Κοιλάδα Τεμπών: Στον τόπο του δυστυχήματος
Βρεθήκαμε στην κοιλάδα των Τεμπών για να διαπιστώσουμε το μέγεθος της καταστροφής, που ως θλιβερό απολογισμό έχει ένα νεκρό και το χωρισμό της Ελλάδας στα δύο…ΤΑ ΚΟΜΜΑΤΙΑ του βράχου των 150 τόνων (!) βρίσκονται ακόμη στο δρόμο, λες και τελούν ένα καθημερινό μνημόσυνο στον αδικοχαμένο Ιταλό μηχανικό Σέρτζιο Σιάνι, που έχασε τη ζωή του στις 17 Δεκεμβρίου του 2009 στην κοιλάδα των Τεμπών. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι χωρισμένη στα δύο, ενώ η κυκλοφορία γίνεται με δυσκολία από παρακαμπτήριες οδούς που έχει ορίσει η Τροχαία, με τα προβλήματα να είναι ημέρα με την ημέρα μεγαλύτερα, τόσο για τους περαστικούς όσο και -πολύ περισσότερο- για τους επιχειρηματίες της περιοχής αλλά και για όσους χρησιμοποιούσαν το δρόμο για επαγγελματικούς λόγους.
Εμείς επιβιβαστήκαμε στο κόκκινο VW Polo 1.4 δοκιμής μακράς διαρκείας, με στόχο να φτάσουμε στο 386ο χλμ. της Εθνικής Οδού Αθηνών-Θεσσαλονίκης, στο σημείο του θλιβερού συμβάντος, για να δούμε από κοντά το μέγεθος της καταστροφής. Ταυτόχρονα, σκοπός μας ήταν να συζητήσουμε με τις δύο «αντικρουόμενες» πλευρές, την εταιρεία Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου Α.Ε., η οποία πραγματοποιεί έργα στην περιοχή και υποστηρίζει ότι η αιτία της κατολίσθησης ήταν καθαρά τα έντονα φυσικά φαινόμενα, όσο και με τον Πρόεδρο της ιστορικής κοινότητας των Αμπελακίων, ο οποίος, εκπροσωπώντας τη γνώμη των κατοίκων της περιοχής, υποστηρίζει ότι η αιτία βρίσκεται πίσω από την επιτάχυνση των εργασιών από την εταιρεία, για να είναι μέσα στο χρονοδιάγραμμα που της είχε ορίσει το κράτος, έτσι ώστε να πάρει τα μπόνους που προέβλεπε σε αυτήν την περίπτωση η σύμβαση. Φυσικά, δεν παραλείψαμε να συνομιλήσουμε και με κάποιους κατοίκους της περιοχής, θεωρώντας τους ως τους καταλληλότερους όλων να εκτιμήσουν το αληθινό μέγεθος του προβλήματος, και μάλιστα τη στιγμή που κανείς δεν τους έχει ενημερώσει επίσημα σχετικά με το πότε θα αποκατασταθεί η κυκλοφορία των οχημάτων στην περιοχή.
Πριν αφήσουμε, όμως, τους ανθρώπους να μιλήσουν και εσάς να βγάλετε τα συμπεράσματά σας, ας δούμε προσεκτικά το χρονικό της καταστροφής.
Το χρονικό...
- Πρώτη προειδοποίηση: Το απόγευμα της 15ης Δεκεμβρίου, περίπου στις 17:00, στο σημείο του συμβάντος πέφτει ένας βράχος λίγο μεγαλύτερος από αυτόν που αναφέρεται από τους ειδήμονες ως «συνήθης». Τον μαζεύουν οι άνθρωποι της εταιρείας Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου Α.Ε., χωρίς ευτυχώς να έχει συμβεί κάποιο δυστύχημα, παρά μόνο ένα μικρό ατύχημα με έναν οδηγό φορτηγού, ο οποίος, για να τον αποφύγει, συγκρούστηκε με διερχόμενα αυτοκίνητα.
- Δεύτερο σήμα κινδύνου: Στις 16 του μήνα, περίπου την ίδια ώρα, πέφτει άλλος ένας βράχος, ακριβώς από το ίδιο σημείο, ο οποίος επίσης συλλέγεται, χωρίς να έχει δημιουργήσει απολύτως κανένα πρόβλημα.
- Ώρα για αποφάσεις: Αμέσως μετά, ο Διευθυντής Λειτουργίας της εταιρείας Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου υποστηρίζει ότι ο δρόμος πρέπει να κλείσει, με το σκεπτικό ότι υπήρχαν δύο απανωτά συμβάντα, σε σημείο μάλιστα που δεν είχε σημειωθεί καν ως επικίνδυνο από την Εγνατία (σημ.: όλες οι μέχρι τότε αναφορές αφορούσαν σημείο 4,5 χλμ. μακριά...).
