Lancia Ypsilon Cassina 1/1906: Αναγέννηση τώρα!

Κείμενο: Γιώργος Ατσαλάκης, Φωτογραφίες: Lancia, Γιώργος Ατσαλάκης

Κατά την επίσημη αποκάλυψη της νέας Lancia Ypsilon στον Tύπο στις 14 Φεβρουαρίου, ο Luca Napolitano, Διευθύνων Σύμβουλος της Lancia, ήταν απόλυτος:

«Δεν έχουμε σκοπό να κατασκευάσουμε νοσταλγικά αυτοκίνητα. Εμπνεόμαστε φυσικά από το παρελθόν, αλλά πάντα με το βλέμμα στο μέλλον.»

Ένα μεσημέρι με καταρρακτώδη βροχή λίγες μέρες αργότερα, μπαίνοντας στο νέο εκθεσιακό χώρο της Lancia στο Μιλάνο, είδα μπροστά μου τη φράση του Napolitano να υλοποιείται με τρόπο σχεδόν θεατρικό. Η νέα Lancia Ypsilon Edizione Limitata Cassina 1/1906, στο χαρακτηριστικό χρώμα  Blu Lancia, στεκόταν υπό γωνία απέναντι από την ασπρόμαυρη φωτογραφία μιας Lancia Aurelia B24 Spider του 1955, που καταλάμβανε όλο το ύψος του χώρου. Απέναντι στην κομψότητα της Aurelia, η Ypsilon αντιπαρέβαλε την αυτοπεποίθηση των λόγων του Napolitano, μαζί με μια αδιόρατη υποψία θράσους. Αναγνωρίζοντας το παρελθόν, αλλά με τα μάτια στο μέλλον. Σε κάποιον που εναντιώνεται σε κάθε μορφή παρελθοντολαγνείας όπως εγώ, αυτό και μόνο ήταν αρκετό για να με κερδίσει.

Αντίθετα από τις τρέχουσες τάσεις αναβιώσεων, η Ypsilon αρνείται οποιαδήποτε ρετρό αισθητική, έχοντας εν μέρει ενδυθεί το σχεδιαστικό οπλοστάσιο που παρουσιάστηκε τον Νοέμβριο του 2022 με το γλυπτό Pu+Ra Zero και τον Απρίλιο του 2023 με την πρωτότυπη Pu+Ra HPE. Η ανάπτυξη αυτής της νέας σχεδιαστικής γλώσσας της Lancia πιστώνεται στην ομάδα του chief designer Jean Pierre Ploué, όμως ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η συμμετοχή της εμβληματικής εταιρείας επίπλων Cassina στη διαμόρφωσή της, κάτι για το οποίο θα μιλήσουμε εκτενώς παρακάτω.

Pu+Ra lingua

Ξεκαθαρίζω τα πράγματα από την αρχή: η Ypsilon είναι ένα πολύ όμορφο αυτοκίνητο, που βγάζει μια αβίαστη αίσθηση καινοφανούς κομψότητας, παρότι είναι ένα αυτοκίνητο μόλις πάνω από τα 4 μέτρα. Οι οικείς αναλογίες πηγάζουν από την πλατφόρμα eCMP του μητρικού ομίλου της Lancia, όμως οποιαδήποτε ομοιότητα με άλλες υλοποιήσεις της σταματούν εδώ. Όλες οι εξωτερικές επιφάνειες ανήκουν αποκλειστικά στην Ypsilon και φέρουν μια σειρά από σχεδιαστικά στοιχεία που είδαμε στην Pu+Ra HPE.

Στο εμπρός μέρος η νέα εκδοχή του περίφημου Calice, της παραδοσιακής μάσκας της Lancia, είναι το πιο χαρακτηριστικό από αυτά. Πρόκειται για ένα τριμερές led graphic σχήματος Τ, που ακολουθεί τις γραμμές της προηγούμενης μάσκας, χωρίς πια ανοίγματα εισαγωγής αέρα. Αν και έχει προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων και θορύβου, κάθε αμφιβολία για το νέο μοτίβο διαλύεται από κοντά, ενώ είναι σχεδόν ποιητική η υπόσταση του φωτεινού, άυλου Calice που σηματοδοτεί τη νέα εποχή της φίρμας. Εξαγωνικοί προβολείς στα άκρα του προφυλακτήρα οριοθετούν το πλάτος του αμαξώματος, ενώ τα 2+2 παραλληλόγραμμα οβάλ καπάκια εκατέρωθεν του Calice, αφήνουν υπονοούμενα για μελλοντικές εκδόσεις.

Πολυσυζητημένη είναι και η διαμόρφωση του πίσω μέρους του αμαξώματος. Ένα σφηνοειδούς διατομής γραμμικό στοιχείο σε φινίρισμα piano black διατρέχει ως αεροτομή τη βάση του κρυστάλλου της πίσω πόρτας και πλαισιώνεται από δύο τρισδιάστατα κυκλικά φωτιστικά σώματα. Η σύνθεση παραπέμπει ευθέως στη διαμόρφωση της ουράς της Lancia Stratos και έχει ενσωματωθεί εξαρετικά στον όγκο του αυτοκινήτου. Αν για το Calice οι ενστάσεις αφορούσαν σε πιθανές συγγένειες με λιγότερο “ευγενείς” φίρμες, για το πίσω μέρος της Ypsilon ακούστηκε ότι μοιάζει πολύ με την Alfa Romeo Mito. Δεν θυμάμαι αν η Alfa κατηγορήθηκε ποτέ ότι με τα στρογγυλά φανάρια της Mito αντέγραψε τη Stratos, τη 037, ή το Fiat 850 (από όπου τα φανάρια προέρχονταν), αλλά βλέποντας κανείς το πίσω μέρος του αυτοκινήτου, η λέξη Mito είναι η τελευταία από όσες έρχονται στο μυαλό…

Οι μεγάλες πλάγιες επιφάνειες της Ypsilon στερούνται οποιουδήποτε νεύρου ή άλλου τεχνάσματος για να “πιάσουν” το φως και να αρθρώσουν οπτικά το σύνολο. Ο Napolitano κατά την παρουσίαση επέμεινε στον τρόπο που οι καμπύλες γραμμές των Aurelia πέρασαν στο προφίλ της Pu+Ra HPE και κατέληξαν σε αυτό της Ypsilon. Βλέποντας το αυτοκίνητο μπροστά μου, οι καμπύλες γραμμές του προφίλ (μια κυρτή στους ώμους του αμαξώματος και μια κοίλη στη βάση) έκαναν καλά τη δουλειά για την οποία σχεδιάστηκαν, επιμηκύνοντας τη σιλουέτα και φέρνοντάς την κοντά στη γραμμή του εδάφους (τουλάχιστον με τις 17άρες ζάντες και τα Michelin Primacy 205/45/17 που φορούσε). Θα ήθελα να σιγουρευτώ βλέποντας το αυτοκίνητο σε συνθήκες έντονου φυσικού φωτισμού, αλλά η απέρριτη πλευρική διαμόρφωση της Ypsilon  δείχνει σαν ένα κερδισμένο στοίχημα.

Αν υπάρχει πεδίο κριτικής, αυτό έχει να κάνει με την επιλογή ενός μικρού αυτοκινήτου για την είσοδο μιας τόσο απαιτητικής σχεδιαστικής γλώσσας στην αγορά. Η νέα γλώσσα της Lancia, όπως την είδαμε στην Pu+Ra HPE, χρειάζεται μεγάλα μεγέθη για να αναπτυχθεί επαρκώς. Απαιτεί μήκος στον κάθετο σκέλος του Calice, χυτές γραμμές για την ενσωμάτωση της πίσω σφηνοειδούς αεροτομής με τα κυκλικά φωτιστικά σώματα, μεγάλο ανάπτυγμα για τα τόξα που διατρέχουν το προφίλ του αυτοκινήτου και μεγάλο εμβαδόν οροφής για την κυκλική ηλιοροφή που θαυμάσαμε στο πρωτότυπο. Ένα αυτοκίνητο της κατηγορίας Β θεωρητικά δυσκολεύεται – λόγω μεγέθους – να φιλοξενήσει ένα τόσο πλούσιο σχεδιαστικό λεξιλόγιο στην πλήρη έκτασή του. Στην πράξη, η Ypsilon δεν υστερεί πουθενά στο σχεδιασμό της, απλώς αφήνει υποσχέσεις που θα εκπληρωθούν από τα μεγαλύτερα μελλοντικά μοντέλα της Lancia. Όταν τη φαντάζομαι να συνδιαλέγεται με την κίνηση και να αντανακλάται στις τζαμαρίες της πόλης, βλέπω ένα αυτοκίνητο που ομορφαίνει το αστικό τοπίο τόσο όσο ομορφαίνει και την καθημερινότητα των κατόχων του. Δύσκολα μπορώ να σκεφτώ κάποιο άλλο αυτοκίνητο της κατηγορίας να είναι τόσο εκφραστικό σχεδιαστικά όσο αυτή εδώ η τετράμετρη Ιταλίδα.

Interior design εν κινήσει

Ήδη από την παρουσίαση της Pu+Ra HPE και της σχεδιαστικής φιλοσοφίας που κομίζει, έγινε αναφορά σε έννοιες και πρακτικές από την αρχιτεκτονική και το interior design. Η συνεργασία της Lancia με την Cassina δεν αρκέστηκε σε ένα επίπεδο επιλογής επενδύσεων, όπως παλιότερα είχε συμβεί με την Poltrona Frau, αλλά προχώρησε σε ένα γόνιμο διάλογο για το πώς το εσωτερικό των αυτοκινήτων θα γίνει περισσότερο κατοικίσιμο, θα θυμίσει περισσότερο σπίτι.

Αν και τα περισσότερα στοιχεία της Pu+Ra HPE δεν πέρασαν στην Ypsilon, το περίφημο tavolino (τραπεζάκι) βρήκε τη θέση του μια χαρά στο χώρο ανάμεσα σε οδηγό και συνοδηγό. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα φαρδύ ράφι κυκλικού σχήματος, στη θέση που θα βρισκόταν ο επιλογέας ταχυτήτων. Ενσωματώνει ασύρματη βάση φόρτισης κινητού τηλεφώνου, ενώ στο εμπρός τμήμα του αναγράφεται το λογότυπο της Cassina και η αρίθμηση του αυτοκινήτου, καθώς πρόκειται για περιορισμένη έκδοση 1906 αριθμημένων αντιτύπων, τιμώντας τη χρονιά ίδρυσης της Lancia. Παρά τα φαινόμενα, το tavolino δεν ενοχλεί καθόλου ούτε από τη θέση του οδηγού, ούτε από του συνοδηγού. Πρέπει να προσπαθήσει πολύ κανείς για να το ακουμπήσει με το πλάι του ποδιού του, όχι περισσότερο από ότι μια συμβατική κονσόλα. Προφανώς δεν είναι ούτε τραπέζι, ούτε coffee table, αλλά μια μικρή συμβολική χειρονομία, που κάνει το εσωτερικό πιο οικείο, πιο φιλόξενο, εν τέλει πιο ιταλικό.

Η ιταλικότητα του εσωτερικού πλαισιώνεται από τα υπέροχα καθίσματα με τις επενδύσεις της Cassina σε ένα μπλε βελούδο με μοτίβο που θυμίζει cannelloni. Η επιλογή να μην χρησιμοποιηθεί κάτι-σαν-δέρμα στα καθίσματα της κορυφαίας έκδοσης του μοντέλου, πέρα από περιβαλλοντικά ορθή είναι και συνεπής με την παράδοση της Cassina που έχει αποδείξει ότι υπάρχουν πολλοί δρόμοι προς την πραγματική πολυτέλεια.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, δύο πανομοιότυπες HD οθόνες 10,25 ιντσών αναλαμβάνουν το ρόλο πίνακα οργάνων και infotainment. Εργονομικά είναι άψογα τοποθετημένες, ορατές χωρίς κανένα πρόβλημα από το υπέροχο σε αίσθηση κατασκευής και σχεδιασμό τιμόνι. Οι δε φυσικοί διακόπτες λειτουργούν με ένα καθησυχαστικό “κλικ” που φωνάζει ποιότητα. Μικρή σχεδιαστική παραφωνία το κυκλικό module του συστήματος ελέγχου περιβάλλοντος καμπίνας SALA (από τα αρχικά Sound Air Light Augmentation), το οποίο δείχνει να έχει τοποθετηθεί εκ των υστέρων  σε ένα κατά τα άλλα πολύ άρτιο σχεδιαστικά χώρο επιβατών.

Όταν κάποια στιγμή έκλεισα τις πόρτες και απομονώθηκα στη θέση του οδηγού, ο χώρος άρχισε σταδιακά να με αγκαλιάζει και τα πάντα φάνηκαν τοποθετημένα στις σωστές θέσεις. Δεν έχω οδηγήσει ποτέ αυτοκίνητο της ίδιας πλατφόρμας, αλλά αν μου έλεγαν “πάρε το keyfob και φύγε”, θα ρύθμιζα καθρέπτες, θα έβαζα ζώνη και θα έφευγα χωρίς ανάγκη καμιάς επιπλέον προσαρμογής. Νομίζω ότι αυτό λέει πολλά για τον πολύ ψαγμένο και πειστικό τρόπο που έχει δουλευτεί το εσωτερικό της Ypsilon.  Και ναι, έχει κάτι από την αύρα ενός σοφιστικέ ιταλικού σπιτιού που η συνεισφορά της Cassina υπόσχεται.

Nel blu dipinto di Blu Lancia

Φεύγοντας από την έκθεση η βροχή συνεχιζόταν, αλλά για μένα το γκρι του Μιλανέζικου καιρού είχε ήδη δώσει τη θέση του στο Blu Lancia. Είναι αλήθεια ότι αγωνιούσα αν πραγματικά θα μου αρέσει η Ypsilon, και χάρηκα πολύ που τη βρήκα να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες, τουλάχιστον σχεδιαστικά. Επιφυλλάσομαι για την αίσθησή της στο δρόμο μέχρι να μου δοθεί η ευκαιρία να την οδηγήσω, αλλά ας μην γελιόμαστε, το αυτοκίνητο πατάει σε μια πολύ καλή πλατφόρμα και είναι σίγουρο ότι οι Ιταλοί θα ρυθμίσουν ό,τι χρειαστεί ώστε να δώσουν αυτό που πρέπει σε οδηγική αίσθηση.

Επιστρέφοντας στην Αθήνα στριφογύριζε στο μυαλό μου η σκέψη ότι οι Lancia πάντα ήταν ανώτερες από το άθροισμα των μερών τους. Αυτό είχε συμβεί με τη Lancia κάτω από τη στέγη της Fiat στα 70s. Κάτι αντίστοιχο θα  συμβεί και με τη Lancia στη νέα της εποχή. Διαφωνήστε ελεύθερα. Αλλά το ίδιο ελεύθερα επιτρέψτε μου να πιστεύω ότι θα τα καταφέρει. Γιατί ανεξάρτητα από την πορεία της τα τελευταία χρόνια, η Lancia είναι μια από τις σπουδαιότερες αυτοκινητοβιομηχανίες όλων των εποχών. Και το όνομά της μπορεί ακόμα να μας εμπνεύσει να κοιτάξουμε το μέλλον κατάματα, με την ίδια αισιοδοξία που το κοίταξε ο ιδρυτής της Vicenzo Lancia πίσω στο 1906.