Είχαμε την χαρά να συνομιλήσουμε με τον Νίκο Κατίκη, τον διεθνώς αναγνωρισμένο φωτογράφο που έχει καλύψει τόσο το WRC, όσο και το Ράλλι Ντακάρ με τον φωτογραφικό φακό.
Το κλισέ «όποια πέτρα κι αν σηκώσεις, θα βρεις έναν Έλληνα» είναι κάτι που ταιριάζει απόλυτα στον χώρο των rally για τη χώρα μας. Με πλούσια παράδοση (ελέω Ράλλι Ακρόπολις, κι όχι μόνο), οι Έλληνες αγαπούν το χώμα, τη λάσπη, το βουνό, τα γρήγορα περάσματα που σηκώνουν ένα «τσουνάμι» σκόνης.
Ο Νίκος Κατίκης είναι ένας τέτοιος άνθρωπος: «ερωτευμένος» με τους αγώνες, έκανε το πάθος του, επάγγελμα. Κι από αρχιτέκτονας, με δουλειά σε αυτόν τον τομέα, έγινε φωτογράφος, έθεσε νέα στάνταρ στον χώρο και έγινε παράδειγμα προς μίμηση για τους νέους που θέλουν να ασχοληθούν με τον φακό σοβαρά.
- Πώς ξεκίνησες την ενασχόλησή σου με την επαγγελματική φωτογραφία, και ειδικά στους αγώνες;
«Οι αγώνες ράλλι ήταν πάντα μέρος της ζωής μου από τότε που μπορώ να θυμηθώ τον εαυτό μου. Το ίδιο και η χρήση της φωτογραφικής μηχανής σε αυτούς. Η ιδέα της επαγγελματικής ενασχόλησης με τη φωτογραφική κάλυψη αγώνων αυτοκινήτου, προέκυψε όταν ήρθα πρώτη φορά σε επαφή μέσω internet με επαγγελματικές φωτογραφίες του πρακτορείου DPPI και 1-2 ακόμα ιστοσελίδων. Ενθουσιάστηκα… Πρέπει να ήταν γύρω στο 2000 όταν και αποφάσισα να ξοδέψω όλες μου τις οικονομίες (όντας φοιτητής αρχιτεκτονικής), προκειμένου να αγοράσω την πρώτη μου DSLR μετά από πολύ ψάξιμο και πολλές αμφιβολίες για την ορθότητα της κίνησης μου!
«Συνέχισα για αρκετά χρόνια να πηγαίνω σε αγώνες (θυμάμαι να μην κοιμάμαι από την προσμονή τις τελευταίες μέρες πριν την αναχώρηση μου για το Ράλλι Ακρόπολις) για αρκετά χρόνια, προσπαθώντας πάντα να βελτιώνω την τεχνική μου και να «αντιγράφω δημιουργικά» αυτά που έβλεπα σε έντυπα αυτοκινήτου αλλά κυρίως στο διαδίκτυο! Μέχρι το 2010… Εκεί ανακάλυψα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης… Μετά από κάποιον αγώνα, οι φωτογραφίες που ανέβασα στο facebook, κίνησαν το ενδιαφέρον κάποιων Ελλήνων αγωνιζόμενων, οι οποίοι ζήτησαν να αγοράσουν τις φωτογραφίες μου! Θυμάμαι δεν ήξερα ούτε πόσα χρήματα να ζητήσω!