- Ο δρόμος κλείνει: Από τις 18:00 το απόγευμα της 16ης Δεκεμβρίου ξεκινά μια προσπάθεια της εταιρείας, της Τροχαίας, της Περιφέρειας, της Νομαρχίας και του υπουργείου Υποδομών να ληφθεί η απόφαση να κλείσει ο δρόμος. Αργά το βράδυ 16 προς 17 του μήνα λαμβάνεται η απόφαση να κλείσει τελικά ο δρόμος, και ξεκινά η ενημέρωση του κοινού.
- Το συμβάν: Την Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου η ομάδα του 62χρονου Ιταλού μηχανικού Σέρτζιο Σιάνι (μέλος της εταιρείας HOCHTIEF PPP SOLUTIONS GmbH) πηγαίνει στο χώρο για να κάνει εκτίμηση της κατάστασης. Ο δρόμος είναι κλειστός, και τα μόνα αυτοκίνητα που προσεγγίζουν την περιοχή είναι τα τρία της ομάδας του Σέρτζιο Σιάνι. Ο Ιταλός επικεφαλής είχε πολύ μεγάλη εμπειρία σε τέτοιου είδους ζητήματα από την προϋπηρεσία του στην Αφρική. Ωστόσο, τη στιγμή που ο βράχος προειδοποίησε «ηχητικά» για το τι θα ακολουθούσε, όλοι οι υπόλοιποι έτρεξαν να σωθούν, ενώ ο εκείνος, από υπερβολική σιγουριά στον εαυτό και στις γνώσεις του, προσπάθησε να καλυφθεί πίσω από το αυτοκίνητό του.
Η συνέχεια είναι γνωστή...
Συνέντευξη
Ειρήνη Ζαβρίδου
Υπεύθυνη Επικοινωνίας ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ ΑΙΓΑΙΟΥ Α.Ε.
Η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, Ανώνυμος Εταιρεία Παραχώρησης για τον Αυτοκινητόδρομο Τμήμα ΠΑΘΕ Μαλιακός-Κλειδί, ιδρύθηκε στις 12 Ιουνίου του 2007, με έδρα το Δήμο Λάρισας. Αποκλειστικός σκοπός της είναι η μελέτη, η κατασκευή, η χρηματοδότηση, η λειτουργία, η συντήρηση και η εκμετάλλευση του Αυτοκινητοδρόμου Μαλιακός-Κλειδί (του αυτοκινητοδρόμου, δηλαδή, που ξεκινά από τον κόμβο Ραχών και καταλήγει στον κόμβο Κλειδίου) και όλων των βοηθητικών έργων και των σχετικών δραστηριοτήτων.
Οι Μέτοχοι
- HOCHTIEF PPP SOLUTIONS GmbH, με ποσοστό 35,00%
- ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ Α.Ε., με ποσοστό 20,00%
- J&P-ΑΒΑΞ Α.Ε., με ποσοστό 16,25%
- VINCI CONCESSIONS S.A., με ποσοστό 13,75%
- ΑΕΓΕΚ, με ποσοστό 10,00%
- ΑΘΗΝΑ ATE, με ποσοστό 5,00%
Τι απαντάτε σε όσους υποστηρίζουν ότι η συγκεκριμένη κατολίσθηση δεν οφείλεται αποκλειστικά σε φυσικό φαινόμενο; Ακούστηκαν πολλά για ανατινάξεις κτλ.
Η απάντηση των εμπειρογνωμόνων που έχουμε φέρει και έχουν ερευνήσει το χώρο είναι κάθετη σε αυτό το ζήτημα, ότι πρόκειται δηλαδή καθαρά για ένα φυσικό φαινόμενο. Με αυτό το πόρισμα πορευόμαστε και εμείς. Από την αρχή του έργου, σε όλη την περιοχή έχουν τοποθετηθεί κάποια όργανα μετρήσεων δονήσεων, ρωγμών κτλ. Από τις καταγραφές που έχουν γίνει αποδεικνύεται ότι τουλάχιστον το κομμάτι των εκρήξεων δεν προκάλεσε την κατάπτωση αυτών των βράχων. Εμείς βαδίζουμε μέχρι στιγμής με τα πορίσματα του διεθνούς οίκου των εμπειρογνωμόνων που φέραμε στην περιοχή, οι οποίοι έχουν μεγάλη εμπειρία σε τέτοιου είδους θέματα. Μαζί με την έκθεση επεμβάσεων που απαιτούνται για να επανέλθει η κυκλοφορία στο δρόμο, θα τα καταθέσουμε στο υπουργείο Υποδομών και στην Εγνατία Οδό, στο φορέα δηλαδή που μας παρακολουθεί, και εν συνεχεία θα βγει ένα χρονοδιάγραμμα για το πότε θα ανοίξει και πάλι με ασφάλεια ο δρόμος.
