Smart Fortwo 1.0 & Forfour 71 PS
Εξυπνότερο από ποτέ!Η κλασική περίπτωση αυτοκινήτου που τάραξε τα νερά της αυτοκίνησης. Το Smart έδειξε το δρόμο όσον αφορά την αστική μετακίνηση, «κατάπιε» οποιαδήποτε ανταγωνιστική προσπάθεια, κρίθηκε και κατακρίθηκε, αλλά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έγινε ιδέα. Αυτήν την ιδέα συνεχίζει σήμερα η Smart, και μάλιστα με αξιώσεις, όπως όλα δείχνουν, τόσο με το «τεράστιο» Fortwo όσο και με τον επαναπροσδιορισμό του Forfour.
ΠΙΣΩ στο 1998, οπότε και το λανσάρισμα του πρώτου Smart City Coupe, το οποίο έγινε γνωστό ως «Fortwo», ο κόσμος παραμιλούσε. Όλοι ήθελαν το μικροσκοπικό μικρό που έβλεπαν παρκαρισμένο κάθετα σε θέσεις όπου θα έλεγες πως μόνο μοτοσυκλέτες χωρούσαν, αλλά -το άτιμο- ήταν ακριβό. Το γεγονός πως πίσω από την παραγωγή του κρυβόταν το άστρο της Mercedes είχε και το αντίτιμό του... Είχε και τα καλά του, ωστόσο, αφού δεν ήταν και λίγοι αυτοί που το αγόρασαν με κλειστά μάτια ως δεύτερο, τρίτο ή τέταρτο αυτοκίνητο, παράλληλα με μια M-Class ή μια SLK. Οι κατά μέσο όρο 100.000 ετήσιες ταξινομήσεις στα δεκαέξι χρόνια κυκλοφορίας του επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές, ενώ το γεγονός πως ξεκίνησε την κυκλοφορία του σε οκτώ ευρωπαϊκές χώρες και σήμερα σουλατσάρει σε σαράντα έξι ανά τον κόσμο δείχνει το μέγεθος της αποδοχής της ιδέας.
Ωστόσο, στα χρόνια κυκλοφορίας του, το ένα και μοναδικό μοντέλο πολλές φορές έδειχνε «λίγο» για να στηρίξει την επένδυση που έκανε η Daimler για να δημιουργήσει τη Smart, οπότε, στ' αχνάρια άλλων κατασκευαστών, όπως της Mini, επιχειρήθηκε η δημιουργία μιας κατά το δυνατόν πληρέστερης γκάμας, με στόχο να καταληφθούν και κάποια πιο προσοδοφόρα κομμάτια της αγοράς. Ανεπιτυχώς, όπως κατέγραψε η ιστορία, αφού το ένα μετά το άλλο «προχωρημένα» μοντέλα που απλώς έφεραν το σήμα Smart στα καπό τους αποσύρονταν νύχτα, ενώ το βασισμένο στο Mitsubishi Colt 4θυρο Forfour ουδέποτε κατάφερε να κοιτάξει στα μάτια τον ανταγωνισμό. Στην καρδιά του αγοραστή Smart ήταν πάντα το Fortwo, και ό,τι άλλο απλώς αποτέλεσε περιστασιακή υπόθεση, με αποτέλεσμα να μην είναι λίγες οι φορές που το ΔΣ του ομίλου σκέφτηκε το «λουκέτο» για την εταιρεία.
Συν τοις άλλοις, το γεγονός ότι ειδικοί -και όχι μόνον- του έσερναν τα μύρια όσα αναφορικά με το εκνευριστικό ημιαυτόματο κιβώτιο, την απόδοση των φρένων, το ασήκωτο τιμόνι ή την «ξερή» ανάρτηση σίγουρα αποτέλεσε τροχοπέδη στις πωλήσεις του, που θα μπορούσαν να είναι περισσότερες, αλλά και το έναυσμα για τον κολοσσό Toyota να λανσάρει το μακράν ποιοτικότερο και εξυπνότερο iQ. Δυστυχώς, ωστόσο, για λόγους που και πάλι έχουν να κάνουν με τη σχέση επένδυσης-κέρδους, το ιαπωνικό μικρό αποτελεί πλέον παρελθόν για την αυτοκίνηση, οπότε ιδού η καλύτερη συγκυρία για τη Smart, η οποία κάνει την ολική επαναφορά όχι μόνο με το καταξιωμένο Fortwo, αλλά και με ένα έξυπνα μελετημένο Forfour, που δεν έρχεται για να πλαισιώσει το μικρότερο αδερφό του, αλλά τοποθετείται με αξιώσεις στην κατηγορία Α.
