Opel Ampera
Με αφορμή την οδήγηση ενός Opel Ampera στην τελική έκδοση παραγωγής, προσπαθούμε να κάνουμε κατανοητό τον τρόπο λειτουργίας του, αλλά και να ξετυλίξουμε το μπερδεμένο κουβάρι της ηλεκτροκίνησης.ΔΕΝ είναι η πρώτη φορά που αναφερόμαστε στο Opel Ampera, και σίγουρα δε θα είναι η τελευταία. Περίπου ένα χρόνο πριν μας δόθηκε η ευκαιρία να οδηγήσουμε μια πρωτότυπη εκδοχή του μοναδικού αυτού ηλεκτρικού αυτοκινήτου, που έρχεται να καταργήσει το μεγαλύτερο μειονέκτημα των συγκεκριμένων οχημάτων, τη μικρή αυτονομία. Πίσω από το κόνσεπτ του Ampera (και του αδελφού του Chevrolet Volt) κρύβεται μια πανέξυπνη ιδέα, που αξιοποιεί το γεγονός ότι οι περισσότεροι οδηγοί δε διανύουν καθημερινά περισσότερα από 80 χλμ. Γιατί, λοιπόν, να προσπαθήσει κανείς να κατασκευάσει ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο με μια θηριώδη μπαταρία, που να έχει εξωπραγματικό κόστος, προκειμένου να συναγωνιστεί την αυτονομία των συμβατικών αυτοκινήτων, και να μην του εξασφαλίσει μια ηλεκτρική αυτονομία για τα πρώτα 80 χλμ. και στη συνέχεια να υπάρχει ένας επικουρικός κινητήρας εσωτερικής καύσης, για να συνεχίσει απροβλημάτιστα την πορεία του; Για όσους σπεύσουν να αναρωτηθούν, το Ampera δε λειτουργεί σαν υβριδικό, γιατί στα πρώτα αυτά 80 χλμ. της λειτουργίας του κινείται αποκλειστικά με ηλεκτρικό ρεύμα, εκμεταλλευόμενο την πλήρη ισχύ των 150 ίππων του ηλεκτρικού μοτέρ. Αντίθετα, στα υβριδικά η αποκλειστικά ηλεκτρική λειτουργία μπορεί να διατηρηθεί μόνο σε πολύ χαμηλές ταχύτητες και για σχετικά μικρές αποστάσεις.
Η ιστορία
Ήδη από το 2005 ο Μπομπ Λουτζ, Υπεύθυνος Προϊόντος της GM, ήθελε να κατασκευάσει ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο, γεγονός που έβρισκε όμως τη σθεναρή αντίσταση στελεχών της εταιρείας, οι οποίοι είχαν ακόμη οδυνηρές μνήμες από το πρότζεκτ του ηλεκτρικού EV-1, που κόστισε στην εταιρεία 1 δισ. δολάρια. Η κινητικότητα της Tesla εκείνη την εποχή, παρ’ όλα αυτά, του έδωσε το περιθώριο να προχωρήσει στα σχέδιά του. Οι μηχανικοί της εταιρείας, στο άκουσμα της ιδέας ενός αυτοκινήτου που θα μπορούσε να κινείται αρχικά ηλεκτρικά και μετά με τον κινητήρα εσωτερικής καύσης, θεώρησαν ότι ένας τέτοιος μηχανισμός θα ήταν πιο αποδοτικός, αν ο κινητήρας έπαιρνε μπροστά κάθε 10 λεπτά. «Το θέμα δεν είναι η επίτευξη της απόλυτης απόδοσης της μπαταρίας, αλλά να εξασφαλίσουμε στον κόσμο την ανόθευτη εμπειρία οδήγησης ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου στο 80% του χρόνου» επέμενε ο Λουτζ. «Δε θέλουν οι οδηγοί η αίσθηση αυτή να διακόπτεται κάθε τόσο από την εκκίνηση του βενζινοκινητήρα.» Και οι διενέξεις αυτές συνεχίζονταν, μέχρι να πειστούν όλοι για τα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης επιλογής. Έχοντας, πλέον, αποσυρθεί από την ενεργό δράση, ο Μπομπ Λουτζ έγραψε ένα βιβλίο για όλη αυτήν την περιπέτεια μέχρι να πάρει αίσιο τέλος με τίτλο «Car guys vs Bean counters», κάτι δηλαδή σαν «Οι “αυτοκινητάδες” απέναντι στους γραφειοκράτες»...
