Imperia Automobiles – ο μεγαλύτερος κατασκευαστής του Βελγίου

Αυτή η ιστορία αρχίζει από τη Λιέγη, μια πόλη όπου η βιομηχανική δραστηριότητα ήταν ανέκαθεν σημαντική για την οικονομία του Βελγίου και της ευρύτερης γεωγραφικής ζώνης. Σε αυτήν εγκαταστάθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα -ύστερα από σύντομη παραμονή στο Aachen- η οικογένεια του Adrien Piedboeuf, προερχόμενη από τη Γερμανία. Ο τελευταίος, από νεαρή ηλικία ανέπτυξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη μηχανολογία και την νεογέννητη εφεύρεση του αυτοκινήτου. Τον Αύγουστο του 1904 άνοιξε ένα μικρό εργαστήρι στην οδό Fragnée 63, όπου κατασκεύαζε μια μοτοσικλέτα, για την οποία είχε κατοχυρώσει ως εμπορική επωνυμία την ονομασία «Forward». Τον επόμενο χρόνο, αποφάσισε να κάνει ένα ακόμη άλμα και μαζί με το φίλο του Γερμανό μηχανικό Paul Henze δούλεψε σκληρά για να φτιάξει τα πρώτα του αυτοκίνητα. Βασισμένα σε σχέδια του δεύτερου, τα πρώτα τετράτροχα μοντέλα του Atelieur Adrien Piedboeuf, ήταν έτοιμα το καλοκαίρι του 1906. Για την κίνησή τους, χρησιμοποιούσαν 4κύλινδρα μηχανικά σύνολα των 4.9 και των 9.9 λίτρων.

H Ιmperia στο εμβληματικό Nessonvaux
Όμως, η μικρή κλίμακα της παραγωγής τους, είχε σαν αποτέλεσμα να κατασκευαστούν σε αριθμούς μικρότερους από αυτούς που επιθυμούσε ο ανήσυχος Βέλγος μηχανολόγος. Μια μετακόμιση σε νέες και μεγαλύτερες εγκαταστάσεις ενδεχομένως θα έλυνε το πρόβλημα, ωστόσο πριν από αυτό έπρεπε η νεοσυσταθείσα εταιρεία κατασκευής αυτοκινήτων να αποκτήσει και μια εμπορική επωνυμία. Ο Piedboeuf επέλεξε το Imperia, όχι τυχαία, καθώς ήθελε να υπενθυμίσει ότι αυτά τα μέρη ανήκαν κάποτε στον Καρλομάγνο, τον ιδρυτή της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Λίγο πιο εκεί (στο Αix la Chapelle των Γαλλόφωνων, το Aachen των Γερμανών και το Ακυίσγρανον των Βυζαντινών) βρισκόταν άλλωστε και η πρωτεύουσά του. Το σήμα της Imperia έφερε στο επάνω μέρος του το στέμμα του αυτοκράτορα και από κάτω, ολογράφως μέσα σε κύκλο, υπήρχε το όνομα της εταιρείας. Τον επόμενο χρόνο ο Adrien πήρε το νοικοκυριό του και εγκαταστάθηκε στο Nessonvaux του δημοτικού διαμερίσματος της Trooz, στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις που στέγαζαν μέχρι πρότινος το μεγάλο οπλουργείο του Henri Pieper, καθώς μετά την αναστολή εργασιών του δεύτερου λόγω έλλειψης βιώσιμων παραγγελιών, ήταν διαθέσιμες προς πώληση. Μέσα στο 1907, από τα 28.500 τ.μ. της νέας έδρας της εταιρείας, κύλησαν στους τροχούς τους τα πρώτα αυτοκίνητα που παρήχθησαν εκεί.

Το κτίριο του Nessonvaux έμελλε στη συνέχεια να ταυτιστεί πλήρως με τις τύχες της Imperia Automobiles, καθώς στέγασε το διοικητικό και κατασκευαστικό της κέντρο μέχρι το 1948, που ανέστειλε τις εργασίες της. Το συγκρότημα ξεχωρίζει και για ένα ακόμη εντυπωσιακό στοιχείο, καθώς στην αρχιτεκτονική παρέμβαση του 1928 η οροφή του διαμορφώθηκε κατάλληλα, ώστε να φιλοξενήσει με επιτυχία μια πίστα δοκιμών μήκους ενός χιλιομέτρου. Μόνο δύο ακόμη κτίρια σε ολόκληρο τον κόσμο είχαν δομηθεί κατά τέτοιο τρόπο: Το Lingotto στο Τορίνο που άνοιξε το 1923 και το Palacio Chrysler στο Buenos Aires, που λειτούργησε για πρώτη φορά την ίδια χρονιά με το Nessonvaux.

