Αδικοχαμένοι οδηγοί F1: In memoriam
Με αφορμή τον Σένα, ας δούμε ποιοι πιλότοι της F1 πλήρωσαν από το 1970 μέχρι σήμερα το ακριβότερο τίμημα εκπληρώνοντας το πάθος της ζωής τους...Ο Ζιλ Βιλνέβ, το αγαπημένο παιδί του Έντσο Φεράρι, ο οδηγός που ρίσκαρε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον και προσέφερε δυνατές συγκινήσεις στην πίστα, αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες απώλειες του σπορ στις κατατακτήριες δοκιμές του GP Βελγίου στο Ζόλντερ το 1982. Ο 32χρονος τότε Καναδός πίστευε -δικαιολογημένα- ότι στο προηγούμενο GP ο team mate του στη Ferrari, Ντιντιέ Πιρονί, του είχε κλέψει με άδικο τρόπο τη νίκη, και ήταν αποφασισμένος να εκδικηθεί. Ίσως για αυτό υπερέβαλε όταν συνάντησε τον Γιόχεν Μας μπροστά του. Στην προσπάθειά της να προσπεράσει, η Ferrari απογειώθηκε και ο Βιλνέβ εκτινάχθηκε από το κόκπιτ προσδεμένος στο κάθισμά του. Υπέστη θανάσιμο κάταγμα στον αυχένα...
Ιδιαίτερα συμπαθής, ευγενικός, χαρισματικός πιανίστας και εξαιρετικά γρήγορος, ο Ιταλός Έλιο ντε ¶ντζελις ήταν ο οδηγός που χάρισε στον Κόλιν Τσάπμαν για τελευταία φορά τη χαρά της νίκης, η οποία ήταν πρωτόγνωρη για τον ίδιο, τουλάχιστον στη Formula 1. Δυστυχώς, θα κατάφερνε να τη γευτεί μονάχα μία φορά ακόμα, το 1985 στην Ίμολα, πριν ο Σένα καταλάβει πλήρη έλεγχο της Lotus, ωθώντας τον να μεταγραφεί στη Brabham. Η επαναστατική σχεδιαστικά ΒΤ55 του 1986 δεν απέδωσε ποτέ όσα υποσχόταν, και ο Ντε ¶ντζελις είχε απογοητευτεί, γι’ αυτό η ομάδα κανόνισε να πάει αυτός το Μάιο στις δοκιμές εξέλιξης στο Πολ Ρικάρ της Γαλλίας. Εκεί η πίσω αεροτομή της ΒΤ55 κατέρρευσε και από την επακόλουθη σύγκρουση με τις μπαριέρες το μονοθέσιο τυλίχτηκε στις φλόγες. Ο 28χρονος Ντε ¶ντζελις δεν κατάφερε να βγει από το μονοθέσιο και η εισπνοή καπνού οδήγησε στο θάνατό του...
Αποτέλεσε έναν από τους μεγαλύτερους γόηδες της Formula 1 τη δεκαετία του ’70 και ήταν ταχύτατος. Ο λόγος για τον Γάλλο Φρανσουά Σεβέρ, ο οποίος προσδοκούσε να γίνει το 1974, έπειτα από την προαναγγελμένη αποχώρηση από την ενεργό δράση του team mate του, Τζάκι Στιούαρτ, ο ηγέτης οδηγός της Tyrrell. Ωστόσο, στις κατατακτήριες δοκιμές του τελευταίου GP του 1973 στο Γουότκινς Γκλεν των ΗΠΑ, εκεί όπου το 1971 είχε κατακτήσει τη μοναδική του νίκη στην F1, το μονοθέσιό του προσέκρουσε στις μπαριέρες και ο 29χρονος εξέπνευσε επιτόπου...
