Jaguar MK2
Από τι υλικά είναι κατασκευασμένα τα αυτοκίνητα; Από μέταλλο, πλαστικό και γυαλί; Ίσωςσήμερα, αλλά εκείνες τις ημέρες ήταν περισσότερο φτιαγμένα από όνειρα. Εκτός από κάποια
που ήταν συναρμολογημένα από υλικά αυτοκρατορίας!
ΓΙΑΤΙ αγαπάμε τις γάτες; Είναι απόμακρα και εγωιστικά ζώα, μοναχικοί κυνηγοί που
περισσότερο δένονται με το χώρο της επικράτειάς τους και πολύ λιγότερο με τους ανθρώπους,
μην αναγνωρίζοντας ποτέ «αφεντικά». Και όμως, μας επηρεάζουν και μας γοητεύουν καθώς
ξεγλιστρούν μέσα από τα χέρια μας, όταν βαριούνται τα χάδια μας.
Γιατί μας μαγνητίζουν, λοιπόν; Γιατί δεν είναι τίποτα άλλο από μια ειρωνική ψευδαίσθηση,
αυτή της «μεγάλης γάτας», ότι δηλαδή μπορείς να ελέγξεις το πρωταρχικό αιλουροειδές, έστω
και σε μικρογραφία! Γιατί, εδώ που τα λέμε, ποτέ άλλοτε δε θα μπορέσεις να βρεθείς τόσο
κοντά στον απόλυτο δολοφόνο, χωρίς να φοβάσαι ότι θα γίνεις το επόμενο γεύμα του!
Καθισμένος, όμως, στο τιμόνι αυτής εδώ της μεγάλης γάτας, της πιο μυστηριώδους και
ντροπαλής από όλες, δεν μπορείς παρά να θαυμάσεις αυτήν την τόσο μακρινή και ξένη
κουλτούρα του «five oΆclock tea», του «oh dear!» και την αυτοκρατορική αντίληψη ενός
κόσμου όπου η σημαία του Ηνωμένου Βασιλείου δεν έδυε ποτέ!
Ο βρετανικός φλεγματικός τρόπος θεώρησης του κόσμου έχει όλος χωρέσει μέσα σε αυτές τις
τέσσερις ρόδες, αποδεικνύοντας με τον καλύτερο τρόπο ότι η κουλτούρα είναι τρόπος σκέψης
και ο τρόπος σκέψης είναι αυτός που γεννά κοινωνικά προϊόντα. Και φανταζόμαστε ότι εκεί
έξω δεν υπάρχει ούτε ένας που να μην πιστεύει ότι τα αυτοκίνητα εκείνων των ημερών δεν
ήταν τίποτα άλλο παρά κοινωνικά προϊόντα, σχεδιασμένα από... δικτάτορες με άποψη, και πολύ
λιγότερο από επιτροπές και ορδές συμβούλων και κοστολόγων!
Πιο αθώες ημέρες, λιγότερο πολύπλοκες - διαλέξτε. Σίγουρα, όμως, μέρες που μας κάνουν να
αναρωτιόμαστε το κλισέ του αιώνα: «They do not make them the way they did!».
Ολίγον από ιστορία
Η αρχή της Mark 2 έγινε τον Οκτώβριο του 1959, έζησε μέχρι το 1967 και κατασκευάστηκε
αποκλειστικά στο εργοστάσιο της Jaguar στο Κόβεντρι. Δώδεκα μήνες, όμως, πριν από την
παρουσίαση της XJ6, η οποία ουσιαστικά δεν ήταν ο αντικαταστάτης της, το Σεπτέμβριο του
1967, μετονομάστηκε σε «Jaguar 240» και «340». Μια κίνηση, πάντως, που παραμένει χωρίς
εξήγηση.