Υπάρχει τρόπος να διασφαλίσουμε ότι δε θα συμβεί κάτι παρόμοιο στο συγκεκριμένο σημείο αλλά και σε οποιοδήποτε άλλο όπου πραγματοποιούνται εργασίες, ακόμα και αν δεχτούμε ότι μιλάμε για φυσικά φαινόμενα;
Η έκταση του συγκεκριμένου φαινομένου ήταν πολύ μεγάλη. Είχαμε πάρει τα προσωρινά μέτρα προστασίας που έπρεπε, και τα λέω «προσωρινά» γιατί δε μας είχαν επιτρέψει να κλείσουμε το δρόμο, όπως είχαμε ζητήσει. Το είχαμε πράξει εγγράφως τον Οκτώβριο του 2008, οπότε καταθέσαμε εγκεκριμένη μελέτη (σημ.: ζητήσαμε από την κ. Ζαβρίδου φωτοαντίγραφο του αιτήματος και της απάντησης, και δε μας δόθηκαν). Είχαμε ζητήσει τότε να κλείσει η κοιλάδα δέκα ημέρες, και η Εγνατία το αρνήθηκε, υποστηρίζοντας ότι αυτό δεν είναι εφικτό. Φυσικά, αυτό που έγινε δεν ήταν κάτι συνηθισμένο, αφού μιλάμε για ένα βράχο 150 τόνων, που έπεσε από ύψος 150 μ.
Πότε πιστεύετε ότι θα αποκατασταθεί η κυκλοφορία; Δε νομίζετε ότι είναι ήδη αρκετό το διάστημα κατά το οποίο η χώρα είναι κομμένη στα δύο;
Ποιος μπορεί να πάρει αυτήν τη στιγμή την ευθύνη να στείλει ένα συνεργείο να κάνει εργασίες στο συγκεκριμένο σημείο, χωρίς να έχουν προκύψει πρώτα κάποια υπεύθυνα και επίσημα πορίσματα αλλά και εγκρίσεις από τους κρατικούς φορείς; Επιπλέον, μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για ένα έντονο φαινόμενο, το οποίο ήταν σε εξέλιξη μέχρι και τις αρχές Ιανουαρίου. Οι εργασίες που απαιτούνται είναι διάρκειας αρκετών εβδομάδων, σύμφωνα με τη μελέτη των εμπειρογνωμόνων, αλλά και πάλι δεν εξαρτάται μόνο από εμάς. Πρέπει πρώτα το κράτος να μας δώσει τις απαραίτητες εγκρίσεις για να προχωρήσουμε. Εμείς, από την πλευρά μας, είμαστε έτοιμοι, και περιμένουμε την άδεια για να ξεκινήσουμε.
Πιστεύετε ότι οι εναλλακτικές διαδρομές είναι ικανές να δώσουν λύση στο πρόβλημα που έχει προκύψει;
Η Τροχαία αποφάσισε ποιες θα είναι οι εναλλακτικές διαδρομές, και δεν πιστεύω ότι μπορούσε να προτείνει περισσότερες, και δεν το έκανε. Αυτό είναι το οδικό μας δίκτυο, δεν υπάρχουν άλλες επιλογές. Επιπλέον, είμαστε μέσα στο χειμώνα, οπότε, λόγω χιονιών, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν και άλλοι δρόμοι, που πιθανόν θα έδιναν μια επιπλέον λύση. Βέβαια, οι παρακαμπτήριες οδοί είναι στενές - ιδιαίτερα για τις νταλίκες και τα φορτηγά. Εμείς, ως εταιρεία, προσπαθήσαμε και προσπαθούμε να βελτιώσουμε όλες αυτές τις διαδρομές, για να γίνεται η κυκλοφορία όσο το δυνατόν πιο άνετα. Παρ’ όλα αυτά, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος είναι απολύτως κατανοητά.