Από λευκό χαρτί
Στον αγώνα για επιβίωση, οι ιθύνοντες της Smart (ξανα)συνειδητοποίησαν ότι πρέπει να κάνουν κάτι που θα τους απαλλάξει από την αποκλειστική εξάρτησή τους από το Fortwo. Κάπως έτσι, η αναζήτηση πόρων και τεχνογνωσίας σχεδόν ταυτόχρονα από πλευράς Renault, η οποία επιθυμούσε από το 2008 να βάλει στην παραγωγή ένα μικρό πισωμήχανο μοντέλο, έφερε, τον Απρίλιο του 2010, τη μεταξύ τους συνεργασία. Οι Γερμανοί έτσι κι αλλιώς κατείχαν καλά το θέμα «κινητήρας/κίνηση πίσω», οπότε τι καλύτερο από το να μοιραστείς έξοδα αλλά και τεχνογνωσία σε μια νέα επένδυση; Το αποτέλεσμα για τα δύο εργοστάσια είναι το νέο Twingo (βλ. σελ. 94) όσον αφορά τη γαλλική πλευρά, και το 2θέσιο και το 4θέσιο Smart για τους Γερμανούς.
Σε ό,τι αφορά τα Smart, με την παραγωγή του μικρού να συνεχίζεται στο εργοστάσιο της Χαμπάχ στη βορειοανατολική Γαλλία, έπειτα από μια επένδυση ύψους 200 εκατ. ευρώ, τη στιγμή που το μεγάλο βγαίνει από κοινού με το Twingo στο Νόβο Μέστο της Σλοβενίας, διατηρείται μια οφθαλμοφανής σχεδιαστική ταυτοποίηση, τουλάχιστον μέχρι το σημείο όπου ξεκινούν οι επιπλέον δύο πόρτες του Forfour. Πατώντας στην ίδια πλατφόρμα, που σχεδιάστηκε για τα Forfour και Twingo και κόντυνε ώστε το Fortwo να διατηρηθεί, όπως ο προκάτοχός του, στα μόλις 2,69 μ. μήκους, βασισμένα στον κλωβό Tridion, που χρωματίζεται διαφορετικά από τα υπόλοιπα τμήματα των αμαξωμάτων τους, και φορώντας τον κινητήρα κάτω από τα πορτ μπαγκάζ τους, ακριβώς πάνω από τον άξονα που έχει αναλάβει και την κίνησή τους, έχουν σχεδιαστεί από το μηδέν. Μπορεί η νέα, κοινή και στα δύο πρόσοψη με την παχιά και κάθετη μάσκα να μην έχει κερδίσει τα καλύτερα σχόλια, είναι όμως «καθαρή» σχεδιαστικά και έχει συντελέσει τα μέγιστα στον απίστευτα κοντό πρόβολο εμπρός, και άρα στην απελευθέρωση χώρου στην καμπίνα, αλλά και στην αποτελεσματικότητα αναφορικά με την παθητική ασφάλεια.
