Μήπως το θέμα της εκπαίδευσης έχει μεγαλύτερη προτεραιότητα από τα δημοσιονομικά της χώρας;
Μιλώντας για εκπαίδευση, οι 4ΤΡΟΧΟΙ, έχουν κατά πολλούς, επηρεάσει σημαντικά και έχουν διαμορφώσει σε μεγάλο βαθμό ολόκληρες γενιές (όχι μόνο στην κουλτούρα της αυτοκίνησης). Αναγνώστες, δηλαδή, που, παρακινούμενοι από τα κείμενα ενός περιοδικού το οποίο «γράφει και για αυτοκίνητα», κυνήγησαν το όνειρό τους, έκαναν σπουδές και πήραν σοβαρά τον εαυτό τους και τη δουλειά τους, χάραξαν τον προσωπικό τους δρόμο πάνω σε αξίες -που ουδεμία σχέση έχουν με αυτές που μας οδήγησαν στα χρόνια της ανυποληψίας- παλεύοντας καθημερινά, όταν ο περίγυρος ήταν κάπου εύκολα βολεμένος. Τουλάχιστον αυτό συνέβαινε σε μια εποχή που ένα πτυχίο μπορούσε να προσφέρει, αν μη τι άλλο, μια εξασφαλισμένη επαγγελματική σταδιοδρομία, πέρα από την κοινωνική καταξίωση.
Για αυτό και πολλοί γονείς που πορεύτηκαν με μεγάλες δυσκολίες στη ζωή προέτρεπαν εδώ και δεκαετίες τα παιδιά τους να σπουδάσουν. Για να ανοίξουν οι πόρτες που οι ίδιοι βρήκαν κλειστές.
Τώρα όμως βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι, καθώς, από τη μία η κρίση έχει διαλύσει την αγορά εργασίας, και από την άλλη ο υπερπληθωρισμός πτυχίων μοιραία οδηγεί σε φωνές αμφισβήτησης για την υφιστάμενη μορφή του εκπαιδευτικού συστήματος.
Αυτό δε συμβαίνει μόνο στην απαξιωμένη χώρα μας, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Για περισσότερο από έναν αιώνα, η βιομηχανική επανάσταση προσδιόρισε τις ανάγκες της επαγγελματικής αγοράς και διαμόρφωσε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που το κύριο χαρακτηριστικό του είναι ότι δεν αντιμετωπίζει τη διαφορετικότητα των ανθρώπων, προσπαθώντας ει δυνατόν να τους εξομοιώσει. Επίσης, ένα χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου συστήματος είναι ότι δίνει μεγαλύτερη έμφαση στις επιστήμες και στα μαθηματικά, και λιγότερη στις τέχνες, στις ανθρωπιστικές επιστήμες ή στη φυσική αγωγή.
Αυτά και άλλα πολλά περιγράφει εύστοχα και με πολύ χιούμορ ο γκουρού σε θέματα εκπαίδευσης, ακαδημαϊκός Κεν Ρόμπινσον στις ομιλίες του, τις οποίες μπορείτε να αναζητήσετε στο Διαδίκτυο. Όπως επισημαίνει, ένα από τα προβλήματα του σημερινού συστήματος εκπαίδευσης είναι ότι παράγουμε… γραφειοκράτες. Τα μαθήματα είναι τις περισσότερες φορές βαρετά, καθώς η διδασκαλία αδυνατεί να κεντρίσει την περιέργεια των μαθητών, η οποία τελικά αποτελεί και τη δύναμη της μάθησης. «Οι καθηγητές δεν πρέπει να είναι εκεί για να μεταλαμπαδεύουν μόνο τη γνώση, αλλά και για να καθοδηγούν, να προκαλούν και να κινούν την προσοχή», λέει ο Ρόμπινσον, εξηγώντας γιατί είναι συχνό φαινόμενο η λεγόμενη «διαταραχή ελλειμματικής προσοχής».
Έχουμε δηλαδή εν πολλοίς εκπαίδευση χωρίς μάθηση, με τις εξετάσεις να έρχονται υποστηρικτικά σε όλη αυτήν την κουλτούρα τυποποίησης. Τέλος, ένα από τα ζητήματα του εκπαιδευτικού συστήματος έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι καθηγητές καλούνται απλώς να υπηρετήσουν τις νόρμες που αποφασίζει η κεντρική διοίκηση, αφαιρώντας τους το δικαίωμα οποιασδήποτε παρέκκλισης η οποία θα ήταν σε θέση να επιλύσει τα προβλήματα μιας συγκεκριμένης τάξης μαθητών.
Πώς αντιμετωπίζεται το θέμα της εκπαίδευσης στην Ελλάδα; Η απάντηση είναι με πρόχειρες και απανωτές «μεταρρυθμίσεις», που μεθοδεύουν ακόμα και οι κατά καιρούς διαφορετικοί υπουργοί παιδείας της ίδιας κυβέρνησης.
Σε κάθε περίπτωση, η όλη προσέγγιση είναι περισσότερο λογιστική, και δεν κοιτάζει στην καρδιά του προβλήματος, αφού τελικά Υπουργείο, καθηγητές, μαθητές, γονείς, αλλά και τα Μέσα φαίνεται να ενδιαφέρονται περισσότερο για άλλα, πιο «καυτά» ζητήματα, όπως το αν θα γίνεται προσευχή, αν θα μειωθεί κατά μία ώρα ο χρόνος διδασκαλίας των Αρχαίων και αν η προσέλευση στο ολοήμερο σχολείο θα πραγματοποιείται ένα τέταρτο αργότερα.
Ζητείται επειγόντως έμπνευση…_ Μ. Σ.
