Delage Automobiles: η ξεχασμένη παγκόσμια πρωταθλήτρια

Η λησμονημένη στις ημέρες μας γαλλική εταιρεία ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 1905 από τον Louis Delage, ένα 31χρονο μηχανικό που εργαζόταν προηγούμενα στην Peugeot. Oι πρώτες εγκαταστάσεις της βρίσκονταν στο Levallois, ένα προάστιο βορειοδυτικά της πρωτεύουσας της Γαλλίας. Αρχικά ασχολείτο μόνο με συναρμολογήσεις, γρήγορα όμως αρχισε να κατασκευάζει και δικά της μοντέλα, ενώ αναμίχθηκε με επιτυχία και στους αγώνες. Το 1908 μεταφέρθηκε σε νέες εγκαταστάσεις παραγωγής, οι οποίες κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου μετατράπηκαν σε εργοστάσιο κατασκευής στρατιωτικού υλικού.

Το 1914 με ένα δικό της αγωνιστικό αυτοκίνητο ο Rene Thomas κέρδισε τα 500 μίλια της Ιndianapolis, ενώ δέκα χρόνια αργότερα ο ίδιος με μια ειδικά διασκευασμένη Delage έκανε για λίγο δικό του το απόλυτο ρεκόρ ταχύτητας στην ξηρά (230 χλμ/ώρα). Στα μέσα της δεκαετίας του ’20 η αγωνιστική της ομάδα ήταν μια από τις καλύτερες στον κόσμο, με οδηγούς της μεταξύ άλλων τον Albert Divo, τον Louis Wagner, τον Robert Senechal, τον Richard Seaman και τον Robert Benoist. Μεταξύ των επιτυχιών της ομάδας συμπεριλαμβάνεται και η νίκη στο πρώτο βρετανικό GP το 1926, ενώ μεγαλύτερη στιγμή της ήταν η κατάκτηση του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Κατασκευαστών τον επόμενο χρόνο.1925-1927: η μεγάλη τριετία

Από τα πρώτα χρόνια του μηχανοκίνητου αθλητισμού η Διεθνής Ομοσπονδία είχε προσδώσει σε κάποια Grand Prix τον χαρακτηρισμό «Grand Epreuves», που σε ελεύθερη απόδοση ερμηνευόταν ως «αγώνες με μεγαλύτερο συντελεστή». Eπίσης, είχε θεσπίσει και το βραβείο «Οδηγός της Χρονιάς» για τον καλύτερο πιλότο της αγωνιστικής περιόδου, τίτλος πολύ κοντινός με τον σημερινό του Παγκόσμιου Πρωταθλητή. Το 1925 η Ομοσπονδία προσπάθησε να καθιερώσει για πρώτη φορά το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κατασκευαστών Αυτοκινήτων Grand Prix. Ωστόσο, μόνο του το ευρωπαϊκό αγωνιστικό περιβάλλον (και ουσιαστικά τα γεωγραφικού χαρακτήρα κριτήριά του) δεν στάθηκε αρκετό για να λειτουργήσει ο θεσμός πραγματικά ως παγκόσμιος, παρά το γεγονός ότι διεξαγόταν στις πιο σημαντικές πίστες της γηραιάς ηπείρου.

Ο θεσμός διατηρήθηκε στη ζωή για τρία χρόνια, αναδεικνύοντας παγκόσμιους πρωταθλητές την Alfa Romeo (1925), την Bugatti (1926) και την Delage (1927). Επανήλθε ξανά το 1958 με κάθε επισημότητα, στη Formula 1 και χωρίς έκτοτε να απουσιάσει από καμιά χρονιά, με πρώτη νικήτρια τη βρετανική Vanwall. Εκτός του τίτλου αυτού, οι νίκες των Γάλλων έφεραν έφεραν τη διάκριση του «Οδηγού της Χρονιάς» (ανώτερη στον κόσμο δεν υπήρχε τότε) στον Albert Divo το 1925 και στον Robert Benoist το 1927. Δεκατέσσερις μεγάλες νίκες και πολυάριθμες μικρότερης σημασίας, κατέστησαν τη Delage μια από τις σημαντικότερες διεθνώς αγωνιστικές ομάδες του Μεσοπολέμου.