Όλα αυτά, ωστόσο, αποτελούν πλέον παρελθόν. Οι εκθέσεις είναι πια έτοιμες να υποδεχθούν τους ψαγμένους εκείνους αγοραστές που θέλουν να είναι πρωτοπόροι στην υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών.
Στην πράξη
Το πλεονέκτημα του Ampera σε σχέση με τα αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι ότι δεν απαιτείται ειδική υποδομή στους δρόμους, προκειμένου να φορτιστεί στο ενδιάμεσο μιας σχετικά μεγάλης διαδρομής. Το μόνο που χρειάζεται είναι να έχει ο κάτοχός του πρόσβαση σε μια κοινή πρίζα ώστε να αξιοποιεί το πλεονέκτημα της ηλεκτροκίνησης. Αν, λοιπόν, οι καθημερινές σας μετακινήσεις είναι μέχρι 80 χλμ., μπορεί να περάσει ένας ολόκληρος χρόνος και να μη βάλετε ποτέ βενζίνη! Στην πράξη, αυτό δεν πρόκειται να συμβεί, όμως αναμφίβολα θα πετύχετε μια μοναδική επίδοση κατανάλωσης, πολύ χαμηλότερη ακόμα και από εκείνη ενός υβριδικού αυτοκινήτου.
Το Opel Ampera, ανάλογα με τις συνθήκες κίνησης και κατάστασης φόρτισης της μπαταρίας, διαθέτει τέσσερις τρόπους λειτουργίας, αξιοποιώντας συνδυαστικά το ηλεκτρικό μοτέρ των 150 ίππων, τη γεννήτρια φόρτισης της μπαταρίας και το 1.400άρη βενζινοκινητήρα των 84 ίππων, με στόχο τη βέλτιστη απόδοση του συστήματος.
Με την μπαταρία φορτισμένη και χαμηλές ταχύτητες κίνησης, η ισχύς παρέχεται αποκλειστικά από τον κύριο ηλεκτροκινητήρα των 150 ίππων. Γεννήτρια και κινητήρας εσωτερικής καύσης παραμένουν αμέτοχοι στην κίνηση του αυτοκινήτου.
Όταν οι ταχύτητες ανέβουν, η γεννήτρια λειτουργεί ως κινητήρας επικουρικά με το κυρίως ηλεκτρικό μοτέρ, ενώ μειώνεται η σχέση μετάδοσης στο πλανητικό σύστημα γραναζιών, έτσι ώστε και τα δύο μοτέρ να λειτουργούν σε πιο χαμηλές στροφές, όπου αποδίδουν καλύτερα.
Όταν η μπαταρία «αδειάσει» (ποτέ δεν εξαντλείται τελείως, καθώς διατηρεί ένα συγκεκριμένο ελάχιστο επίπεδο φόρτισης), τότε ο βενζινοκινητήρας τίθεται σε λειτουργία και μέσω ενός συμπλέκτη κινεί τη γεννήτρια, φορτίζοντας έτσι την μπαταρία.
Τέλος, στην περίπτωση που η μπαταρία βρίσκεται στο ελάχιστο της φόρτισης και απαιτηθεί πλήρης επιτάχυνση, για αμεσότερη απόκριση, αντί ο βενζινοκινητήρας να κινεί τη γεννήτρια για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, στέλνει την κίνηση απευθείας στους τροχούς.
