Shoebox – η «παπουτσοθήκη» της Ford

Με το υποκοριστικό «shoebox» (παπουτσοθήκη, κουτί παπουτσιών) περιγράφεται μια σειρά μοντέλων της αμερικανικής Ford που παρήχθησαν την περίοδο 1949-1951. Το γλαφυρό τους προσωνύμιο οφείλεται στην απλότητα του σχεδιασμού τους, η οποία τα βοήθησε εμπορικά και τα έκανε διάσημα στο διηνεκές, καθώς μετέπειτα η ευκολία της μετατροπής τους σε hot-rods μεγιστοποίησε την καλή τους φήμη. Με την παρουσίασή τους, η εταιρεία πρόλαβε τους δύο μεγάλους συντοπίτες αντιπάλους της (General Motors, Chrysler), αφού τα συγκεκριμένα αυτοκίνητα ήταν τα πρώτα του Big Three με εντελώς νέα σχεδίαση, από τη λήξη του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου.

Σε αντίθεση με εκείνους, που απλά ανανέωσαν τα υπάρχοντα μοντέλα τους αφήνοντας αναλλοίωτα τα βασικά (και προπολεμικά) χαρακτηριστικά τους, στη Ford προχώρησαν σε πλήρη επανασχεδιασμό του προϋπάρχοντος τετράτροχου προϊόντος τους. Ένα νέο χαλύβδινο πλαίσιο τύπου σκάλας αποτέλεσε τη βάση για τη δουλειά τους, στο οποίο τοποθετήθηκαν επίσης νέες αναρτήσεις, ενώ το διαμέρισμα του κινητήρα μετακινήθηκε προς τα εμπρός για να δοθεί περισσότερος χώρος στην καμπίνα των επιβατών. Ακόμη, το απαρχαιωμένο «τούνελ» μέσα από το οποίο μεταδιδόταν η κίνηση στους πίσω τροχούς, αντικαταστάθηκε από ένα νέο, περισσότερο σύγχρονο και συμπαγές. Eκτός των άλλων, τα πίσω φτερά ενσωματώθηκαν πλήρως στο αμάξωμα, ενώ για τα εμπρός προτιμήθηκε ένα ελαφρύ και διακριτικό «ανασήκωμα».

Aμαξώματα
Ακολουθώντας την πεπατημένη, η Ford Motor Company παρήγαγε το μοντέλο της στις καθιερωμένες στην μεγαλύτερη αγορά του κόσμου εκδόσεις αμαξωμάτων, χωρίς να πρωτοτυπήσει. Έτσι, τα «shoeboxes» κυκλοφόρησαν ως δίθυρα coupe και hardtop coupe (Victoria), δίθυρα convertible και δίθυρα station wagon. Ασφαλώς, τον πρώτο λόγο είχαν οι sedan διαμορφώσεις, στις ονομασίες των οποίων σύμφωνα με την άγραφη αμερικανική παράδοση υιοθετήθηκε η επιτηδευμένη ανορθογραφία. H δίθυρη παραλλαγή αποκλήθηκε Tudor (αντί του σωστού two door) και η τετράθυρη Fordor (παραλείποντας το u). Οικονομία χώρου, ακόμη και στα λογότυπα…

Κινητήρες
Στον αντίποδα του πλήρους επανασχεδιασμού και των νέων ιδεών, στο διαμέρισμα του κινητήρα φιλοξενήθηκαν οι παλιές και δοκιμασμένες λύσεις της προηγούμενης δεκαετίας. Οι επιλογές μηχανικών συνόλων ήταν δύο, ο εξακύλινδρος σε σειρά 226 CID των 3.7 λίτρων και ο Flathead V8 των 3.9 λίτρων. Ο πρώτος τοποθετήθηκε για πρώτη φορά σε μοντέλο της Ford το 1941, με αρχική ισχύ 90 ίππων, που έγιναν 95 το 1948. Ο δεύτερος είναι ακόμη αρχαιότερος, καθώς εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε αυτοκίνητο της Ford το 1937 με απόδοση επίσης 90 ίππων. O oκτακύλινδρος Flathead των 100 ίππων είναι εκείνος που συνδέθηκε περισσότερο με το μοντέλο, καθώς εξόπλισε τις ισχυρότερες εκδόσεις του, ενώ με την ευελιξία του έγινε η τεχνική βάση για τη μετατροπή του σε hot-rod από όποιον το επιζητούσε. Όσο για τον εξακύλινδρο, αποσύρθηκε με πλήρη δόξα και τιμή το 1952.

