Πίστα F1 στη Δραπετσώνα: Όνειρο ή πραγματικότητα;
Ένας αγώνας Formula 1 σε πίστα, αλλά και στους δρόμους της Δραπετσώνας. Ένα ακόμα από ταπολλά σχέδια που κατά καιρούς έχουν δει το φως της δημοσιότητας, χωρίς ωστόσο κάποια
θετική κατάληξη, ή ένα project με ισχυρό υπόβαθρο και προοπτική πραγματοποίησης;
Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ πίστας διεθνών προδιαγραφών με απώτερο σκοπό τη φιλοξενία ενός αγώνα Formula 1
στην Ελλάδα παραμένει μέχρι σήμερα ένα όνειρο, παρά τα φιλόδοξα σχέδια που τις τελευταίες
δεκαετίες έχουν απασχολήσει την κοινή γνώμη. Πολλές φορές, μάλιστα, με εντυπωσιακές,
γεμάτες σιγουριά εξαγγελίες, που όμως σαν πυροτεχνήματα, μετά την αρχική τους λάμψη,
εξαφανίζονται σιωπηρά. Ανάμεσα στις πιο πρόσφατες υπάρχει, ωστόσο, μια πρόταση που τραβάει
την προσοχή με τη διαφορετικότητα της σύλληψης και του χαρακτήρα της, στοιχεία που την
καθιστούν, εκτός από ιδιαίτερα ελκυστική, περισσότερο γήινη και θεωρητικά πιο εφικτή.
Αναφερόμαστε, φυσικά, στην ιδέα για την πραγματοποίηση ενός αγώνα Formula 1 στους δρόμους
της Δραπετσώνας, η οποία μέχρι σήμερα δουλεύεται με αμείωτους ρυθμούς, με στόχο να μην
παραμείνει ένα ακόμα project στα χαρτιά, αλλά να βρει το δρόμο της υλοποίησης. Ο
αρχιτέκτονας Θανάσης Παπαθεοδώρου, εμπνευστής της ιδέας και ιδρυτής του φορέα Dielpis, που
αποτελείται από μια ομάδα είκοσι ατόμων με ένα βασικό πυρήνα επτά τεχνικών και μηχανικών
και έχει τα αποκλειστικά δικαιώματα του σχεδιασμού της πρότασης, μας αναλύει το σκεπτικό,
τα βήματα που έχουν γίνει καθώς και τις δυσκολίες που κρύβονται πίσω από το φιλόδοξο όσο
και πρωτότυπο σχέδιο.
Στους δρόμους της πόλης
Η αύξηση τα τελευταία χρόνια του αριθμού των αγώνων F1 που διεξάγονται σε διαδρομές
αστικού δικτύου κάθε άλλο παρά τυχαία είναι, καθώς, εκτός από το σαφώς χαμηλότερο κόστος
υλοποίησης, από τη στιγμή που δεν απαιτείται η εξ ολοκλήρου κατασκευή μιας πίστας,
προσφέρουν και το πλεονέκτημα ενός διαφορετικού περιβάλλοντος, που ξεφεύγει από τα
καθαρόαιμα αγωνιστικά πρότυπα, παρέχοντας έτσι μια διαφορετική εικόνα σε επίπεδο
τηλεοπτικής προβολής. Τα παραπάνω δεδομένα αποτέλεσαν τη βάση για την προσπάθεια
διεξαγωγής αγώνα σε αστικό ιστό και στην Ελλάδα.
«Η ιδέα διεξαγωγής αγώνα F1 στη χώρα μας υπήρχε από παλιά. Το 2000 άρχισα να ψάχνω τις
δυνατότητες υλοποίησης ενός τέτοιου σχεδίου, και πριν από τριάμισι χρόνια εντόπισα τη
Δραπετσώνα. Χρειάστηκε περίπου μισός χρόνος για να δούμε πώς θα μπορούσε να... κλειδώσει
εκεί κάποια διαδρομή. Καταλήξαμε πως το 70% θα μπορούσε να είναι υπάρχουσα οδοποιία, μαζί
με το λιμάνι, και το υπόλοιπο να είναι τμήμα μιας πίστας για την οποία σχεδιάσαμε μια
διαδρομή 1.720 μέτρων, η οποία περιλάμβανε τα pit stop και κερκίδες. Πρόκειται για ένα
ευρύτερο αναπτυξιακό σχέδιο, το οποίο, πέρα από την πίστα, περιλαμβάνει διάφορες
υποδομές.»