Οι κινητήρες της άρχιζαν από τον μικρό των 2,4 λίτρων (2.483 κ.εκ.) με τους 120 ίππους,
για να ανέβει στους 210 ίππους με τον κινητήρα των 3,4 λίτρων, ενώ στην κορυφή ήταν ο
μεγάλος των 3,8 λίτρων και των 220 ίππων από την XK, που τον φορούσε όμως και η E-Type,
πάντα με έξι εν σειρά κυλίνδρους και δύο επικεφαλής εκκεντροφόρους. Μόνη διαφορά των
κινητήρων η τροφοδοσία, που στην περίπτωση του μικρού κινητήρα γινόταν με δύο διπλά
καρμπιρατέρ της Solex, ενώ οι μεγαλύτεροι ανέπνεαν μέσα από δύο SU HD6.
Η όλη σχεδίαση του αυτοκινήτου ακολούθησε σχεδόν πιστά αυτήν της Mark 1, αν και το
εξασκημένο μάτι θα ανακαλύψει πολλές αισθητικές διαφορές. Πρώτα από όλα, είναι οι
επιφάνειες των τζαμιών που έχουν μεγαλώσει κατά σχεδόν 20%,και όλο το σώμα έχει αλλάξει
από τη μέση και πάνω με πιο λεπτές κολόνες και χρώμια στην περιφέρεια των τζαμιών, ενώ το
εσωτερικό απέκτησε και αυτό νέα διαρρύθμιση οργάνων.
Όσον αφορά τα μηχανικά μέρη, η γεωμετρία της εμπρός ανάρτησης με τα διπλά ψαλίδια άλλαξε,
και μεγάλωσε το πίσω μετατρόχιο, πάντα φορώντας άκαμπτο άξονα στηριγμένο πάνω σε
ημιελλειπτικά φύλλα σούστας με διαμήκεις βραχίονες και ράβδο Panhard. Επίσης, το τιμόνι
απέκτησε υδραυλική υποβοήθηση και οι τροχοί τέσσερα δισκόφρενα, μαζί με ελεγχόμενο πίσω
διαφορικό για την έκδοση των 3,8 λίτρων.
Συνολικά κατασκευάστηκαν 83.976 αυτοκίνητα, από τα οποία 25.173 ήταν 2.4, 28.666 με
κινητήρα 3,4 λίτρων και έκπληξη ήταν ο μεγάλος κινητήρας των 3,8 λίτρων, καθώς ήταν αυτός
που πούλησε τα περισσότερα κομμάτια, φτάνοντας τα 30.141. Πάντως, σε αυτά τα νούμερα θα
πρέπει να προσθέσετε ακόμα 7.246, με τους νέους κωδικούς της σειράς, «240» και «340».
Και μη σας αποπροσανατολίσουν οι φωτογραφίες. Το αυτοκίνητο κάθε άλλο παρά μεγάλο είναι,
αν μάλιστα το δείτε να κινείται ανάμεσα στα σύγχρονα... κουρσάκια, γιατί, με μήκος 4,218
μέτρα, μόνο ως μεγάλο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί πλέον.
Grace, pace and space
Με αυτές τις τρεις λέξεις ο Sir William Lyons περιέγραψε τις Mk2 κατά την παρουσίαση του
αυτοκινήτου. Χάρη, ταχύτητα και χώροι - δε θα μπορούσε να είναι περισσότερο περιγραφικός,
αν λάβουμε υπόψη μας ότι χρησιμοποίησε μόλις τέσσερις λέξεις!
Θα μπορούσαμε και εμείς να σταματήσουμε εδώ, γιατί ουσιαστικά δεν έχουμε τίποτα να
προσθέσουμε, όμως δεν μπορούμε, γιατί το αυτοκίνητο αυτό καταφέρνει να εισχωρεί σε όλες
σου τις αισθήσεις. Πρώτα από όλα, στην όραση. Είναι οι καμπύλες του που σταματούν λίγο
πριν από την υπερβολή και η μάσκα με τις χρωμιωμένες εισαγωγές, οι οποίες σίγουρα είναι
ό,τι πιο αρρενωπό έχετε δει, χωρίς όμως ποτέ να ξεπερνά τα όρια του βάρβαρου. Είναι η
ισορροπία μέσα από την ανισότητα, το απόλυτο θηλυκό και το απόλυτο αρσενικό στο ίδιο σώμα.