Είστε προετοιμασμένοι για έντονες αντιδράσεις από τους κατοίκους των Τεμπών, και κυρίως από τους επιχειρηματίες της περιοχής;
Δυστυχώς, έχει δημιουργηθεί μια κακή εικόνα για την εταιρεία μας, την οποία έχουν συντηρήσει και τα τοπικά ΜΜΕ της Λάρισας και της Πιερίας, γιατί αυτό πουλάει. Το παράπονό μας είναι ότι δεν έχει βρεθεί ούτε ένας να πει ότι η εταιρεία μας έχει δώσει δουλειά σε 1.800 άτομα (400 η εταιρεία και περίπου 1.400 στο κατασκευαστικό), απλώς το μόνο που ξέρουν είναι να μας θεωρούν κλέφτες και απατεώνες. Έχουν, βέβαια, κάποια δίκια, αλλά και πολλά άδικα σε αυτά που ισχυρίζονται. Για παράδειγμα, κατανοώ την αντίδρασή τους στο να πληρώνουν αυτοί διόδια, από την άλλη όμως πρέπει το Δημόσιο να μας υποστηρίξει, για να βοηθήσουμε και εμείς. Υπάρχει μια σύμβαση που σου λέει ότι πρέπει να παίρνεις τα διόδια για να έχεις ένα συγκεκριμένο αριθμό εσόδων να παρουσιάζεις, έτσι ώστε να μπορούν οι τράπεζες να σου δίνουν τα λεφτά που χρειάζεσαι. Αν δε γίνει αυτό, το έργο εκπίπτει. Επίσης, πρέπει να ξέρει ο κόσμος ότι από το 1 ευρώ των διοδίων το 0,19 είναι ο ΦΠΑ, το 0,50 πάει στο κράτος και τα 39 λεπτά σε εμάς. Κινητοποιήσεις έχουν γίνει, και θα γίνουν και άλλες. Εμείς αυτό που λέμε στον κόσμο είναι ότι εφαρμόζουμε πιστά τη σύμβαση παραχώρησης, το νόμο δηλαδή που μας έχει δώσει το δικαίωμα να συλλέγουμε διόδια, και τίποτα παραπάνω.
Ποια η αντίδραση της Πολιτείας;
Η στάση της Πολιτείας ήταν πολύ συγκρατημένη και ευπρεπέστατη. Δε βγήκε ποτέ να κατηγορήσει εμάς γι’ αυτό που έγινε. Μας παρακολουθούν πολύ στενά, είναι συνέχεια από πάνω μας, και περιμένουν τα πορίσματα και τις εκθέσεις με τις επεμβάσεις, προσπαθώντας και αυτοί να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για να λυθεί το πρόβλημα. Φυσικά, δεν μπορώ να πω ότι είναι στο πλευρό μας, αλλά έχουν μια πολύ σωστή στάση, λέγοντας πάντα τα πράγματα ως έχουν.
Γενικότερα, γιατί πιστεύετε ότι καθυστέρησαν τόσο πολύ οι διαδικασίες για την ανάληψη του έργου από την εταιρεία σας;
Συγκεκριμένα, μιλάμε για καθυστέρηση 6 ετών. Ο διαγωνισμός είχε βγει το 2003, υπογράψαμε το 2007 και μας παραδόθηκε το έργο το 2008. Νιώθαμε ότι όλοι οι δρόμοι γίνονται εκτός από το δικό μας. Με αυτό το λυπηρό συμβάν που έγινε στα Τέμπη αποδείχθηκαν για ακόμα μία φορά η σπουδαιότητα και η αναγκαιότητα αυτού του έργου.
Συνέντευξη: Γιώργος Σολωμός
Πρόεδρος Κοινότητας Αμπελακίων
Η κοινότητα των Αμπελακίων απέχει 32 χλμ. από τη Λάρισα και βρίσκεται σε υψόμετρο 390 μ. Το ιστορικό χωριό όπου σήμερα ζουν 470 κάτοικοι είναι χτισμένο στους πρόποδες του Κισάβου, ΒΑ της Λάρισας, στην είσοδο της κοιλάδας των Τεμπών. Η ονομασία του προήλθε από τα πολλά μικρής έκτασης αμπέλια που υπήρχαν παλιότερα στην περιοχή. Το χωριό έχει κηρυχθεί διατηρητέο για το σύνολο της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του. Προσφέρεται για περιήγηση, ενώ η θέα της κοιλάδας των Τεμπών και του Θεσσαλικού Κάμπου από εκεί είναι καταπληκτική. Τα καταλύματα και τα εστιατόρια της περιοχής θα ικανοποιήσουν και τους πιο απαιτητικούς.
Ποιο είναι το ακριβές μέγεθος του προβλήματος;
Οι κάτοικοι της περιοχής μας ζουν την απομόνωση και την οικονομική κρίση. Αυτήν τη στιγμή τα μαγαζιά των Τεμπών έχουν κλείσει, και κανένας δεν ξέρει πότε θα ανοίξουν ξανά. 70 με 100 άτομα προσωπικό έχουν μείνει άνεργοι, περίπου 10 μαγαζιά έχουν κάθετη ζημία και κατά 70% ζημία έχουν τα μαγαζιά και τα ξενοδοχεία των Αμπελακίων. Μιλάμε για μια περιοχή της οποίας η επισκεψιμότητα προέρχεται κατά 50% από τη Θεσσαλονίκη, ενώ για ένα ποσοστό της τάξης του 20% αποτελεί έναν ενδιάμεσο σταθμό για τους εκδρομείς από την Αθήνα και ένα 30% από ντόπιους, κυρίως Λαρισαίους. Μόλις έγινε το θλιβερό γεγονός, τις πρώτες ημέρες την περίοδο των Χριστουγέννων... μηδέν εις στο πηλίκον. Μία παρέα σε κάθε μαγαζί, και αν. Ευτυχώς, σιγά σιγά ο κόσμος έμαθε ότι ο δρόμος, τουλάχιστον μέχρι τα Τέμπη και τα Αμπελάκια, είναι προσβάσιμος, και έτσι την Πρωτοχρονιά και τα Φώτα ανέβηκε λίγο η επισκεψιμότητα.