Βάζοντας «σφήνα» το Twingo στην κουβέντα, θα λέγαμε ότι οι καμπύλες του του δίνουν το κάτι παραπάνω σχεδιαστικά, μιας και το τετραγωνισμένο καλούπι, που στο Fortwo είναι αναμενόμενο και ευπρόσδεκτο, στο Forfour βγάζει μια εικόνα περισσότερο ογκώδη από όσο στην πραγματικότητα είναι το αμάξωμα των 3,49 μ. Από εκεί και πέρα, με σαράντα χρωματικούς συνδυασμούς στις τρεις εκδόσεις εξοπλισμού (Passion, Prime, Proxy), η εξατομίκευση είναι παιχνιδάκι τόσο εκτός όσο και εντός, όπου οι επιβάτες αντικρίζουν ένα νέο και ευχάριστο σκηνικό. Εκεί, το πρώτο και καλύτερο νέο έρχεται από την αύξηση του μετατροχίου συγκριτικά με του απερχόμενου Fortwo κατά 10 ολόκληρα εκατοστά, κάτι που φέρνει το πλάτος του στα 1,66 μ. (όσο και το Forfour). Δε χρειάζεται να πούμε περισσότερα, παρά μόνο ότι ακόμα και δύο ευτραφείς επιβάτες δεν πρόκειται να έρθουν ποτέ σε επαφή μέσα στην καμπίνα. Όσο για τους ψηλούς; Ούτε λόγος. Σαν τον προκάτοχό του, έτσι και αυτό το Fortwo -όπως αντίστοιχα και το Forfour- είναι η χαρά του μπασκετμπολίστα, που, χάρη στη μεγάλη διαδρομή του συρόμενου καθίσματος και παρά το ότι το τιμόνι ρυθμίζεται μόνο ως προς το ύψος, θα βρει άπλετο χώρο για να βολέψει χέρια και πόδια. Ο οδηγός κάθεται ψηλά και το αισθάνεται, ακόμα και στις εκδόσεις με το πακέτο Sport, που έχουν χαμηλότερη κατά 10 χλστ. ανάρτηση, αλλά σύντομα θα εκτιμήσει τα οφέλη της αφ' υψηλού παρατήρησης των αστικών διαδρομών.
Όσο για την αισθητική; Πιο χαρούμενη δε γίνεται! Μπορεί σχεδόν όλοι οι διακόπτες και τα χειριστήρια να προέρχονται από την πιο συντηρητική Renault, τα Smart ωστόσο κουβαλάνε τόσο... χρώμα πάνω τους, που δεν μπορείς να τα βαρεθείς. Το ταμπλό, όπως και τμήμα του εσωτερικού των θυρών, είναι επενδεδυμένο με δικτυωτό ύφασμα, ενώ τα σκληρά πλαστικά, αν και δεν είναι επιπέδου Mercedes, δεν προβληματίζουν. Μην περιμένετε τίποτα καινοτομίες σε ό,τι έχει να κάνει με τους χώρους αποθήκευσης, παρά μόνο ένα μικρό ντουλαπάκι στο ταμπλό για τα απολύτως απαραίτητα, αλλά και ένα εύχρηστο βαθύ συρτάρι κάτω, εκεί όπου η κεντρική κονσόλα ενώνεται με το ταμπλό. Μας αρέσει, πάντως, τόσο η μεταφορά του πρόσθετου ανεξάρτητου ρολογιού και του στροφομέτρου στα αριστερά του ταμπλό, όσο και η πλήρης σε πληροφορίες και ευχάριστη από πλευράς γραφικών έγχρωμη οθόνη TFT των 3,5 ιντσών στον πίνακα οργάνων. Στην προσπάθεια (σ.σ.: επιτυχημένη) δημιουργίας μιας ευχάριστης ατμόσφαιρας συγκαταλέγονται τα αναλογικά χειριστήρια του αυτόματου κλιματισμού, ενώ από πλευράς εργονομίας φάουλ είναι η τοποθέτηση των διακοπτών των ηλεκτρικών παραθύρων αρκετά πίσω, τόσο στις μεγάλες πόρτες του Fortwo όσο και στις μικρότερες του Forfour, το οποίο πίσω έχει ανακλινόμενα παράθυρα.