Η επιλογή της συγκεκριμένης τοποθεσίας συνδέεται, μάλιστα, με σημαντικά πλεονεκτήματα
έναντι άλλων αστικών περιοχών εντός Αττικής. «Πρόκειται για ένα χώρο με πολλά
πλεονεκτήματα, καθώς ο Πειραιάς είναι ένα παγκοσμίως γνωστό λιμάνι, που αποτελεί πύλη
εισόδου της κρουαζιέρας και συνδυάζει την εύκολη πρόσβαση είτε ακτοπλοϊκά, είτε οδικά,
είτε αεροπορικά, ενώ η ευρύτερη περιοχή μπορεί να αναπτυχθεί και να προβληθεί παγκόσμια,
καθώς συνδυάζει την πόλη με τη θάλασσα. Εάν επιλέγαμε ως χώρο το κέντρο της Αθήνας, τότε
εκεί οι παρεμβάσεις που θα μπορούσαμε να κάνουμε θα ήταν εξαιρετικά περιορισμένες. Στη
Δραπετσώνα υπάρχει χώρος 770 στρεμμάτων, ο οποίος μπορεί να δεχθεί οποιαδήποτε ανάπτυξη
σχεδιαστεί.»
Σύμφωνα με τη μελέτη που έχει εκπονηθεί για τη δημιουργία του φακέλου της πρότασης που θα
υποβληθεί μαζί με τις υπόλοιπες υποψηφιότητες στη Διεθνή Ομοσπονδία, η διαδρομή του αγώνα
θα περιλαμβάνει ένα μεγάλο τμήμα από το οδικό δίκτυο εντός και εκτός του λιμανιού στην
περιοχή της Δραπετσώνας. «Η συνολική διαδρομή του αγώνα θα φθάνει τα 5,2 χιλιόμετρα, και
προβλέπεται να συνδυάζει τη σταθερή διαδρομή των 1,7 χιλιομέτρων με τμήματα από το υπάρχον
οδικό δίκτυο, με βασικό άξονα τη Λ. Παπανδρέου, από την πύλη Ε2 στο λιμάνι μέχρι την
ΕΥΔΑΠ, στην ιχθυόσκαλα, που είναι δρόμος ταχείας κυκλοφορίας, καθώς και ένα τμήμα εντός
του λιμένα μπροστά από το Υπουργείο Ναυτιλίας.»
Ιδιαίτερο βάρος έχουν, όμως, και οι υπόλοιπες υποδομές που προβλέπεται να υλοποιηθούν στο
πλαίσιο του project, όπως σημειώνει ο Θανάσης Παπαθεοδώρου. «Έχουμε σχεδιάσει το κτίριο
της ΑΓΕΤ να διαμορφωθεί σε ένα θεματικό μουσείο μυθολογίας, που με τη βοήθεια της
τεχνολογίας θα προσφέρει αναπαραστάσεις της μυθολογίας με δυνατότητα εναλλαγής θεμάτων,
οπότε δε θα είναι κάτι που το επισκέπτεσαι μόνο μία φορά, αφού θα προσφέρει συνεχώς νέες
εμπειρίες. Αντίστοιχα, σημαντικά έργα είναι η μαρίνα ιδιωτικών σκαφών και η βάση
υδροπλάνων, που θα κατασκευαστούν στην πύλη του λιμένα, καθώς και η κατασκευή ξενοδοχείων,
εμπορικού κέντρου, η διαμόρφωση χώρου πρασίνου 200.000 τ.μ., που είναι πολύ χρήσιμος για
την περιοχή, ενώ η πίστα, που θα είναι ένα οργανωμένο κέντρο αυτοκινήτου, θα λειτουργεί
όλο το χρόνο για εκπαίδευση και για αγώνες μικρών κατηγοριών. Όλα αυτά θα αναπτυχθούν στο
χώρο των «Λιπασμάτων» -είναι όλη η δεξιά πλευρά στην έξοδο του λιμανιού-, στον οποίο
υπάρχουν εγκαταλελειμμένα και ανενεργά εργοστάσια εδώ και δεκατέσσερα χρόνια, δεξαμενές
πετρελαίου που δε λειτουργούν και για τις οποίες υπάρχει πρόβλεψη να αναδιαμορφωθούν σε
πολυχώρους, εστιατόρια, μπαρ, βιβλιοθήκες κτλ.»