Σταδιοδρομία
Το shoebox Ford παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε μια λαμπερή εκδήλωση, που έλαβε χώρα στο φημισμένο ξενοδοχείο Waldorf-Astoria της Νέας Υόρκης, τον Ιούνιο του 1948. Τα αυτοκίνητα που βρέθηκαν εκεί περιστρέφονταν επάνω σε ένα καρουζέλ, με ένα γυμνό πλαίσιο του μοντέλου να διαφημίζεται ως «το κορμί του ναυαγοσώστη» για τα νέα πρότυπα ασφάλειας που υποσχόταν. Το νέο στιλ σχεδιασμού, που λανσαρίστηκε εκείνο το βράδι στην πόλη που δεν κοιμάται ποτέ, υιοθετήθηκε ένα χρόνο αργότερα στο Cosmopolitan της θυγατρικής Lincoln και στο Eight της ομογάλακτης Mercury.

Το 1950, θέλοντας η εταιρεία να ανταγωνιστεί τα δημοφιλή hardtop coupe της Chevrolet, παρουσίασε μια δίθυρη sport sedan δίχρωμη παραλλαγή, που έγινε γνωστή ως Crestliner. Την ίδια χρονιά προέκυψε και η λιγότερο γνωστή έκδοση Business Coupe. Σύντομα, ένα ακόμη όνομα (Country Squire) πλαισίωσε την παραλλαγή του μοντέλου με το δίθυρο station wagon αμάξωμα, φέροντας και προσθήκες καλοδουλεμένου ξύλου στους αρμούς των εξωτερικών επιφανειών του. Όλες οι station wagon εκδόσεις

διέθεταν αναδιπλούμενα μεσαία καθίσματα, μια καινοτομία που επανεμφανίστηκε πολύ αργότερα, στα minivans της δεκαετίας του ’90. To 1951 το εργοστάσιο του Detroit έθεσε για πρώτη φορά στη διάθεση του μοντέλου το αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων Ford-O-Matic, με επιπλέον χρέωση για όποιον το επιθυμούσε προαιρετικά. Τις ημέρες εκείνες έδωσε και μια απάντηση στις Chevrolet Bel Air και Plymouth Belvedere, με το hardtop coupe Victoria, μέσω της οποίας υπερίσχυσε για ένα διάστημα των πωλήσεων της Chevrolet κατά 10%.

FORD DELUXE TUDOR SEDAN (1950) Αμάξωμα: δίθυρο sedan Kινητήρας: 6κύλινδρος σε σειρά 226 Κυβισμός: 3.700 κ.εκ. Διάμετρος x διαδρομή: 83.82 mm x 111.76 mm Σχέση συμπίεσης: 6.8:1 Καρμπιρατέρ: Holley 847FS Ισχύς: 95 ίπποι στις 3.300 σ.α.λ. Ροπή: 244 Nm στις 1.200 σ.α.λ. Μετάδοση κίνησης: στους πίσω τροχούς Κιβώτιο ταχυτήτων: χειροκίνητο 3 σχέσεων Ανώτατη ταχύτητα: 131 χλμ/ώρα 0-100 χλμ./ώρα: 20,7 δλ. Μήκος: 4.999 χλστ. Πλάτος: 1.821 χλστ. Ύψος: 1.595 χλστ. Μεταξόνιο: 2.896 χλστ. Μετατρόχιο εμπρός: 1.422 χλστ. Μετατρόχιο πίσω: 1.422 χλστ. Βάρος: 1.355 κιλά