Σε μαγικό χαλί
Μας αρέσει εντέλει το Ampera. Πέρα από το ότι αυτή η αντιστασιακή φιλοσοφία της GM, που δε μασάνε και δημιουργούν, δουλεύουν σοβαρά, κοπιάζουν, δείτε γύρω σας το Insignia (!) σεντάν 1.600άρι με άποψη και χαρακτήρα «3άρας» και Α4. Έτσι, με τη λογική να προσφέρουν, και όχι να ξεπετάξουν, επειδή πρέπει, δουλεύτηκε και το Ampera. Στις σωστές εξωτερικές διαστάσεις, με όμορφο αμάξωμα και αξιοπρεπές σε εσωτερικούς χώρους. Ατού, εκτός από τη φιλοσοφία κατασκευής, και η ποιότητα κατασκευής, η άνεση και το υψηλό, το κορυφαίο επίπεδο και σε ποιότητα κύλισης. Θα το συγκρίναμε με το Lexus CT, όντας και αθόρυβο σαν Leaf, μέχρι να μείνεις από ρεύμα και να «τσιμπήσει» η συμβατική μονάδα που θα σε πάει «Κορωπί», όπου θα ξαναγεμίσεις. Ακριβές τιμόνι, σοβαρά φρένα και αχρείαστη δυνατότητα επιλογής προγράμματος, ανάλογα με το πώς θέλεις να οδηγήσεις. Μας αρέσει η φιλοσοφία λειτουργίας του. Μας αρέσει να το βλέπουμε, ειδικά το κόκκινό «μας». Μας αρέσει να το οδηγούμε. Μόνοι και με επιβάτες. Εννοείται πως θα το αγοράζαμε, από τη στιγμή μάλιστα που, αν το κράτος δεν αντιδράσει-πριμοδοτήσει, εκτιμούμε ότι θα το κάνει η πολύ επιτυχημένη και δραστήρια GM Hellas. Αν θα το ψηφίσουμε; Στη λίστα των 7 με τα χίλια και για διάφορους πολιτικούς και ουσιαστικούς, όμως, λόγους._ Σ. Χ.
OPEL AMPERA
ΚΥΒΙΣΜΟΣ 1.398 κ.εκ.
ΜΕΓ. ΙΣΧΥΣ Β/Κ 84 ίπποι/4.800 σ.α.λ.
ΜΕΓ. ΙΣΧΥΣ Η/Κ 150 ίπποι
ΜΕΓ. ΡΟΠΗ Η/Κ 37,5 χλγμ.
ΑΝΑΡΤΗΣΗ
ΕΜΠΡΟΣ Γόνατα ΜακΦέρσον, αντιστρεπτική
ΠΙΣΩ Ημιάκαμπτος άξονας
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΜΗΚ.xΠΛ.xΥΨ. 4.498x1.788x1.430 χλστ.
ΜΕΤΑΞΟΝΙΟ 2.685 χλστ.
ΒΑΡΟΣ 1.715 κιλά
ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ*
0-100 χλμ./ώρα 9,0 δλ.
ΤΕΛΙΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 161 χλμ./ώρα
*ΤΙΜΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗ
Τα «πράσινα» κίνητρα σε Ευρώπη
Πολλή κουβέντα γίνεται για τα κίνητρα που πρέπει να παρέχονται στα αυτοκίνητα με πράσινες τεχνολογίες, έτσι που το ακριβό κόστος εξέλιξης να αντισταθμιστεί εν μέρει με κάποιο είδος κρατικής επιδότησης, ώστε να καταστούν πιο προσιτά και να προτιμηθούν έναντι των συμβατικών προτάσεων. Η Ελλάδα, όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, υπήρξε σχετικά πρωτοπόρος, απαλλάσσοντας τόσο τα υβριδικά όσο και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα από τέλη κυκλοφορίας και ταξινόμησης εδώ και περίπου 15 χρόνια - τότε που ακόμη οι σχετικές τεχνολογίες ήταν σε νηπιακή μορφή. Από την άλλη, τα συγκεκριμένα οχήματα, εξαιτίας της υψηλής εργοστασιακής τιμής τους, εμπίπτουν στο σχετικά πρόσφατο φόρο πολυτελείας, που τα καθιστά απαγορευτικά για την ελληνική αγορά. Η κυβέρνηση μελετά κάποιες σχετικές προτάσεις, που αφορούν την παροχή κινήτρων στα αυτοκίνητα με χαμηλούς ρύπους. Πιο συγκεκριμένα, προτείνεται η απαλλαγή από το φόρο πολυτελείας και τα τεκμήρια καθώς και η επιδότηση με 3.000 ευρώ των αυτοκινήτων με εκπομπές CO2 κάτω από 50 γρ./χλμ. Τα χρήματα της επιδότησης θα προέλθουν από την επιβολή τέλους ρύπανσης 20 ευρώ στα αυτοκίνητα άνω της 15ετίας. Για την κατηγορία εκπομπών 50-100 γρ./χλμ. προτείνεται επίσης η απαλλαγή από το φόρο πολυτελείας και η μείωση του τεκμηρίου κατά 50%, με παράλληλη επιδότηση 1.500 ευρώ, ενώ για τα αυτοκίνητα με εκπομπές 100-130 γρ./χλμ. οι μειώσεις σε φόρο πολυτελείας και τεκμήρια διαμορφώνονται σε 50% και 25%, αντίστοιχα. Δεδομένης και της αλλαγής στην ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, η μελέτη της συγκεκριμένης πρότασης αναμένεται να πάρει το χρόνο της... Για να δούμε, όμως, τι γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Αυστρία: Μέχρι τις 31/8/2012 τα υβριδικά επιδοτούνται με 500 ευρώ, ενώ τα ηλεκτρικά εκπίπτουν από τα τέλη ταξινόμησης και κυκλοφορίας.