Με σταθερά βήματα
Η προσπάθεια υλοποίησης ενός τόσο μεγάλου και σύνθετου σχεδίου απαιτεί αφοσίωση και
επιμονή και, βέβαια, προσεκτικές επιλογές, προκειμένου να δημιουργηθεί το υπόβαθρο
ουσιαστικής προοπτικής. Σημαντικό στοιχείο στην περίπτωση της πρότασης για τον αγώνα στη
Δραπετσώνα αποτελεί η ανάδειξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. «Αφού ολοκληρώσαμε το σχεδιασμό
και είδαμε ότι υπάρχει προοπτική, πήραμε την απόφαση να υποστηρίξουμε την πρόταση και να
την πάμε παραπέρα. Μια μεγάλη απόφαση με μεγάλο κόστος, οικονομικό, χρονικό και
ψυχολογικό. Όλα τα έξοδα για τις μέχρι στιγμής μελέτες, για τα ταξίδια και τις επαφές που
έχουν απαιτηθεί έχουν καλυφθεί αποκλειστικά από εμάς. Δεν έχουμε πάρει από πουθενά ούτε 1
ευρώ, και αυτή είναι μια απολύτως συνειδητή απόφαση, προκειμένου να έχουμε τη δυνατότητα
λήψης αποφάσεων που κρίνουμε σωστές χωρίς καμία εξωτερική παρέμβαση. Η εμπλοκή μας με τον
κρατικό μηχανισμό αφορά μόνο το κομμάτι των απαιτούμενων αδειοδοτήσεων και θεσμικών
συνεργασιών. Από τη σημερινή κυβέρνηση έχουμε πάρει εγγράφως την υποστήριξη από τα
υπουργεία Πολιτισμού και Ανάπτυξης, και συνεχίζουμε τις επαφές μας με τα υπουργεία
Ναυτιλίας και Τουρισμού. Φυσικά, είμαστε σε συνεχή συνεργασία με τους σχετικούς φορείς
τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως το Δήμο Δραπετσώνας, όπου ο δήμαρχος, κ. Τζανής, έχει στηρίξει
ένθερμα την ιδέα από την αρχή, ενώ πρόσφατα αναπτύξαμε μια πολύ σημαντική σχέση
συνεργασίας και με το Δήμο Πειραιά και τον κ. Μιχαλολιάκο. Τώρα δουλεύουμε επάνω στην
πρόταση και τη βελτιώνουμε όσο μπορούμε, ώστε να γίνει όσο το δυνατόν πιο ελκυστική για τη
Διεθνή Ομοσπονδία και τον Μπέρνι Έκλεστοουν, τον οποίο έχουμε συναντήσει και με τον οποίο
έχουμε συζητήσει για όλο το project, και μας έχει δηλώσει πως τον ενδιαφέρει να γίνει ο
αγώνας όπως έχει σχεδιαστεί στην πρόταση χωρίς αλλαγές, κάτι πολύ σημαντικό. Αντίστοιχα,
έχει υπάρξει επικοινωνία και με τον Ζαν Τοντ, ο οποίος, ακούγοντας την προοπτική να γίνει
αγώνας F1 στην Ελλάδα, δήλωσε ενθουσιασμένος.»