Ειδικότερα για το Forfour, είναι ό,τι ακριβώς δηλώνει με το όνομά του. Τετραθέσιο, που μάλιστα δε θα στριμώξει τους επιβάτες των πίσω καθισμάτων - τα οποία είναι στάνταρντ ενιαία, αλλά προαιρετικά διατίθενται και με ανακλινόμενη κονσόλα ανάμεσά τους όπως και με το σύστημα «ready space», όπου οι έδρες αναστρέφονται με μία κίνηση, απελευθερώνοντας επιπλέον χώρο φόρτωσης. Μ' αυτά και μ' εκείνα, ξημέρωσε η εποχή που, κάνοντας λόγο για Smart, μιλάμε και για χώρους φόρτωσης, οι οποίοι στο πορτ μπαγκάζ του Fortwo με το διαιρούμενο άνοιγμα ανέρχονται στα 260 λίτρα (220 στο προηγούμενο), ενώ στο Forfour με την παραδοσιακή πέμπτη πόρτα, ανάλογα με την κλίση της πλάτης των καθισμάτων, κυμαίνονται από 185 έως τα 975 λίτρα.
Κατά τα άλλα, όρεξη να 'χει κανείς, και τα νέα Smart μπορούν είτε προαιρετικά είτε με βάση την έκδοση να εξοπλιστούν με σχεδόν ό,τι και μοντέλα μεγαλύτερων κατηγοριών, όπως είναι η κεντρική οθόνη αφής των 7 ιντσών για διαχείριση των λειτουργιών πολυμέσων, το ηχοσύστημα JBL, αλλά και συστήματα ασφάλειας, όπως το σύστημα προειδοποίησης σύγκρουσης με προπορευόμενο όχημα (Proximity Warning Function) ή το σύστημα προειδοποίησης αλλαγής λωρίδας (Lane Keeping Assist).
Στο διά ταύτα
Είτε ως κλασικά 2θέσια είτε ως 4θέσια, τα Smart ξεκινούν την πορεία τους με κοινά μηχανικά μέρη και με δύο 3κύλινδρους βενζινοκινητήρες. Στη διάθεσή μας ο ατμοσφαιρικός των 999 κ.εκ. σε έκδοση με 71 ίππους και ροπή 9,3 χλγμ./2.850 σ.α.λ., με 93 γρ.CO2/χλμ. Σύντομα η γκάμα θα αποκτήσει και τον υπερτροφοδοτούμενο των 898 κ.εκ. της σειράς TCe της Renault με ολοκαίνουργιο τούρμπο και απόδοση 90 ίππους, ενώ συνολικά οι διαθέσιμες επιλογές θα «κλείσουν» με το λανσάρισμα στις αρχές του 2015 του ατμοσφαιρικού συνόλου σε έκδοση με 60 ίππους, που θα αποτελεί τη βάση στην γκάμα του Forfour. Για τη μεταφορά της ροπής στους πίσω τροχούς, επί του παρόντος φροντίζει ένα χειροκίνητο κιβώτιο 5 σχέσεων, που επίσης προέρχεται από τη Renault, ενώ σύντομα όλες οι εκδόσεις θα διατίθενται και με αυτόματο διπλού συμπλέκτη, το οποίο σε μια σύντομη επαφή μας στη Βαρκελώνη μας άφησε με το... χαμόγελο στα χείλη, έπειτα από τα όσα υπομείναμε τόσα χρόνια με το προηγούμενο ημιαυτόματο.