Βέλγιο: Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα κατατάσσονται στην κατώτατη κλίμακα των τελών κυκλοφορίας (69,7 ευρώ) και υπόκεινται στα χαμηλότερα τέλη ταξινόμησης (61,5 ευρώ).
Γαλλία: Υπάρχει ένα επενδυτικό πλάνο ύψους 2 δισ., από τα οποία τα 200 εκατ. αφορούν την κατασκευή μπαταριών και το 1,5 δισ. τη δημιουργία υποδομών για τη φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων. Μέχρι το 2015 η γαλλική κυβέρνηση θα αποκτήσει 100.000 ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Επίσης, τα υβριδικά οχήματα με εκπομπές CO2 κάτω των 135 γρ./χλμ. επιδοτούνται με 2.000 ευρώ. Στα εταιρικά αυτοκίνητα υπάρχει έκπτωση φόρου στα ηλεκτρικά και υβριδικά αυτοκίνητα από 200 έως 700 ευρώ.
Γερμανία: Υπάρχει πλάνο πριμοδότησης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, με στόχο να φτάσουν τα 1 εκατ. οχήματα μέχρι το 2020. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα απαλλάσσονται από τέλη κυκλοφορίας για πέντε χρόνια.
Δανία: Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα εκπίπτουν του (υψηλού) τέλους ταξινόμησης (μέχρι το 2015).
Ιταλία: Στόχος της ιταλικής κυβέρνησης είναι να προωθήσει την εξέλιξη και την κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων μέσα από ένα πλάνο υψηλών επενδύσεων. Παράλληλα, υπάρχει απαλλαγή από τα τέλη κυκλοφορίας για πέντε χρόνια.
Ιρλανδία: Τα οχήματα με εκπομπές CO2 μέχρι 120 γρ./χλμ. επιβαρύνονται με τέλος ταξινόμησης 14%. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα επιδοτούνται με 5.000 ευρώ, ενώ μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχουν τοποθετηθεί 3.500 σταθμοί φόρτισης.
Ολλανδία: Υπάρχει ένα επενδυτικό πλάνο 65 εκατ. ευρώ, που προορίζεται τόσο για την παροχή κινήτρων όσο και για την εξέλιξη μπαταριών. Τα ηλεκτρικά και τα plug-in υβριδικά εκπίπτουν από τέλη κυκλοφορίας και ταξινόμησης. Στο ¶μστερνταμ παρέχεται δωρεάν στάθμευση στα σημεία φόρτισης, όπου το ρεύμα δε χρεώνεται.
Πορτογαλία: Υπάρχει επιδότηση 5.000 ευρώ για τα ηλεκτρικά οχήματα και 6.500 με την παράλληλη απόσυρση οχήματος άνω των 8 ετών. Το 20% των κρατικών οχημάτων που θα ανανεώνονται θα πρέπει να είναι ηλεκτρικά. Ακόμα, υπάρχει απαλλαγή από τα τέλη κυκλοφορίας και ταξινόμησης, ενώ για τα τελευταία η απαλλαγή περιορίζεται στο 50% στα υβριδικά οχήματα.
Ρουμανία: Τα ηλεκτρικά, τα υβριδικά και τα συμβατικά με τεχνολογίες εκπομπών Euro 5 και 6 απαλλάσσονται από τα τέλη ταξινόμησης, με όφελος 300-500 ευρώ.
Σλοβενία: Υπάρχει συζήτηση για επιδότηση 7.000 ευρώ των ηλεκτρικών, των υβριδικών και των οχημάτων με ενεργειακές κυψέλες.
Σουηδία: Τα υβριδικά με εκπομπές CO2 κάτω των 120 γρ./χλμ. και τα ηλεκτρικά με κατανάλωση μικρότερη των 37 kWh/100 χλμ. εκπίπτουν για πέντε χρόνια από τα τέλη κυκλοφορίας.