Επιλέγοντας καύσιμο
Το άνοιγμα της αγοράς σε πολλούς τύπους καυσίμου δίνει τη δυνατότητα για μείωση του συνολικού κόστους σε βάθος χρόνου, όταν η επιλογή διαμορφώνεται από τις πραγματικές και αντικειμενικές ανάγκες του καθενός.
ΚΟΙΤΩΝΤΑΣ μερικά χρόνια πίσω, κάθε συζήτηση σχετικά με τα καύσιμα και το οικονομοτεχνικό αποτύπωμά τους στο κόστος χρήσης δεν είχε καμία πρακτική αξία, από τη στιγμή που η μόνη επιλογή ήταν η βενζίνη. Τα πράγματα σήμερα έχουν αλλάξει άρδην, καθώς, ταυτόχρονα με την απελευθέρωση της πετρελαιοκίνησης, στην εξίσωση έχει μπει και το φυσικό αέριο - χωρίς να ξεχνάμε φυσικά και την εναλλακτική που προσφέρουν οι μετατροπές υγραερίου.
Ωστόσο, όντας ακόμη «ανεκπαίδευτοι» ως αγοραστικό κοινό σε αυτόν τον τομέα, πολλές φορές οδηγούμαστε σε επιπόλαιες επιλογές, υποκύπτοντας στη γοητεία του καινούργιου, και όχι υπολογίζοντας τα αντικειμενικά δεδομένα με βάση τη χρήση του αυτοκινήτου. Για παράδειγμα, η χαμηλότερη κατανάλωση ή το φθηνότερο καύσιμο μπορεί να δίνουν ένα πιο χαμηλό κόστος χρήσης, αυτό όμως μπορεί να υπερκαλύπτεται από μια σημαντικά αυξημένη τιμή αγοράς σε σχέση με του κλασικού βενζινοκίνητου μοντέλου. Ταυτόχρονα, λοιπόν, με την εξέταση των επιμέρους στοιχείων που ο καθένας αναζητά από τον κινητήρα (π.χ. τις επιδόσεις), η επιλογή με βάση τα οικονομοτεχνικά δεδομένα, που σήμερα έχουν αποκτήσει τη μεγαλύτερη βαρύτητα, θα πρέπει να γίνεται σε ένα ορθολογιστικό επίπεδο, που θα συνυπολογίζει την κατανάλωση, το κόστος του καυσίμου αλλά και αυτό του αυτοκινήτου, και βέβαια τη χρήση που θα γίνεται σε ετήσια βάση.
Γκαζώνοντας
Αν και το βασικό ζητούμενο στην προκειμένη περίπτωση είναι αυτό του κόστους που συνεπάγεται η κάθε επιλογή, θα σταθούμε για λίγο στην ευρύτερη εικόνα που διαμορφώνεται στο κομμάτι των επιδόσεων. Εδώ, λοιπόν, η εξάπλωση της υπερτροφοδότησης και στους βενζινοκινητήρες έχει διαμορφώσει μια μικρή υπεροχή σε σχέση με τους άμεσα συγκρίσιμους πετρελαιοκινητήρες. Οι διαφορές, παρ' όλα αυτά, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλες και, για όσους δε στέκονται στα δέκατα και στους απόλυτους αριθμούς, το αποτέλεσμα σε χρηστικό επίπεδο είναι ουσιαστικά αντίστοιχο.
Εντούτοις, η αναμφισβήτητη ευστροφία των βενζινοκινητήρων τους κάνει περισσότερο ελκυστικούς στις περιπτώσεις μοντέλων με περισσότερο τονισμένο χαρακτήρα, ενώ η σχετικά υψηλότερη ροπή των πετρελαιοκινητήρων βοηθά στην πιο άνετη κίνηση εντός πόλης. Η εξαίρεση, πάντως, στον κανόνα των παραπλήσιων επιδόσεων συναντάται μόνο σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις σε μικρότερες κατηγορίες (κυρίως ιαπωνικών και κορεατικών μοντέλων), όπου η επιλογή βενζίνης συνοδεύεται αποκλειστικά από ατμοσφαιρικούς κινητήρες, οπότε οι πετρελαιοκινητήρες προσφέρουν ένα αδιαμφισβήτητο πλεονέκτημα σε επιδόσεις, και μαζί ένα πιο ολοκληρωμένο οδηγικό προφίλ.
