Όταν πρόκειται για το motorsport, μετά από χρόνια και καιρούς, να παραδεχτούμε πως αντικειμενικά δεν προκύπτει αυτή η αυθαίρετη επιλογή της υπερβολής.
Επιλογή που έχει να κάνει και με υποκειμενικά κριτήρια, όπως η καταγωγή ή ακόμα και η προσωπική γνωριμία, αλλά και το «γιατί έτσι». Ευθύνη όποιου σχολιαστή επιλέγει ή όποιου ψηφίζει, συνήθως ηλεκτρονικά, με το αξιόπιστο της διαδικασίας να αμφισβητείται και μάλιστα να διχάζει και να σκοτώνει φιλίες. Γεγονός είναι πως δεν μπορείς να συγκρίνεις διαφορετικές εποχές, ενώ στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι υποψήφιοι δεν έχουν αναμετρηθεί μεταξύ τους. Άρα, τυπικά και ουσιαστικά παραμένουν ισότιμοι, σε μια λίστα με διαχρονική αξία. Προκύπτουν λοιπόν τα υποκειμενικά κριτήρια, που κατά βάση έχουν να κάνουν με την ηλικία αυτού που επιλέγει. Από εκεί και πέρα, όσον αφορά τους υποψήφιους, ας δεχτούμε ότι η προσωπικότητα κάνει τη διαφορά -όταν πρόκειται για αθλητές-πρωταθλητές-, ενώ το τοπίο γίνεται ακόμα πιο δύσκολο όταν πρόκειται π.χ. για αυτοκίνητα. Όπως όταν αναφερόμαστε στο φαινόμενο Lancia Delta, που για όλους είναι Integrale με πολιτική ή αγωνιστική περιβολή, με γεγονός πως συνήθως οι «πιστοί» της τη γνωρίζουν από φωτογραφίες.
Στο motorsport
Ευτυχώς το επίπεδο έχει ανέβει και δεν προκύπτουν συγκρίσεις ανάμεσα στους κορυφαίους διαφορετικών θεσμών με δυο και τέσσερις τροχούς. Έχουμε ΜotoGP, Formula 1 και WRC, ενώ απέκτησαν το δικό τους hall of fame και στο WEC, στους αγώνες αντοχής. Περίπου Ράλλυ σε πίστα, αλλά δεν είναι της στιγμής.
Αντίστοιχα, στους ελληνικούς αγώνες, με σημαία τους διεθνείς αγώνες και ειδικά το Ράλλυ Ακρόπολις, αδικούμε μέχρι κάποιο σημείο άλλους εξαιρετικούς οδηγούς, είτε με διαδρομή σε ασφάλτινα ράλλυ, είτε σε πίστα και ειδικά σε αναβάσεις. Κάποτε όλοι συμμετείχαν παντού οπότε και υπήρχε η σχετική ισορροπία, με το ειδικό βάρος, βέβαια, να προκύπτει από τα διεθνή μας Ράλλυ, τα οποία σκοτώσαμε… με πολλή αγάπη.
Στα 50 χρόνια του περιοδικού έγιναν επιλογές και ψηφοφορίες που δε θα υποβαθμίσουμε, καταθέτοντας πως ο καθένας έχει στην καρδιά του την επιλογή του και είναι θετικό σε σχέση με την αγωνιστική μας κουλτούρα το ότι δεν συνδέεται μόνο με αποτελέσματα που έχουν να κάνουν με τίτλους. Σε παγκόσμιο επίπεδο, στη F1 ο Άιρτον Σένα αποδεικνύεται σε κάθε περίπτωση και με κάθε αφορμή ο καλύτερος όλων των εποχών και δε θα μάθουμε ποτέ αν αυτή η ξεκάθαρη επιλογή διαχρονικού χαρακτήρα σε ισόβια διάσταση, επηρεάζεται από το ότι έχασε τη ζωή του στη «μάχη». Διαβάζοντας ειδικούς και μάλιστα το εξαιρετικό βιβλίο του Βασίλη Τσακίρογλου, που κρίνεται ως η κορυφαία έκδοση παγκοσμίως σχετικά με τον Βραζιλιάνο, αντιλαμβάνεσαι ότι ήταν γενικά ξεχωριστός, με υπεραξία και εκτός κόκπιτ. Αναμενόμενο, μάλιστα, το ότι λεπτομέρειες του τρόπου ζωής του, που «σήκωναν» κριτική πριν το δυστύχημα, την επόμενη μέρα ερμηνεύτηκαν ως σημαντικά στοιχεία της προσωπικότητάς του. Το σίγουρο είναι πως ήταν διαφορετικός σε όλα και ίσως μάλιστα έφυγε νωρίς ώστε να μην αλλοιωθούν τα στατιστικά του τυπικά, και τα χαρακτηριστικά του στην ουσία. Άλλωστε, στο άτυπο βάθρο της F1 -αν δεχτούμε ότι πρόκειται για την κορυφαία έκφραση του μηχανοκίνητου αθλητισμού-, για τις νεότερες γενιές που δεν έζησαν τον Φάντζιο και τον Κλαρκ, τον συνοδεύουν ο Μίκαελ Σουμάχερ και ο Λιούις Χάμιλτον.
