Αφιέρωμα: Πέντε από τις καλύτερες ταινίες αγώνων ταχύτητας

Στην 150ετή ιστορία του, ο κινηματογράφος είχε πάντα την τάση να μιμείται τη ζωή, άλλοτε περισσότερο, άλλο λιγότερο. Από τα τρένα που ξεκινούσαν στον σταθμό των Παρισίων και το άλογο στον ιππόδρομο, μέχρι τις βιογραφικές ταινίες και τα ντοκιμαντέρ, η κάμερα πάντα κατέγραφε, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, την πραγματικότητα, το αληθινό.

Μία αλήθεια είναι και το αυτοκίνητο, το πάθος για την ταχύτητα, οι ιστορίες που δημιουργούνται με άξονα ένα όχημα τεσσάρων τροχών, ενός τιμονιού κι ενός θορυβώδους, σχεδόν λυρικού κινητήρα.

Ανά τα χρόνια, το Hollywood ασχολήθηκε πολλές φορές με την αυτοκίνηση, κι ειδικά τους αγώνες ταχύτητας, ενώ πολλές ήταν κι οι βιογραφίες και τα ντοκιμαντέρ για προσωπικότητες του μηχανοκίνητου αθλητισμού που βρήκαν τον δρόμο τους στην μεγάλη οθόνη.

Παρακάτω θα βρείτε πέντε από τις καλύτερες ταινίες για τις γιορτινές βραδιές μπροστά απ’ την τηλεόραση.

Grand Prix (1966)

Κατά πολλούς, ίσως η πιο εντυπωσιακή ταινία αγώνων αυτοκινήτου στην ιστορία, κι ας βγήκε πριν από μισό αιώνα. Είναι μία από τις πρώτες του είδους, και ο σκηνοθέτης John Frankenheimer έβαλε ψηλά τον πήχη για τους επόμενους, με τα άκρως εντυπωσιακά για την εποχή (κι όχι μόνο) πλάνα από τα αυτοκίνητα εν κινήσει. Πολλά εξ αυτών προήλθαν από cameo εμφανίσεις οδηγών Formula 1, με τους Phil Hill, Graham Hill, Juan Manuel Fangio, Jim Clark, Jochen Rindt και Jack Brabham να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους προς τέρψη της 7ης τέχνης. 

Όταν βγήκε, το 1966, ήταν στο top 10 των πλέον επικερδών παραγωγών, ενώ κέρδισε τρία βραβεία Όσκαρ, για τα καλύτερα Ηχητικά Εφέ, το Καλύτερο Μοντάζ και τον Καλύτερο Ήχο.

Talladega Nights: The Ballad of Ricky Bobby (2006)

Ο Will Ferrell είναι μία κωμική ιδιοφυΐα, και το ‘Talladega Nights’ το αποδεικνύει περίτρανα. Αν και υπάγεται στην κατηγορία του ‘sports comedy’, η ταινία θέλει να περάσει το feeling των αγώνων NASCAR ακόμα και στον πλέον αμύητο. Ο Ricky Bobby (Will Ferrell) είναι ένας οδηγός που το μόνο που ξέρει να κάνει είναι να κερδίζει στα μεγάλα οβάλ της Αμερικής, ενώ ο αντίζηλός του είναι ο Γάλλος Jean Girard (Sacha Baron Cohen), ένα ομοφυλόφιλος οδηγός που ήρθε από τη Formula 1 και τα βάζει με τον Bobby από την αρχή της πορείας του στα NASCAR. 

Η σκηνοθεσία του Adam McKay (που συνυπογράφει το σενάριο) είναι υποδειγματική, συνδυάζοντας τέλεια το κωμικό στοιχείο με την απόδοση στο μεγαλύτερο δυνατό μέτρο της αισθητικής των αγώνων. 

Senna (2010)

Λίγα πράγματα μπορούν να ειπωθούν για το ‘Senna’ που δεν έχουν ειπωθεί ήδη. Ο μετρ των biopic ντοκιμαντέρ, Asif Kapadia, καταφέρνει μέσα σε κάτι παραπάνω από 120 λεπτά να αποδώσει τη ζωή του Ayrton Senna, από τα καρτ μέχρι και τον θάνατό του στην Ίμολα, καλύπτοντας το τρομερό GP Μονακό με την Toleman, την διετία με τη Lotus, την κόντρα με τον Alain Prost στη McLaren, μέχρι το 1994 και τον πρόωρο χαμό του. Μπορεί να γίνει μεγάλη συζήτηση για το αν ο Kapadia επέλεγε πάντα μέσα στην ταινία την πιο ευνοϊκή για τον Senna εικόνα, όμως μόνο έτσι θα μπορούσε να λειτουργήσει το φιλμ. 