Από εκεί και πέρα, σε ό,τι αφορά τις οικονομικές απαιτήσεις του εγχειρήματος καθώς και τις
ενδεχόμενες επενδυτικές πηγές, ο κ. Παπαθεοδώρου σημειώνει: «Το κόστος κατασκευής όλου του
έργου έχει εκτιμηθεί στα 650 εκατομμύρια ευρώ, ενώ αυτό για τα δικαιώματα διεξαγωγής ενός
αγώνα F1 κυμαίνεται στα 40 εκατομμύρια. Έχουμε προχωρήσει σε μια οικονομοτεχνική μελέτη η
οποία δείχνει ότι το πλάνο είναι βιώσιμο. Αυτό είναι εφικτό γιατί δε μιλάμε για μια
καθαρόαιμη πίστα, η οποία, όπως γνωρίζουμε και από άλλα παραδείγματα, είναι δύσκολο να
συντηρηθεί, αλλά για ένα χώρο με υποδομές που θα λειτουργούν όλο το χρόνο, με αντίστοιχο
όφελος. Το ζήτημα, λοιπόν, είναι να βρεθεί το ενδιαφέρον για επένδυση στην Ελλάδα και για
την αποκόμιση του οφέλους από την προβολή που δίνει ένας αγώνας F1. Δεν έχουμε υπολογίσει
καμία κρατική συμμετοχή σε όλο το project. Πρόκειται για σχέδιο που αφορά αποκλειστικά
ιδιωτική επένδυση. Έχουν γίνει επαφές και με το εξωτερικό, που έχουν ενταθεί από το
Σεπτέμβριο μέχρι σήμερα. Από την άλλη, το όφελος για το κράτος θα είναι πολύ σημαντικό από
ένα τέτοιο έργο από την προβολή, από την τουριστική ανάπτυξη και από τα έσοδα που
συνεπάγεται μια τέτοια δραστηριότητα.»
Η αισιοδοξία και οι δυσκολίες
Παρά την ατυχή μέχρι σήμερα κατάληξη των σχεδίων για τη διεξαγωγή αγώνα F1 στην Ελλάδα, ο
εμπνευστής της ιδέας για αγώνα στη Δραπετσώνα δεν κρύβει τη συγκρατημένη αισιοδοξία του,
που πηγάζει τόσο από τις μέχρι στιγμής επιλογές όσο και από το διαφορετικό χαρακτήρα της
συγκεκριμένης πρότασης. «Ελπίζουμε και ποντάρουμε στο συγκεκριμένο project, βασικά επειδή
πρόκειται για μια πρόταση που έχει χαρακτήρα και, μέσω του λιμανιού, συνδέεται καθαρά με
την Ελλάδα. Είμαστε αισιόδοξοι, γιατί σε αυτό το σχέδιο δεν ενεπλάκησαν κράτος και φορείς
από την αρχή - όπως σε άλλες περιπτώσεις. Το προχωρήσαμε μόνοι μας και είχαμε την επιλογή
των χειρισμών. Κρατήσαμε χαμηλούς τόνους, πατήσαμε στην πραγματικότητα, γνωρίζοντας ότι
αυτό που πάμε να κάνουμε αγγίζει το αδύνατο, αλλά δε θα μπορούσε να είναι αμφισβητήσιμο
από κανέναν.»
Βασική μέριμνα αυτήν τη στιγμή είναι, μάλιστα, η επικοινωνία της προσπάθειας, ώστε να
γίνει ευρύτερα γνωστή και να αγκαλιαστεί από το κοινό και τους θεατές που μπορούν να
αποτελέσουν θετικό μοχλό πίεσης για την πραγματοποίηση του σχεδίου. «Στο πλαίσιο της
προβολής της ιδέας, ώστε να αγκαλιαστεί από όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο, προσπαθούμε
να διοργανώσουμε άμεσα έναν αγώνα στο υπάρχον τμήμα της οδικής αρτηρίας, που θα
περιλαμβάνεται και στη διαδρομή της F1. Η διαμόρφωσή του προσφέρεται για κάτι τέτοιο,
γιατί μοιάζει πολύ με πραγματική πίστα, με χώρους που μπορούν να παρευρίσκονται θεατές,
ενώ ο χώρος στο λιμάνι είναι ιδανικός για να φιλοξενήσει τα σέρβις και να προσφέρει εύκολη
πρόσβαση σε αυτά και για τους θεατές. Έχουμε κάνει επαφές με τους προέδρους της ΕΛΠΑ και
της ΟΜΑΕ και έχουν συμφωνήσει πως πρόκειται για έναν πολύ καλό χώρο, και είμαστε στο
τελικό στάδιο της προετοιμασίας. Με αυτόν τον τρόπο θέλουμε να το κάνουμε γνωστό σε όλο
τον κόσμο, να δείξουμε πως υπάρχει δυνατότητα να γίνει κάτι τέτοιο και -γιατί όχι;- να
θεσμοθετήσουμε έναν αγώνα στην περιοχή.»