Robert Benoist – o ήρωας της Γαλλίας

Γεννήθηκε το 1895 στο Auffargis, ένα μικρό χωριό κοντά στο Rambouillet. Μετά την αποφοίτησή του από το σχολείο δούλεψε ως μηχανικός σε ένα συνεργείο αυτοκινήτων στις Βερσαλίες. Το 1915, μεσούντος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου αρχικά υπηρέτησε στο Πεζικό, όμως γρήγορα μετατάχθηκε στη Γαλλική Αεροπορία, που εκείνη την εποχή είχε μόλις ιδρυθεί. Στη συνέχεια συμμετείχε σε πολεμικές επιχειρήσεις στο Βερντέν και αλλού, βρίσκοντας το χρόνο να φοιτήσει και στην ακροβατική σχολή της Αεροπορίας.

Η καλύτερη περίοδος του Γάλλου οδηγού με την Delage ξεκίνησε όταν πήρε στα χέρια του το νέο μονοθέσιο της εταιρείας, την «15S-8» των 1.5 λίτρων με τον 8κύλινδρο σε σειρά κινητήρα των 170 ίππων στις 8.000 σ.α.λ., από μόλις 700 κιλά. Με αυτό κέρδισε σε τέσσερα από τα σημαντικότερα GP του 1927. Οι νίκες του σε Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία και Μεγάλη Βρετανία έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην κατάκτηση του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Κατασκευαστών από την Delage, ενώ ανέδειξαν τον ίδιο σε «Οδηγό της Χρονιάς». Το 1929 δοκίμασε τις δυνάμεις του στους αγώνες sport αυτοκινήτων, με μεγάλη επιτυχία, αν κρίνουμε από τη σπουδαία νίκη του στις «24 ώρες» του Spa με Alfa Romeo. Πέντε χρόνια αργότερα ξεκίνησε να οδηγεί για τη Bugatti. Το επιστέγασμα της συνεργασίας αυτής ήταν η νίκη του στις «24 ώρες» του Le Mans το 1937 με την αεροδυναμική «Type 57 G». Με την έναρξη του WW II, κλήθηκε στα όπλα.

Μετά την κατάρρευση του γαλλικού μετώπου διέφυγε στη Βρετανία. Από εκεί, μαζί με τον Ζαν-Πιέρ Βιμίλ και τον Γουίλιαμ Γκρόβερ-Γουίλιαμς, οργάνωνε και εκτελούσε στο γαλλικό έδαφος δολιοφθορές εναντίον των Νazi. Τον Ιούνιο του 1943 συνελήφθη και η Gestapo αποφάσισε να τον μεταφέρει στο Παρίσι, για περαιτέρω ανακρίσεις. Στη διαδρομή όμως κατόρθωσε να πηδήσει από το φορτηγάκι και να διαφύγει στην Αγγλία, ύστερα από αρκετές περιπέτειες. Τον Οκτώβρη της ίδιας χρονιάς επέστρεψε κρυφά στη Γαλλία, για να συνεχίσει την αντιστασιακή του δράση. Δυστυχώς όμως για εκείνον οι Ναζί τον συνέλαβαν ξανά, στις 18 Ιουνίου 1944, λίγες εβδομάδες πριν οι Σύμμαχοι απελευθερώσουν το Παρίσι. Κατόπιν, τον έστειλαν στο Buchenwald, όπου και τον εκτέλεσαν στις 11 Σεπτεμβρίου. Στις ημέρες μας, σε ό,τι έχει απομείνει από τις κερκίδες της Reims-Gueux, διακρίνεται ακόμη μισοσβησμένη η επιγραφή «Tribune Robert Benoist».