Πώς το αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι και οι επιχειρηματίες της περιοχής;
Είμαστε σε κατάσταση αναμονής. Ακούμε διάφορα και πολλές υποσχέσεις. Στην αρχή έλεγαν ότι η κυκλοφορία θα αποκατασταθεί σε ένα μήνα, μετά σε ενάμιση, τώρα ακούμε για τρεις και τέσσερις μήνες, και βλέπουμε. Οπότε αναμένουμε, ενόψει των πορισμάτων που θα προκύψουν από τους ειδικούς που έφερε και η εταιρεία και το υπουργείο Υποδομών. Προς το παρόν, λοιπόν, κάνουμε υπομονή, και τίποτα παραπάνω. Φυσικά, μέσα σε όλα τα αρνητικά της υπόθεσης, πρέπει να παραδεχτούμε ότι πολύς είναι ο κόσμος που έμαθε πόσο ωραίες είναι κάποιες παραθαλάσσιες περιοχές, όπως είναι ο Αγιόκαμπος, για παράδειγμα, όπου περνάει τώρα ο δρόμος για τη Θεσσαλονίκη.
Τι απαντάτε σε εκείνους που υποστηρίζουν ότι η κατολίσθηση οφείλεται αποκλειστικά σε φυσικά φαινόμενα;
Η δική μας άποψη είναι συγκεκριμένη. Έχουν γίνει παραλείψεις και λάθη σε ό,τι αφορά την εκτέλεση της διάνοιξης. Ο συγκεκριμένος δρόμος δόθηκε το 1958 στην κυκλοφορία, έχει λοιπόν ιστορία 50 ετών. Παρ’ όλα αυτά, παρόμοια κατολίσθηση δεν έχει συμβεί ξανά - αυτό δείχνει η ιστορία του δρόμου. Και παλιότερα, έβρεχε, χιόνιζε και έκανε σεισμούς, ποτέ όμως δεν είχε δημιουργηθεί τέτοιο θέμα. Ας έρθουμε, όμως, στις ημέρες μας και στα έργα που πραγματοποιούνται, σημειώνοντας επιγραμματικά τα σημαντικότερα σημεία. Η σήραγγα πάει παράλληλα με την εθνική οδό. Επιλέχθηκε η τεχνική της διάνοιξης των πετρωμάτων με δυναμίτη. Πριν προχωρήσουν στις ανατινάξεις, έπρεπε να υπάρχει πλήρης γεωλογική και υδρογεωλογική μελέτη. Ωστόσο, η γεωλογική μελέτη που έχει γίνει είναι ημιτελής, γιατί δεν καλύπτει όλο το μήκος της σήραγγας, αφού το ανάγλυφο του εδάφους δεν επιτρέπει την πρόσβαση των γεωτρύπανων σε όλα τα σημεία. Επιπλέον, κάνεις δεν έλαβε υπόψη του ότι εκεί που έγινε η κατολίσθηση τα πετρώματα ήταν ευάλωτα, λόγω της παλιάς θεσσαλικής θάλασσας που τα έχει διαβρώσει. Από όσο γνωρίζουμε, όμως, μετά τις καταπτώσεις κάνουν και άλλη γεωλογική μελέτη, με διπλές γεωτρήσεις αριστερά και δεξιά της σήραγγας, ενώ έχουν προσθέσει και μηχανήματα για τις δονήσεις σε σημεία που δεν υπήρχαν. Τώρα, όμως, πάει, έγινε το κακό.
