Ας προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τα υπέρ και κατά του διλήμματος μεταξύ χειροκίνητου και αυτόματου κιβωτίου, για όσο αυτό υφίσταται ακόμα.
Μπορεί παλιότερα ένα αυτόματο κιβώτιο να ήταν πολυτέλεια και σίγουρα μία από τις καλύτερες προσθήκες σε ότι αφορά τον έξτρα εξοπλισμό. Κάτι τέτοιο όμως πλέον δεν υφίσταται.
Τα αυτόματα κιβώτια έχουν πάρει πια κεφάλι στο μείγμα των πωλήσεων, κάτι που θα συνεχιστεί με ακόμα εντονότερο ρυθμό στο μέλλον, λόγω της διάδοσης του εξηλεκτρισμού (απαραίτητο συμπλήρωμα των full hybrid και plug in hybrid συστημάτων, είναι ένα αυτόματο κιβώτιο), της επικράτησης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων (αποκλειστικά με αυτόματο κιβώτιο), αλλά και των αλλαγών που θα φέρει η αυτόνομη οδήγηση.
Μέχρι λοιπόν να επέλθει η πλήρη επικράτηση των αυτόματων κιβωτίων, ας δούμε ποια είναι η καλύτερη επιλογή.
Με πoιο κιβώτιο πετυχαίνεις χαμηλότερη κατανάλωση
Ένα χειροκίνητο κιβώτιο, είναι φθηνότερο (επιβαρύνει λιγότερο όπως είναι φυσικό την τελική τιμή), απλούστερο στην κατασκευή (στην συντήρηση, αλλά και την επισκευή όταν έρθει μία απευκτέα βλάβη) και το κυριότερο είναι, ότι δίνει την εντύπωση στον οδηγό ότι έχει τον απόλυτο έλεγχο.
Ο οδηγός επιλέγει ανά πάσα στιγμή, πότε θα αλλάξει σχέση, ποια σχέση θα επιλέξει και σε ποιες σ.α.λ. ειδικότερα. Όλα αυτά αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη σημασία, ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με σπορ αυτοκίνητα.
Επειδή οι λιγότερο έμπειροι οδηγοί όμως δεν έχουν προλάβει να αποκτήσουν όλες αυτές τις γνώσεις, οι κατασκευαστές έχουν εγκαταστήσει στα αυτοκίνητα τους το λεγόμενο shift indicator, το οποίο με κατάλληλες ενδείξεις στην οθόνη ενημερώνει τον οδηγό πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για αλλαγή και σε ποια σχέση.
Αυτό επίσης διευκολύνει και στην επίτευξη μιας χαμηλής μέσης κατανάλωσης. Με ένα σωστό πλάνο αλλαγής σχέσεων και διατήρηση της βελόνας του στροφόμετρου σε χαμηλές σ.α.λ., μπορεί να μειωθεί η κατανάλωση και να αυξηθεί η αυτονομία. Αυτό αντικατοπτρίζεται και στις εργοστασιακές μετρήσεις οι οποίες συνήθως είναι χαμηλότερες στις χειροκίνητες εκδόσεις σε σύγκριση με τις αντίστοιχες αυτόματες εκδόσεις.
Από την άλλη όμως υπάρχει ένα μεγάλο μείον που συνοδεύει ένα χειροκίνητο κιβώτιο, το οποίο συνοψίζεται σε μία λέξη. Κόπωση. Αυτή δηλαδή που επιβαρύνει το δεξί χέρι και κυρίως το αριστερό πόδι, κάτι που αποκτάει ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα σε συνθήκες έντονης κυκλοφοριακής κίνησης.
Σε αυτό ακριβώς το θέμα έρχονται να δώσουν λύση τα αυτόματα κιβώτια. Ο οδηγός δεν χρειάζεται να απασχολείται για τίποτε, πέρα από την πίεση που ασκεί στο δεξί πεντάλ. Αυτό θα καθορίσει εν πολλοίς και την κατανάλωση καυσίμου. Ένα ελαφρύ πόδι θα μειώσει την μέση τιμή, ενώ ένα βαρύ πόδι (το οποίο πολλές φορές μάλιστα συμβαίνει ακούσια λόγω της γενικότερης ευκολίας) θα αυξήσει την στιγμιαία τιμή αλλά και την συνολική κατανάλωση.
