Οργή, ανησυχία, αλλά και έντονος προβληματισμός επικρατεί στη διεθνή κοινή γνώμη γύρω από το τι ακριβώς κρύβεται πίσω από τις πυρκαγιές που για μια ακόμα φορά καταστρέφουν ανεξέλεγκτες τα τελευταία 24ωρα τα δάση του Αμαζονίου – μία γωνιά του πλανήτη που αποτελεί ένα σημαντικό ανάχωμα στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής.
Ο Πρόεδρος της Βραζιλίας, Jair Bolsonaro, επεσήμανε την περασμένη Τετάρτη κατά τη διάρκεια της καθιερωμένης συνομιλίας του με εκπροσώπους του Τύπου που μεταδίδεται ζωντανά κάθε εβδομάδα μέσω γνωστού μέσου κοινωνικής δικτύωσης πως «όλα δείχνουν ότι οι ΜΚΟ πηγαίνουν στον Αμαζόνιο για να βάλουν φωτιές». Όταν ρωτήθηκε δε αν διαθέτει απτά στοιχεία που να στηρίζουν τους ως άνω ισχυρισμούς, ο Πρόεδρος της χώρας απάντησε αρνητικά, προσθέτοντας όμως πως «έτσι γίνεται». Προχωρώντας μάλιστα ένα βήμα παραπάνω, ο ηγέτης της χώρας του καφέ υποστήριξε πως οι μη κυβερνητικές οργανώσεις είναι αυτές που βάζουν τις φωτιές στα δάση του Αμαζονίου επειδή «τους λείπουν χρήματα» εξαιτίας των βαθιών περικοπών στη χρηματοδότησή τους, τις οποίες ενέκρινε και πραγματοποίησε η κυβέρνηση της οποίας ο ίδιος προΐσταται.
Εν μέσω των καταστροφικών πυρκαγιών, και με την κοινή γνώμη να παρακολουθεί σοκαρισμένη τις ολέθριες για όλους συνέπειες τους, ο Βραζιλιάνος Πρόεδρος δεν αναφέρθηκε ούτε στιγμή τόσο στα οργανωμένα συμφέροντα που βρίσκονται πίσω από την παράνομη αποψίλωση των δασών του Αμαζονίου, ούτε ασφαλώς στις αποφάσεις της κυβέρνησης για «διαρκή αξιοποίηση του δάσους για εξορύξεις και αγροτικές καλλιέργειες». Φυσικά, καμία αναφορά δεν έγινε ούτε στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής – άλλωστε, ο ίδιος έχει δηλώσει στο παρελθόν πως κάτι τέτοιο «δεν υφίσταται» και πως η Συμφωνία του Παρισιού «δεν είναι τελικά και τόσο καλή».
Όπως ήταν αναμενόμενο, οι δηλώσεις αυτές, αλλά και η γενικότερη στάση του Προέδρου της Βραζιλίας απέναντι στην απίστευτη καταστροφή που συντελείται τα τελευταία 24ώρα εξαιτίας των αναρίθμητων πυρκαγιών που μέχρι και αυτή τη στιγμή καίνε ό,τι βρουν στο διάβα τους, προκάλεσαν την αντίδραση απλών πολιτών – που καθημερινά εκφράζουν την οργή τους μέσω των social media – γνωστών προσωπικοτήτων, διεθνών και τοπικών περιβαλλοντικών οργανώσεων, αλλά και κυβερνητικών αξιωματούχων σε κάθε γωνιά του πλανήτη, που για μια ακόμα φορά έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου.
Τι συμβαίνει στον Αμαζόνιο τους τελευταίους μήνες
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Δορυφορικών Ερευνών της Βραζιλίας (INPE), oι πυρκαγιές στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου έχουν αυξηθεί φέτος κατά 83% την περίοδο Ιανουάριου-Αυγούστου, σε σύγκριση με το αντίστοιχο οκτάμηνο του 2018. Και αυτό κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι. Η INPE αποκάλυψε επίσης πως από τις αρχές του 2019 έχουν εκδηλωθεί στη χώρα 72.843 πυρκαγιές, ενώ από την περασμένη Πέμπτη και μετά ο αριθμός τους ανέρχεται στις 9.500.