«Για 1-2 χρόνια συνέχισα να φωτογραφίζω σε αγώνες ελληνικού πρωταθλήματος και να καλύπτω τα έξοδα μου από τις πωλήσεις των φωτογραφιών μου. Κάπου εκεί στο τέλος του 2012, η οικονομική κρίση, ανάγκασε το τότε αφεντικό μου στο τεχνικό γραφείο που εργαζόμουν ως αρχιτέκτονας, να με διώξει από τη δουλειά (ακόμα δεν ξέρω πως να σε ευχαριστήσω κ. Χάρη για αυτή σου την κίνηση), και έτσι αποφάσισα, αυτό που έκανα στην Ελλάδα ημιεπαγγελματικά, να το προσπαθήσω στο εξωτερικό, επενδύοντας όσα χρήματα είχα καταφέρει να αποταμιεύσω τα 4,5 προηγούμενα χρόνια από το επάγγελμα του αρχιτέκτονα, αγοράζοντας αρχικά τα εισιτήρια μου για τους δύο πρώτους αγώνες της χρονιάς στο Monte Carlo και τη Σουηδία! Η συμμετοχή ενός Έλληνα οδηγού στον αγώνα του Monte Carlo και 2 ακόμα πελάτες που κατάφερα να προσεγγίσω στον ίδιο αγώνα (και οι οποίοι μου ζήτησαν να τους καλύψω φωτογραφικά και σε επόμενους αγώνες του WRC της ίδιας χρονιάς) ήταν η πρώτη μου επαγγελματική συνεργασία στο εξωτερικό! Η συνέχεια γνωστή…»
- Πόσο δύσκολο είναι για έναν Έλληνα φωτογράφο να εδραιωθεί, όπως έχεις κάνει εσύ, σε διεθνές επίπεδο;
«Όσο δύσκολο άλλο τόσο εύκολο θα μπορούσα να πω ότι είναι… Χρειάζεται τύχη, υπομονή, επιμονή και ικανότητα φυσικά! Η αλήθεια είναι ότι η παντελής έλλειψη υποστήριξης εκ των έσω (ελληνικά πρωταθλήματα, Έλληνες αγωνιζόμενοι στο εξωτερικό, ελληνικά περιοδικά ειδικού τύπου κλπ) κάνει το έργο ενός Έλληνα φωτογράφου ιδιαίτερα δύσκολο. Επίσης η γεωγραφική θέση της χώρας μας είναι ένας ακόμα ανασταλτικός παράγοντας (τα αεροπορικά εισιτήρια από Ελλάδα κοστίζουν τα διπλά ή και τριπλά χρήματα σε σχέση με τα αντίστοιχα από την κεντρική Ευρώπη π.χ. από τη Γαλλία ή τη Γερμανία). Χρειάζεται μεγάλη επένδυση σε χρήμα, χρόνο, κούραση και απουσία από το σπίτι σου! Α, και όπως είπα πιο πάνω η τύχη παίζει πάντα τον δικό της ρόλο (αν θεωρήσουμε δεδομένα το ταλέντο και την ικανότητα).»
- Έχεις συνεργαστεί με μεγάλα πρακτορεία του εξωτερικού, όπως το @world. Πώς σε βοήθησε αυτό στο δικό σου έργο;
«Όταν δουλεύεις στο κορυφαίο επίπεδο στον τομέα σου (το @world είναι τα τελευταία χρόνια ένα από τα δύο κορυφαία φωτογραφικά πρακτορεία στον χώρο του παγκοσμίου πρωταθλήματος ράλλι), τότε μαθαίνεις τι είναι επαγγελματισμός, τι είναι πίεση και απαιτήσεις, τι σημαίνει να πρέπει να είσαι συνεπής στις υποχρεώσεις σου έναντι των πελατών σου και επίσης πως είναι ο ανταγωνισμός, ακόμα και μεταξύ συνεργατών! Κάτω από αυτές τις συνθήκες, σίγουρα μαθαίνεις τα όρια και τις αντοχές σου, αναγνωρίζεις τις αδυναμίες σου και φυσικά βελτιώνεσαι. Σίγουρα η συνεργασία με πρακτορεία τέτοιου επιπέδου, σου μαθαίνουν επίσης, ότι η δουλειά σου δεν είναι μόνο η φωτογραφία, αλλά επίσης η επικοινωνία, η στρατηγική, ο σωστός προγραμματισμός. Τελικά οι εμπειρίες που αποκτάς από τη συναναστροφή σου με άλλους επαγγελματίες (φωτογράφους, team managers, επαγγελματίες οδηγούς, παγκόσμιους πρωταθλητές) νομίζω ότι είναι το πιο σημαντικό που μπορείς να αποκομίσεις!»