Μετά είναι η όσφρηση. Και μπορεί η μυρωδιά του πραγματικού ξύλου και του πραγματικού
δέρματος να έχουν σβήσει με τα χρόνια, αλλά πλησιάστε στο κάθισμα, και θα το αισθανθείτε
να αναπνέει. Πλησιάστε στο ξύλο, και θα έχει μια ιστορία να σας πει. Τα όργανα και οι
διακόπτες στη σειρά, το τιμόνι σχεδόν κάθετο και το χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων να
πιέζει οδηγό και συνοδηγό. Όσο για τους χώρους, τέσσερα άτομα θα χωρέσουν άνετα.
Και, τέλος, είναι η ακοή. Το αυτοκίνητο φορούσε το μικρό κινητήρα των 2,4 λίτρων με τους
120 ίππους, που μπορεί να μην ακούγονται πολλοί, αλλά η καρότσα, που ζυγίζει λιγότερο από
1.500 κιλά, τα αφήνει να απλώσουν. Χαμηλά ο κινητήρας ακούγεται υποτονικός και εκτός
ρυθμού, αλλά όσοι υποστηρίζουν ότι αυτός είναι ο καλύτερος από τους 6κύλινδρους δεν έχουν
άδικο. Υπάρχει μια επιφανειακή μαλθακότητα, λες και βαριέται να κινηθεί, αλλά αυτό είναι
κάτι μόνο επιφανειακό, γιατί από κάτω κρύβεται η μεγάλη γάτα, που μπορεί να...
ρουθουνίζει, αλλά τα νύχια της είναι πάντα έτοιμα να βγουν από τις θήκες τους. Πιέστε
την... ευτυχία, και ένας άλλος κινητήρας έρχεται στη ζωή, γιατί το αυτοκίνητο μόνο έτσι
αναδεικνύει την πραγματική του προσωπικότητα, αυτήν του σπορ-αστού! Μόνο έτσι μπορεί να
δείξει γιατί έγραψε τη δική του ιστορία έξω, αλλά και μέσα στις πίστες. Εντάξει, το τιμόνι
μπορεί να στερείται την άμεση αίσθηση που θα θέλαμε, και τα φρένα κάποια στιγμή να
τελειώνουν, όμως αυτά έγιναν σε σημερινές συνθήκες και σε σύγκριση με σημερινά αυτοκίνητα.
Κάτι που από μόνο του είναι άθλος! Ας μην ξεχνάμε ότι είναι υλικό αυτοκρατορίας...
Jaguar Mk1
Πριν από τη Mk2, φυσικά, υπήρχε η Mk1, αν και ονομάστηκε έτσι εκ των υστέρων, για να
διαφοροποιηθεί από τον απόγονό του. Παρουσιάστηκε το 1955 και έζησε μέχρι το 1959 με
κινητήρες 2,4 και 3,4 λίτρων.
Αν και αισθητικά ακολουθούσε τις γραμμές της Mark VII, ήταν το πρώτο αυτοκίνητο της Jaguar
με αυτοφερόμενο πλαίσιο, με την εμπρός ανάρτηση να αποτελείται από διπλά ψαλίδια πάνω σε
υποπλαίσιο, αν και πίσω παρέμεινε ο άκαμπτος άξονας, που όμως τώρα ήταν καλύτερα
ελεγχόμενος με διαμήκεις βραχίονες και ράβδο Panhard, παρά τα ημιελλειπτικά φύλλα σούστας,
ενώ χαρακτηριστικό του αυτοκινήτου είναι η διαφορά μετατροχίου εμπρός και πίσω, που ήταν
114 εκ. μικρότερο, και υποτίθεται ότι βοηθούσε στην καλύτερη κατευθυντικότητα.