Γιατί μια τόσο μεγάλη εταιρεία να αντιμετωπίσει τόσο επιφανειακά -σύμφωνα με τα λεγόμενά σας- ένα τόσο σημαντικό και δύσκολο έργο;
Υπέγραψαν ένα συμβόλαιο με το ΥΠΕΧΩΔΕ που όριζε να εκτελεστεί το έργο σε 4,5 χρόνια, και, αν αυτό γινόταν, θα έπαιρναν και κάποια μπόνους γύρω στα 80 με 100 εκατ. ευρώ. Επειδή, όμως, είναι μια πολυσύνθετη εταιρεία, που αποτελείται από πολλές μικρότερες, μέχρι να συνεννοηθούν και να αποφασίσουν, έχασαν 10 μήνες. Οπότε η λύση ήταν απλή. Ανατινάξεις με παραπάνω ποσότητα εκρηκτικών... Αν πάτε πάνω από τη σήραγγα Τ2, από τη μεγάλη ποσότητα δυναμίτη που χρησιμοποίησαν, θα δείτε τη ρωγμή που έχει δημιουργηθεί στο έδαφος και θα καταλάβετε για τι μιλάμε. Αυτό δεν υπήρχε, εμφανίστηκε ξαφνικά το Σεπτέμβριο, και κανείς δεν μπορεί να μας απαντήσει πώς έγινε.
Είχατε προειδοποιήσει τους αρμόδιους φορείς για ενδεχόμενο επικινδυνότητας;
Μαζί με τον καθηγητή Γεωλογίας που έχει συντάξει και το γεωλογικό χάρτη της περιοχής, τον κ. Γιώργο Μιγγίρο, είχαμε πάει στον πρώην περιφερειάρχη και του είχαμε αναφέρει τις ανησυχίες μας, και όλα αυτά πριν ακόμη αρχίσουν τα έργα.
Τι ζητάτε εσείς για τη συνέχεια των έργων;
Να γίνει διάνοιξη με ήπιες τεχνικές, με λιγότερη ποσότητα εκρηκτικών υλών, και ας χάσουν τα μπόνους. Δε μας ενδιαφέρει εμάς αυτό. Να προστατέψουν την υπόγεια λίμνη της περιοχής, αφού σε κάποιο σημείο σίγουρα θα τη συναντήσουν. Να προσέξουν να μη μολυνθεί, γιατί από αυτήν υδρεύονται η κοινότητα Αμπελακίων και όλα τα παράλια της περιοχής.
Γιατί πιστεύετε ότι δεν προχωρά με ταχύτερο ρυθμό η αποκατάσταση του προβλήματος;
Δε λαμβάνει κανείς την απόφαση να βάλει την υπογραφή του να ανοίξει ο δρόμος. Αυτό είναι όλο. Από εκεί και πέρα, όλα θα γίνονταν πολύ γρήγορα. Αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω είναι πώς ήταν ανοιχτός τόσα χρόνια, λες και τότε δεν είχαν υπογράψει κάποιοι. Ποτέ άλλοτε δεν είχαμε αντιμετωπίσει τέτοιο θέμα.
Ποιες θα είναι οι ενέργειές σας από εδώ και στο εξής;
Περιμένουμε να πάρουμε τα επίσημα πορίσματα από το υπουργείο στα χέρια μας, έτσι ώστε να μπορούμε επιστημονικά να στηριχτούμε κάπου, και τότε θα ξέρουμε ακριβώς πώς να αντιδράσουμε. Δεν είμαστε, πάντως, μόνο εμείς. Τεράστια προβλήματα αντιμετωπίζουν ο Σύλλογος Μεταφορέων, το ΚΤΕΛ, τα τουριστικά γραφεία και πολλοί ακόμα.
Ποια η αντίδραση της Πολιτείας;
Προς το παρόν, δεν έχουμε νιώσει να είναι κοντά στο πρόβλημά μας. Ευτυχώς, χάρη στα ΜΜΕ και την ενημέρωση των επισκεπτών, κατορθώσαμε να έχουμε μια μίνι οικονομική δραστηριότητα όσον αφορά τον τουρισμό, αφού κατάλαβε ο κόσμος ότι μπορεί να φτάσει στην περιοχή μας. Ελπίζουμε να δοθεί σύντομα λύση στο ζήτημα, γιατί τα προβλήματα όσο περνάει ο καιρός θα διογκώνονται.
Πώς αντιμετωπίζει η περιοχή το έργο αυτό καθ’ εαυτό; Πιστεύετε ότι θα βοηθήσει μόλις ολοκληρωθεί;
Σίγουρα θα λειτουργήσει θετικά όσον αφορά την κυκλοφορία και την αποσυμφόρηση, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, από την άλλη όμως θα έχει και αρνητικό αντίκτυπο για την τοπική οικονομία. Βέβαια, από εκεί και πέρα είναι στο χέρι μας να δουλέψουμε και να δημιουργήσουμε τις υποδομές έτσι ώστε να διατηρήσουμε τους επισκέπτες μας και να φέρουμε ακόμα περισσότερους, οι οποίοι δε θα μας προσπερνούν, επειδή πλέον θα μπορούν να φτάσουν πιο γρήγορα στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα, ανάλογα. Πρέπει να ετοιμάσουμε έναν καλό σταθμό υποδοχής των επισκεπτών, που να τους ενημερώνει για τα πολλά, ενδιαφέροντα σημεία που έχει η περιοχή μας. Μόνο έτσι μπορείς να βγεις για λίγο από την ΠΑΘΕ, αλλιώς δε βγαίνεις.