- Έχεις ταξιδέψει σε κάθε αγώνα του WRC, έχεις φτάσει ως και τη Λατινική Αμερική για το Ράλλι Ντακάρ. Ποιο ταξίδι, ποιος προορισμός ήταν ο πιο διασκεδαστικός και ποιος ο πλέον δύσκολος;
«Οτιδήποτε μη οικείο στα μάτια ενός Έλληνα είναι σίγουρο ότι μπορεί να σε εντυπωσιάσει! Τα χιόνια και οι χαμηλές θερμοκρασίες της Σουηδίας σίγουρα, η αφόρητη ζέστη και οι απέραντοι αμμόλοφοι του Περού επίσης!
«Το Ράλλι Ντακάρ είναι η απάντηση και στις δύο ερωτήσεις… Είναι ο αγώνας που λάτρεψα και μίσησα την ίδια στιγμή. Που είπα «επιτέλους τελείωσε» και ταυτόχρονα «δεν μπορώ να περιμένω μέχρι την επόμενη φορά»! Τεράστια εμπειρία, τελείως διαφορετικό σε κάθε επίπεδο. Η οργάνωση, η ατμόσφαιρα, η πρόκληση, η ανακάλυψη των αντοχών σου! Να θέλεις να τα παρατήσεις και να φύγεις κάθε βράδυ, και κάθε επόμενο πρωί, μετά από ακόμα έναν κακό ύπνο λίγων μόνο ωρών υπό άθλιες συνθήκες (συνήθως μέσα σε αντίσκηνο, χωρίς μπάνιο και καθαρά ρούχα) να ανυπομονείς να ανακαλύψεις και πάλι τον εαυτό σου! Να αντικρίσεις τους αμμόλοφους του Περού ή τα υψίπεδα της Βολιβίας! Εκπληκτικό…»
- Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία που είχες να αντιμετωπίσεις σε μία ειδική διαδρομή;
«Γενικά ο κίνδυνος που διατρέχεις ανά πάσα στιγμή είναι η μεγαλύτερη δυσκολία. Η ταχύτητα, τα στοιχεία της φύσης (πέτρες, σκόνη, βλάστηση), το κρύο της Σουηδίας, η βροχή της Ουαλίας, τα φίδια και οι αράχνες της Αυστραλίας. Ακόμα περισσότερο το άγχος του να είσαι πάντα on time, έχοντας να αντιμετωπίσεις όλα τα παραπάνω.
«Α και επίσης κάποιες φορές (όχι λίγες είναι η αλήθεια) η έλλειψη σωστής εκπαίδευσης και άρα σωστής αντιμετώπισης μας από τους κριτές του αγώνα! Συχνά αντιμετωπίζουμε μεγάλες δυσκολίες στο να μπορέσουμε να κάνουμε σωστά τη δουλειά μας!»
- Περίγραψέ μας πώς είναι μία μέρα σκληρής δουλειάς σε κάποιο rally.