Είναι ένα ντοκιμαντέρ και για τον θεατή που δεν ξέρει ποιος ήταν ο Senna ή τι σήμαινε ο χαμός του για το motorsport, κι αυτό είναι κάτι που διατρέχει όλο το έργο του χαρισματικού Kapadia, αφού το ίδιο έχει πετύχει και με το αντίστοιχο πόνημά του για τον Diego Maradona και την Amy Winehouse.

Rush (2013)

Μετά το ‘Grand Prix’, το ‘Rush’ είναι ίσως η πιο υποδειγματικά σκηνοθετημένη ταινία αγώνων, από κάθε άποψη. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να καταγράψεις με το φακό μίας ταινίας, από τη σκηνοθετικά σκοπιά του Hollywood (που ουκ ολίγες φορές υπερβάλει στη δράση και την ένταση), την ταχύτητα των μονοθέσιων, χρησιμοποιώντας ελάχιστα CGI.

Το μεράκι του Ron Howard (Apollo 13, A Beautiful Mind, Κώδικα Ντα Βίντσι) στη σκηνοθεσία και η συγγραφική πένα του Peter Morgan, καθώς κι η θέληση όλων των συντελεστών να συμβουλευτούν πραγματικά και ουσιαστικά τον Niki Lauda στη συρραφή των γεγονότων που οδήγησαν στην κόντρα του με τον James Hunt το 1976, προσφέρουν ένα αποτέλεσμα που συναρπάζει, συγκινεί και -ως ένα βαθμό- προσφέρει πληροφορία.

Η δραματοποιημένη καταγραφή της μάχης των δύο οδηγών για την κατάκτηση του πρωταθλήματος εκείνη τη χρονιά, από την αρχή της κοινής πορείας τους μέχρι το ατύχημα του Lauda στο Nurburgring και το φινάλε στο Fuji, είναι μία ωδή στην κινηματογραφική απεικόνιση των αγώνων αυτοκινήτου.

Σε αυτό προσδίδει και το casting στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Ο Daniel Bruehl έζησε για μεγάλο διάστημα μαζί με τον Niki Lauda για να μπορέσει να μιλήσει με την προφορά και τη χροιά του, ενώ ο Chris Hemsworth, που έκανε το όνομά του ως Thor στις ταινίες του MCU, απέδειξε -όντας ο κινηματογραφικός James Hunt- ότι έχει μεγάλο ρεπερτόριο στη μεγάλη οθόνη.

Ford v Ferrari (2019)

Μία ακόμα ιστορία από το παρελθόν του motorsport που έφερε στο προσκήνιο ο κινηματογράφος ήταν εκείνη της κόντρας της Ford με τη Ferrari για τα πρωτεία στις 24 ώρες του Le Mans της δεκαετία του ’60.

Η ιστορία του πώς η Ford, εμπιστευόμενη τον Carroll Shelby, έφτασε να κερδίσει τη Ferrari στο Le Mans, λέγεται μέσα από χολιγουντιανό spectrum, αλλά αποδίδεται εξαιρετικά και με πίστη στα γεγονότα.

Η ιστορία, αν κι όχι τόσο γνωστή όσο εκείνη του ‘Rush’ και της κόντρας Lauda-Hunt, παραμένει συναρπαστική και δείχνει την αγωνιστική πραγματικότητα της εποχής: ό,τι είναι γρήγορο την Κυριακή, πουλάει τη Δευτέρα.

Η ματιά του James Mangold είναι σαφής εξ αρχής: οι ήρωές μας αναγκάζονται να περάσουν μέσα από τα εμπόδια που τίθενται από του ανώτερούς τους, ακόμα κι αν στη διαδρομή θα πρέπει να κάνουν τις υποχωρήσεις τους.

Αυτό δε σημαίνει, πάντως, πως δε λείπουν τα στοιχεία εκείνα που χαρακτηρίζουν τις αθλητικές βιογραφίες, όπως η έμφαση στο δίπολο «εμείς-αυτοί» με την δαιμονοποίηση της Ferrari, ή η βιασύνη με την οποία περνάνε ορισμένα γεγονότα (στη μία σκηνή έχουμε το ΟΚ της Ford για να ξεκινήσει το αγωνιστικό της πρόγραμμα, δύο σκηνές μετά εμφανίζεται ένα έτοιμο πρωτότυπο).