Από εκεί και πέρα, οι προτάσεις με καύσιμο το φυσικό αέριο και το υγραέριο ακολουθούν κατά βάση τα δεδομένα που συνοδεύουν αυτές με βενζινοκινητήρες, καθώς και στις δύο περιπτώσεις υιοθετείται η ίδια τεχνολογία, με μόνες διαφορές τις όποιες αλλαγές απαιτούνται κυρίως για την ενίσχυση της κυλινδροκεφαλής για την καύση των πιο «στεγνών» εναλλακτικών καυσίμων.
Με το χέρι στην τσέπη
Ερχόμαστε, λοιπόν, στο «καυτό» ζήτημα του κόστους, που σήμερα έχει αναβαθμιστεί σε ένα από τα πιο κρίσιμα κριτήρια επιλογής. Φυσικά, για τον εν δυνάμει αγοραστή η εξέταση των οικονομοτεχνικών δεδομένων για κάθε είδος καυσίμου, για να έχει ακρίβεια, θα πρέπει να γίνει εστιασμένα στο μοντέλο που τελικά θα καταλήξει ο καθένας πως καλύπτει τις προτιμήσεις και τις ανάγκες του. Αυτό είναι απαραίτητο ώστε στην εξίσωση να μπουν οι ακριβείς συντελεστές, που συνδέονται κυρίως με την κατανάλωση αλλά και το κόστος κτήσης κάθε έκδοσης, με βάση και τις τυχόν προσφορές κάθε κατασκευαστή, όπως βέβαια και επιμέρους στοιχεία, σαν αυτό των τελών κυκλοφορίας αλλά και της προγραμματισμένης συντήρησης.
Για να διαμορφώσουμε, όμως, την ευρύτερη εικόνα ώστε να διευρύνουμε το πεδίο αναφοράς μας, θα εστιάσουμε στις ενδείξεις που μας δίνει ο μέσος όρος, ενώ ως σημείο αναφοράς θα παραθέσουμε στοιχεία από προηγούμενες δοκιμές μας με τις εκδόσεις πετρελαίου, βενζίνης και φυσικού αερίου του Seat Leon. Θα ξεκινήσουμε, λοιπόν, με το αδιαμφισβήτητο πλεονέκτημα της χαμηλότερης κατανάλωσης που έχουν οι πετρελαιοκινητήρες έναντι των κινητήρων βενζίνης αντίστοιχης χωρητικότητας και απόδοσης. Οι όποιες διαφορές προκύπτουν εξαρτώνται, φυσικά, από τις συνθήκες οδήγησης και το αστικό ή επαρχιακό περιβάλλον. Πάντως, οι μεγαλύτερες αποκλίσεις προκύπτουν στην πιο σβέλτη οδήγηση και στην επιπλέον πίεση, οπότε ο οδηγός μπορεί να δει διαφορές στην κατανάλωση που ξεπερνούν το 20%-25%, υπέρ πάντα των πετρελαιοκινητήρων.
Ωστόσο, εξετάζοντας ένα πιο διευρυμένο πεδίο χρήσης, μπορούμε με ασφάλεια να ορίσουμε πως οι πετρελαιοκινητήρες σημειώνουν με ευκολία μια χαμηλότερη κατανάλωση, της τάξης του 15% κατά μέσο όρο, από τους αντίστοιχους βενζινοκινητήρες. Σε αυτό το όφελος, μάλιστα, προστίθεται η χαμηλότερη κατά περίπου 20% τιμή του πετρελαίου, με τη μέση τιμή της αμόλυβδης 95 οκτανίων να διαμορφώνεται κοντά στα 1,67 ευρώ/λίτρο, και αυτήν του πετρελαίου κίνησης στο 1,36 ευρώ/λίτρο.