Αγαθοκλής Ζαχαριάδης, ιδιοκτήτης εστιατορίου
«Η πρώτη εβδομάδα μετά το συμβάν ήταν πολύ δύσκολη για εμάς. Ο κόσμος άκουσε ότι το πρόβλημα ήταν στα Τέμπη και νόμιζε ότι αποκλειστήκαμε και εμείς. Μέσω των ενεργειών, όμως, που κάναμε, καταφέραμε να ενημερώσουμε τουλάχιστον τους κατοίκους του νομού μας ότι μπορούν να συνεχίσουν να μας επισκέπτονται. Βέβαια, επειδή το χωριό μας δούλευε ως επί το πλείστον με τους Βορειοελλαδίτες, το πρόβλημα εξακολουθεί να είναι τεράστιο για εμάς. Σήμερα, δουλεύουμε μόνο τα σαββατοκύριακα. Αν παραμείνει ο δρόμος κλειστός για αρκετό διάστημα ακόμα, πολύ σύντομα θα έχουμε σοβαρότατα προβλήματα. Είμαστε αποφασισμένοι να πιέσουμε όσο μπορούμε τους αρμόδιους φορείς, πάντα σε συνδυασμό με την κοινότητα των Αμπελακίων και τον Πρόεδρό της, ο οποίος κυνηγάει πάρα πολύ το θέμα. Δεν μπορώ να ξέρω ακριβώς ποιος φταίει, αλλά η αλήθεια είναι ότι, με το που ξεκίνησε το έργο, το χωριό μας έτρεμε στην κυριολεξία κάθε φορά που γίνονταν ανατινάξεις...»
Οι παρακαμπτήριες οδοί
Η διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη από τους δύο παρακαμπτήριους δρόμους που προτείνει η Τροχαία (ο εικονιζόμενος χάρτης δίνεται στους οδηγούς στους σταθμούς διοδίων της περιοχής) επιμηκύνει το χρόνο του ταξιδιού από μία έως δύο ώρες, όπως διαπιστώσαμε οι ίδιοι κατά τη διάρκεια του ρεπορτάζ μας, και σε ημέρα μάλιστα με ελάχιστη κίνηση στο δρόμο. Οι οδηγοί θα πρέπει να κάνουν υπομονή, ιδιαίτερα στα δύσκολα τμήματα των παρακαμπτήριων, όπως στο ύψος της Ελασσόνας, όπου οι ταχύτητες των ΙΧ, λόγω και της κυκλοφορίας φορτηγών, είναι χαμηλές. Οι οδηγοί των ΙΧ και των φορτηγών έως 3,5 τόνους είναι αναγκασμένοι να επιλέξουν μία από τις δύο παρακαμπτήριες οδούς που υποδεικνύει η Τροχαία.
Α. Μέσω Κατερίνης ή του κόμβου Κορινού στην παλιά εθνική οδό προς Δημήτριο Πιερίας-Ελασσόνα-Τίρναβο-Αμπελώνα-Γυρτώνη-επαρχιακή οδό Συκουρίου-Λάρισας και είσοδο στην ΠΑΘΕ μέσω του ανισόπεδου κόμβου Συκουρίου.
Β. Μέσω του οδικού δικτύου Πυργετού-Ομολίου-Στομίου-Αγιόκαμπου-Αγιάς. Αυτή η διαδρομή αξίζει για τα ωραία παραλιακά κομμάτια της περιοχής.
Επιπλέον, για τα φορτηγά άνω των 3,5 τόνων και τα λεωφορεία η Τροχαία υποδεικνύει τη διαδρομή από το Κλειδί Ημαθίας μέσω Εγνατίας Οδού προς Κοζάνη και κατόπιν μέσω της Εθνικής Οδού Κοζάνης-Λάρισας στην Ελασσόνα και τη διαδρομή που ακολουθούν και τα ΙΧ για να εισέλθουν στην ΠΑΘΕ από τον ανισόπεδο κόμβο Συκουρίου.
Ρέππας: «Μέχρι το Πάσχα...»