Sir William Lyons
Ο άνθρωπος που έκανε όλα αυτά δυνατά ήταν ουσιαστικά και αυτός που τη δημιούργησε και τη
διηύθυνε για μισό αιώνα. Το όνομά του Σερ Γουίλιαμς Λάιονς. Τα πρώτα του επιχειρηματικά
βήματα τα έκανε σε ηλικία 21 ετών, παρέα με τον Γουίλιαμ Γουάλμσλι και, φυσικά, στο όνομά
του τότε δεν είχε προστεθεί το «Sir»!
Με ένα μικρό κεφάλαιο από τους γονείς τους, οι δύο νεαροί έστησαν τη Swallow Sidecar
Company το 1922, αλλά το πιο δυνατό χάρισμα του Λάιονς, πέρα από τις διοικητικές
ικανότητές του, ήταν οι σχεδιαστικές του δυνατότητες. Πολύ γρήγορα προχώρησαν στο να
ντύνουν πλαίσια του Austin Seven, και σύντομα άρχισαν και την παραγωγή δικών τους
αυτοκινήτων πάνω σε μηχανικά μέρη της Standard, με πολύ όμως... φιλόδοξη σχεδίαση, που
συνδυαζόταν με πολύ καλές τιμές. Τα αυτοκίνητα αυτά ήταν τόσο επιτυχημένα, που τα SS Cars
(Standart Swallow), όπως ονομάζονταν, παρέμειναν μέχρι το 1945, οπότε έγινε και η αλλαγή
του ονόματος της εταιρείας για καθαρά πολιτικούς λόγους, αφού τα «δύο S» παρέπεμπαν στα
γερμανικά «SS». (Αν και πρέπει να πούμε ότι το ναζιστικό Schutzstaffel δεν αποτελείται από
δύο «S», αλλά προέρχεται από το παλαιότερο γερμανικό αλφάβητο, τα ρούνικα.) Το νέο όνομα
της εταιρείας ήταν «Jaguar», το οποίο μέχρι τότε παρέπεμπε σε μοντέλο της φίρμας που είχε
εμφανιστεί για πρώτη φορά το 1935.
Τα SS90 και αργότερα τα SS100 ήταν πολύ μεγάλες εμπορικές επιτυχίες (για τα μέτρα της
εταιρείας), αλλά όταν, στο London Motor Show του 1948, παρουσιάστηκε η πρώτη πραγματική
Jaguar, που δεν ήταν άλλη από την ΧΚ120, όλοι πλέον συνειδητοποίησαν ότι κάτι καινούργιο
είχε γεννηθεί, καθώς ήταν εξοπλισμένη με τον καταπληκτικό 6κύλινδρο κινητήρα των Γουίλιαμ
Χέινς, Γουόλτερ Χέισαν και Κλοντ Μπέιλι, που έγραψε τη δική του ιστορία.
Το 1957 το εργοστάσιο καταστρέφεται από φωτιά, αλλά αυτό δεν τον σταματά, παρουσιάζοντας
μόλις ένα χρόνο αργότερα την περίφημη Mk2, που θα βάλει την Jaguar στην κορυφή της
αναδυόμενης μεσαίας τάξης, σχεδόν παράλληλα με την E-Type, που θα στοιχειώσει τα όνειρά
μας ως ΤΟ ΣΠΟΡ αυτοκίνητο, εξοπλισμένο με νέους V12 κινητήρες.
Ο Λάιονς διατήρησε τη σχεδόν αυτοκρατορική του διοίκηση μέχρι το 1973, οπότε και
αυτοσυνταξιοδοτήθηκε!_ Κ. Λ.