Καύσιμα από οικιακά απόβλητα!

Η παγκόσμια αυτή καινοτομία έγινε πράξη χάρη στη συνεργασία του Δήμου Χαλανδρίου με το τμήμα Χημικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος WASTE4think.

Πρόκειται για ένα τεράστιας σημασίας project, με επικεφαλής τον καθηγητή Γεράσιμο Λυμπεράτο, με το οποίο ανοίγει ο δρόμος για τη διαχείριση των απορριμμάτων και την ελαχιστοποίηση του όγκου που καταλήγει στη χωματερή. Μια καθαρή, δηλαδή, ολοκληρωμένη λύση και πρακτικά εφαρμοσμένη, με την οποία αντιμετωπίζεται καθοριστικά το περιβαλλοντικό πρόβλημα και το τεράστιο ζήτημα του υπερκορεσμού του οικοσυστήματος, ενώ παράλληλα ενισχύεται το αποτέλεσμα της ανακύκλωσης.

Μόλις έξι μήνες μετά τη συμμετοχή των εθελοντών και των κατοίκων του Χαλανδρίου στο πρόγραμμα, έχουν επιτευχθεί οι εθνικοί στόχοι στο απόλυτο, και η ανάλυση των δεδομένων του Σεπτεμβρίου δείχνει πως το ποσοστό επιτυχίας της ανακύκλωσης ξεπερνά το 75%.

Ο Γεράσιμος Λυμπεράτος, ο οποίος είναι και πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου στο Δήμο Χαλανδρίου και εντεταλμένος επιστημονικός συνεργάτης σε θέματα περιβάλλοντος και ανακύκλωσης, πρωτεργάτης και δημιουργός του Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων, μας εξηγεί:

«Σχεδιάσαμε ένα σύστημα, κάνοντας ξεχωριστή διαλογή με μπλε κάδους για το πλαστικό και το μέταλλο, κίτρινους κάδους για χαρτί-χαρτόνι και κώδωνες για το γυαλί, αποφασίζοντας σιγά σιγά και όχι τυχαία, αλλά με ενημέρωση των δημοτών, να συλλέγουμε στην πηγή τα υπολείμματα των τροφών. Αξιοποιήσαμε περίπου 900 εθελοντές και μοιράσαμε ενημερωτικά 10.000 έντυπα, παντού στο Χαλάνδρι, στο Θέατρο της Ρεματιάς και σε όλους τους δημοτικούς χώρους. Ήμασταν τυχεροί γιατί συμμετείχαμε στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα, το οποίο μας στήριξε οικονομικά σε αυτή την προσπάθεια με χρηματοδότηση 500.000 ευρώ.

Μοιράσαμε στους δημότες, σε μεγάλες ποσότητες, βιοαποδομήσιμες σακούλες από πατάτα και οδηγίες για το τι να πετάνε μέσα στους καφέ κάδους, δηλαδή πρακτικά οτιδήποτε παράγει η κουζίνα, είτε καθαρίζοντας φρούτα, λαχανικά, είτε πετώντας υπολείμματα τροφών. Με αυτόν τον τρόπο, αν εξαιρέσει κανείς τα κλασικά ανακυκλώσιμα υλικά, όπως είναι το πλαστικό, το μέταλλο και το γυαλί, ό,τι άλλο παράγει η κουζίνα ήταν εν δυνάμει υλικό για να χρησιμοποιηθεί.

Αυτό το υλικό μεταφέρεται σε μια μικρή μονάδα στο Δήμο, όπου ξεραίνεται, τεμαχίζεται και παράγεται το FORBI (Food Residue Biomass), μία εξαιρετική πρώτη ύλη για να το αξιοποιήσει κανείς ποικιλοτρόπως, ως καύσιμο στην τσιμεντοβιομηχανία, ως ζωοτροφή, μπορούμε επίσης να φτιάξουμε πέλετ και να χρησιμοποιηθεί για θέρμανση, και τέλος μπορούμε μέσα σε σαράντα μέρες να φτιάξουμε πολύ γρήγορα εξαιρετικής ποιότητας κομπόστ, χρησιμοποιώντας τα κλαδέματα του Δήμου.

Εμείς επιλέξαμε να παράγουμε βιοαέριο, το οποίο και χρησιμοποιούμε ως καύσιμο για να κινηθεί το απορριμματοφόρο, πετυχαίνοντας στην πράξη αυτό που λέμε “κυκλική οικονομία”. Γιατί το ίδιο το απορριμματοφόρο που συλλέγει τα απορρίμματα κινείται με το βιοαέριο που παράγεται από αυτά».