Πέρα από αυτό υπάρχει μία γενικότερη πεποίθηση ότι τα αυτόματα κιβώτια είναι πάντοτε πιο ενεργοβόρα. Αυτό ίσχυε παλιότερα όταν τα ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου δεν ήταν τόσο εξελιγμένα, ενώ και το ίδιο το κιβώτιο δεν διέθετε τόσες πολλές σχέσεις. Σήμερα όμως όπως και τόσα άλλα περιφερειακά συστήματα, έτσι και τα κιβώτια έχουν εξελιχθεί περισσότερο, ενώ διαθέτουν μία πολύ πυκνή κλιμάκωση, που υπερβαίνει αυτή ενός χειροκίνητου κιβωτίου, διατηρώντας με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα την λειτουργία εντός του ωφέλιμου φάσματος του κινητήρα.
Τα χειροκίνητα κιβώτια διαθέτουν ως επί το πλείστον έξι σχέσεις, ενώ τα περισσότερα αυτόματα κιβώτια πλέον διαθέτουν 7 ή 8 σχέσεις, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις έχουμε δει αυτόματα κιβώτια 10 σχέσεων. Για αυτό και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου πλέον στην τυποποιημένη μέτρηση κύκλου WLTP, τα αυτόματα κιβώτια επιτυγχάνουν χαμηλότερη τιμή κατανάλωσης.
Μάλιστα οι κατασκευαστές προκειμένου να δώσουν την ψευδαίσθηση ενός επαυξημένου ελέγχου από τον οδηγό, δίνουν την δυνατότητα σειριακής επιλογής των σχέσεων, είτε μέσω του επιλογέα, είτε μέσω των paddles που βρίσκονται στο τιμόνι. Χρησιμοποιούμε τον όρο ψευδαίσθηση, γιατί ό,τι και αν επιλέξει ο οδηγός, θα πρέπει να συμφωνεί με τις παραμέτρους λειτουργίας της κεντρικής μονάδας ελέγχου. Γι’ αυτό και πολλές φορές ο οδηγός μπορεί να χρειαστεί δύο και τρείς προσπάθειες αλλαγής μίας σχέσης (ειδικά εαν ο κινητήρας βρίσκεται σε πολύ υψηλές σ.α.λ.), προτού τελικά ο ηλεκτρονικός εγκέφαλος δώσει το οκ για να ολοκληρωθεί η αλλαγή.
Τελικά τι να επιλέξω;
Εάν το ζήτημα είναι οικονομικό, τότε η επιλογή του χειροκίνητου κιβωτίου είναι μονόδρομος, λόγω χαμηλότερης τιμής αγοράς. Εάν έχουμε να κάνουμε ειδικότερα με ένα σπορ αυτοκίνητο, τότε ένα χειροκίνητο κιβώτιο μπορεί να δώσει το κάτι παραπάνω σε έλεγχο (ειδικά στο κατέβασμα πριν από μία κλειστή στροφή) και συμμετοχική οδήγηση. Βέβαια τα αυτόματα κιβώτια σε αυτή την περίπτωση δεν έχουν πει την τελευταία τους κουβέντα, καθώς χάρις στην λειτουργία του launch control (όπου αυτή προσφέρεται) , μπορούν να δώσουν την ευχέρεια σε ένα λιγότερο έμπειρο οδηγό, να επιτύχει αγωνιστικού επιπέδου εκκίνηση, πολύ κοντά στον επίσημο εργοστασιακό χρόνο για το, 0-100 χλμ./ώρα.
Διαβάστε επίσης: Τα 5 πράγματα που πρέπει να έχω υποχρεωτικά στο αυτοκίνητο
Εαν το ζητούμενο είναι η επίπτωση στην κατανάλωση, τότε το αυτόματο κιβώτιο έχει το προβάδισμα. Μπορεί με απόλυτα κριτήρια ένα χειροκίνητο κιβώτιο να δείχνει οικονομικότερο, σε βάθος χρόνου όμως και σε μία ευρεία γκάμα περιπτώσεων, ειδικά εάν συμπεριλαμβάνεται πολύ αστική χρήση, τότε το αυτόματο κιβώτιο, με την συνεισφορά της προηγμένης τεχνολογίας δίνει την ευχέρεια στον οδηγό να πετύχει ευκολότερα και με λιγότερο κόπο την πολυπόθητη οικονομία.
Τέλος δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και το θέμα της μεταπωλητικής αξίας. Μπορεί για μία μερίδα αγοραστών ένα αυτόματο κιβώτιο να αποτελεί κόκκινο πανί σε θέματα αξιοπιστίας και βλαβών, από την άλλη όμως καθώς ολοένα και περισσότεροι αγοραστές αποζητούν την καθημερινή ευκολία, ένα αυτοκίνητο με αυτόματο κιβώτιο μπορεί να έχει καλύτερες αγοραστικές προοπτικές.