Μπαίνοντας στο νέο Smart, και ειδικότερα στο Fortwo, δεν είναι ο κινητήρας ή το κιβώτιο που σε αφήνουν με το στόμα ανοιχτό. Είναι το σαφές πάτημά του στο δρόμο, χάρη στο φαρδύτερο μετατρόχιο, και η ποιότητα κύλισης, που σε κάνει όχι απλώς να του δίνεις συγχωροχάρτι για τον... αμαρτωλό πρότερο βίο, αλλά και να αναρωτιέσαι τι ήταν αυτό που ταρακούνησε τώρα τους μηχανικούς και δούλεψαν τόσο πολύ πάνω σ' αυτόν τον τομέα. Πρακτικά η σύνθεση της ανάρτησης είναι ίδια με του προηγούμενου μοντέλου, αλλά τόσο τα νέα γόνατα ΜακΦέρσον με τα ψαλίδια εμπρός όσο και ο εξελιγμένος De-Dion πίσω έχουν δουλευτεί με γνώμονα την άνεση. Την τελευταία την εισπράττεις και με το παραπάνω, τόσο εντός πόλης, όπου μόνο κάποιες αναπηδήσεις στις εγκάρσιες ανωμαλίες -λόγω του μεταξονίου των μόλις 1.873 χλστ.- θα σου θυμίσουν ότι βρίσκεσαι σε Fortwo, όσο και στον αυτοκινητόδρομο (ναι, ταξιδεύει κιόλας), όπου συν τοις άλλοις έχεις και τιμόνι! Και μάλιστα με μεταβλητή υποβοήθηση, και έτσι, παρά τις τρεισήμισι στροφές από άκρη σε άκρη, μπορείς κάλλιστα να ταξιδεύεις κοντά στην τελική ταχύτητα (151 χλμ./ώρα), χωρίς να παλεύεις για να μείνεις στη λωρίδα σου όπως άλλοτε, όταν εντός πόλης δε χρειάζεται να είσαι «σφίχτης» για να σηκώσεις το βάρος του...
Ο κινητήρας των 71 ίππων αποδεικνύεται παντού επαρκής και δεν ενοχλεί από πλευράς θορύβου, παρ' ότι βρίσκεται πίσω από την πλάτη του οδηγού, ο οποίος -παρεμπιπτόντως- από τα 90 χλμ./ώρα και πάνω θα χάσει την ησυχία του εξαιτίας ενός άκρως ενοχλητικού αεροδυναμικού θορύβου που προέρχεται από την εξωτερική χειρολαβή της πόρτας. Για το κιβώτιο και την ευχρηστία ούτε λόγος. Το σαφέστατο κούμπωμα και η σωστή κλιμάκωση ενισχύουν την παρεχόμενη άνεση, την οποία έρχεται να ολοκληρώσει η απίστευτη ικανότητα του Smart να ελίσσεται εκεί όπου άλλα αυτοκίνητα δε χωράνε καλά καλά να περάσουν. Ο κύκλος στροφής των 6,95 μ., που προφανώς αποτελεί ρεκόρ στην αυτοκίνηση, είναι αποτέλεσμα της ελευθερίας κίνησης των κατευθυντήριων τροχών, οι οποίοι, μην έχοντας τον παραμικρό περιορισμό (κάτω από το καπό βρίσκονται μόνο η μπαταρία, το ψυγείο και τα δοχεία των υγρών), στρίβουν 45 μοίρες, όταν τα περισσότερα μοντέλα της κατηγορίας Α περιορίζονται κατά μέσο όρο στις 30.
Όσο για το Forfour; Κρατάμε όλα τα παραπάνω, εξαιρώντας ωστόσο τις αναπηδήσεις του πίσω άξονα, αφού πλέον έχουμε να κάνουμε με μεγαλύτερο μεταξόνιο (2.494 χλστ.), αλλά δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι εδώ ο ατμοσφαιρικός 1.000άρης δεν είναι πάντα αρκετός. Τα 100 παραπάνω κιλά σε σχέση με του Forfour κουράζουν το σύνολο στο ταξίδι, και δεν είναι λίγες οι φορές, σε ανωφέρειες, που αυτό «τελειώνει» κοντά στα 110 χλμ./ώρα. Αναμένουμε, επομένως, με αγωνία τον TCe, που βάσει προδιαγραφών φαίνεται να του ταιριάζει καλύτερα. Πέραν αυτού, αν και το... φοβόμασταν, η χροιά του κινητήρα δε θα ενοχλήσει τους πίσω επιβάτες, στους οποίους τελικά το μόνο που λείπει είναι η απρόσκοπτη ορατότητα προς τα εμπρός, και αυτό εξαιτίας των στάνταρντ καθισμάτων με τα ενιαία προσκέφαλα.