Από εκεί και πέρα, μένοντας σε αυτές τις αναλογίες κατανάλωσης και κόστους καυσίμου, θα περάσουμε στα δεδομένα των εναλλακτικών καυσίμων, ξεκινώντας με το υγραέριο. Το παράδειγμα προηγούμενων δοκιμών μάς έχει δείξει πως η καύση υγραερίου συνοδεύεται από μια αύξηση της κατανάλωσης κοντά στο 10% (ειδικά στα συστήματα αέριου ψεκασμού) σε σχέση με την κατανάλωση του ίδιου κινητήρα σε βενζίνη. Αυτό το μειονέκτημα, βέβαια, υπερκαλύπτεται από τη φθηνότερη κατά σχεδόν 50% τιμή έναντι της βενζίνης, καθώς η μέση τιμή του υγραερίου διαμορφώνεται στο 0,87 ευρώ/λίτρο. Την ίδια στιγμή, το πολύ χαμηλό κόστος του 0,97 ευρώ/κιλό είναι το πλεονέκτημα και του φυσικού αερίου, που βέβαια δεν μπορεί να μας δώσει μια εικόνα άμεσης σύγκρισης με τα υπόλοιπα καύσιμα, καθώς η μέτρηση τόσο στην κατανάλωση όσο και στον ανεφοδιασμό γίνεται με αναγωγή σε βάρος, και όχι σε χωρητικότητα.
Για να διαμορφώσουμε, λοιπόν, το παράδειγμα μιας πιο άμεσα συγκρίσιμης εικόνας των παραπάνω, θα κάνουμε την αναγωγή των εξόδων για καύσιμο χρησιμοποιώντας δεδομένα του Seat Leon και με την παραδοχή της κάλυψης 15.000 χλμ. ανά έτος. Σε αυτό το διάστημα, το Leon 1.2 TSI με μια μέση κατανάλωση 7,5 λίτρων/100 χλμ. και με την προαναφερθείσα τιμή βενζίνης θα χρειαστεί 1.879 ευρώ για καύσιμο, όταν το αντίστοιχο κόστος για το Leon 1.6 TDI με κατανάλωση 6,7 λίτρα/100 χλμ. θα είναι 1.367 ευρώ. Από εκεί και πέρα, η μέση κατανάλωση των 5,1 κιλών/100 χλμ. του Leon 1.4 TGI μεταφράζεται σε 742 ευρώ, ενώ, με βάση τις μέσες τιμές που αναφέραμε νωρίτερα, ένα Leon 1.2 TSI με κιτ μετατροπής σε υγραέριο που θα είχε μια κατανάλωση της τάξης των 8,2 λίτρων/100 χλμ. θα απαιτούσε 1.070 ευρώ.
Όσο, όμως, και αν οι διαφορές που προκύπτουν ξεπερνούν ακόμα και τα 1.000 ευρώ μεταξύ των εκδόσεων βενζίνης και φυσικού αερίου, θα πρέπει στην εξίσωση να υπολογιστούν και τα πάγια και περιοδικά κόστη που συνοδεύουν κάθε μοντέλο. Σε αυτό το σημείο θα σημειώσουμε πως τα έξοδα συντήρησης δεν παρουσιάζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις, έχοντας ως σημείο αναφοράς το ίδιο μοντέλο, ανεξάρτητα από τον τύπο του κινητήρα του, όπως και το ότι για μικρές μεταβολές της χωρητικότητας του κινητήρα (για παράδειγμα, μεταξύ των 1,2 και των 1,6 λίτρων) το ύψος της ασφάλισης κυμαίνεται σε αντίστοιχα επίπεδα.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, προκύπτει πως η πιο καίρια επιβάρυνση αφορά το κόστος αγοράς, που με τη σειρά του γέρνει τη ζυγαριά προς τη μεριά των βενζινοκίνητων εκδόσεων. Γυρνώντας και πάλι στο παράδειγμα του Leon, βλέπουμε πως, συγκρίνοντας εκδόσεις με ίδιο επίπεδο εξοπλισμού (έκδοση Style), το 1.2 TSI κοστίζει με έκπτωση και απόσυρση 15.590 ευρώ, όταν η αντίστοιχη 1.6 TDI 105 PS φθάνει τα 18.020, ενώ η 1.4 TGI αγγίζει τα 18.590 ευρώ. Τέλος, σε ό,τι αφορά τα κιτ μετατροπής υγραερίου, οι τιμές έχουν σαφώς μειωθεί σε σχέση με την εποχή που είχε σημειωθεί η έκρηξη ζήτησης, με το εύρος της προσφοράς να παραμένει όμως ιδιαίτερα ευρύ. Θα θεωρήσουμε, πάντως, πως το κόστος μιας αξιόλογης μετατροπής κυμαίνεται στο επίπεδο των 1.000 ευρώ, τα οποία προστίθενται στο κόστος της βενζινοκίνητης έκδοσης.