«Αγία τριάδα» στα δικά μας μάτια και αν αμφισβητηθεί κάπου κάτι, το ερώτημα αφορά το ποιος εν τέλει θα επικρατήσει στο δεύτερο σκαλί του βάθρου. Θα προκύψουν, λοιπόν, τα στατιστικά στην εξίσωση και αντικειμενικά για το ασημένιο έπαθλο πάμε από την αρχή, αλλά αφού δεν πρόκειται για την κορυφή είναι μικρότερη η σημασία τους…
Το ερώτημα παραμένει…
Πώς θα ανακατευόταν η τράπουλα αν «συζούσαν» αγωνιστικά ως τρίο μια τριετία ή και περισσότερο, χωρίς να υποτιμούμε τη μηχανή του καθενός. Ό,τι ακριβώς κρατάει τον Αλόνσο μακριά από το άτυπο βάθρο και μόνο τυχαία δεν αναζητάει την απόλυτη διάκριση στην Ινδιανάπολη.
Στο WRC είναι αλλιώς
Κακά τα ψέματα, πρόκειται για ακόμα περισσότερο συλλογική προσπάθεια, σε απόλυτη ισορροπία με το ρόλο του συνοδηγού. Το δίδυμο, το πλήρωμα, κερδίζει και ίσως επειδή η επιλογή δεν είναι σταθερή, όπως π.χ. στην περίπτωση Κόλιν ΜακΡέι, καταγράφεται ο οδηγός και αναφέρεται ο συνοδηγός. Λογικά και με αντικειμενικά κριτήρια, ψηφίστηκε σε διαδικασία by WRC ο Κάρλος Σάινθ, με τον Λούις Μόγια να σχολιάζεται ως… λεπτομέρεια αν και παντού και πάντα ήταν μαζί στο WRC. Σημαντική όμως η επιλογή «Σάινθ», χωρίς να υποτιμούμε την επιλογή «ΜακΡέι» από τους αναγνώστες μας. Σε σχέση με τον Κάρλος Σάινθ, πρόκειται για καθαρή ήττα των στατιστικών στα γαλλικά και εδώ έχει το λόγο η προσωπικότητα του πρωταθλητή.
Μας το είχε επισημάνει τότε, το 2000 ο αείμνηστος Ούβε Άντερσον και δεν τίθεται θέμα πως ο Ισπανός μόλις ξεπεράσει το μπάκετ, δε θα μείνει απλά ο πατέρας του Jr, αλλά θα έχει ρόλο και στα κοινά. Ό,τι καλύτερο για τον άνθρωπο που γκρέμισε κάστρα στη Βρετανία, πήδηξε πολύ ψηλά στο επί κοντό στη Φινλανδία, ενώ οδήγησε με την ίδια άνεση σε Κορσική και Ακρόπολις, όπως και σε Σαν Ρέμο και Σαφάρι, κερδίζοντας και δύο Ντακάρ.