Πως προκαλούνται οι πυρκαγιές
Οι περισσότερες από τις πυρκαγιές είναι «αγροτικής φύσεως». Με την πολιτεία και τις τοπικές αρχές να ενθαρρύνουν στο βωμό της «ανάπτυξης» αμφιλεγόμενες πρακτικές, πολλές είναι οι περιπτώσεις εκείνες στις οποίες οι αγρότες βάζουν φωτιά σε δάση προκειμένου να αυξήσουν την επιφάνεια της καλλιεργήσιμης γης τους. Επίσης, οι γνωστοί-άγνωστοι καταπατητές καίνε τα τροπικά δάση, ώστε να αυξήσουν – όχι και τόσο νόμιμα, προφανώς – την επιφάνεια γης που κατέχουν. Σε κάθε περίπτωση, οι πυρκαγιές στον Αμαζόνιο φαίνεται να έχουν ανθρωπογενή αίτια – και ως επί το πλείστον είναι σκόπιμες, σε αντίθεση με τις πρόσφατες καταστροφές στη Σιβηρία και την Αλάσκα.
Γιατί ο πλανήτης πρέπει να ανησυχεί
Θα ήταν αφελές να πιστέψει κανείς πως η τρομακτική απώλεια της βιοποικιλότητας που λαμβάνει χώρα αυτή τη στιγμή στα τροπικά δάση του Αμαζονίου είναι δυνατό να επηρεάσει μόνο τη Βραζιλία. Η απώλεια της βλάστησης στον Αμαζόνιο (ας μην μιλήσουμε για εκείνη της πανίδας…) μειώνει άμεσα τις ποσότητες βροχής, αλλά και τη συχνότητα εκδήλωσής τους, στο σύνολο της Νότιας Αμερική, καθώς και σε άλλες περιοχές του κόσμου. Και για να το πούμε διαφορετικά, εξαιτίας των πυρκαγιών αυτών, ο πλανήτης μας χάνει ένα σημαντικό ανάχωμα απέναντι στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και τις ολέθριες συνέπειες που απορρέουν από αυτή.
Υπάρχει λύση;
Αν μη τι άλλο, η δράση και η διαρκής πίεση από κάθε βήμα και με κάθε μέσο, εμπορικό ή πολιτικό, μπορεί να είναι ο μόνος ίσως τρόπος ώστε η κυβέρνηση της Βραζιλίας να πάρει όλες τις απαραίτητες νομοθετικές αποφάσεις και πρωτοβουλίες που θα κλείσουν το ανίερο μονοπάτι “θανάτου του Αμαζονίου”, απ’ όπου κι αν αυτό προκαλείται.
«Το σπίτι μας καίγεται. Στην κυριολεξία. Τα τροπικά δάση του Αμαζονίου – τα πνευμόνια που παράγουν το 20% του οξυγόνου του πλανήτη – καίγονται. Πρόκειται για διεθνή κρίση», έγραψε στο Τwitter ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Emmanuel Macron, ζητώντας εκτάκτως τη διεξαγωγή συζητήσεων για το όλο θέμα στη σύνοδο κορυφής των G7 που πραγματοποιείται αυτές τις μέρες.
Όμως, οι τάσεις και η γενικότερη ισορροπία δυνάμεων στην Ευρώπη φαίνεται να έχει δύο όψεις αυτή τη στιγμή: την ώρα που χώρες, όπως η Νορβηγία και η Γερμανία, έχουν σταματήσει τις δωρεές τους προς το ταμείο Amazon της κυβέρνησης της Βραζιλίας , η ΕΕ υπέγραψε πρόσφατα μία εκτενή εμπορική συμφωνία με τη Ν. Αμερική, ενώ την περασμένη μόλις Τετάρτη ο υπουργός Εμπορίου του Ηνωμένου Βασιλείου, Conor Burns, δήλωσε ανοιχτά πως η χώρα του επιθυμεί «να εμβαθύνει τις σχέσεις της με την Βραζιλία». Ερωτηθείς δε για τις πυρκαγιές που μαίνονται στη χώρα, ο Βρετανός υπουργός Εμπορίου αρνήθηκε να προβεί σε σχολιασμό, δηλώνοντας όμως απερίφραστα την πεποίθησή του πως η κυβέρνηση του Jair Bolsonaro «φιλοδοξεί να φέρει την ευημερία στο λαό της».
Ευημερία όμως χωρίς πλανήτη, γίνεται;
Φωτογραφία: NASA