Πολυτέλεια και ισχύς

Παράλληλα, τα 6κύλινδρα και 8κύλινδρα μοντέλα παραγωγής της, πήγαιναν πολύ καλά από εμπορικής πλευράς. O Louis Delage, ακολουθώντας το παράδειγμα των περισσότερων από τους κατασκευαστές αυτοκινήτων υψηλού κύρους της εποχής του Μεσοπολέμου, υιοθετούσε την παραδοσιακή άποψη ως παραγωγός τους. Έτσι, παρέδιδε τα μοντέλα του γυμνά από αμάξωμα, μόνο με το πλαίσιο και τα μηχανικά μέρη, αφήνοντας τους αγοραστές να επιλέξουν ελεύθερα (και αναλόγως της οικονομικής τους επιφανείας) τον αναγνωρισμένο αμαξοποιό που θα τους έδινε την τελική τους μορφή. Ο κατάλογος με τους καροσερίστες που ασχολήθηκαν με τα Delage, περιλαμβάνει τους κορυφαίους επαγγελματίες της Γαλλίας: Letourneur & Marchand, Marius Franay, Autobineau, Henri Chapron, Carrosserie Brandone, Henri Labourdette και Alphonse Guillore (μετά την εξαγορά της εταιρείας από την Delahaye). Όλοι τους αρίστευσαν με την εξακύλινδρη «D6», αλλά και με την οκτακύλινδρη «D8», που θεωρείται το πιο σημαντικό αυτοκίνητο στην 48χρονη ιστορία της εταιρείας (1905-1953), αφήνοντάς μας κληρονομιά τετράτροχα σχήματα με μοναδική φινέτσα και αισθητική.

D6

Η «D6» (το μακροβιότερο μοντέλο της Delage) εμφανίστηκε στη γκάμα των πολυτελών αυτοκινήτων της γαλλικής εταιρείας το 1930, ως αντικαταστάτης της «DM». Ήταν δεξιοτίμονη, όπως και όλα τα γαλλικά αυτοκίνητα της πολυτελούς κατηγορίας μέχρι το 1950. Η χρονιά της άφιξής της ήταν δύσκολη, λόγω της οικονομικής κρίσης που ξεκίνησε από την Αμερική, ενώ βρήκε το γαλλικό εργοστάσιο με τρία μοντέλα στην παραγωγή: Την 8κύλινδρη «D8» που είχε ήδη εμφανιστεί, την «D6» και την επίσης 6κύλινδρη «DS». Στην ταραγμένη περίοδο που ακολούθησε, όπου η εταιρεία πέρασε στον έλεγχο της Delahaye, οι δύο πρώτες συνέχισαν να παράγονται ως την έναρξη του πολέμου. Με την επιστροφή της ειρήνης, το 1946, η «D6» ήταν το μοναδικό μοντέλο παραγωγής της Delage. Όμως, το εργοστάσιο έκλεισε οριστικά τις πύλες του το 1953, μαζί με την Delahaye, μη καταφέρνοντας να επιβιώσει. Τότε σταμάτησε και εκείνη να κατασκευάζεται, αν και οι παραδόσεις από τους αμαξοποιούς στους αγοραστές της συνεχίστηκαν για έναν ακόμη χρόνο.