«Πιστεύουμε ότι μέχρι το Πάσχα θα μπορεί ο δρόμος να δοθεί ξανά στην κυκλοφορία, αν ξεκινήσουν αμέσως οι εργασίες» δήλωσε ο υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Δημήτρης Ρέππας, με αφορμή σχετική ερώτηση του βουλευτή ΚΚΕ Αντώνη Σκυλλάκου στη Βουλή. «Αναμένουμε την πρόταση της εταιρείας παραχώρησης» διευκρίνισε. Θα αξιολογηθεί τάχιστα από τα τρία εμπλεκόμενα υπουργεία, και αμέσως θα δοθεί η έγκριση για να ξεκινήσουν τα έργα. Όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Υποδομών σε πρόταση που υπέβαλε στις 15 Ιανουαρίου προς το υπουργείο (πρόταση που τη χαρακτήρισε «πλαίσιο»), σύμφωνα με την κοινοπραξία, η εκτίμηση που γίνεται είναι ότι θα απαιτηθεί χρόνος 16 εβδομάδων για να ανοίξουν και πάλι τα Τέμπη. «Εμείς όμως», σημείωσε, «έχοντας και την άποψη της επιστημονικής ομάδας που συγκροτήσαμε εκ μέρους του υπουργείου, θεωρούμε ότι είναι εφικτός ο στόχος να ανοίξει ξανά ο δρόμος μέχρι το Πάσχα και να γίνουν, παράλληλα με το άνοιγμα του δρόμου, όλες οι απαραίτητες εργασίες στερέωσης και ασφάλειας των βράχων». «Περιμένουμε», είπε ο κ. Ρέππας, «την τελική πρότασή τους, εάν είναι δυνατόν, και σύντομα». Εκεί που υπάρχει διάσταση απόψεων είναι σχετικά με το ποιος θα καταβάλει το κόστος. Σύμφωνα με τον υπουργό Υποδομών, αυτό θα το αποφασίσει η διαιτησία. «Εμείς», τόνισε, «θα εφαρμόσουμε τη σύμβαση και τα προβλεπόμενά της, και δεν πρόκειται να επιβαρύνουμε το ελληνικό Δημόσιο. Η διαιτησία θα μας δώσει την απάντηση». Ο κ. Ρέππας ανακοίνωσε επίσης δύο πρωτοβουλίες του υπουργείου όσον αφορά τα Τέμπη. Συγκεκριμένα, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ και οι άλλοι φορείς του οργανισμού μελετούν το ενδεχόμενο να λειτουργήσουν ειδικές αυτοκινητάμαξες-πλατφόρμες στο υφιστάμενο δίκτυο, ώστε να μεταφέρονται εκατέρωθεν φορτηγά και λεωφορεία, αφού κατασκευαστούν κάποια έργα πρόσβασης στις πλατφόρμες στον Ευαγγελισμό και στη Ραψάνη. Ήδη στελέχη της ΤΡΑΙΝΟΣΕ βρίσκονται σε αναζήτηση για τις συγκεκριμένες πλατφόρμες σε ευρωπαϊκές χώρες. Επίσης, έχει ζητηθεί από τον παραχωρησιούχο να αξιολογήσει πρόταση του καθηγητή Σεισμολογίας κ. Τσελέντη για εγκατάσταση συστήματος παρατήρησης και καταγραφής των δονήσεων και των άλλων φαινόμενων σε μόνιμη βάση στην κοιλάδα των Τεμπών με σεισμογράφους, ταχύμετρα κτλ. Σε ερώτηση από πού θα αποζημιωθούν όσοι θεωρούν ότι έχουν υποστεί ζημίες από το κλείσιμο των Τεμπών ο υπουργός απάντησε «από αυτόν που θα αποφασίσει η διαιτησία ότι έχει την ευθύνη». Από την πλευρά του, ο κ. Σκυλλάκος μίλησε για συμβάσεις παραχώρησης και ληστρικής εκμετάλλευσης που έχουν υπογραφεί και για κινδύνους αποσάθρωσης του εδάφους με ευθύνη και των δύο μεγάλων κομμάτων που τις έχουν συμφωνήσει._ Μ. Σαλ.
Η Έκθεση Επεμβάσεων για την Αποκατάσταση της Κοιλάδας, μαζί με το ανάλογο χρονοδιάγραμμα, καθώς και η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που κατατέθηκαν εγκρίθηκαν από το Δημόσιο, και ως εκ τούτου οι εργασίες για την επαναλειτουργία του δρόμου ξεκινούν σύντομα (σ.σ.: θεωρητικά, από τη Δευτέρα 25 Ιανουαρίου), περιλαμβάνοντας: τις ειδικές διορθωτικές παρεμβάσεις στην περιοχή όπου σημειώθηκε το ακραίο φυσικό φαινόμενο και τις εργασίες προστασίας από τις συνηθισμένες πτώσεις βράχων κατά μήκος της κοιλάδας. Η διάρκειά τους εκτιμάται ότι θα είναι 16 εβδομάδες, υπό την προϋπόθεση ότι οι καιρικές συνθήκες θα επιτρέψουν την ομαλή και συνεχή διεξαγωγή τους.