Αντικαταστάτης του Σεβέρ στην Tyrrell το 1974 ήταν ο συμπατριώτης του Πατρίκ Ντεπαγιέ, ένας από τους κορυφαίους πιλότους της δεκαετίας του ’70, που κατάφερε στην καριέρα του να ανέβει 19 φορές στο βάθρο. Ο Ντεπαγιέ ήταν άνθρωπος που ζούσε τη ζωή του στο μέγιστο και επέδειξε χαρακτήρα στα δύσκολα χρόνια με την Tyrrell, πριν μεταβεί το 1979 στη Ligier, ωστόσο έχασε τη μισή σεζόν όταν έσπασε τα πόδια του σε ατύχημα με ανεμόπτερο. Το 1980 μετέβη στην Alfa Romeo, όπου σε ιδιωτικές δοκιμές στο Χοκενχάιμ το καλοκαίρι (και ενώ πάλευε ακόμη με πόνους στα πόδια) κατέρρευσε η ανάρτηση της «179» και ο ίδιος βρήκε το θάνατο όταν η Alfa προσέκρουσε στις μπαριέρες.
Στη ζωή αλλά και στον άδικο χαμό του Γιόχεν Ριντ έχουμε αναφερθεί αναλυτικά στο τεύχος 469. Λίγο πριν φύγει από τη ζωή το 1970, ο Ριντ είχε χάσει στο Ζάντβοορτ της Ολλανδίας έναν πολύ κοντινό του φίλο, τον Βρετανό Πιρς Κούρατζ.
Ο Ελβετός Τζο Σιφέρ, ο τελευταίος νικητής στη Formula 1 με μονοθέσιο πραγματικά ιδιωτικής ομάδας (εκείνης του Ρομπ Ουόκερ), είχε δεκαετή παρουσία στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, όντας ιδιαίτερα επιτυχημένος σε αγώνες Σπορ Αυτοκινήτων. Ωστόσο, στο μη πρωταθληματικό Victory Race στο Μπραντς Χατς το 1971, όταν η -τραυματισμένη από μια επαφή- ανάρτηση της BRM του κατέρρευσε, στο ατύχημα που προκλήθηκε το μονοθέσιο τυλίχθηκε στις φλόγες. Ο Σιφέρ ήταν 35 χρονών.
Ο Πίτερ Ρέβσον ήταν ένας από τους καλύτερους Αμερικανούς οδηγούς της ιστορίας και ο τελευταίος νικητής στην F1 που έχει γεννηθεί στις ΗΠΑ, ωστόσο έχασε τη ζωή του στα 35 του, στις προετοιμασίες για την έναρξη της σεζόν του 1974 στο Κιαλάμι της Νότιας Αφρικής, όταν κατέρρευσε η ανάρτηση της Shadow που οδηγούσε.
Ένας από τους καλύτερους Αμερικανούς οδηγούς ήταν και ο Μαρκ Ντόνοχιου, νικητής των 500 μιλίων της Ινδιανάπολης (1972), Πρωταθλητής στο Trans-Am (τρεις φορές) και στο Can-Am (1973) καθώς και πρώτος νικητής της Penske στο NASCAR. Οδηγούσε για την αμερικανική ομάδα στη Formula 1 όταν μια αστοχία ελαστικού προκάλεσε το θανατηφόρο ατύχημά του στις δοκιμές του Αυστριακού GΡ του 1975 στα 38 του χρόνια.
Ο πιο ανατριχιαστικός θάνατος στη Formula 1 ανήκει πιθανότατα στον Βρετανό Τομ Πράις, τον μόνο Ουαλό που έχει νικήσει -μη πρωταθληματικό- αγώνα Formula 1. Το 1977 βρισκόταν στην τέταρτη σεζόν της καριέρας του στην F1, όταν στο Κιαλάμι ένας πυροσβέστης διέσχισε την πίστα για να βοηθήσει τον team mate του, του οποίου το σταματημένο μονοθέσιο είχε πιάσει φωτιά. Ο Πράις δεν κατάφερε να τον αποφύγει, και η Shadow πήρε τη ζωή του 19χρονου πυροσβέστη. Ο πυροσβεστήρας που κρατούσε χτύπησε τον Πράις στο κεφάλι, σκοτώνοντάς τον ακαριαία._ Φ. Λ.