Ωστόσο, παρά την όποια αισιοδοξία, εκτός από τις αντικειμενικές δυσκολίες που συνεπάγεται
ένα τόσο μεγαλεπήβολο σχέδιο, υπάρχει και η πίεση του χρόνου σε σχέση με τις αποφάσεις που
πρέπει να ληφθούν ώστε η προοπτική πραγματοποίησης να είναι υπαρκτή. «Πρέπει να βιαστούμε
για να μη χάσουμε την προθεσμία στην οποία θα αποφασιστεί η ανάθεση των αγώνων της F1 για
τα επόμενα χρόνια. Εάν γίνει κάτι τέτοιο και δεν πάρουμε το πράσινο φως για την τέλεση
αγώνα, δε θα υπάρχει και νόημα στην πραγματοποίηση του σχεδίου. Η κατάθεση της
υποψηφιότητας θα πρέπει, λοιπόν, να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Απρίλιο. Από εκεί και πέρα,
δε θα υπάρχει νόημα, αφού θα έχει αποφασιστεί πού θα δοθούν αγώνες το 2015-16. Τα χρονικά
περιθώρια, συνεπώς, είναι αρκετά στενά, γιατί, για να υπάρχει πρόταση, θα πρέπει μέχρι
τότε να έχει παρουσιαστεί και το ενδιαφέρον από επενδυτές. Θα ήταν, έτσι, σημαντικό να
υπάρχει εντονότερη βοήθεια και παρουσία του κράτους στους τομείς που συνδέονται με αυτό,
ώστε να δημιουργηθεί ένα σαφές κλίμα σιγουριάς για τον όποιο ενδιαφερόμενο.»
Σε κάθε περίπτωση, όπως ο ίδιος ο κ. Παπαθεοδώρου παραδέχεται, το ενδεχόμενο υλοποίησης
του project δείχνει, με βάση τα γνωστά ελληνικά δεδομένα, ως κάτι ουτοπικό. Από την άλλη,
όμως, δεν είναι λίγα τα παραδείγματα των περιπτώσεων που, ενάντια στις προβλέψεις,
απέδειξαν πως τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο. Ποτέ μη λες ποτέ, λοιπόν, οπότε η αφοσίωση, η
μεθοδικότητα και το πείσμα των ανθρώπων που έδωσαν υπόσταση και μορφή σε μια ιδέα δεν
μπορούν παρά να σε παρασύρουν στην αισιοδοξία. Καμιά φορά ακόμα και τα πιο τρελά όνειρα
μπορεί να γίνουν πραγματικότητα._ Γ. Χ.
Λάτρης των αγώνων F1 από παιδική ηλικία, ο αρχιτέκτονας Θανάσης Παπαθεοδώρου είναι ο
«πατέρας» της ιδέας και επικεφαλής της προσπάθειας για την υλοποίηση του project για τη
διεξαγωγή αγώνα F1 στη Δραπετσώνα.
Το όνομα «Dielpis» του φορέα που έχει τα αποκλειστικά δικαιώματα για το σχεδιασμό και τη
διαχείριση του αγώνα F1 στη Δραπετσώνα προέρχεται από τα αρχικά της έκφρασης «Διεκδίκηση
Ελληνικής Πίστας», σημαίνοντας παράλληλα «μάχομαι και ελπίζω διαμέσου των καταστάσεων».
Το κτίριο των pit stop θα απεικονίζει ένα εμπορικό καράβι, ώστε μαζί με το χώρο του
λιμανιού να ενισχύει τους δεσμούς του αγώνα με το στοιχείο της ελληνικής ναυτιλίας.
Τα σχέδια της πρότασης προβλέπουν αναπαλαίωση των εγκαταλελειμμένων εργοστασίων και
συνολική ανάπτυξη της περιοχής της Δραπε