Ολική επαναφορά
Για το Fortwo ο λόγος, που εννοείται ότι δεν είναι το καλύτερο μικρό που βγήκε ποτέ από γραμμή παραγωγής, αποτελεί όμως την πιο ανατρεπτικά καλή αναβάθμιση μοντέλου στη σύγχρονη αυτοκίνηση. Ο ορισμός της ευελιξίας κατάφερε στην τρίτη του γενιά να συνδυαστεί και με την άνεση, την ώρα που δίνει σημασία στην ασφάλεια, αλλά και «σέβεται» εμφανώς πολύ περισσότερο τον κάτοχό του. Λεπτομέρειες στις οποίες η φίρμα φαινόταν να μη δίνει σημασία όχι απλώς έχουν βελτιωθεί, αλλά και φλερτάρουν με το τέλειο. Με δεδομένο, λοιπόν, το γεγονός ότι όλη αυτή η αλλαγή πλεύσης συντελέστηκε σε μια εποχή όπου το Fortwo «παίζει» χωρίς ανταγωνισμό (σ.σ.: ασχέτως αν οι αποφάσεις λήφθηκαν με το Toyota iQ εντός του αυτοκινητικού χάρτη), σαφώς και του αξίζει ένα μπράβο.
Μαζί του, για πρώτη φορά βλέπουμε ένα Forfour με χαρακτήρα, με πλήθος προτερημάτων και ελάχιστα μειονεκτήματα, αλλά με το σκόπελο του ανταγωνισμού απέναντί του. Εδώ είναι που θα κληθεί να δώσει τη μάχη του το 4θυρο Smart. Βλέπετε, η τσιμπημένη τιμή του Fortwo (11.450 με όφελος απόσυρσης) δεν μπορεί να συγκριθεί με κάτι. Τα 12.087 ευρώ επίσης με όφελος απόσυρσης του Forfour, όμως, θα βρουν πολλές εναλλακτικές απέναντί τους..._ 4Τ
ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ
Στον εξοπλισμό της βασικής έκδοσης και των δύο μοντέλων (11.450 ευρώ για το Fortwo με όφελος απόσυρσης και 12.087 για το Forfour, αντίστοιχα), που δεν έχει κάποια ονομασία, περιλαμβάνονται πέντε αερόσακοι, σύστημα Stop & Start, air condition, ηχοσύστημα με θύρες AUX-USB και bluetooth με φωνητικό χειρισμό, και η εφαρμογή Smart Cross Connect, μέσω της οποίας συνδέεται ένα smartphone με το ηχοσύστημα. Ακολουθούν οι εκδόσεις Passion, Prime και Proxy, με την τελευταία να κοστολογείται 2.483 ευρώ περισσότερο από τις βασικές εκδόσεις, αλλά και να περιλαμβάνει σχεδόν τα πάντα, μαζί και τη σπορ ανάρτηση. Πρότασή μας η έκδοση Passion (+1.500 ευρώ από τις βασικές), που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει ζάντες αλουμινίου 15 ιντσών και τον υπολογιστή ταξιδίου με οθόνη TFT. Από εκεί και πέρα, ενδεικτικά, με κόστος 856 ευρώ τοποθετείται το πακέτο Cool & Media με οθόνη 7 ιντσών, η έξτρα πανοραμική οροφή κοστίζει 379 ευρώ, το στροφόμετρο μαζί με το ρολόι 163 ευρώ.
Το σύστημα Crosswind Assist, που περιλαμβάνεται στο βασικό εξοπλισμό, ενεργοποιείται από τα 80 χλμ./ώρα και επεμβαίνει στα φρένα, αν διαγνώσει ότι το Smart παρεκκλίνει της πορείας του εξαιτίας πλευρικού ανέμου.
SMART FORTWO
+ XΩΡΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΠΙΒΑΤΕΣ/ΕΥΕΛΙΞΙΑ/ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΥΛΙΣΗΣ
- ΧΩΡΟΙ ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ
SMART FORFOUR
+ ΕΥΕΛΙΞΙΑ/ΑΝΕΣΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ/ΘΕΣΗ ΟΔΗΓΗΣΗΣ
- ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ/ΤΙΜΗ