Κέρδη και ζημίες
Ο υπολογισμός του κόστους που προκύπτει βάζοντας στην εξίσωση όλους τους παραπάνω παράγοντες μπορεί πολλές φορές να δώσει μια απάντηση αρκετά διαφορετική από αυτήν που δίνει μια βιαστική ματιά στις τιμές της κατανάλωσης ή από την αίσθηση που δημιουργείται παροδικά από την επιβάρυνση με χαμηλότερα έξοδα χρήσης. Οι αποφάσεις, λοιπόν, εξαρτώνται αρχικά από το περιβάλλον στο οποίο θα χρησιμοποιείται το αυτοκίνητο, και βέβαια στη συνέχεια από το εύρος της χρήσης του. Για παράδειγμα, ψάχνοντας για ένα μικρό αυτοκίνητο πόλης που με βία θα καλύπτει περισσότερο από 5.000 χλμ. κάθε χρόνο, είναι μάλλον άσκοπο να επιβαρυνθούμε με το επιπλέον κόστος για έναν κινητήρα πετρελαίου, τη στιγμή που η απόσβεση θα πραγματοποιηθεί σε πολύ μεγάλο βάθος χρόνου. Αντίθετα, για ένα αυτοκίνητο με πολύ πιο επιβαρυμμένη χρήση, που προορίζεται να «γράφει» αρκετές δεκάδες χιλιάδες χιλιόμετρα κάθε χρόνο, ειδικά όταν και η χωρητικότητα του κινητήρα αυξάνει, η οικονομία που προσφέρει η πετρελαιοκίνηση είναι πιθανό να αλλάξει τη ζυγαριά ακόμα και απέναντι σε μια σημαντική διαφορά τιμής.
Όσο για τα πιο εναλλακτικά καύσιμα, θα πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό πως το φυσικό αέριο είναι αναμφίβολα η πιο οικονομική λύση για περιπτώσεις εξειδικευμένης χρήσης, ειδικά σε αστικό περιβάλλον, χωρίς όμως να είναι απαλλαγμένο από κάποια ουσιαστικά μειονεκτήματα. Υπολογίστε, λοιπόν, πως μαζί με την αρκετά υψηλότερη τιμή θα πρέπει να συμβιβαστείτε με τη σχετικά μειωμένη αυτονομία (περίπου 200-250 χλμ.), λόγω της συνύπαρξης του συμβατικού δοχείου βενζίνης με αυτό του φυσικού αερίου στα εργοστασιακά μοντέλα, ενώ στις λίγες μετατροπές που αρχίζουν να εμφανίζονται στην αγορά τα μεγάλα δοχεία που απαιτούνται για την αποθήκευση του καυσίμου εξαφανίζουν ουσιαστικά το χώρο αποσκευών. Μάλιστα, το φαινόμενο της μικρής αυτονομίας επιβαρύνεται και από τον εξαιρετικά μικρό αριθμό πρατηρίων φυσικού αερίου, που προς το παρόν υπάρχουν μόνο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, περιορίζοντας αυστηρά το πλεονέκτημα της χρήσης μόνο σε αυτές τις περιοχές. Αντίστοιχα, πολύ λίγες εταιρείες προσφέρουν ως εργοστασιακή επιλογή την εναλλακτική του υγραερίου, με αποτέλεσμα η προσφυγή σε τρίτους για την τοποθέτηση κιτ μετατροπής να είναι σχεδόν λύση-μονόδρομος. Αυτό, με τη σειρά του, απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή της εταιρείας που προσφέρει το κιτ, και βέβαια στον τεχνικό που θα αναλάβει την εγκατάσταση.