Ο Jules Springuel και τα Impéria-Abadals
Το 1909 η Impéria παρήγαγε μοντέλα με κινητήρες των 12 ίππων κι ως το 1912 είχε αποκτήσει ένα καλό όνομα ως κατασκευάστρια αυτοκινήτων, με τα τετράτροχα προϊόντα της να πωλούνται στο Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ολλανδία και τη Μεγάλη Βρετανία. Ήδη, για τους τότε επιχειρηματικούς κύκλους, ήταν τόσο σημαντική όσο και η αρχαιότερη και πιο γνωστή Minerva. Παρά τις επιτυχίες αυτές, ο Adrien Piedboeuf στις αρχές του 1912 μεταβιβάζει την εταιρεία στον Jules Springuel, που κατασκεύαζε δικά του αυτοκίνητα από το 1907. Οι δύο μάρκες συγχωνεύτηκαν και μέχρι το 1914 διακινούσαν τα μοντέλα τους με την ετικέτα Springuel-Ιmperia. Aπό τότε χρονολογείται και η γνωριμία των Βέλγων με τον Francesco (Paco) Abadal, έναν πανέξυπνο Καταλανό που έβγαζε λεφτά στη Βαρκελώνη πουλώντας πολυτελή μοντέλα σε πλούσιους πελάτες και παράλληλα έτρεχε σε αγώνες. Από το 1912 ο Paco κατασκεύαζε δικά του αυτοκίνητα κι ασφαλώς ενδιαφερόταν να επεκταθεί. Τέσσερα χρόνια αργότερα, τα πρώτα Impéria-Abadals εξήλθαν από την γραμμή παραγωγής του Nessonvaux, με 4κύλινδρους 16βάλβιδους κινητήρες των 2.992 κ.εκ. Κατασκευάστηκαν περίπου 170 μέχρι το 1923, χρονιά που ο Francesco αποσύρθηκε από το προσκήνιο κι η εταιρεία του έπαψε να υπάρχει. Η διμερής συνεργασία συμπεριέλαβε και τρία sport πρωτότυπα του 1921, με οκτακύλινδρους σε σειρά κινητήρες των 5.630 κ.εκ., καθώς επίσης και σημαντικές επιτυχίες στους αγώνες αυτοκινήτων της εποχής.

Οι συνέπειες του πολέμου
Ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος αποδείχτηκε τροχοπέδη για την εξέλιξη της εταιρείας, όπως άλλωστε συνέβη και με όλους τους Βέλγους κατασκευαστές. Η λεηλασία των μηχανημάτων από τους Γερμανούς στραγγάλισε την ανάκτηση της σταθερότητας και την επιστροφή στους καθημερινούς ρυθμούς παραγωγής, επιτρέποντας στην αυτοκινητοβιομηχανία των ΗΠΑ να επιβληθεί αρκετά γρήγορα στη βελγική και την ευρωπαϊκή αγορά. Αυτό κατέστρεψε όλες τις μικρές μάρκες, που πριν το 1914 και παρά το βιοτεχνικό χαρακτήρα της δουλειάς τους, ήταν σημαντικές. Ελάχιστες εταιρείες άντεξαν τότε την τεράστια εισροή αμερικανικών αυτοκινήτων, αλλά μόνο για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Μπροστά σε αυτή την κατάσταση, μεταξύ των ετών 1919 και 1920, ο Springuel πωλεί την επιχείρησή του σε ένα δυναμικό νεαρό επιχειρηματία, τον Mathieu Van Roggen.

Το όραμα του Mathieu Van Roggen
Το νέο αφεντικό είχε το όραμα να μετατρέψει την Imperia σε μια ακμάζουσα επιχείρηση από τεχνική και εμπορική σκοπιά, με τα καλοσχεδιασμένα αυτοκίνητά της να ξεχωρίζουν για την ποιότητά τους. Σε μία από τις πρώτες του προσλήψεις, έφερε στην εταιρεία τον νεαρό Arnold Couchard, παθιασμένο με την τεχνολογία και τη μηχανική, που με τον καιρό έγινε η ψυχή της επιχείρησης. Σε μια από τις πρώτες του δουλειές σχεδίασε ένα 4κύλινδρο κινητήρα των 1.100 κ.εκ. με πλευρικές βαλβίδες, ισχύος 22 ίππων, ο οποίος εγκαταστάθηκε σε ένα από τα πρώτα αυτοκίνητα στον κόσμο που έφεραν ηλιοροφή. Το 1924 έβαλε στη γκάμα της εταιρείας το μετέπειτα δημοφιλές 8/12 ΗΡ, που έδωσε ένα νέο ξεκίνημα στο εμπορικό σήμα και έκανε το αυτοκίνητο προσιτό σε περισσότερο κόσμο. Το 1925 η εταιρεία προσέλαβε τον Louis de Monge, ως επικεφαλής μηχανικό έρευνας, ο οποίος έκανε εξαιρετική δουλειά στις αναρτήσεις και στα αυτόματα κιβώτια ταχυτήτων.