«Μια μέρα σκληρής δουλειάς ξεκινάει πάντα… νύχτα…!. Ξύπνημα γύρω στις 5:00 το πρωί (πολλές φορές και αρκετά νωρίτερα). Οδήγηση για την πρώτη συνήθως ειδική της ημέρας (σχεδόν πάντα το φως στην πρώτη ειδική είναι ενδιαφέρον φωτογραφικά και επίσης έχεις μεγαλύτερες πιθανότητες να μπορέσεις να φωτογραφίσεις όλους τους πελάτες σου). Φωτογραφίζω, γυρνάω στο αυτοκίνητο για on site επεξεργασία και αποστολή των φωτογραφιών (οι πελάτες είναι πάντα πιεστικοί και ανυπόμονοι να παραλάβουν τις φωτογραφίες τους όσο το δυνατόν συντομότερα – καταραμένο facebook). Ξανά οδήγηση για την επόμενη ειδική (συνήθως αυτό γίνεται εναλλάξ με κάποιον συνεργάτη, ενώ ο δεύτερος επεξεργάζεται φωτογραφίες συχνά εν κινήσει), ξανά φωτογράφιση και πάει λέγοντας! Μικρό διάλειμμα κατά τη διάρκεια της μέρας για φαγητό, και όποτε οι συνθήκες το επιτρέπουν χρονικά, και ξανά από τη αρχή για το απογευματινό loop ειδικών διαδρομών. Στη συνέχεια, αργά το απόγευμα, επιστροφή στο service park για να καλύψω το τελευταίο service της ημέρας. Η δουλειά τελειώνει αργά το βράδυ (πλην σπανίων περιπτώσεων) και επιστροφή στο ξενοδοχείο, όπου συνήθως κάνουμε ένα meeting με τους συνεργάτες μου για να ορίσουμε το πρόγραμμα της επόμενης μέρας (ποιος πάει πού). Πριν τις 01:00 δεν κοιμάμαι σχεδόν ποτέ… Κάπου εκεί περισσεύουν και 3-4 ώρες για ύπνο!»
- Τι συμβουλές θα έδινες σε έναν νέο φωτογράφο που θέλει να ακολουθήσει τα δικά σου βήματα;
«Να μη σταματήσει να φωτογραφίζει ποτέ και πουθενά. Από τον μικρότερο (συνήθως εκεί είναι ευκολότερο) μέχρι τον μεγαλύτερο αγώνα. Η εξάσκηση θα τον βελτιώσει και θα τον προετοιμάσει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις στο μέλλον. Να προσπαθήσει να αποκτήσει βαθιά γνώση του αντικειμένου! Να έχει υπομονή, θέληση και εμπιστοσύνη στις δυνατότητες του! Να μάθει αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, ιταλικά, γερμανικά (αν μπορεί και γιαπωνέζικα ακόμα καλύτερα)! Να θυμάται ότι κάθε ευρώ που ξοδεύει, είναι επένδυση στη δουλειά του, στο μέλλον του! Να είναι εξωστρεφής και σοβαρός ταυτόχρονα! Να μάθει να σέβεται και να εκτιμά τις ικανότητες και τον κόπο των συναδέλφων του! Ε και κάποια στιγμή να αποφασίσει να ρισκάρει και να κάνει το επόμενο βήμα!»
- Τι επιφυλάσσει το μέλλον για σένα;
«Για την ώρα βρίσκομαι σε διαπραγματεύσεις με δύο πρακτορεία για τη συνεργασία μας το 2019! Σύντομα έρχονται οι ανακοινώσεις.
«Ταυτόχρονα τρέχω το project του δικού μου πρακτορείου RALLYPIXELS (προσπαθώ να αυξήσω το πελατολόγιο μου και να εξελιχθώ).
«Στόχος μου είναι στο άμεσο μέλλον να δοκιμάσω τις δυνατότητες μου σε διαφορετικές μορφές αγώνων, όπως Rally Raid και κυρίως F1. Θέλω σίγουρα κάποια στιγμή να προσπαθήσω να μπω στον κόσμο της F1. Και σίγουρα να βάλω το Dakar στα στάνταρ του προγράμματος μου! Γενικά νομίζω ότι χρειάζομαι περισσότερες προκλήσεις να αντιμετωπίσω στην καριέρα μου! Σίγουρα χρειάζομαι να βελτιωθώ!»
Ευχαριστούμε τον Νίκο Κατίκη για τη συνέντευξη και το φωτογραφικό υλικό που μας παραχώρησε.
Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε αρχικά στο TotalRacing.gr στις 22/12/2018
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