Το ζήτημα της ανακύκλωσης

Το μυστικό σε ένα τέτοιο project, προκειμένου να πάρει κανείς καθαρό και σωστό υλικό, είναι η ενημέρωση για το πώς θα κάνει σωστά όλη τη διαδικασία, έτσι ώστε να μη βρίσκονται μέσα στον κάδο άσχετα αντικείμενα. Το αντίθετο δηλαδή με ό,τι, κατά γενικό κανόνα, συμβαίνει σήμερα με την ανακύκλωση στην Ελλάδα, καθότι στους μπλε κάδους της ανακύκλωσης σήμερα πετιούνται σκουπίδια, φαγητά, κλαδιά και κάθε λογής απόρριμμα, γεγονός που καθιστά αδύνατη και «άκυρη» τη διαδικασία από μόνη της. Και αυτό γιατί η ενημέρωση των πολιτών δεν ήταν ποτέ συστηματική, αλλά αποσπασματική.

Να σημειωθεί ενδεικτικά ότι στην Αθήνα ανακυκλώνεται μόλις το 15% του συνολικού όγκου των απορριμμάτων, ενώ στην υπόλοιπη χώρα το ποσοστό είναι σαφέστατα χαμηλότερο. Και να σκεφθεί κανείς πως υποτίθεται ότι μέχρι το 2020 ήταν υποχρέωσή μας το 50% των βιοαποβλήτων να εκτρέπεται.

Επισταμένη ενημέρωση

Στην ερώτησή μας πώς ανταποκρίνεται ο κόσμος στο project, ο καθηγητής ανέφερε πως οι δημότες ανταποκρίθηκαν με μεγάλη χαρά. «Οι εθελοντές είναι οι πρέσβεις αυτής της πρωτοβουλίας· υπάρχει μεγάλη κινητοποίηση γύρω απ’ το θέμα. Η δική μας λογική είναι η εξής: Ας μας πάρει λίγο περισσότερο χρόνο για να μάθουμε να κάνουμε το σωστό, και να το επεκτείνουμε σιγά σιγά, χωρίς να βιαζόμαστε. Δεν κατακτώνται αυτά τα θέματα από τη μια στιγμή στην άλλη, θέλουν το χρόνο τους. Απαιτούνται βήματα σίγουρα και αργά, και όχι βεβιασμένα. Αυτήν τη στιγμή στο Δήμο η ποσότητα που μπορούμε να παράγουμε θεωρητικά είναι καύσιμο για 20.000 χλμ. την ημέρα, τη στιγμή που ο Δήμος συνολικά για τα πενήντα απορριμματοφόρα του χρειάζεται καύσιμο για μόλις περίπου 1.500 χλμ. Πρόκειται για μια εξαιρετική προοπτική».

Σήμερα το project έχει επεκταθεί σε όλη την περιοχή της Αγίας Βαρβάρας, όχι πια με εθελοντές, αλλά απευθύνεται σε 8.000 κατοίκους, στο 10% του πληθυσμού του Δήμου Χαλανδρίου, για όλη την περιοχή της Αγίας Βαρβάρας, μεταξύ Κηφισίας, Εθνικής Αντιστάσεως, Παπανικολή και Τζαβέλλα.

«Έπειτα από έξι μήνες λειτουργίας, έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι αυτήν τη στιγμή έχουμε ήδη 45% συμμετοχή. Ο κόσμος έχει αρχίσει να καταλαβαίνει τι σημαίνει να ξεχωρίζει τα απορρίμματα. Όλη η δράση έχει συνοδευτεί και με έντυπα για την πληροφόρηση των πολιτών γύρω από την ανακύκλωση. Έτσι, στο Δήμο Χαλανδρίου κάνουμε ανακύκλωση σε ποσοστό 75%. Θεωρώ ότι, αν αυτό το σύστημα λειτουργούσε σε όλη τη χώρα, λιγότερο από 10% των αποβλήτων θα κατέληγε στους ΧΥΤΑ, και θα εξαλείφαμε σχεδόν την ανάγκη της λειτουργίας τους. Η πολιτεία πρέπει να δώσει κίνητρα, να υπάρχει ανταποδοτικότητα για τα βιοαπόβλητα.

Για παράδειγμα, στο Σεβέζο, το πανεπιστήμιο στην Ιταλία που είναι συνεργάτης μας στο πρόγραμμα, κατάφερε εφαρμόζοντας επιτυχημένα τη διαδικασία της ανακύκλωσης να ανεβάσει το σχετικό ποσοστό από το 75% στο 82%, εφαρμόζοντας το σύστημα “Pay-As-You-Throw”. Συσχέτισαν δηλαδή το τι πληρώνει κανείς σε δημοτικά τέλη με την ποσότητα των σύμμεικτων απορριμμάτων που πετάνε. Αυτό σημαίνει πως από ένα σημείο και έπειτα, αφού φτάσεις στο επιθυμητό επίπεδο της ανακύκλωσης, πρέπει να δώσεις περισσότερα οικονομικά κίνητρα…»_ Ανδρονίκη Παντιώρα

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΝΗΣ