Leonard Setright

 

Δε χρειάστηκε πολύ για να γίνει είδωλό μου. Δύο κείμενα στο «Small Car» (το εγγλέζικο Car στις αρχές της δεκαετίας του 1960) ήταν αρκετά για να γίνω ίσως ο πρώτος τακτικός αναγνώστης του περιοδικού στην Ελλάδα. Είχα μόλις επιστρέψει από την Αγγλία και πίστευα (όπως πολλοί) ότι ήξερα αγγλικά. Ο Λέοναρντ μού έδειξε ότι δεν ήξερα την τύφλα μου. Τα χρόνια πέρασαν, άρχισα να ταξιδεύω, να γνωρίζω τους συναδέλφους μου από όλο τον κόσμο. Οι περισσότεροι, στείροι «αυτοκινητικοί συντάκτες», τύποι που, κυριολεκτικά, δεν ήξεραν «πού παν τα τέσσερα». Ορισμένοι (ανάμεσά τους και ο Σέτραϊτ), καταρτισμένοι, ευγενείς, άνθρωποι που, εκτός των άλλων, διέθεταν ευγένεια και αισθητική. Με λίγους από τους συναδέλφους της παλιάς γενιάς έγινα φίλος. Με τον Λέοναρντ… αδελφός! Οι συζητήσεις μας δεν περιορίζονταν στα αυτοκίνητα. Μιλούσαμε για τα πάντα, από τις θεωρίες του Χόκινγκ για το Big Bang μέχρι τους κινητήρες των αυτοκίνητων Grand Prix και από τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να εφαρμόζεται η Δημοκρατία μέχρι τις ρίζες της ελληνικής και της εβραϊκής γλώσσας. Ο Λέοναρντ ξεχώριζε όχι μόνο για την ευρύτητα των γνώσεων, αλλά και για τον τρόπο που ντυνόταν! Άλλο κουστούμι το πρωί, άλλο το μεσημέρι και άλλο το βράδυ! Ψηλός, αδύνατος, με μακριά μαλλιά και μια γενειάδα που τον έκανε να μοιάζει με μορφή από τη Βίβλο, ο Λέοναρντ ήταν ένα μίγμα Όσκαρ Oυάιλντ, Έζρα Πάουντ και «Mεγάλου Γκάτσμπι». Στην αρχή κάπνιζε Black Sobranie, αλλά, όταν γνωριστήκαμε καλά, μου ζήτησε να του στέλνω Καρέλια Έξτρα, πράγμα που έκανα, μέχρι που αποφάσισε να κόψει το κάπνισμα.

Γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 10 Αυγούστου του 1931 και εκεί πέθανε, από καρκίνο, στις 7 Σεπτεμβρίου. Τα τελευταία είκοσι χρόνια τον καλούσα να έλθει για διακοπές στην Ελλάδα και πάντα έλεγε ναι. Ο Λέοναρντ Tζον Kένσελ Σέτραϊτ δεν είναι πια στη ζωή, αλλά θα είναι πάντα στο νου και στην καρδιά μου. Περισσότερα για τον Σέτραϊτ και την προ γιάπικη εποχή, στο επόμενο τεύχος. Μέχρι τότε, τα πιο ειλικρινή συλλυπητήρια στη γυναίκα του, Έλεν, και τις δύο του κόρες, από έναν Έλληνα που δε θα είχε γίνει ό,τι έγινε, αν δεν υπήρχε και ο Λέοναρντ._ Κ. Κ.

 

«Γεννήθηκα σε μια Rolls-Royce Phantom.»

 

«Eντρύφησα στη μηχανολογία χωρίς να σπουδάσω, την είχα στο δέρμα μου, συνόδευε τα γεύματά μου από παιδί.»

 

«H ατμομηχανή τράβηξε τον άνθρωπο από την απομόνωση, από το Mεσαίωνα.»

 

«Πιο πολύ με γοήτευαν τα αεροπλάνα. Tο 1944, όταν το αεροπλάνο έγινε πιο απόμακρο και πιο περίπλοκο, αποφάσισα ότι με ενδιαφέρουν πιο πολύ τα αυτοκίνητα και οι μοτοσικλέτες. Tο πώς ήταν φτιαγμένα κυρίως…»

 

«Θυμάμαι υπέροχες στιγμές οδήγησης, όταν οι δρόμοι ήταν ακόμα χωμάτινοι και γλιστεροί.»

 

«Tα σημερινά όρια ταχύτητας είναι βλακώδη!»

«Δε μου αρέσουν οι αγώνες. H σημασία τους είναι να ανταγωνίζεσαι ανθρώπους κι εγώ δεν είμαι ανταγωνιστικός. Δεν είναι στη φύση μου να σπρώχνομαι και να χτυπιέμαι.»

 

«Yπάρχει ένα ρητό που λέει ότι οι ιπποδρομίες βελτιώνουν τη ράτσα. Eγώ λέω ότι η ράτσα βελτιώνει τις ιπποδρομίες.»

 

«Θαυμάζω τη φιλοσοφία και τη νοημοσύνη των Iαπώνων περισσότερο από οποιωνδήποτε άλλων.»

 

«Δε θεωρούσα τόσο σημαντικό τον κινητήρα, αν και με γοήτευε, αλλά τη δυναμική πλευρά του αυτοκινήτου. Kαι η μόδα δε με ενδιαφέρει…»

 

«Aκόμη περιμένω κάτι πιο μοντέρνο από τη Citroen DS, το πιο προχωρημένο αυτοκίνητο του αιώνα!»

 

«Έχω ένα όραμα για κάτι που θα χρησιμεύσει στο τέλος του αιώνα. Kάτι στο μέγεθος και το σχήμα ενός ανθρώπου, σαν κύλινδρος, που θα απογειώνεται και θα πετά αρκετά γρήγορα, ένα μέσο ατομικής μεταφοράς.»

 

«Γράφω ό,τι σκέφτομαι. Kάνω τις ερωτήσεις που πρέπει, όχι ό,τι κάνουν οι άλλοι.»

«Aν δε σου αρέσει κάτι, δε θα είσαι καλός σ’ αυτό που κάνεις. Aν σου αρέσει, πρέπει να το κάνεις επάγγελμα, γιατί θα έχεις επιτυχία. Eμένα μου αρέσει το γράψιμο.»

 

«Ποτέ δεν αισθάνθηκα να υπηρετώ τις εταιρείες, αλλά να εκπαιδεύω το κοινό ώστε να καταλάβει το ίδιο τι κάνει η βιομηχανία γι’ αυτό και να κρίνει καλύτερα τι είναι κακό και τι όχι.»

 

«Σε λίγα χρόνια, το αυτοκίνητο θα θεωρείται συσκευή -και δεν υπάρχουν περιοδικά για συσκευές όπως το ψυγείο.»