D8

Την εποχή εκείνη, αν σχετιζόσουν με οποιονδήποτε τρόπο με την υψηλή κοινωνία, έβλεπες ένα μοντέλο υψηλού κύρους να περνά από μπροστά σου καμαρωτό, σε όλες τις δυνατές παραλλαγές (coupe, cabriolet, sedan/saloon ή roadster) και να διαφέρει τόσο η μία από την άλλη, που να μη μπορείς να αναγνωρίσεις τον αρχικό κατασκευαστή: H εξατομίκευση στα καλύτερά της, όμως μόνο εκεί όπου το (πολύ) χρήμα υπήρχε και βασίλευε. Όλα αυτά επιβεβαιώθηκαν και με το παραπάνω στην πολυτελή «D8», που παρουσιάστηκε στη χειρότερη δυνατή στιγμή για την παγκόσμια οικονομία, το «μαύρο» 1929. Ασφαλώς, η κακή έκβαση στην οικονομική κατάσταση των «πολλών» δεν μπορούσε να επηρεάσει το πελατειακό κοινό των κατασκευαστών αυτοκινήτων κύρους, καθώς η παραγωγή τους ήταν έτσι κι αλλιώς ολιγάριθμη και απλησίαστη για τα «συμβατικά» πορτοφόλια. Τα μοντέλα τους απευθύνονταν στο υψηλότερο επίπεδο της αγοράς, οπότε καμία σημασία δεν είχε το ότι η «D8» έπαιζε στην κατηγορία των 23 φορολογήσιμων ίππων, όντας τετράλιτρη. Το νέο που έφερνε ήταν ο οκτακύλινδρος σε σειρά κινητήρας της, ο πρώτος της σε αυτοκίνητο παραγωγής, αλλά και ο πρώτος χρονολογικά σε ολόκληρη τη Γαλλία. Η συγκεκριμένη διάταξη δεν ήταν καινούργια για την εταιρεία, αφού οκτακύλινδρα σε σειρά ήταν και τα αγωνιστικά της στα Grand Prix.

Στο ξεκίνημα της εμπορικής τoυ σταδιοδρομίας, το πολυτελές γαλλικό μοντέλο με τον κινητήρα των 4.061 κ.εκ. κυκλοφόρησε σε δύο εκδόσεις, την «D8 Normale» και την «D8 S». Η πρώτη ήταν διαθέσιμη με τρία μήκη μεταξονίου (3.167 χλστ., 3.467 χλστ. και 4.066 χλστ.), με το πιο μακρύ να φιλοξενεί μήκος αμαξώματος μεγαλύτερο των 5 μέτρων. Η δεύτερη συνδυαζόταν με το κοντό μεταξόνιο και απευθυνόταν σε πιο «ανήσυχους» οδηγούς, όντας ισχυρότερη κατά 18 ίππους από την «D8 Normale» των 102, αναπτύσσοντας τελική ταχύτητα 130 χλμ./ώρα, αντί των 120 χλμ./ώρα εκείνης. Σε αντίθεση με την συντηρητική ανάρτηση (άκαμπτος άξονας εμπρός και πίσω, ημιελλειπτικά φύλλα σούστας), το χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων των τεσσάρων σχέσεων της «Cotal» με συγχρονισμένες τις δύο υψηλότερες, που μετέδιδε την κίνηση στους πίσω τροχούς, ήταν ένας νεωτερισμός: παρείχε, προαιρετικά στην αρχή, δυνατότητα προ-επιλογής.

Tίτλοι τέλους…

H μεγάλη οικονομική κρίση του 1929 νίκησε τελικά και την Delage, με αποτέλεσμα το 1935 να υποβληθεί σε εκούσια εκκαθάριση και κατόπιν να εξαγοραστεί από την Delahaye. Τα επομενα χρόνια κινήθηκε μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, υποβαθμισμένη σημαντικά, αν και παρήγαγε κάποια μοντέλα υπό την εποπτεία της εταιρείας που την ήλεγχε. Το 1947 πέθανε ο ιδρυτής της και έξι χρόνια αργότερα χάθηκε οριστικά από το προσκήνιο._Φωτογραφίες: Βibliotheque Nationale de France

Δείτε στο επισυναπτόμενο αρχείο pdf στο τέλος του άρθρου και κάτω από το album των φωτογραφιών τις νίκες και τους τίτλους της Delage, τις προδιαγραφές του κανονισμού για την περίοδο 1925-1927, τα τεχνικά χαρακτηριστικά του μονοθεσίου που κέρδισε το παγκόσμιο πρωτάθλημα, καθώς και τα στοιχεία των D6 & D8.