα πολύ μικρός να οδηγώ, στα 19,5 χρόνια, αλλά απέκτησα την πείρα στους αγώνες. Αυτό με έκανε καλύτερο οδηγό στο δρόμο, με δεδομένο το γεγονός ότι ένας οδηγός αγώνων γνωρίζει τους κινδύνους που κρύβονται πίσω από τη γρήγορη οδήγηση. Ένας επαγγελματίας οδηγός αγώνων είναι πολύ συγκεντρωμένος και προσεκτικός όταν οδηγεί ένα κανονικό αυτοκίνητο.
Πέρα από την οδηγική εμπειρία που αποκτήσατε ως οδηγός αγώνων, ποιες άλλες ικανότητες φάνηκαν χρήσιμες στη δημιουργία αυτής της Σχολής;
Το να τρέχεις ως επαγγελματίας οδηγός σημαίνει ότι σε περιβάλλει μια ομάδα, κάτι που μεταφράζεται σε διαδικασίες, οργανογράμματα, ευθύνες... Μέσα στο κόκπιτ τελικά διαχειρίζεσαι τους καρπούς από όλη τη δουλειά που έχει προηγηθεί. Έχεις συνεργασία με τους μηχανικούς, τους τεχνικούς, τον team manager, και αυτό σου διδάσκει πόσο σημαντική είναι η οργάνωση. Και όταν, όπως κι εγώ, σταματήσεις κάποια στιγμή να οδηγείς, μεταφέρεις όλο αυτόν τον τρόπο σκέψης στη δουλειά σου. Κάτι επίσης σημαντικό, που συνέβαινε και στη δική μου εποχή, είναι οι συνεχείς αλλαγές στους κανονισμούς, κι αυτό σε έκανε να έχεις ετοιμότητα προκειμένου να προσαρμοστείς γρήγορα στα νέα δεδομένα. Είναι ένα μάθημα για την καθημερινότητα. Όταν τρέχεις δεν πρέπει να βλέπεις μπροστά σου, αλλά λίγο πιο μακριά. Επίσης, στους αγώνες αυτοκινήτου, αντίθετα με άλλα σπορ, έρχεσαι σε επαφή με μεγάλους οργανισμούς-εταιρείες αυτοκινήτων, ελαστικών, λιπαντικών κτλ., που σε κάνουν πιο υπεύθυνο, σε μαθαίνουν πώς να αντιμετωπίζεις το κοινό, πώς να απαντάς στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων, και όλα αυτά είναι μαθήματα ζωής, που τα αξιοποιείς και στη μετέπειτα πορεία σου. Προσωπικά, πιστεύω ότι αυτό που κάνουμε εδώ θα αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη αξία, καθώς, οδηγώντας σωστά, εκτός των άλλων, κάνεις οικονομία στα καύσιμα, φθείρεις λιγότερο τα λάστιχα και τα φρένα του αυτοκινήτου και επιβαρύνεις πιο λίγο το περιβάλλον, κάτι απαραίτητο για να είναι κάποιος συμβατός με την οικολογική στροφή που έχει πάρει σήμερα η κοινωνία..._ Μ. Σ.
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ
Οι περισσότεροι από εσάς έχουν ταυτίσει τη φυσιογνωμία του Αντρέα ντε ¶νταμιτς με το Centro Internazionale Guida Sicura, αφού δεκάδες αναγνώστες μας είχαν την ευκαιρία να μετεκπαιδευτούν στη φημισμένη αυτή σχολή ασφαλούς οδήγησης, οι πιο παλιοί όμως γνωρίζουν και το αγωνιστικό παρελθόν του. Γεννημένος το 1941, κατέκτησε σε μικρή ηλικία το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Αυτοκινήτων Τουρισμού, ξεκινώντας μια μακροχρόνια σχέση με την Alfa Romeo. Δύο χρόνια αργότερα, το 1968, πέρασε στη Φόρμουλα 1, στο κόκπιτ μιας Ferrari, μεταπηδώντας το 1970 στη McLaren, την οποία προμήθευε με κινητήρες η Alfa Romeo. Τα επόμενα χρόνια βρέθηκε πίσω από το τιμόνι των March και Surtees, μέχρι που το 1973 τραυματίστηκε στην εκκίνηση του Βρετανικού Γκραν Πρι, όταν το μονοθέσιό του ενεπλάκη σε μια μεγάλη καραμπόλα και εγκατέλειψε τους αγώνες. Η επαγγελματική καριέρα του συνεχίστηκε στη μικρή οθόνη, όπου και καταξιώθηκε ως τηλεοπτικός σχολιαστής.
Ο πρώτος του αγώνας στη Φόρμουλα 1 με μονοθέσιο της Ferrari στο Γκραν Πρι της Ν.Αφρικής το 1968.
Με τη McLaren M7D στο Ισπανικό Γκαρν Πρι του 1970.
Στο Γαλλικό Γκραν Πρι του 1971 με March 711.
Γκραν Πρι Βελγίου 1972 με Surtees TS9B .
Ο Αντρέα ντε ¶νταμιτς με τον Μοντετσέμολο στη γιορτή για τα 60χρονα της Ferrari.