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει στο πλαίσιο της σχετικής έρευνας να αναζητήσετε μαρτυρίες ανθρώπων που έχουν ήδη χρησιμοποιήσει τη λύση για την οποία ενδιαφέρεστε, και φυσικά να ζητάτε την εγγύηση καλής λειτουργίας του συστήματος. Ωστόσο, θα πρέπει να έχετε υπόψη πως κάθε είδους επέμβαση χωρίς την έγκριση του εργοστασίου παύει αυτόματα και την εγγύηση του αυτοκινήτου εάν αυτή είναι σε ισχύ, ενώ, με βάση τα σημερινά δεδομένα της αγοράς μεταχειρισμένου, η τοποθέτηση κιτ μετατροπής υγραερίου συνοδεύεται και από μείωση της μεταπωλητικής αξίας του αυτοκινήτου σε σχέση με ενός όμοιου μοντέλου χωρίς επεμβάσεις._ 4Τ
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΧΡΗΣΗΣ & ΑΠΟΣΒΕΣΗ*
Τιμή αγοράς
Βενζίνη: 15.590 ευρώ
Πετρέλαιο: 18.020 ευρώ (διαφορά τιμής: 2.430 ευρώ)
Φυσικό αέριο: 18.590 ευρώ (διαφορά τιμής: 3.000 ευρώ)
Υγραέριο: 16.590 ευρώ, ενδεικτική (διαφορά τιμής: 1.000 ευρώ)
Ετήσιο κόστος καυσίμου
Βενζίνη
10.000 χλμ./έτος: 1.252 ευρώ
15.000 χλμ./έτος: 1.879 ευρώ
20.000 χλμ./έτος: 2.505 ευρώ
Πετρέλαιο
10.000 χλμ./έτος: 911 ευρώ (απόσβεση διαφοράς τιμής σε 7,1 έτη)
15.000 χλμ./έτος: 1.366 ευρώ (απόσβεση διαφοράς τιμής σε 4,7 έτη)
20.000 χλμ./έτος: 1.822 ευρώ (απόσβεση διαφοράς τιμής σε 3,6 έτη)
Φυσικό αέριο
10.000 χλμ./έτος: 495 ευρώ (απόσβεση διαφοράς τιμής σε 3,9 έτη)
15.000 χλμ./έτος: 742 ευρώ (απόσβεση διαφοράς τιμής σε 2,6 έτη)
20.000 χλμ./έτος: 989 ευρώ (απόσβεση διαφοράς τιμής σε 2,0 έτη)
Υγραέριο
10.000 χλμ./έτος: 713 ευρώ (απόσβεση διαφοράς τιμής σε 1,9 έτη)
15.000 χλμ./έτος: 1.070 ευρώ (απόσβεση διαφοράς τιμής σε 1,2 έτη)
20.000 χλμ./έτος: 1.427 ευρώ (απόσβεση διαφοράς τιμής σε 11 μήνες)
*Το ενδεικτικό κόστος χρήσης έχει υπολογιστεί για τις αντίστοιχες εκδόσεις του Seat Leon Style με βάση τα εξής στοιχεία: βενζίνη: 1.2 TSI, μέση κατανάλωση 7,5 λίτρα/100 χλμ., τιμή 1,67 ευρώ/λίτρο. Πετρέλαιο: 1.6 TDI, μέση κατανάλωση 6,7 λίτρα/100 χλμ., τιμή 1,36 ευρώ/λίτρο. Φυσικό αέριο: 1.4 TGI, μέση κατανάλωση 5,1 κιλά/100 χλμ., τιμή 0,97 ευρώ/λίτρο. Υγραέριο: 1.2 TSI, μέση κατανάλωση 8,2 λίτρα/100 χλμ., τιμή 0,87 ευρώ/λίτρο.