Αll-round racers
Πολλοί είναι οι οδηγοί της Formula 1 που έχουν χάσει τη ζωή τους σε άλλες μορφές αγώνων. Ο Νεοζηλανδός ιδρυτής της McLaren, νικητής του Λε Μαν το 1966 και μέχρι πρόσφατα νεαρότερος νικητής στην F1, Μπρους ΜακΛάρεν, δοκίμαζε ένα από τα αυτοκίνητα Can-Am της ομάδας στο Goodwood το 1970 όταν έχασε την πίσω αεροτομή του και βρήκε το θάνατο σε ηλικία 32 ετών. Ο Ιταλός Ιγκνάτσιο Τζιούντι έχασε τη ζωή του στα 29 του το 1971 στα 1.000 χλμ. του Μπουένος ¶ιρες με μια Ferrari 312PB. Το 1971, εννιά χρόνια μετά το θάνατο του Ρικάρντο, και ο μικρότερος από τους θρυλικούς αδερφούς Ροντρίγκεζ του Μεξικού, ο Πέντρο, δύο φορές Παγκόσμιος Πρωταθλητής Σπορ Αυτοκινήτων, υπέκυψε στα τραύματά του σε ηλικία 31 ετών, έπειτα από την κατάρρευση της ανάρτησης της Ferrari 512Μ που οδηγούσε στο Νόρισρινγκ της Γερμανίας. Το 1972 έχασε τη ζωή του έπειτα από μια σύγκρουση στις 24 Ώρες του Λε Μαν ο 42χρονος Σουηδός Τζο Μπονιέ, αγωνιζόμενος στην F1 από το 1956 και νικητής του Tάργκα Φλόριο, των 12 Ωρών του Σέμπρινγκ και των 1.000 χλμ. του Νίρμπουργκρινγκ. Το 1983 βρήκε το θάνατο στο Ρίβερσαϊντ της Καλιφόρνια (ΗΠΑ) ο 38χρονος Γερμανός Ρολφ Στόμελεν με μια Porsche 935 όταν έσπασε η πίσω αεροτομή. Mε Porsche 962 έχασαν τη ζωή τους δύο συμπατριώτες του Στόμελεν το 1985: ο 32χρονος Μάνφρεντ Βίνκελχοκ (ο καλύτερος από τους τρεις πιλότους της οικογένειάς του) στα 1.000 χλμ. του Μοσπόρ στον Καναδά και ο Στέφαν Μπέλοφ στα 1.000 χλμ. του Σπα σε ηλικία 28 ετών, προσπαθώντας να περάσει τον Tζάκι Ιξ από την εξωτερική στην Eau Rouge. Ο Μπέλοφ ήταν ίσως ο μοναδικός οδηγός που θα μπορούσε να έχει παρεισφρήσει στη μονομαχία Σένα-Προστ. Πάντοτε με το ίδιο αυτοκίνητο, τη ζωή του έχασε και ο Αυστριακός Τζο Γκάρτνερ στις 24 Ώρες του Λε Μαν το 1986.
Δεν πρόλαβαν...
Πολλοί οδηγοί συνάντησαν το θάνατο πολύ νωρίς στην καριέρα τους και δεν πρόλαβαν να αποδείξουν την αξία τους. Ωστόσο, η μνήμη των Ρότζερ Γουίλιαμσον (1973, Ζάντβοορτ), Χέλμουτ Κένιγκ (1974, Γουότκινς Γκλεν), Μπράιαν ΜακΓουάιρ (1977, Μπραντς Χατς, ιδιωτικές δοκιμές), Ρικάρντο Παλέτι (1982, Μόντρεαλ) και Ρόλαντ Ράτζενμπεργκερ (1994, Ίμολα) παραμένει ζωντανή.