Τι άλλο;
Η κλάση του, το επίπεδό του σε κάθε του δραστηριότητα, τα στοιχεία που προφανώς εκτιμήθηκαν σε σχέση με τους 15 τίτλους των Γάλλων σε άθροιση. Ενδεχομένως μετά από 5-10 χρόνια, με τον Σάινθ πρόεδρο της FIA, να έχουν ξεχαστεί όλα αυτά και να ψηφίζουμε Τάνακ με δύο χέρια. Αυθαίρετες προβλέψεις σε ένα υποκειμενικό περιβάλλον όπως είναι οι ψηφοφορίες που αναδεικνύουν αθλητές που δεν συναγωνίστηκαν μεταξύ τους ποτέ. Άσκηση μεταξύ ίσων και ο σεβασμός έχει δύο όψεις: Στους συμμετέχοντες, ως πρωταγωνιστές και σε αυτούς που επιλέγουν με όποιο τρόπο και αν το κάνουν.
Σε πρώτο πρόσωπο
Σήμερα θέλεις να πας στο Περιστέρι να πιεις freddo στους Κυρκαίους, να ζήσεις στιγμές με ευγένεια από τρεις Πρωταθλητές. Μετά, να ανέβεις στα Κιούρκα, να απολαύσεις το καλύτερο σνίτσελ στα Βαλκάνια και να ακούσεις τον Ιαβέρη που διδάσκει ζωή, φωτίζοντας και τη δική σου μέσα από τις «φοιτητικές» σου αναμνήσεις. Αργότερα, θα σηκωθείς όρθιος για να χαιρετήσεις τον Κώστα Στεφανή σε παρουσίαση νέου αυτοκινήτου, όπου «φωτίζει» την εκδήλωση χάρη στο μηδενικό του ύφος και στο ζηλευτό του στυλ, με σημείο αναφοράς -διαδικασία για σεμινάριο- το ότι εργάζεται 16 ώρες από παιδί, χωρίς να ξεφύγει από τις αρχές του. Καθρέφτης του ο γιος του, Μάνος, και πληκτρολογείς traction.gr για να τους απολαύσεις.
Αργά το βράδυ, στο YouΤube, παρακολουθώντας Άρη Βωβό με ΕΛ-ΕΜ συνειδητοποιείς το μέχρι πού μπορεί να φτάσει ο Έλληνας οδηγός αγώνων και θα γύρεις στον καναπέ φορτωμένος σκέψεις. Έκανες ό,τι μπορούσες για τον Λευτέρη, αλλά και μέχρι πού θα έφτανε ο Λάμπρος; Σε μια άλλη, σε μια ορθόδοξη αγωνιστικά χώρα που στηρίζει τα ταλαντούχα παιδιά της χωρίς φόβο και με πάθος, θα ήταν αλλιώς! Για τους δικούς μας, για τα παιδιά μας και για άλλους ικανούς.
Θα μείνουμε όμως με τις απορίες, περήφανοι για ό,τι ελάχιστο δημιουργήσαμε χάρη σε εξαιρετικούς συνεργάτες, έχοντας όμως στο μυαλό και ένα βάσανο για ό,τι ακόμα θα μπορούσαμε να έχουμε πετύχει. Ξεπερνώντας τον εαυτό μας, με εμπιστοσύνη σε ό,τι μας εμπνέει, αφού ποτέ δε μας απογοητεύει ο Αθανασούλας, ενώ πάντα εισπράττουμε το χαμόγελο-θετικό σχόλιο του Μανιαδάκη και όλων όσων βγήκαν από το θεσμό του περιοδικού, το θεσμό τους. Έργο του περιοδικού 4Τροχοί, με υποδειγματική συνεργασία με την Toyota και τη στήριξη χορηγών, με πλεονέκτημα μια ομάδα σημαντικών πρωταθλητών, που κατέθεσαν εθελοντικά την ποιότητά τους.
Με αγωνιστικούς χαιρετισμούς, και η μελαγχολία στις περίπου διακοπές λειτουργεί και ως παυσίπονο για τη συνέχεια. Σε κάθε περίπτωση, αρνούμαστε να παραδοθούμε στη μιζέρια της εποχής._ Στρατισίνο
ΥΓ.: Δεν έχεις πλήκτρα για να περιγράψεις το χάλι των ελληνικών αγώνων, έργο εκλεγμένων και διορισμένων, έχοντας την αισιοδοξία ότι δεν μπορεί, κάτι δημιουργικό θα καταφέρουν και ας μην ξεπερνάει το αυτονόητο.