Στα χρόνια της ακμής της (1919-1939) η Imperia, θέλοντας να επεκτείνει το μερίδιό της στην αγορά όσο γίνεται περισσότερο, εξαγόρασε πολλές εταιρείες που αντιμετώπιζαν οικονομικά προβλήματα και δε μπορούσαν να λειτουργήσουν με βάση τα όσα είχαν σχεδιάσει. Στο άρμα των θυγατρικών της προστέθηκαν κατά χρονολογική σειρά η Carrosserie Matthys & Osy και η Métallurgique (1927), η Excelsior (1929) και η Nagant (1931). Επίσης, η Imperia συνδέθηκε οικονομικά και με τη γαλλική εταιρεία κατασκευής αεροσκαφών Voisin. Το 1934 το εργοστάσιο του Nessonvaux προχώρησε σε ευρεία συνεργασία και με τη Minerva, η οποία λύθηκε τις παραμονές του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου. Αυτός άλλωστε ήταν και ο λόγος που την ίδια χρονιά ο Arnold Couchard μετακόμισε στην Αμβέρσα, όπου και ανέλαβε διευθυντής του τομέα παραγωγής της, αφήνοντας τη θέση του στον Louis Zurstrassen.

Από τη Minerva στην Adler
Με όλες αυτές τις κινήσεις, ο Mathieu Van Roggen ήλπιζε πως θα τροφοδοτούσε την ευρωπαϊκή αγορά με επιτυχημένα εμπορικά οχήματα, που θα καταπολεμούσαν τα αυτοκίνητα των μεγάλων αμερικανικών εταιρειών. Το 1932 η διευρυμένη εταιρεία πωλούσε μοντέλα με τα εύηχα ονόματα Albatros, Diane, Alouette, Μοuette, Mesnage και Hirondelle. Δύο χρόνια αργότερα η Imperia-Μinerva πλέον ξεκίνησε μια ακόμη συνεργασία, με την Adler αυτή τη φορά, παράγοντας κατόπιν αδείας της αυτοκίνητα με κίνηση στους εμπρός τροχούς και 4κύλινδρους κινητήρες των 995 και των 1.912 κ.εκ. Ήταν μια επιτυχημένη διμερής συμφωνία, αφού είχε διάρκεια ζωής 14 ετών. Το 1937 ο Louis de Monge άφησε την εταιρεία, ανταποκρινόμενος θετικά στην πρόσκληση-πρόκληση του Ettore Bugatti να του σχεδιάσει ένα μικρό και ελαφρύ αεροπλάνο υψηλών ταχυτήτων (το 100Ρ, που μπορούσε να φτάσει τη μέγιστη ταχύτητα των 500 μιλίων την ώρα σε ευθεία-οριζόντια πτήση και φυγαδεύτηκε από το Παρίσι λίγες ώρες πριν το καταλάβουν οι Ναζί). Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, όμως, θα ήταν για την Imperia τροχοπέδη, για δεύτερη φορά.

Eπίλογος
Μετά την απελευθέρωση του Βελγίου από τον ζυγό των Γερμανών, η καθημερινή ζωή στη χώρα άργησε να βρει τους ρυθμούς τους, πόσο μάλλον η επιχειρηματική! Με σοβαρές πληγές και απώλειες από τον πόλεμο η Imperia συνέχισε να κατασκευάζει αυτοκίνητα με το εμπορικό της σήμα μέχρι το 1948, εφοδιάζοντάς τα κυρίως με μηχανικά σύνολα της Hotchkiss. Aπό εκείνη τη χρονιά, το εργοστάσιο παρήγαγε κατόπιν αδείας μοντέλα της Adler και της βρετανικής Standard, ενώ επίσης συναρμολογούσε σε μικρούς αριθμούς αυτοκίνητα της Triumph, της Alfa Romeo και μικρά λεωφορεία της Bussing. Πολυάριθμα Standard Vanguards όλων των τύπων (8, 10, 12, 14) κατασκευάστηκαν στο Nessonvaux μέχρι τα τέλη του 1957, που η εταιρεία από το Μεγάλο Νησί μετακόμισε σε δική της ιδιόκτητη εγκατάσταση στο Βέλγιο. Χωρίς αντικείμενο εργασίας πλέον, το εργοστάσιο έκλεισε οριστικά τις πόρτες του την επόμενη χρονιά. Το κτίριο, που χτίστηκε από τον Henri Pieper κι αργότερα απέκτησε αυτοκινητοδρόμιο στην οροφή, εξακολουθεί να υπάρχει στις ημέρες μας. Τμήματα της πίστας, μη φθαρμένα, επίσης υπάρχουν ακόμη. Η περιφέρεια της Wallonne έχει προχωρήσει όλες τις διαδικασίες, ώστε το οικοδόμημα και οι γύρω χώροι του να χαρακτηριστούν μνημείο βιομηχανικής αρχαιολογίας. Το εμπορικό σήμα της Imperia αναβίωσε για λίγο από το 2009 μέχρι το 2015, με την πρόσκαιρη εμφάνιση ενός εντυπωσιακού υβριδικού sport concept.